Poreklo stanovništva sela Čipalje, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
Selo se nalazi u centralnom delu Sjeničke kotline, 7 km severoistočno od Sjenice. Smešteno je u visinskom pojasu 1.040-1.070 m i svrstava se u naselja zbijenog tipa. Locirano je na desnoj, istočnoj, dolinskoj strani reke Vape, na padinama Čipaljskog vrela, čija se voda uliva u Vapu. Seoski atar, površine 407 ha, pripada Katastarskoj opštini Bagačiće. Prema popisu 2002. godine u selu su živela 144 stanovnika.
Kroz atar sela protiče reka Vapa, u čijoj dolini se nalaze livade poznate pod imenom „Vapsko polje”. Poznatije livade su i „Ravnovi”. U selu ima i nekoliko izvora i vrela.
Arheološki lokaliteti u selu ukazuju na to da je Čipalje veoma staro naselje i da je postojalo još u XIV i XV veku. Iznad seoskih kuća nalazi se uzvišenje koje nosi naziv Crkvica. Kod meštana je očuvano predanje da se tu nekada nalazila crkva, ali njeni tragovi nisu utvrđeni. Ispod kuće Mila Radevića nalazi se lokalitet poznat kao „Grčko groblje”. Tu je utvrđen spomenik u obliku krsta, što ukazuje na to da se tu nekada možda nalazila veća nekropola, čiji su spomenici povađeni. Arheoloških lokaliteta ima i na seoskom groblju, na koms su utvrđene nekropole koje su smeštene na omanjem uzvišenju. Meštani tvrde da su se južno od sela, na desnoj obali Vane nekada videle „duvarine”, koje su oni nazivali „grčke kuće”. Danas oni znaju samo orijentaciono da pokažu gde su se nalazils „grčks kuće”, ali se na površini ne vidi ništa [Premović-Aleksić, 1990, 88-89].
Smatra se da je Čipalje naselje koje je nastalo na mestu na kome je „čipana” (češljana) vuna i jedino je selo sa ovim imenom u zemlji.
Prema podacima iz 1921. godine ovo selo se tretira kao zaselak u sastavu opštine Vapa pod imenom Čipalji, a imalo js 30 domaćinstava i 186 stanovnika. I posle Drugog svetskog rata mogao se čuti naziv sela – Čipalji. Status samostalnog naselja dobilo js 1964. godine izdvajanjem iz naselja Bagačiće.
U selu se nalazi četvororazredna škola, koja je počela sa radom 1946/47. godine. Ćaci odlaze u Sjenicu u osmorazrednu školu. Sslo je struju dobilo 1976, a telefon 2006. godine. Seoski vodovod js izgrađsn 1979. godine kaptiranjem vrela Ćurune na južnim padinama Javora. Tim vodovodom vodom se snabdeva više sela: Dunišiće, Gornja Vapa, Čipaljs, Bagačiće i Višnjica. Sslo je dobilo put 1989. godine. Do Bagačića je asfaltni put, koji js završen u jesen 2008. godine, a daljs do sela js makadamski put.
U ovom selu je u periodu 1948-1953. broj stanovnika porastao 12%, a do 1961. smanjsn 7%, dok je do 1971. godine povećan 4%, ali je u poslednjoj deceniji XX veka smanjen 65%. Broj domaćinstava js pratio nestabilan populacioni razvoj, a 1991. godine js smanjen 29%. Prosečan broj članova u domaćinstvu je u stalnom opadanju od 1948. godine. Prema podacima iz 1991. bilo je 20 domaćinstava sa 5 i više članova (35,71%), a 2002. godine 13 domaćinstava (32,50%).
Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćinstvu
Godina Broj stanovnika Broj domaćmnstava Srednji broj članova u domaćinstvu
1948. 377 43 8,76
1953. 423 49 8,63
1961. 394 56 7,03
1971. 408 72 5,66
1981. 249 52 4,78
1991. 231 56 4,12
2002. 144 40 3,60
Domaćinstva u selu Čipalje:
1. Gobeljić Marko
Domaćinstvo ima 5 članova. Udaljeno je od Sjenice 7 km, a od osnove škole 1 km. Kuća js građsna od tvrdog materijala i ima sanitarne uređaje i vodu. Struju su dobili 1976. godine. Jsdan član domaćinstva js zaposlen van teritorije Sjeničkog kraja, 1 član traži posao, a 1 pohađa srednju školu. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: zbog davnog doseljavanja predaka smatraju se starosedelačkim domaćinstvom. Slave Lazarevu subotu.
Rod: Marići i Kaličani.
2. Gašanin Šerif
Domaćinsgvo ima 5 članova. Udaljeno js od Sjenice 7,5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća js građena od tvrdog materijala, ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1976. godine. Jedan član domaćipstva graži posao, a 1 je učenik srednje škole. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: familija vodi poreklo iz Crne Gore.
Rod: Zornići.
3. Gašanin Bajro
Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od Sjenice 7 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1976. godine. Domaćinstno uzgaja goveda.
Poreklo: familija vodi poreklo iz Hercegovine.
Rod: Metovići.
4.Drobnjak Mihajlo, 2 člana domaćinstva;
5. Drobnjak Dragica, jednočlano domaćinstvo;
6. Drobnjak Miljojko, jsdnočlano domaćinstvo;
7. Marić Tomo, 2 člana;
8. Marić Budo, 2 člana;
9. Marić Miro, 7 članova;
10. Marić Vule, 7 članova;
11. Marić Ljubiša, 2 člana;
12. Marić Ljubodrag, 2 člana;
13. Marić Blagota, jednočlano domaćinstvo;
14. Terzić Milojica, jsdnočlano domaćinstvo;
15. Bukumirović Jovo, 5 članova;
16. Bukumirović Miljko, 2 člana;
17. Radević Prvislav, 3 člana;
18. Radević Koviljka, jednočlano domaćinstvo;
19. Radević Raduna, 2 člana;
20. Gobeljić Radojica, 2 člana;
21. Gobeljić Ranko, 2 člana;
22. Gobeljić Mićo, 3 člana;
23. Gobeljić Mlađo, 4 člana;
24. Gobeljić Rade, 5 članova;
25. Gašanin Omer,
26. Gašanin Šerif;
27. Gašašin Latif;
28. Gašanin Lato;
29. Gašanin Selim;
30. Gašanin Abit;
31. Gašanin Elez;
32. Gašanin Šaban;
33. Gašanin Osman;
34. Gašanin Šemso;
35. Gašanin Habib;
36. Gašanin Šaban;
37. Gašanin Muzafer;
38. Brbutović Izet.
Iseljena domaćinstva iz sela Čipalje:
1.Pešković Alija
Domaćinstvo ima 8 članova. Iselili su se 1999. godine u Sarajevo radi školovanja dece. Nosilac domaćinsgva je završio osmogodišnju osnovnu školu.
2.Drobnjak Radosav, iseljen 1975. u Kraljevo;
3. Drobnjak Tihomir, iseljen 1953. u Kraljevo;
4. Marić Ćirko, iseljen 1978. u Beograd;
5. Terzić Rastko, iseljen 1978. u Ljig;
6. Vasojević Branko, iseljen 1975. u Beograd;
7. Otović Jezdo, iseljen 1975. u Beograd;
8. Marić Gligo, iseljen 1962. u Kraljevo;
9. Otović Leko, iseljen 1960. u Beograd;
10. Otović Rako, iseljen 1984. u Beograd;
11. Marić Vaso, iseljen 1975. u Sjenicu;
12. Bukumirović Bogosav, iseljen 1982. u Čačak;
13. Bukumirović Živko, iseljen 2001. u Beograd;
14. Bukumirović Vidoje, iseljen 2001. u Beograd;
15. Gobeljić Slobo, iseljen 1986. u Kraljevo;
16. Otović Gojko, iseljen 1963. u Beograd;
17. Gašanin Sabit, iseljen 1978. u Sjenicu;
18. Gašanin Rahim, iseljen 1978. u Sjenicu,
19. Drobnjak Mirčeta, iseljen 1972. u Čačak.
Anketa sprovedena na terenu pokazala js da se stanovništvo ovog sela uglavnom iseljavalo u Beograd, Kraljevo, Sjenicu i Čačak.
Od 1991. do 2002. godine broj stanovnika do 19 godina starosti u selu js smanjen 56%, a sa 60 i više godina života 2%. Indeks starenja 1991. godine je 0,59, a 2002. godine 1,31 indeksnih poena, što ukazuje na to da je selo zahvaćeno procesom dsmografskog starenja.
Stanovništvo po veroispovesti
Godina 1991. %
nravoslavni 90 38,97
muslimani 141 61,03
ostali – –
Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti
Godina 2002. %
Srbi 68 47,22
Bošnjaci 76 52,78
Muslimani – –
Ostali – –
Po popisu iz 1991. u Čedovu je po vsroispovesti bilo Z8,97% pravoslaviog i 61,03% muslimanskog stanovništva. U selu je po nacionalnoj strukturi 2002. godine bilo 52,78% Bošnjaka i 47,22% Srba. Stanovništvo se uglavnom doselilo iz Crne Gore u XVIII veku. Srpsko stanovništvo slavi Sv. Nikolu, Sv. Ćorđa i Lazarevu subotu.
Iz prsthodne tabele se vidi da je 1981. u selu bilo 174 lica preko 15 godina starosti, 1991. godine 183, a 2002. godine 116. Broj lica bez škole se u periodu od 1981. do 2002. godine smanjio 56%. sa 4 razreda osnovne škole 54% i sa osnovnom školom 16%, a povećan js broj stanovnika sa srednjom školom 53%. Prema podacima iz 1981. u selu je evidentiran 1 sganovnik sa završenim fakultetom, a prema podacima iz 2002. godine evidentirana su 3 stanovnika sa završenim fakultetom, dok je iste godpne bilo 20 nepismenih lica (17,24%).
Domaćinstva ovog sela su 1991. prihode uglavnom ostvarivala iz poljoprivrede (64,28%) i da se taj broj smanjio 2002. godine (35,00%). U odnosu na 1991. godinu, 2002. godine je znatno povećan udeo domaćinstava koja prihode ostvaruju iz nepoljoprivrednih delatnosti. Znatno je povećan i broj mešovitih domaćinstava (sa 16,07% na 25,00%). Stočarstvo, tj. govedarstvo je vodeća grana iako je broj grla goveda u stalnom opadanju.
IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
Komentari (0)