Poreklo stanovništva sela Ljubatovica, opština Bela Palanka – Pirotski okrug. Prema knjizi dr Mihaila Kostića „Belopalanačka oblast (kotlina)“, izdanje 1970. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Geografsko topografske prilike.
Selo leži u dolini Ljubatovačkog Potoka, na gulijansko-rinjskom obodu kotline, i na spoju kotlinskog dna i oboda, na mestu gde u dno kotline ulazi Potok. Najniži, kotlinski krajevi naselja, su u aluvjalonoj ravni Nišave na mestu Prudištu, ispod pirotskog druma, i na nišavskim desnim terasama, na zaravni Delu, između kose Rudine i Skokaca. Srednji krajevi sela su na obema dolinskim stranama Ljubatovačkog Potoka, na prostoru dužine od 1,5 kilometra, u erozionim proširenjima postalim na ostalim mestima, gde na uzdužnu dolinu Potoka izbijaju bočne dolinice; jedan od ovih krajeva Ljubatovicee je u dubodolini Trnovika; između padina Josimovice i Tupanara. Gornji najviši kraj ovog veoma izduženog i razbijenog sela, leži u dolinskom proširenju Potoka na stecištu nekoliko okolnih jaruga; na zapadu proširenje uokviruje Tupanar, do potoka Zajednice, a zatim padine Gajbudže i Cerovika, rastavljene dolinom Kostenjaka, a na istoku: kosa Pesak, Golemi Del i Groblje.
Vode.
Ljubatovica se snabdeva vodom sa bunara, česama i izvora. Najviši bunari u Donjem Kraju duboki su 5-10 metara. U selu su dve česme; jedna je u Srednjoj mali a druga u Donjem Kraju. Glavni izvori u naselju su: „Izvor kod Colinih“ i „Izvor kod Kodinih“; šopuri (izvori curci) su: Ćivorovo Šopur i Trnovik. Izvori u ataru su su: Lalkovica, Padina, Crkvica, i Pakljin Dol. Stoka se poji vodom iz seoskih potoka sprovedenim u korito „kod Kšine Česme“ u Srenjoj Mali; Donji Kraj poji stoku na Nišavi. U zimu, kada zaledi Ljubatovački Potok, celo selo napaja stoku na Nišavi.
Granice atara, zemlje i šume.
Atar Ljubatovice na istoku, sa selom Sinjcem, počev od Nišave, graniči sa kosama i podovima: Rasovcem, Ćelepošom, Cerovom Poljanom, Gustom Šumom, Litkalovicom, Golemim Delom („rid“) i Zajinom Padinom, na kojoj je tromeđa: Ljubatovica, Osmakova i Gornje Glame. Na severu, sa Osmakovom, međa je na temenima brda: Kostenjaku i Ceroviku i na padini Ždrebanu. Na zapadu, granica atara je povučena po brdskim kosama: Glamski Del, Kuzmanovica i Rudinje – sa Donjom Glamom; Kotlina i Banjica – sa Klenjem. Na jugu, u aluvijalnoj ravni Nišave, međa atara, sa Klisurom, je na Ostrvu, a sa Čiflikom na mestima: Lukovinje i Đerin Vrbak.
Topografska imena za obradive površine u Gornjem Polju su: Đerino, Gornje Livađe, Srednje Livađe, Lukovinje – sve u aluvijalnoj ravni Nišave. U Donjem Polju: Vrljibrod, Rusalija, Tišak, Ostrvo – u aluvijalonoj ravni Nišave, Njive kod Vira i Banjica. Glavne šume su na Ždrebanu, severno od sela, a po okolnim brdima su izdvojena „braništa“. Utrina obuhvata potes Kamen prema selu Klenju.
Tip sela.
Naselje je razbijenog tipa. Kotlinsko-poljski krajevi Ljubatovice nazivaju se Donjokrajska Mala; ovu Malu, u kojoj se sada selo razvija, čine izdvojene grupe kuća u aluvijalnoj ravni i na Nišavskim Terasama. U ravni su kuće: Uzunovaca, Mujinske, Andrejinske i Dinine, a na terasama dela kuće Lućinaca. U dolini Potoka, idući od donjeg toka ka izvorištu, najpre se nailazi na Kšinske kuće, koje su na obema dolinskim stranama. Na ušću Pakljanskog Dola u Ljubatovački Potok sa njegove desne strane nalaze se kuće Anđelovaca, a na Crkvici istočno iznad seoskog puta grupe kuća Čučukovske i Kšinske familije. Severno od Pakljin Dola ispod čuke Josimovice u Dolini Potoka, ispod seoskog puta, nalaze se Đuklinove i Smuđine kuće. Na Gmitrovom selištu su kuće Gmitrovaca a zapadno od seoskog puta na Mušinim Vrvinama, Vučinske kuće. U dubodolini Trnovika izmestile su se kuće Stojićevaca. Između Ćivurovska Padine i Tupanara sa leve strane seoskog puta leži zbijeni kraj sela u Srednjoj Mali, koju čine kuće Ćivurovske,Ćićukovske i Dunđerovske familije. Srednja Mala se završava Andrejinskim i Mujinskim kućama. Na Srednju Malu se nastavlja Prekrsje a potom nastaje Gornja Mala. Ovi su krajevi zbijeni i nižu se oko puta pored Potoka. U Prekrsju je i Sredselo sa školom i seoskom zadrugom. Preko Potoka u podnožju Tupanara je Čučukovska Mala a na kraju sela je Colinska Mala.
Starine u selu.
I na naseljenom delu Ljubatovice, kada se kopaju temelji za kuće, nailazi se na rimske opeke, ali se na značajnije ostatke materijalne kulture nije nailazilo. U ataru sela „otkopana su dva crkvišta“: Manastir Sv. Bogorodice, ispod sela i, 1917. godine, crkva Sv. Jovana Biljobera, kako se naziva i manastir Sv. Arhanđela, iznad sela. Oba crkvišta su ograđena i nad njima podignute privremene zgrade. I crkvište i manastirište meštani danas poštuju. Na mestu Rusalija, pored puta za Belu Palanku, ima ostataka nekog groblja. Stanovništvo veruje, da je tu bilo neko staro naselje, koje se takođe zvalo Rusalija.
Poreklo stanovništva.
Starinci su:
-Uzunovici (Ranđelovići, Savići i Jelenkovići), Mratindan.
-Buninci (Nikolići i Đunići), Jovanjdan.
-Kačinci (Petrovići), Jovanjdan.
-Opančarevci (Ignjatovići i Ćirići), Sv.Đorđe. Dimitrije – 62 godine, Jovan, Ćira, Vasilije – umro od „čume“ 1838. godine i Cvetko.
-Joninci (Golubovići), Sv. Đorđe. Vidojko, Mladen i Joka. Joka se bio odselio u Knjaževac, gde je živeo izvesno vreme, pa se ponovo vratio u Ljubatovicu.
-Kšinci (Ćirići i Manići), Nikoljdan.
-Zdravkovci (Dinići), Nikoljdan.
-Kodinci (Golubovići), Nikoljdan.
-Čoljekovci (Anđelkovići i Đorđevići), Mitrovdan.
-Mujinci (Božići i Petrovići), Nikoljdan. Ima ih odseljenih u Karavukovo kod Odžaka u Bačkoj.
-Smuđinci (Živići), Aranđelovdan.
-Đulkinovci (Mladenovići i Jovanovići), Aranđelovdan.
-Colinci (Jefremovići i Cvetkovići), Aranđelovdan.
Doseljenici su:
-Đurinci, Sv. Vrači, su iz okoline Knjaževca u prvoj polovini XVIII veka. Doselio se Đura kao seoski govedar; od sela dobio zemljište „koliko je mogao da iskrči“. Po njemu je taj potes, koji je iskrčio nazvan Đurina Padina. Tu svih trinaest porodica ovog razgranatog roda, koji danas stupaju u međusobne bračne zajednice, imaju svoja imanja. Đura je imao tri sina, koje je izrodio u Ljubatovici: Stanju, Pavola i Jovana. Od njih su nastala tri ogranka roda Đurinci.
-Stanjinci-Đurinci (Golubovići, Ćirići, Filipovići i Krstići). Nikola – 77 godina, Kitan, Golub, Đorgo, Cvetko, Stanja i Đura;
-Pavloci-Đurinci (Vučići, Manići, Živići i Spasići). Krsta – 57 godina, Josa, Vuča, Mladen, Golub, Pavol i Đura;
-Jovanovci-Đurinci (Pejići, Kostići, Nikolići, Ranđelovići i Petrovići). Josif – 75 godina, Vuča, Peja, Jovan i Đura. Ovom rodu pripadaju:
-Anđelkovići i Ristići, poreklom od Veselina iz Paježa, koji je bio prizećen i:
-Antići – od Gojka iz Paježa, prizeta. Ranko – 45 godina, Tasa, Anta i Gojko.
-Andrejinci (Andrejići, Spasići), Jovanjdan i Sv. Đorđe, su iz Šestigbara, doseljeni tursko doba. Došao je Andreja kao sluga, a docnije se prizetio. Jelenko – 60 godina, Mina, Ćira i Andreja. SpasićTofil, 35 godina, došai iz Ćuštice kao privodnjak, zadržao slavu i prezime. Ima ih u Ćifliku.
-Mujinci-Tošići, Jovanjdan, su iz Osmakova, doseljeni neposredno iza 1877. godine. Mica doveden kao posinak.
-Vučinci (Kostići i Đorđevići), Alimpijevdan, su iz Bazovika, doseljeni u tursko doba. Došao Vuča kao posinak. Stojan – 72 godine, Jovan, Kosta i Vuča.
-Veselinovci (Anđelkovići), Aranđelovdan. Došao Veselin pre 60 godina iz Paježa kao prizet u kuću Manića. Ima ih odseljenih u selo Deronje kod Odžaka u Bačkoj.
Selo ima svoje groblje. Pojedini rodovi imaju svoje zasebne parcele u groblju.
Seoska preslava je Đurđevdan.
IZVOR: Prema knjizi dr Mihaila Kostića „Belopalanačka oblast (kotlina)“, izdanje 1970. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)