Feljton: Ko su Šumadinci (29)

Portal Poreklo objavljuje feljton Miodraga Nedeljkovića „Ko su Šumadinci“, koji je prvi put publikovan 2001. godine u dnevnom listu „Glas javnosti“

Markovčani Kočini saborci

Unuci baš često nisu ništa znali o svojim precima

Iz Rakinca su, redom, kako su upisivani po pristizanju u Kočinu četu, Jovica Radovanov (27 godina), Radojko Stojadinov (25), Jovan Ilin (25), Radivoje Burić (36), Pantelija Pavlović (24), Mihailo Pavlović (24), Marko Đurđević (24), Vidoje Savin (20) i Stojko Dmitrović (36). Jovica, Mihailo, Marko i Vidoje su neoženjeni, Stojko je udovac, a ostali su oženjeni.

U to vreme u Rakincu žive preci Đorđevića, Martinovića, Radojkovića, Teofilovića, Brankovića, Pavlovića, Rakića i Timotijevića. Predak Radojkovića je zasigurno u Kočinoj četi, glavom Radojko Stojadinov, upisan kao ženjen. Radojkovići su se u Rakinac naselili iz Sjenice oko sredine XVIII veka. Teško je, zbog promena prezimena, ustanoviti ko je u Kočinoj četi od Martinovića, ali je nesumnjivo neko od njih tu. Pogotovu što se jedna grana Martinovića naziva Arbijaši – današnji Ivanovići, kojih je 1911. bilo pet kuća, a to odaje njihov vojnički poziv. Nazvanja, pa i nadimci, pojedinih rodova nikada nisu slučajnost. Naime, arbija (kod Vuka harbija) je drvena ili gvozdena šipka kojom se mala puška nabija kad se puni. Prema tome je predak Martinovića, koji su doseljeni s Kosova, ili uže Ivanovića, zvanih Arbijaša, bio punjač municije u ustaničkom ratovanju. Iz roda Pavlovića, doseljenih od Sjenice posle 1736. godine u Rakinac, dvojica su u Kočinoj četi – Pantelija, koji je stupio 20. jula, i Mihailo, koji je došao 1. avgusta 1788. godine u četu. Vršnjaci su, ali se iz spisa ne vidi da li su blizanci ili braća od stričeva.

Iz Brzana su u Kočinoj četi Todor Gavrilović (18), Dmitar Marković (20), Radiša Milićević (20), Jovan Gligorijević (20) i Vasilj Savić (35 godina). U to vreme u Brzanu žive Andrejići, Košani (Milivojevići i Milovanovići), Ljutići, Marinkovići, Gordanići, Dragićevići, Parezanovići i Kurjučevići. Ovi poslednji, doseljeni iz resavskog Grabovca, koji su se do danas razgranali u rodove Đorđevića, Jovanovića, Petrovića zvanih Spasojevića, Nešića i Panovića, duguju svoje prezime takođe vojničkom poreklu. Kurjuk znači: pletenica ili kika, odnosno perčin, kakav su imali srpski vojnici do 1806. godine, kada je Karađorđe naredio da se poodsecaju, da ih ne bi Turci, hvatajaći se perčina, olako ubijali. Ali, kurjuk se naziva i deo puščane cevi gde stoji naboj. Očito, Kurjučevići duguju prezime svom ratničkom duhu.

Premda su samo dva veka protekla od tako znamenitog istorijskog pregnuća kao što je Kočina krajina, nedopustivo je mnogo toga zaboravljeno. Danas je u Šumadiji, i ne samo njoj, retkost da neko zna pretke u pravoj liniji do čukundede. No, to nije osobenost samo sadašnjeg naraštaja. Još je Milan Đ. Milićević osamdesetih godina prošlog veka, tragajući za tako znamenitim Srbima kao što su bili vođi Prvog srpskog ustanka, jadikovao: „Obraćao sam se potomcima da mi jave što se zna u porodicama o zaslužnim precima, pa sam od njih, nekad, primao odgovore: da unuci ,baš ništa ne znaju o dedima svojim’, ma da su dedi bili vojvode, a unuci pukovnici.”

IZVOR: Mile Nedeljković, “Ko su Šumadinci”, Glas javnosti 8. april 2001. godine