Poreklo prezimena, selo Bačija (Sjenica)

Poreklo stanovništva sela Bačija, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Selo ee nalazi severno od Sjenice, na obodu Sjeničke kotline. Bačija je od Sjenice udaljena 8 km. Selo je smešteno na južnoj strani Bačevskog potoka, desne pritoke reke Vape. Prostire se u visinskom pojasu 1.040-1.080 m i svrstava se u seoska naselja razbijenog tipa. Površina seoskog atara i Katastarske opštine Bačija iznosi 785 ha. U selu je prema popisu 2002. godine živelo 30 stanovnika.

Kroz atar sela protiče Bačevski potok, a poznat je i Bačevski izvor.

Istraživanja na terenu pokazuju da je selo dobilo ime po mnogobrojnim bačijama (katunima), privremenim seoskim naseljima (stanovima), kojih i danas ima u ataru sela. Od mnogobrojnih bačija nastala su stalna naselja, pa i selo Bačija. Selo je katunskog karaktera.

O davnoj naseljenosti sela govore i arheološka istraživanja koja ukazuju na kulturu gvozdenog doba. Na Jovanovića brdu (Čukari), koje odvaja Bačiju od Vape, nalazi se nekropola pod tumulima – humkama. Nešto severnije od humki, na Pavlovića brdu, nalazi se kupasto uzvišenje koje meštani nazivaju Molitva. To mesto su nekada posećivale krstonoše, koje su tu držale molitvu. Na zapadnoj strani sela, pored kuća Gemaljevića, nalaze se ostaci nekropole koju meštani nazivaju „Grčko groblje”. Lokalitet je vlasništvo porodica Gemaljević i Petrović [Premović-Aleksić, 1990, 81-83].

U Bačiji je 1921. godine bio 21 dom sa 148 stanovnika.

Do Bačije se stiže putem koji vodi preko Donje Vape i produžava za selo Sugubine u Mesnoj zajednici Kladnica. Preko Bačije je prolazio karavanski – kiridžijski put – Budimska džada, koji je povezivao Srednji istok, Skoplje, Novi Pazar, Novu Varoš i Bosnu.

Selo je struju dobilo 1979. godine. Osnovna škola u Bačiji je radila od 1938. do 1997. godine, kada je zatvorena zbog nedostatka đaka. Ćaci četvororazrednu školu pohađaju u Dunišićima, a osmorazrednu u Sjenici. Selo nema vodovod, a domaćinstva su telefon dobila 2006. godine. Seoski makadamski put je u lošem stanju. Od septembra 1945. do 1952. godine Bačija je bila administrativni centar Masnog narodnog odbora naseljenih mesta Bačija, Kanjevina, Fijulj i Krstac; od 1952. godine ponovo je ušla u sastav Narodnog odbora opštine Vapa. U selu postoji spomen obeležje poginulim u ratovima 1912-1918, podignuto 1939. godine. Na zgradi osnovne škole postoji spomen ploča posvećena Radoju Petroviću, solunskom borcu i predsedniku opštine Vapa 1936-1941, koji je ubijen 1943. godine.

U periodu od 1948. do 2002. godine broj stanovnika u ovom selu je smanjen 88%, a broj domaćinstava 76%. Prosečan broj članova u domaćinstvu je bio u padu od 1953. godine. Maksimalan broj stanovnika Bačije su imale 1953, a domaćinstava 1971. godine. Prema podacima iz 1991. bilo je 7 domaćinetava sa 5 i više članova (50,00%), a 2002. godine u ovu kategoriju su ušla 3 domaćinstva (33,33%).

Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćinstvu

Godina  Broj stanovnika  Broj domaćinstava  Srednji broj članova u domaćinstvu

1948.                       252                                    38                                        6,63

1953.                       284                                    38                                        7,47

1961.                        241                                    40                                        6,02

1971.                        158                                    41                                        3,85

1981.                          69                                    23                                        3,00

1991.                          57                                     14                                        4,07

2002.                        30                                       9                                        3,33

Domaćinstva u selu Bačija:

1.                  Kadrić Hasan

Domaćinstvo ima 7 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 13 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ima vodu i struju (od 1979. godine). Jedan član domaćinstva traži posao, 1 je učenik srednje škole, a 1 student. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda i ovaca.

Poreklo: familija potiče iz Hercegovine.

Rod: Bajrovići, Hodžići, Ciljevići, Isovići.

2.                  Petrović Slobodan

Domaćinstvo ima 4 člana. Od Sjenice je udaljeno 8 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ali nema vodu. Struju su dobili 1979. godine. Dva člana domaćinstva su zaposlena u Sjenici. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: familija potiče iz Crne Gore. Slave Sv. Stefana.

Rod: Gemaljevići.

3.                  Vujović Jakša

Domaćinstvo ima 6 članova. Od Sjenice je udaljeno 8 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala, i nema vodu. Struju su dobili 1979. godine. Jedan član domaćinstva je zaposlen u Sjenici a 1 traži posao. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija potiče iz Crne Gore. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Gemaljevići.

4.                  Vujović Vukoman

Domaćinstvo ima 3 člana. Od Sjenice je udaljeno 8 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala, i nema vodu. Struju su dobili 1979. godine. Jedno lice je zaposleno van teritorije Sjeničkog kraja, jedno lice traži posao, a jedno je student. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: familija potiče iz Crne Gore.

Rod: Vujovići i Petrovići.

5.    Gemaljević Vukola, jednočlano domaćinstvo;

6.    Gemaljević Radomir – 5 članova;

7.    Petrović Vojko – 9 članova;

8.    Papić Ismet – 9 članova domaćinstva.

Iseljena domaćinstva iz sela Bačija:

Vujović Tomislav
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1980. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Nikola.

Iseljeni pojedinci iz sela Bačije, koji su u mestu iseljenja formirali posebna domaćinstva:

1. Petrović Mirko, iseljen u Čačak;

2. Petrović Radenko, iseljen u Čačak;

3. Petrović Mićo, iseljen u Čačak;

4. Petrović Dole, iseljen u Čačak;

5. Petrović Radoslav, iseljen u Čačak;

6. Petrović Milomir, iseljen u Čačak;

7. Petrović Milun, iseljen u Lazarevac;

8. Petrović Dragiša, iseljen u Dubrovnik;

9. Petrović Dragić, iseljen u Dubrovnik;

10. Petrović Rodoljub, iseljen u Beograd;

11. Petrović Tomislav, iseljen u Beograd;

12. Petrović Momčilo, iseljen u Loznicu;

13. Petrović Krunislav, iseljen u Beograd;

14. Petrović Miroljub, iseljen u Novi Sad;

15. Petrović Dragutin, iseljen u Sjenicu;

16. Petrović Racko, iseljen u Sjenicu;

17. Petrović Ratomir, iseljen u Beograd;

18. Petrović Blagoje, iseljen u Sjenicu;

19. Gemaljević Goran, iseljen u Kragujevac;

20. Gemaljević Dobrica, iseljen u Kragujevac;

21. Gemaljević Srbo, iseljen u Beograd;

22. Gemaljević Svetislav, iseljen u Kragujevac;

23. Gemaljević Vukomir, iseljen u Sjenicu;

24. Raković Dole, iseljen u Sjenicu;

25. Raković Jovan, iseljen u Čačak;

26. Raković Stojan, iseljen u Čačak;

27. Raković Lazar, iseljen u Čačak;

28. Kaličanin Milika, iseljen u Beograd;

29. Kaličanin Vuk, iseljen u Beograd;

30. Kaličanin Radoman, iseljen u Čačak;

31. Ostojić Mirko, iseljen u Sjenicu;

32. Vučković Rabren, iseljen u Sjenicu;

33. Vasojević Drago, iseljen u Kragujevac;

34. Šekularac Budimir, iseljen u Sjenicu;

35. Raković Ljubinko, iseljen u Nemačku;

36. Raković Drago, iseljen u Beograd;

37. Raković Vuleta, iseljen u Sjenicu;

38. Raković Ratomir, iseljen u Skoplje;

39. Kaličanin Miljkan, iseljen u Kragujevac;

40. Kaličanin Radojica, iseljen u Prijepolje;

41. Kaličanin Srbislav, iseljen u Kosovsku Mitrovicu;

42. Kaličanin Tomislav, iseljen u Beograd;

43. Šekularac Miodrag, iseljen u Kraljevo;

44. Šekularac Radovan, iseljen u Kraljevo;

45. Šekularac Rajko, iseljen u Kraljevo;

46. Šekularac Drago, iseljen u Beograd;

47. Vujović Ratomir, iseljen u Kragujevac;

48. Vujović Dragomir, iseljen u Kragujevac;

49. Vujović Dragoslav, iseljen u Čačak;

50. Vujović Vuk, iseljen u Čačak;

51. Vujović Tomislav, iseljen u Kragujevac;

52. Vujović Milisav, iseljen u Kragujevac;

53. Obućina Zoran, iseljen u Čačak;

54. Obućina Dragoljub, iseljen u Kragujevac;

55. Obućina Milan, iseljen u Kragujevac;

56. Obućina Manojle, iseljen u Kragujevac;

57. Obućina Rodoljub, iseljen u Kragujevac;

58. Gemaljević Borivoje, iseljen u Kragujevac;

59. Gemaljević Grujica, iseljen u Staru Pazovu;

60. Gemaljević Milija, iseljen u Kragujevac;

61. Gemaljević Rastislav, iseljen u Čačak;

62. Gemaljević Žarko, iseljen u Gornji Milanovac;

63. Gemaljević Vujadin, iseljen u Obrenovac;

64. Gemaljević Dragić, iseljen u Kragujevac;

65. Gemaljević Tihomir, iseljen u Požarevac;

66. Gemaljević Milomir, iseljen u Novi Pazar;

67. Gemaljević Milorad, iseljen u Novi Pazar;

68. Gemaljević Desimir, iseljen u Beograd;

69. Vasojević Vladeta, iseljen na Novi Zeland;

70. Vasojević Mijat, iseljen u Kragujevac;

71. Vučković Vlastimir, iseljen u Beograd;

72. Vučković Mišo, iseljen u Beograd;

73. Ostojić Radenko, iseljen u Kragujevac;

74. Ostojić Selimir, iseljen u Čačak;

75. Ostojić Miodrag, iseljen u Beograd;

76. Ostojić Ljubiša, iseljen u Čačak;

77. Marković Dojčilo, iseljen u Novi Pazar;

78. Marković Josif, iseljen u Novi Pazar;

79. Marković Žarko, issljen u Beograd;

80. Kaličanin Mirčeta, iseljei u Beograd;

81. Vučićević Blagoje, iseljen u Beograd;

82. Vučićević Radoje, iseljen u Beograd;

83. Petrović Dobrivoje, iseljen u Novi Pazar;

84. Petrović Pavko, iseljen u Novi Pazar;

85. Petrović Milivoje, iseljen u Čačak;

86. Petrović Dragoljub, iseljen u Požarevac;

87. Petrović Rade, iseljen u Brnjicu;

88. Petrović Mile, iseljen u Sjenicu;

89. Petrović Ljubo, iseljen u Sjenicu.

Navedeni podaci ukazuju na to da su žitelji sela Bačije, u potrazi za boljim uslovima života, odlazili najviše u Kragujevac, Beograd, Čačak, Sjenicu i Kraljevo.

U ovom selu broj stanovnika do 19 godina života se u periodu od 1971. do 2002. godine smanjio za 86%, a broj stanovnika sa 60 i više godina života za 75%. To je posledica intenzivnih depopulacionih procesa. Indeksi starenja su 1971. iznosili 0,73, 1991. godine 0,54, a 2002. godine 1,28 indeksnih poena. Prethodni podaci ukazuju na to da je i ovom selu ugrožen opstanak i da nema demografsku budućnost.

Stanovništvo po veroispovesti

Godina            1991.   %

pravoslavni  26        45,62

muslimani     31        54,38

ostali             –           –

Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti

Godina            2002.   %

Srbi               18        60,00

Bošnjaci        12        40,00

Muslimani    –           –

Ostali            –           –

U selu 1991. godine po veroispovesti bilo je 45,62% pravoslavnog i 54,38% muslimanskog stanovništva. Po nacionalnoj strukturi 2002. godine bilo je 60,00% Srba i 40,00% Bošnjaka. Meštani tvrde da su njihovi preci doseljeni u XVIII veku iz Crne Gore. Najveći deo srpskog stanovništva slavi Sv. Nikolu, Sv. Luku, Dimitrovdan, Sv. Kozmu i Damjana, Sv. Jovana, Sv. Aleksandra Nevskog i Sv. Stefana.

U Bačiji je 1961. godine bilo 202 stanovnika preko 10 godina starosti, od čega bez školske spreme 86 (42,59%), sa 4 razreda osnovne škole 104 (51,48%), sa osnovnom školom 6 (2,97%) i sa gimnazijom 5 (2,47%). Prema podacima iz 1991. bilo je 40 lica sa preko 15 godina života, a 2002. godine 28. U periodu od 1991. do 2002. godine smanjio se broj lica bez školske spreme 58%, sa 4 razreda osnovne škole 18% i sa osnovnom školom 31%, a povećao sa srednjom školom 67%, dok je 2002. godine evidentirano i jedno lice sa završenim fakultetom. Prema podacima iz 1961. u selu su bila 34 nepismena stanovnika (16,83%), 1991. godine 11 (27,50%), a 2002. godine 2 (7,14%).

Bačija je nekada svrstavana u razvijenija sela Sjeničkog kraja, ali se, prema podacima iz 2002. godine, sa 9 domaćinstava i 30 stanovnika može svrstati u red sela koja nemaju demografsku budućnost. Samo ime sela govori o tome da se meštani uglavnom bave stočarstvom i da od poljoprivrede ostvaruju i najveće izvore prihoda (77,77%). Međutim, podaci iz 2002. godine ukazuju na to da je stočni fond drastično smanjen u odnosu na 1981. godinu, sa 155 grla goveda na 39, sa 168 ovaca na 10.

IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić