Poreklo prezimena Busović

Pravoslavna srpska porodica Busović živela je ranije u Šibeniku. Kasnije je ova familija nestala. Sredinom 20. veka nije bio zabeležen ni jedan nosilac ovog specifičnog prezimena u Šibeniku.

Busovići spadaju u red srpskih porodica, čiji su se preci u Šibenik doselili sa nekadašnje turske teritorije, koja se nalazila nedaleko od ovog grada. Njihovo doseljavanje se odigralo u periodu između 1640. i 1650. godine.

Pravoslavni episkop dalmatinski Nikodim Busović, bio je rođen u Šibeniku. Njegovi roditelji bili su Dragosav Busović i njegova supruga Todora. Nikodim je bio dalmatinski vladika između 1693. i 1707. godine. On se spominje kao kaluđer manastira Krka još tokom 1676. godine. Ostao je upamćen, kao „čovek kulturan i sposoban, sa velikim ugledom u narodu“. Između ostalog, obnovio je manastir Dragović, unapredio manastir Krku, a kod crkve sv. Jovana u Bribiru sagradio je mali manastir, na mestu na kom se i danas nalazi Busovićeva Kula.

Đurđe, brat episkopa Nikodima Busovića, primio je pravoslavno krštenje u Šibeniku, 1663. godine. Zabeleženo je, da je episkop Nikodim 1694. godine živeo kod jednog svog brata u Šibeniku. Iste godine je preminuo drugi Nikodimov brat. Od ove porodice je bilo više pravoslavnih sveštenika, paroha u Šibeniku i Baljcima. Busovići imaju porodični nadimak Krička.

Vuleta Busović se 1678. godine pominje kao “budući dvorjanin”, a 1679. kao “dvorjanin” pravoslavne crkve u Šibeniku. Ovi njegovi pomeni su se očuvali u crkveno opštinskom pravilniku pravoslavne crkvene opštine u Šibeniku. Prezime Busović se pominje u pravoslavnim šibenskim maticama druge polovine 17. veka.

Jovan Busović se navodi među bratstvom pravoslavnog dalmatinskog manastira Krka. Njegov pomen datira iz 1770. godine. Možda je on bio identičan sa Jovom Busovićem, koji je bio šibenski paroh 1794. godine.

Sveštenik i kaluđer Marko Busović bio je rodom iz Šibenika. Marko je bio paroh u Baljcima kod Drniša. On je primio uniju u martu 1832. godine, kako svedoče istorijski dokumenti. Sličan je bio slučaj i sa vrličkim sveštenikom Pahomijem Busovićem, koji je takođe primio uniju dvadesetih ili tridesetih godina 19. veka.

Šibenski Busovići su nestali (izumrli po muškoj liniji ili se u potpunosti iselili) tokom 19. veka. Oni su spadali među “najotmenije” srpske pravoslavne porodice u ovom primorskom gradu.

U Skradinu u severnoj Dalmaciji živi srpska pravoslavna porodica sa prezimenom Kričko (Krička). Godine 1948, ona je brojala samo 1 domaćinstvo sa 3 ukućanina. Ranije su članovi ove familije bili zabeleženi pod prezimenom Krička – Busović. Na tamošnjem pravoslavnom groblju, kod gornje crkve, nalazi se nadgrobni spomenik porodice Krička – Busović iz 1789. godine.

Inače, Busović je i porodični nadimak familije Bjelić (Bijelić) u Strmici, ili jednog njenog ogranka. Strmički Bjelići slave sv. Vasilija Velikog. Sredinom 20. veka su bila ukupno 104 nosioca ovog prezimena, odnosno 16 domaćinstava u Strmici. Oni Bijelići koji su prešli u obližnji Zaseok, na teritoriji Bosne, prozvali su se Kovrlije. Pripadnici tog ogranka roda imaju porodični nadimak Pa(j)ići.

AUTOR: Saradnik portala Poreklo Aleksandar Bačko, Beograd.

Tekst je napisan na osnovu knjige: Aleksandar Bačko, Porodice dalmatinskih Srba, Udruženje građana „Srpski despot“, Zbornik za srpsku etnografiju i istoriju, knj. 2, Beograd 2008, 62, 83, 240.

IZVORI:

Leksik prezimena S.R. Hrvatske, J.A.Z.U, Institut za jezik, Zagreb 1976. (u daljem tekstu: Leksik), 85, 334.

Boško Desnica, Nekoliko priloga istorijskom proučavanju narodne pjesme, Magazin Sjeverne Dalmacije 1, Split 1934. (u daljem tekstu: Desnica, Nekoliko priloga…), 14;

Nikodim Milaš (E. N. M), Spisi o istoriji pravoslavne crkve u Dalmatinsko – istrijanskom vladičanstvu od 15. do 19. veka, knj. I, Zadar 1899, 60.

Nikodim Milaš, Pravoslavna Dalmacija, Beograd 1989. (u daljem tekstu: Milaš, Pravoslavna Dalmacija), 320, 334, 337;

Dušan LJ. Kašić, Srbi i pravoslavlje u sjevernoj Dalmaciji, Almanah, Srbi i pravoslavlje u Dalmaciji i Dubrovniku, Zagreb 1971, 19;

Milan Radeka, Prilozi o spomenicima kulture kod Srba u sjevernoj Dalmaciji, Almanah, Srbi i pravoslavlje u Dalmaciji i Dubrovniku, Zagreb 1971. (u daljem tekstu: Radeka, Prilozi), 178, 246;

Boško Desnica, Istorija kotarskih uskoka, knj. 1, S.A.N.U, Zbornik za istoriju, jezik i književnost srpskog naroda, 3. odeljenje, knj. 13, Beograd 1950. (u daljem tekstu: Desnica, Istorija 1), 114; Desnica, Nekoliko priloga…, 14.

Krsto Stošić, Galerija uglednih Šibenčana, Šibenik 1936, 15; Istoria, Srbsko obštestvo u Šibeniku, Srbsko – dalmatinski almanah, Ljubitelj prosveštenija, br. 2, Karlštadt (Karlovac) 1837, 109 – 110;

Mile Bogović, Pitanje pravoslavne hijerarhije u mletačkoj Dalmaciji u XVII i XVIII stoljeću, Pontificia universitas gregoriana facultas historiae ecclesiasticae, Zagreb 1982. (u daljem tekstu: Bogović), 45 – 46.

Dušan Rašković, Slavko Zorica, Drniška Krajina, ljudi i događaji, Beograd – Drniš 1994, 12.

Živko Bjelanović, Obiteljski nadimci u sjevernoj Dalmaciji, Onomastica Jugoslavica 8, Zagreb 1979, 77 – 78; Leksik, 50; Savo Nakićenović, Kninska Krajina, Beograd – Knin 1990, 103, 116, 118.