Poreklo prezimena, selo Ušće (Obrenovac)

Poreklo stanovništva sela Ušće, opština Obrenovac. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Ušće je u blizini stava Vukodraže i Save i u ravnici. Kuće su zbijene oko glavne seoske bare Ćirinke u koncentričnim krugovima, ali ima ih duž savskog puta i taj deo sela zove se Poljaci.

Sava je od ušća Vukodraže pa do ušća Kolubare pogranička reka oblasti. Na celom prostoru, osim veze sa susednim barama, u Savu se ne uliva ni najmanji potočić. Pri povodnjima razliva se i puni bare, samo ako joj obala nije visoka kao na Ušću, Skeli, Breskvi i Zabrežju oko pristaništa.

Centar ušćanskih bara je Gola Bara. Gola Bara, u prostoru 35 ha, je u sredini ušćanskog atara; u nju se očagama slivaju zapadne skeljanske i severne drenske, i ona se očagom severnog pravca sliva se u Vorbisu u reku Savu. Ušćanske bare, u sredini samog sela: Čunkara, Okno, Čapljara i Bašinska stiču se u glavnu seosku kanalisanu baru Ćirinku, koja očagom s istočne strane sela ulazi u antu Gole Bare i s njom u Savu. I ove bare puni reka Sava kad nadođe, ali se one odmah i ispražnjavaju, kada Sava otpočne opadati, a preko leta osim Gole Bare retko koja da ima vode.

Velika drenska i ušćanska bara Međednjača i samo ušćanska Spužara, na zapadnom kraju sela očagama ulazi u Vukodraž i njima se pune, kad Sava nadođe. I one, kao i druga ušćanske bare, kad Sava opada, brzo se prazne i preko leta one su ritovi ili kao prave tresave.

Stariji ljudi, kako u brdskim tako i po ravnijim selima, doživeli su u današnjim svojim osamdesetim godina oba snega. Prvi je pao krajem februara 1831. godine a drugi na Bele Poklade 1864. godine, oba su bila više od 1,5 metra visine, trajala po pet dana, pa se otopila. Kad se uzme da je i 1907. godine bio visok i dugotrajan sneg, onda otprilike na svake 34 godine Tamnavu pokriju poveći snegovi i zime traju duže vremena.

Starci Kosan Lelićanin iz Trlića, Jovan Đotunović sa Ušća i Belja Ružičić sa Zabrežja, pored drugih, pričaju da su ovi snegovi bili tako visoki, da su njihovi stari bili prinuđeni krčiti i otvarati puteve, gde se po tri dana nija moglo izaći iz kuće i kuda na stranu ići.

Polojska sela su pored Save i sva u pravoj i niskoj ravnici. Kuće s malim okućnicama poređane su duž glavnog seoskog puta (Zabrežje, Krtinska, Zvečka) ili strpane bez ikakvog reda (Skela i Ratari) ili koncentrički raspoređene oko izvesnog centra (Ušće) ili zrakastim linijama (Belo Polje i Rvati).

Kad bi turske vlasti osudile neku porodicu na progonstvo ili surgun, njihova bi imanja prelazila u druga ruke. Ako bi se povratili u selo, mogli bi dobiti ista imanja ili bi im se dala druga u blizini ili nova da se krče. Đikići iz Sovljaka pri svakom pokretu i posle svakog austrijskog rata prelazili su u Austro-Ugrasku, pa su neki ostajali, a neki se vraćali i pri povratku nisu nikad mogli dobiti iste zemlje, koje su pre toga imali. Markovići-Popovići iz Takova, kad su prelazili u Austriju i otuda se vraćali, neki su se naselili na ista mesta a neki otišli u druga sela. Đurići-Jevtići iz Crvene Jabuke pri povratsku nisu se mogli vratiti svi na isto mesto, već jedni ostali na Ušću. Zazići iz Skele nisu mogli da se vrate u svoje Popučke, već ostali u Skeli. Lelićani iz Trlića vratili su se opet na isto imanje.

Od veće vrednosti su zajednice u vodenicama i kamenolomima u Bukoru, Svileuvi, Đukovinama i dr. U Grabovcu, Skeli, Ušću i svima drugim polojskim selima bare manjeg obima su porodnčne zajednice, koja kad se isuše, zajednički se upotrebljavaju za ispašu.

Neka tamnavska sela zbijena su, ali ne duž glavnog seoskog puta ili duž pobočnih seoskih puteva, koji su upravnog pravca nego duž seoskih puteva, koji se zrakasto razilaze od neke glavne tačke u selu, škole, mehane ili nečega drugoga. Po kućama, okućnicama, rasporedu zgrada slažu se sa ušorenim selima, ali po obliku puteva i opštem izgledu liče na jasenička sela. Ova sela su kružnog izgleda, čiji su krajevi prazniji od sredine. Ovakvog su izgleda: Ušće, Rvati i Rubribreza.

Raselice po krajvima, nikad u sredini, većinom do drugih sela, pored glavnog seoskog ili važnijeg puta i naseljene na drugi način od sela. Kuće su ublizu, s malim okućnicama, uvučene unutra i s obe strane puta. Na ovakvim mestima prvo se naseljavao kakav dugogodišnji seoski sluga, koji je službom nešto zaradio i stekao, pa bi se okućio a uz njega pridolazili bi Krajišnici, uz koje bi pridošao po kakav odeliti zadrugar iz sela, ako bi imao imanja u tom mestu. Takve su raselice sela: Ušća, Skele, Grabovca, Stublina, Ratara itd.

Imena sela koja bi opomonjala na osobine vode su: Vrelo, Stubline, Stublenica, Modran (Orašac), Kladnica, Ušće i Stubla.

Selišta ima svako selo, samo se različito zove. Na svakom selištu očuvani su tragovi života ili se mogu naći, pa bilo naseljeno ili nenaseljeno. Osobna imena selištima su: Selište, Staro Selo, Kućerine, Stare Kuće, Kućišta, Stara Voća i Palanka. Selišta prve vrste imaju u : Skeli, Vukoni, Svileuvi, Zvečkoj, Kamenici i Bukoru. Naseljena Stara sela imaju: Orašcu, Jabučju i Skobalju, a nenaseljena u: Radljevu, Ljubiniću, Piromanu, Broviću i na Ušću.

Vorbiz (Vorbis) u Skeli i jednim delom na Ušću po narodnom predanju bio je veliki rimski grad, na samoj obali Save, opkoljen sa svih strana, osim Save antom, otokom ušćanskih i skeljanskih bara. Za grad se priča da je bio veliki, naseljen Rimljanima. Vorbiz se i danas sav ne zirati, po njemu se izoravaju, a po potrebi vade sarkofazi, novac, cigle, kamenje, razno bronzano oruđe i oružje. Već sam rekao da je na ovoj lokaciji izgrađena Termoelektrana Obrenovac „B“ i da se službeno mesto železničke stanice TENT-a „B“, što nisam rekao, naziva VORBIS, op. Milodan.

Stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godine je, između ostalih, i selo Ušće.

Doseljenici iz Nikšićke Župe, srodnici znamenitih valjevskih kuća krajem 18. i početkom 19. veka, znaju se, ma u kom selu i ma u kom stepenu srodstva se nalazili, a vidi se da su dugo između sebe održavali rodbinske veze, koje su danas sasvim prestale a u koje spadaju familije Šajinovići u Zvečkoj, Grabovcu i Urovcima, Pušići u Grabovcu, Đurići u Crvenoj Jabuci i Milorcima, Đotunovići na Ušću, Pejići u Dokmiru i Tvrdojevcu, Nešovići u Vrhovinama, Vukomanovići u Murgašu i Gunjevcu, Milakovići u Crniljevu i Petrovići (Tovarevići) u Bukoru, pored drugih, koji znaju da potiču iz Dragovoljića u Nikšićkoj Župi i od iste porodice.

Sve doseljene porodice nisu srpske nacionalnosti. Među njima ima Rumuna, Madžara, Nemaca i Bugara. Od Nemaca je svega jedna u Zabrežju, a od ostalih sela najviše je Rumuna, od kojih se znatan broj posrbio. Davidovići drugi u Gvozdenoviću rumunskog su porekla, ali se toliko izmenili, da o njima kao Rumunima i ne može biti ni reči. Karavlasi ili Srbinovići u Zabrežju izmenili su se u jačoj meeri, da svoje susede Rumune više mrze nego pravi Srbi. Mocelji, Radulji, Lrišpani, Vidakovići (Viduli) na Zabrežju, Kračuni i Riori u Zvečkoj, Molodovani i Nikolići u Urovcima, Brzaci, Kumpani i Kalvaci u Skeli, Negrami (sada Negreni, op. Milodan) na Ušću su pored drugih pravi Rumuni, pa su ili još zadržali svoj govor i običaje ili se potpuno pretopili u Srbe.

Od Karaule pa do Save, duž starog puta, u skoro svakom selu, sa jedne i sa druge strane puta, naseljeni su Župljani, kojima beše u zadatku da čuvaju put i da svojim uglednijim bratstvenicima budu na ruci pri kakvoj većoj opasnosti. Savska sela; Ušće, Zabrežje, Zvečka i stara Breskva behu naseljena njihovim porodicama, kojima beše u zadatku, da obezbede prelaz i prenos ratnih i vojničkih potreba. Pa ne da su se ove ugledne porodice pazile, da imaju obezbeđenu vezu za svoje političke ciljeve s austrijskim vlastima, pazile su, da, ako bi ih potreba nagnala da se sele u prekosavske oblasti, i u tamošnjim prekosavskim selima imaju svojih bratstvenika. Otuda i danas postoje veze sela, sa obe strane reke Save, sa one strane u Progarima, Boljevcimlja, Ašanji, Kupinovu i Jakovu behu opet namešteni Župljani. Održavanje veza, naseljavanje bratstvenika, osiguravanje puta, obezbeđivanje prevoza i osigranje skloništa u prekosavskim selima za račun kuća Grbovića i Hadžića vršili su njihovi najbliži srodnici Vukomanovići, potonji Danilovići, naseljeni u Murgašu, s južne strane Uba.

Zvečka je prvi put bila na Ružičinoj Međi, oko sadašnje crkve, pa se odatle premestila na današnje mesto zbog nekakvih teških boleština, koje su zavladale u selu i počele ga naglo satirati. Krtinska s Urovcima su (nastale) od stare Breskve-Breske, koju je prvo načela Sava da raseljava a kuga dovršila. Radljevo je zbog kuge raselilo se i od sadašnje crkve rasturilo se na sve strane. Iz istih razloga pokretala su se i sela: Skela, Ušće, Trlić (Dobrić) i dr.

Na Ušću su najstarije porodice s istočne strane seoske srednje bare, bliže Goloj Bari, kako su ranije bile, a poznije su ulazile ili u sredinu ili se ređale po periferiji starog naselja, pa su time stvorili od Ušća kružno naselje.

Poreklo familija-prezimena sela Ušće

Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:

-Aničići, prva polovina 18. veka, Degurić u Kolubari, Đurđic.

-Blagojevići, posle 1827. godine, Dubica, Časne Verige, u srodstvu sa Blagojevićima iz Skele.

-Gajići, posle 1827. godine, Kupinovo, Aranđelovdan, došao kao zanatlija.

-Gorišići, posle 1827. godine, Bihać, Nikoljdan.

-Dujići, posle 1827. godine, Jablanica u B. Krajini, Đurđevdan.

-Dumanci, posle 1827. godine, Hrvatsko Zagorje, katolici.

-Đotunovići*, prva polovina 18. veka, Nikšićka Župa, Lučindan.

*Đotunovići su od crveno-jabučkih Đurića. Nekakav njihov predak ličio je na nekog seoskog probisveta Turčina Đotuna, koji se skitario po Ušću i drugim selima, pa su i njega prozvali Đotunom, a potomke Đotunovićima. Đotunovići su od najranijih vremena, pa do danas, najuglednija i najbogatija seoska porodica, koja je dala selu dosta sveštenika i drugih otresitih građana. Đotunovići se u selu zovu se još i: Petrovići, Došići, Nikolići i Pantelići.

-Jakšići, prva polovina 18. veka, Alijski Potok-Stari Vlah, Nikoljdan.

-Jevtići i Marići. Videti Marići i Jevtići.

-Joksići, druga polovina 18. veka, Vranić-okrug beogradski, Nikoljdan i Lučindan, uljez u Đotunoviće.

-Kondići, druga polovina 18. veka, Prijedor, Nikoljdan.

-Krsmanovići, posle 1827. godine, Crvena Jabuka u oblasti, Jovanjdan.

-Lazići, druga polovina 18. veka, Klinci u Kolubari, Sv. Avramije.

-Lakatuši, posle 1827. godine, Srem, Nikoljdan.

-Lelići, prva polovina 18. veka, Lelić u Podgorini, Đurđic.

-Ljubinkovići, posle 1827. godine, Šimanovci u Sremu, Đurđevdan.

-Marići i Jevtići, prva polovina 18. veka, Dračić u Kolubari, Nikoljdan.

-Marjanovići*, prva polovina 18. veka, Đevđelija, Đurđic.

*Marjanovića predak došao je iz Paleža (Obrenovca) kao zanatlija u ovo selo i ostavio potomstvo. Marjanovići se zovu još i: Đorđevići, Jovići, Živkovići i Veselinovići.

-Markovići 1, posle 1827. godine, Jazovik u Posavskoj Tamnavi, Alimpijevdan.

-Markovići 2, posle 1827. godine, Krnić u Posavskoj Tamnavi, Sv. Petka.

-Markovići 3, posle 1827. godine, Grabovac u oblasti, Đurđevdan, od Nikolića-Brankovića iz Grabovca.

-Milivojevići, posle 1827. godine, Vragočanica u Podgorini, Nikoljdan.

-Negovanovići, druga polovina 18. veka, Bujačić u Kolubari, Trfundan, velika, imućna i ugledna zadruga.

-Negrami (Negreni), posle 1827. godine, Vlaška, posrbljeni Rumuni.

-Peladići, posle 1827. godine, Orašac, Đurđevdan, od tamošnjih Miloševića.

-Petrovići, posle 1827. godine, Dubica, Stevanjdan.

-Radojičići, posle 1827. godine, Jazak u Sremu, Nikoljdan.

-Ristići (Mačuke), posle 1827. godine, Boboštica u Makedoniji, Prepodobni Sava Osvećeni, trgovačke i zanatlijske porodice.

-Savčići, druga polovina 18. veka, Srem, Sv. Stefan Dečanski.

-Subotići, posle 1827. godine, Šimanovci u Sremu, Jovanjdan.

-Tanasići, posle 1827. godine, Grabovac u okolini, Đurđevdan, od grabovačkih Brankovića.

-Tešići, posle 1827. godine, Trlić u oblasti, Aranđelovdan, dovodci.

-Crvenkovići*, prva polovina 18. veka, Kriva reka – Stari vlah, Sv. Kirilo.

*Predak ovih porodica nosio je nadimak Crvenko i doselio se u nameri da pređe preko Save, pa se zadržao u šumama ovog sela oko Gole Bare. Potomci ove porodice predstavljaju danas najviđenije i najuglednije seoske porodice.

-Šicarevići, posle 1827. godine, Srem, S. Simeon i Ana.

IZVOR: Ljubomir Pavlović „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.