Poreklo stanovništva sela Crčevo, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
Crčevo js udaljeno od Sjenice 30 km i nalazi ss severoistočno od nje. Spada u sela razbijenog tipa smešteno u visinskom pojasu 1.180-1.280 m. Selo se nalazi u dolini koja polazi od Belih voda na Goliji, pa ima obeležja župnog mesta, jer je na 200-300 m manjoj nadmorskoj visini od ostalih sjeničknh sela. U okviru sela se izdvajaju tri zaseoka sa rodovskim imenima: Berišići, Đokovići i Ćirkovići. Locirano js na južnim padinama Golije između brda Kulina, Ćokovog brda i Vijenca. Površina seoskog atara iznosi 790 ha, a pripada katastarskoj opštini Šare, površine 2.865 ha. Prema popisu 2002. godine Crčevo js imalo 49 stanovnika.
Selo je bogato vodom i izvorima. Kroz selo teče Rđavski potok i sastaje se sa Vjenačkim. Popova reka, koja izvire u Krću (nastaje od Valjnice i Grčevskog potoka), odvodi vodu ka Šarama u Ljudsku reku. Od izvora poznati su Bredže, Vrelo, Grozničavac, Studenac, Česma ispod kuće Đokovića i “Voda” pod kućom. U ataru sela izdvajaju se površine pod livadama, pašnjacima i manje pod šumom. U Crčevu je bilo nekad i dosta vodenica. Uglavnom su se nalazile na potoku Rđavac i Vjenačkom potoku. Na Popovoj reci postojala je i valjnica. Na početku XXI veka one ne rade, neke su i porušene, a od nekih su ostale samo zidine.
Crčevo se 1921. pominje kao zaseok u sastavu dugopoljske opštine, a 1964. godine dobija status samostalnog naselja. Od arheoloških nalazišta u selu su ostaci stare crkve, za koju meštani kažu da je posvećena Sv. Arhangelu Mihailu, iako u Zavodu za zaštitu spomenika iz Kraljeva, kažu da je posvećena Sv. Petru i Pavlu. Istraživanjima na terenu, od stanovništva sela dobili smo podatak, da je selo naseljeno pre dolaska Turaka.
O postanku imena sela postoji legenda, po kojoj su se prvi doseljenici naselili na padinama Golije, gde je danas Crčevo. Bili su stočari i sa sobom su dognali dosta grla stoke. Umorni od puta su zaspali na travi, a samo jedan čobanin ostao je da nadgleda stoku koja je halapljivo pasla. U jednom trenutku čobanin je primetio da se jedan vo naduo i iz sveg glasa viknu: “Crče vo!”. Doseljenici zakopaše vola, ali ostadoše na ovom mestu, osnovaše selo i dadoše mu ime Crčevo. Mile Nedeljković tvrdi da je pre selo dobilo ime po ptici crčak, kako se drugačije naziva carić ili popić, koja i zimuje kod nas. Što znači da je Crčevo dobilo ime po crčanju (cvrčanju) carića. Pod ovim imenom u Srbiji i na početku XXI veka postoji samo ovo selo.
Crčevo je dobilo struju 1975, telefon 2006. godine, a vodosnabdevanje je individualno. Selo ima makadamski put. Nemaju školu, pa deca idu u školu u selo Šare. Stanovnici uglavnom žive od prodaje drveta za ogrev i drvne građe. Od dnevnih migranata 1 je radnik.
U Crčevu u periodu 1948-1953. porastao je broj stanovnika 16%, a smanjio se do 2002. godine 75%. Broj domaćinstava je smanjen od 1948. godine 40%. Prosečan broj članova u domaćinstvu bio je promenljiv. Godine 1991. bilo je sa 5 i više članova u domaćinstvu 6 (35,29%), a 2002. godine 3 (20,00%) domaćinstava.
Broj stanovnika i domaćinstava sa prosečnim brojem članova u domaćinstvu
Godina Broj stanovnika Broj domaćinstava Srednji broj članova u domaćinstvu
1948. 168 25 6,72
1953. 195 24 8,12
1961. 189 23 8,21
1971. 136 22 6,18
1981. 131 19 6,89
1991. 74 17 4,35
2002. 49 15 3,26
Domaćinstva u sslu Crčevo:
1. Đoković Đoko
Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od osnovne škole 3 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala, ali ima sanitarne uređaje. Nema zaposlenih lica. Domaćinstvo gaji ovce, goveda i živinu.
Poreklo: Srbi, doseljeni sa Peštera.
Rod: Đokovići.
2. Đoković Vujadin
Domaćinstvo ima 4 člana. Udaljeno je od osnovne škole 3 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. Nema zaposlenih lica. Domaćinstvo gaji ovce, goveda i živinu.
Poreklo: Srbi, doseljeni sa Peštera.
Rod: Đokovići.
3. Đoković Ivan
Domaćinstvo ima 7 članova. Udaljeno je od osnovne škole 4 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala, i nema sanitarns uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih lica, a 2 člana traže posao. Bave se gajenjem ovaca, goveda i živine.
Poreklo: Srbi, doseljeni sa Peštera.
Rod: Đokovići.
4. Đoković Milomir
Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od osnovne škole 4 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. Jedan član domaćinstva je zaposlen van teritorije Sjeničkog kraja. Bave se uzgojem ovaca, goveda i živine.
Poreklo: Srbi, doseljeni sa Peštera.
Rod: Đokovići.
5. Zagrađanin Miroslav
Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od osnovne škole 4 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. Nema zaposlenih lica. Domaćinstvo gaji ovce, goveda i živinu.
Poreklo: Srbi, doseljeni iz Štavlja.
Rod: Zagrađani i Veličkovići.
6. Đoković Stanko
Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od osnovne škole 4 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. Nema zaposlenih lica, a 1 član traži posao. Domaćinstvo gaji ovce, goveda i živinu.
Poreklo: Srbi, doseljeni sa Peštera.
7. Ćirković Miloš
Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od osnovne škole 4 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih lica, 1 član traži posao, a 1 je student. Bave se uzgojem ovaca, goveda i živine.
Poreklo: doseljenici iz Crne Gore.
Rod: Ćirkovići.
8. Murić Saliha
Domaćinstvo ima 5 članova. Udaljeno je od osnovne škole 1,5 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i poseduje vodu i sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih lica, a 2 člana traže posao. Gaje ovce, goveda i živinu.
Poreklo: Bošnjaci, doseljeni iz Krća pod Golijom.
Rod: Murići.
9. Đoković Milivoje
Domaćinstvo ima 7 članova. Udaljeno je od osnovne škole 2 km, a od autobuske stanice 11 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih članova. Gaje ovce, goveda i živinu.
Poreklo: Srbi, doseljenici sa Peštera.
10. Veličkovići, 2 domaćinstva,
11. Kanjevci, 2 domaćinstva.
Iseljenici iz sela Crčevo:
1. Točilovac Marko
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1969. godine u okolinu Kraljeva, radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je završio četvorogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Jovan.
2. Đoković Branko
Domaćinstvo ima 8 članova. Iselili su se 1970. godine u okolinu Kraljeva, radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
3. Đoković Miloje
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1971. godine u okolinu Kraljeva, radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je završio četvorogodišnju osnovnu školu.
4. Ćirković Dragomir
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1974. godine u okolinu Kraljeva, radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
Ispitivanja na terenu pokazuju da su se žitelji ovog sela većinom selili u okolinu Kraljeva.
U Crčevu broj stanovnika do 19 godina starosti od 1991. do 2002. godine smanjio se 83%, a sa 60 i više godina života povećao 70%. Indeks starenja 1991. iznosio je 0,34, a 2002. godine 3,40 indeksna poena, što ukazuje da je selo zašlo u duboku demografsku starost. Uz činjenicu da je 2002. godine mladog stanovništva bilo samo 5 (10,20%), Crčevo nema demografsku budućnost.
Stanovništvo po veroispovesti
Godina 1991. %
pravoslavni 67 90,55
muslimani 7 9,45
ostali – –
Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti
Godina 2002. %
Srbi 49 100,00
Bošnjaci – –
Muslimani – –
Ostali – –
Po popisu iz 1991. godine u selu je, po veroispovesti, bilo 90,55% pravoslavnog i 9,45% muslimanskog stanovništva. U Crčevu je 2002. godine bilo 100% Srba, koji su se ovde doselili sa Golije i ostalih delova Starog Vlaha i Raške. Slave Sv. Nikolu, Sv. Jovana i Sv. Luku.
U selu je 1981. bilo sa preko 15 godina 90, a 2002. godine 47 stanovnika. Broj stanovnika bez škole smanjio se od 1981. do 2002. godine 81%, sa 4 razreda osnovne škole 28%, sa osnovnom školom 45% i srednjom 80%. Nepismenih lica bilo je 5 (10,64%) 2002. godine.
Podaci pokazuju da od poljoprivrede živi 20,00% domaćinstava (ratarstvo), a da je 66,67% u 2002. godini bilo mešovitih domaćinstava. U odnosu na 1981, kada je bilo 832 ovce i 136 grla goveda, 2002. godine u selu nema ni ovaca ni goveda. Ovo su podaci koji jasno pokazuju da je selo, pored toga što nema demografsku budućnost, i ekonomski zamrlo.
IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
Komentari (0)