Varvarin i okolna sela

18 komentara

1. 3. novembar 2014. u 19:09

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Parcane, opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi na obema stranama Parcanskog Potoka i to mnogo više na desnoj osojnoj, koja je bliža od leve, prisojne. Veći deo sela je okrenut severu a manji jugu. Potok u selu ne nanosi nekakve štete, niti ga zasipa, jer mu je korito od ilovače i dovoljno duboko-ukopano.

   Vode.

   -Pije se većinom bunarska voda. Postoji samo jedna česma, zvana Zmajevac sa dobrom vodom*.
   *U okolini sa podsmehom kažu za slabiju rakiju da je od nje bolja parcanska voda.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja za obrađivanje različita; najjača je pored potoka i oko crkvine, ispod sela (obično kumsača, crnica i smonica); po stranama je slabija osim skorašnjih krčevina na kojima plodovi dobro rađaju.
   Veći deo seoskog atara je pod šumom, koje je najviše na severnoj i zapadnoj strani a ima je i sitne i krupne. Nekada je selo imalo zajedničku planinu sa Ljubavom ali je danas izdeljena.

   Tip sela.

   -Seoske su kuće dosta zbijene, naročito u sredini sela, gde je odstojanje između pojedinih kuća od 20 do 40 metara, ređe su po obodima sela, gde su na rastojanju od 60 do 80 metara. Selo se deli na familije.
   U selu ima 78 kuća sa 115 poreskih glava.

   Ime selu.

   -Neki vele da je selo ovo ime dobilo što su tu nekada pronađene velike pare. Za izvor Zmajevac vele da je tako nazvan što su se u njemu u staro vreme kupali zmajevi i kažu da je tu nalaženo krljušti od zmajeva (zmajotresina).

   Starine u selu.

   -U dnu sela, na desnoj strani potoka, postoji jedna kapela posvećena Sv. Arhanđelu kad je tu na taj dan, 13. jula, veliki sabor. Ova kapela je podignuta na ruševinama neke stare crkve, u kojoj su nađeni presto, krst i ikona. Predanje priča da je to bila velika crkva i da se zvala Studenica i još se pripoveda da je malo niže od crkve bilo selo Dudovica, na mestu gde se i danas nalaze starine.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Ništa se ne priča kako je staro selo raseljeno, samo sadašnje selo nema nikakve veze sa njim, jer je postalo krajem 18. veka.
   U selu su najstariji:
   -Mojsići i Mojsilovići, koji su doseljeni pre 140 godina iz Batota u Župi, gde su im još kumovi. Ova porodica zahvata sredinu sela, slave Đurđic, Đurđevdan i Alimpijevdan.
   Ostale porodice po redosledu doseljavanja.:
   -Curići su doseljeni iz Župe pre 110 godina, slave Stevanjdan, zimski i letnji.
   -Ivanovići su doseljeni pre 100 godina iz Katuna kod Varvarina, slave Nikoljdan.
   -Anđelkovići su doseljeni pre 100 godina iz Župe, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Đurđanovići su se doselili pe 80 godina iz Ribarske Banje, gde su ostala dva brata a dva došla ovamo, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Petrovići su se doselili pre 80 godina iz Crne Gore, slave Sv. Petku.
   -Todorovići su se doselili iz kruševačkov okruga, slave Nikoljdan.
   -Stanići su nepoznatog porekla, slave Sv. Petku a dve od 8 kuća Aranđelovdan.
   Seoska slava je Drugi dan Vasrksa a zavetina Sv. Car Konstantin i Carica Jelena – za zdravlje stoke.
   Groblje je jedno i nalazi se nalevoj strani potoka, u prisojnoj strani.

   Odgovori

2. 4. novembar 2014. u 18:48

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Marenovo, opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi ispod Parcana i neposrednoj blizini Zagolovca – kuće su im skoro sastavljene, u Marenovačkom Potoku, koji se uliva u Zalogovačku Reku sa leve strane. Kuće se prostiru uz potok, od ušća mu pa skoro do izvora i to više na desnoj strani. Ovaj potok, koji leti presušuje, ne čini selu nikakve štete. Selo je uglavnom okrenuto jugu.

   Vode.

   -Većinom se pije bunarska voda. U vrhu sela, u Iličickoj Mali, nalazi se jedan izvor, koji nikada ne presušuje.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja je pored potoka i reka, jaka i rodna a po stranama ima i slabe. Imanja su pomešana sa zalogovačkim imanjima.
   Selo ima dosta i sitne i krupne šume, koja je severno od sela i pruža se do đerđelinske kose. Veći deo atara je pod šumom.

   Tip sela.

   -Seoske kuće su mestimično dosta razređene i to sve više što se ide dalje od reke uz potok. Između nekih je rastojanje 20-30 metara a između nekih i po 200 do 300 metara. Selo se deli na Gornju, Donju i Milatovsku Malu, između kojih je odstojanje 400-500 metara. Gornja i Donja Mala su na levoj a Milatovska na desnoj strani potoka. Milatovska mala je skoro naspram Gornje Male.
   Selo ima 39 kuća sa 57 poreskih glava.

   Ime selu.

   -O imenu sela postoje dva tumačenja. Po jednom selo se ovako nazvalo po nekom Marjanu, koji se ovde prvi doselio te se u prvo vreme selo zvalo Marjanovo. Drugi kažu da je selo dobilo ime po nekom Marinu, nastojniku imanja Kneza Miloš, koji je tu bio, te se u početku zvalo Marinovo. I danas se u okolini čuje Marinovo a ponegde i Marunovo.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Ovo selo je postalo posle Drugog Ustanka, jer ga ne pominju ni Vuk, ni Vujić, ni Sreznjevski, niti ga ima u Uspisniku sela od 1818. godine. Verovatno da je do tada ovo selo bilo u sastavu Zalogovca, kao zaselak. Veći deo zemlje, gde je danas selo, i skoro ceo seoski atar bila je alija Kneza Miloša, gde je on žirio svinje. Na mnoge molbe Marenovčana i Zalogovčana, on je dopustio Šokorcu iz Poljne u Levču, da se to imanje rasproda po cvancik (4 groša) lanac a celu im je planinu iznad sela poklonio. To je, po pričanju, bilo negde oko 1825. godine.
   Rodovi su:
   U Gornjoj Mali:
   -Iličići su doseljenici iz kruševačkog okruga, slave Mitrovdan.
   -Miletići su iz Stare Srbije, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan.
   U Milatovickoj Mali su:
   -Milatovići su se doselili iz Milatovca u okrugu kragujevačkom, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Đorići su iz Zalogovca, slave Aranđelovdan, jesenji i letnji.
   -Stevanovići su iz Zalogovca, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan. Sa Miletićima nisu nikakav rod, što bi se na prvi pogled moglo zaključiti.
   -Pajčevići su iz Stare Srbije, slave Nikoljdan.
   U Donjoj Mali su:
   -Anđelkovići su se doselili iz Toljevca, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Radivojevići su iz Velike Drenove, slave Stevanjdan, zimski i letnji.
   -Gletanovići su iz Zleginje u kruševačkom okrugu, gde im je predak ubio Turčina pa pobegao, slave Jovanjdan i Lučindan.
   Pokraj sela, levom stranoim potoka, prolazi novi drum Kruševac – Jasika – Zalogovac – Krčin – Rekovac – Kragujevac.
   Seoska slava je Beli Četvrtak po Trojicama a zavetina 5. avgust – radi zdravlja stoke.
   Sahranjuju se u zalogovačkom groblju.

   Odgovori

3. 5. novembar 2014. u 18:45

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Zalogovac, opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjiti Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi oko Zalogovačke Reke, u stranama osojnoj i prisojnoj kao i u ravnici pored reke. Uglavnom je okrnuto istoku, dokle je osojna strana izložena severu a prisojna jugu. Reka se retko izliva i ne nanosi selu velike štete. Ponekad, ali retko, preko leta reka presušuje.

   Vode.

   -Meštani piju većinom bunarsku vodu. Postoji samo jedan izvor, u Prokickoj Mali, koji nikada ne presušuje.

   Zemlje i šume.

   -Ziratna zemlja zauzima tek polovinu seoskog atara, dokle je druga polovina pod šumom. U rečnoj ravnici zemlja je kumsača i smonica a po stranama su obično prljuša, peskuša i polnjača, koje su slabije.
   Kao što je rečeno, skoro polovinu seoskog atara zauzimaju šume. Šuma je krupna i sitna i skoro sva se nalazi u prisoju više sela, oko Sodolske i Đerđelinske Kose.

   Tip sela.

   -Selo je srednje zbijenosti. U ravnici, naročito oko škole, sudnice i dućana, kuće su zbijenije a po stranama i krajevima su ređe. Srednja razdaaljina između kuća iznosi 40-60 metara. Selo se deli na krajeve i mahale, odkojih su najpoznatije: Đorićcka, Bećarevicka i Srndaljska na levoj i Prokicka, Petrovićska i Guzićska Mala na desnoj strani reke. Između ovih mala je razmak od 300-400 metara. Prokicka Mala je u dnu sela i sasvim je odvojena od ostalog sela. Petrovićska ili Stojkovićska Mala je najevća. Ona zauzima ravnicu i pruža e sa obe strane reke.
   U selu ima 135 kuća i 157 poreskih glava.

   Ime selu.

   -O imenu sela postoje dva tumačenja. Po jednom selo je ovako nazvano što je bilo za lugom, te stoga, vele, nekada se zvalo Zalugovac. Po drugom tumačenju selo je ovo ime dobilo što ga je neki spahija dao nekakvom Srbinu u zalogu.

   Starine u selu.

   -Ispod sela, na mestu Kovaluku, nalaze se stari novci i komadi starog oružja i zemljanog posuđa a skoro je otkopana i kaldrma od „starog carskog druma“. Tu su, vele, bile i pčele Cara Lazara, koji je tu imao i neko imanje. Još od starina postoji jedno groblje, u vrhu sela, u Đorickoj Mali, gde su, vele, sahranjeni Srbi, koje su Turci izjurili sa sabora kod parcanske crkve, tu ih sustigli i pogubili.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Po pričanju selo je ovde bilo i pre 200 godina, ali, kako ima starinaca, to će biti da je još i starije. Ništa se ne priča da je gde premeštano.
   U Đorickoj Mali su samo:
   -Đorići, koji su starinci, slave Aranđelovdan.
   U Bećarevickoj mali su:
   -Bećarevići su starinci, slave Aranđelovdan, jesenji i letnji.
   -Radosavljevići su nepoznatog porekla, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan, letnji.
   -Ristići su iz Župe, slave Nikoljdan.
   U Srndaljskoj Mali su:
   -Srndaljci su iz Srndalja u kruševačkom okrugu, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan.
   -Stanačići su iz Stanaca u okrugu kruševačkom, slave Sv. Vrače.
   -Radojkovići su došli pre 40 godina iz Kukljina, slave Nikoljdan.
   U Prokockoj Mali su samo:
   -Prokići, koji su se doselili iz Trebotina u okrugu kruševačkom, slave Lučindan i Markovdan.
   U Guzićskoj mali su samo:
   -Guzići, koji su doseljeni iz kruševačkog okruga, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan.
   U Petrovićskoj ili Stojkovićskoj Mali su:
   -Petrovići i Stojkovići su starinci, slave Pantelijevdan.
   -Anđelkovići su iz Lepojevića u Levču, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan.
   -Milčevići si iz okoline Kruševca, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan.
   -Đokići su nepoznatog porekla, slave Mratindan-Minu i Aranđelovdan.
   -Purići su došli iz Selišta kod Velike Drenove, slave Nikoljdan.
   -Milutinovići su starinci, slave Aranđelovdan.
   -Radovanovići su nepoznatog porekla, slave Nikoljdan.
   U selu postoje sudnica i škola. Kroz selo prolazi novi drum Kruševac – Kragujevac.
   Selo slavi Sv. Vrače, letnje a zavetuje Prokopov-dan zarad zdravlja stoke.
   Groblje je jedno i nalazi se ispod Prokicke Male, gde se sahranjuju u Marenovčani.

   Odgovori

4. 6. novembar 2014. u 17:48

   Milodan

   Poreklo stanoništva sela Maskare, opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi u ravnici pored Goli(j)ske Morave a nedaleko od njenog ulivanja u Veliku Moravu. Pruža se u pravcu toka reke. Morava ga ne plavi, jer je na uzdignutoj obali kao i skoro sva sela pored Morave, ali plavi polja-ključ. Kuća ima pored same Morave.

   Vode.

   -Meštani piju bunarsku vodu.

   Zemlje i šume.

   -Seoski atar je veoma skučen, tako da iznosi oko 600 hektara, te je skoro najmanji od svih seoskih atara u ovom kraju. Pored toga zemlja je nerodna i slaba (polnjača), osim jednog dela koji je u moravskoj ravnici.
   Šume ima malo u zapadnom kraju seoskog atara, u mestu zvanom Brestarac.

   Tip sela.

   -Selo je zbijeno ali nije ušoreno. Deli se na Gornju – uz Moravu i Donju Malu niz Moravu, koje deli drum što spaja drumove Jasika –Varvarin i Kruševac – Stalać.
   U selu ima 150 kuća i 195 poreksih glava.

   Ime selu.

   -Po jenom narodnom pričanju selo je ovim imenom nazvano zbog maskarade, koju su tu Turci izvršili nad mrtvim telom gospođe Ikonije, žene Todora iz Stalaća. Po drugom pak ime selu je došlo zbog mnogih masaka, kojih je tu nekada dosta bilo.

   Starine u selu.

   -Više sela, baš naspram kule Todora od Stalaća, nalaze se razvaline nekog grada, koji je, po pričanju, još iz rimskog doba. Ozidan je od istog kamena kao i Todorova Kula. Oblika je četvrtastog i danas je razrušen skoro do temelja. U ovom gradu i oko njega nalaze se stari novci i komadi oružja i posuđa. U Donjoj Mali, do Morave, postoje neke stare pećine u kojima su, izgleda, nekada pečeni zemljani sudovi. To je i nekakvo staro groblje.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Selo je, po svoj prilici, naseljeno pre 100 godina. Veći deo doseljenika je iz sela Uševca u Poljanici – okolina Vranja. Oni i danas govore dijalektom kraja odakle su došli, kao i oni iz Velike Kruševice. Otuda su ih raselili Anauti.
   U Gornjoj Mali su:
   -Ilijaševići (Ilići) su iz okoline Leskovca, iz koga su se prvo doselili u Mokri Lug a otuda ovde pre 100 godina, slave Nikoljdan, letnji i zimski.
   -Stojkovići su iz sela Komarice kod Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Krstići su iz Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Stojkovci i Pešići su iz sela Poljanice u okoline Leskovca. Preci su im bili užari, slave Nikoljdan.
   -Vranjanci su se doselili iz okoline Vranja, slave Nikoljdan.
   -Pavlovići su iz okoline Leskovca, slave Jovanjdan, zimski i letnji.
   U Donjoj Mali su:
   -Gazdići su iz okoline Leskovca, slvae Jovanjdan, letnji i zimski.
   -Nedeljkovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Bećarovići su iz okoline Leskovca, kao i Ilijaševići, najpre su došli u Mokri Lug, pa otuda u ovo selo, slave Đurđevdan.
   -Vodeničarevići i Mijailovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Marinkovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Tuvegdžići i Stevanovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Zornici su iz sela Modrice kod Kruševca, slave Đurđevdan.
   -Grkovići i Kulakovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan. Ovde se doselio Stojiljko pre 110 godina.
   -Matejići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Privunovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Pejčići su iz okoline Pirota, slave Aranđelovdan, letnji i jesenji.
   -Nešići su iz sela Draškovca kod Leskovca odakle je ovde došao pre 120 godina Stojko Nešić, ne kaže se koju slavu slave.
   -Čičakovići su iz Kumanova u Staroj Srbiji, slave Nikoljdan.
   -Užarevići su iz sela Sobina kod Vranja odakle je ovde došao pre 100 godina neki starac Nikola Užar. Jedna kuća je bila tada i jedna kuća je i danas, ne kaže se koju slavu slave.
   -Ivanovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Cvetkovići i Bulkići su prebegli iz Stare Srbije u Leskovac a otuda u ovo selo, slave Aranđelovdan, letnji i jesenji.
   -Todorovići su iz sela Melne kod Trna, odakle su došli pre 20 godina, ne kaže se koju slavu slave.
   -Markovići su iz okoline Leskovca, slave Nikoljdan.
   -Zajkovići su iz okoline Vranja, slave Nikoljdan.
   -Cukanići su iz Stare Srbije, slave Đurđevdan.
   U selu postoji škola, mehana, dućan i kovačnica.
   Seoska slava je Drugi dan Trojica (Duhova) a zavetine 9 decembra – za zdravlje stoke i Poljobranija – radi odbrane useva od vremenskih nepogoda.
   Groblje je jedno i nalazi se u Donjoj Mali.

   Odgovori

5. 7. novembar 2014. u 20:29

   Milodan

   Poreklo stanoništva sela Gornji Krčin (po knjizi Gornji i Srednji Krčin*), opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   *Selo Srednji Krčin se kao zasebno selo pominje samo u Upisniku sela od 1818. godine a posle toga nigde se više ne pominje – ni kod Vuka, ni Vujuća ni Milićevića (napisao Stanoje Mijatović), iz čega proizilazi da je selo spojeno pre sa Gornjim nego sa Donjim Krčinom ili je međusobno podeljeno, što u smislu porekla stanovništva nije toliko ni bitno, op. Milodan.

   Položaj sela.

   -Na 5-6 kilometara od Donjeg a na 2-3 kilometra od Srednjeg Krčina, uz Kalinićsku Reku, a u jednom klancu, blizu granice Temnića i Levča nalazi se selo Gornji Krčin. Selo je na levoj strani Kalinićske reke u spletu ogranaka Juhora. Seoske kuće su u stranama potoka Crkvenca, koji protiče kroz selo i uliva se u Kalinićsku reku. Nešto malo kuća je izvan sela, pored druma Varvarin – manastir Kalenić. Potok ne čini selu veliku štetu ali mu nanosi reka kada se izlije.

   Vode.

   -Selo pije bunarsku vodu. Izvora ima dva, od kojih je jedan, zvani Slatina, u Ramnjavanskoj Mali a drugi, Bučjak, u Burazerskoj familiji. Izvori ne presušuju.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja je posebno slaba – kamenita prljuša – te na njoj jedva ako dobro rodi ovas i „rženica“. Oko Kalinićske Reke skoro i nema ravnice, jer je jako pritešnjena.
   Šume su satrvene (iskrčene), te su na svim stranama oko sela goleti. Samo na desnoj strani Kalinićske reke, u Blagotinu, ima po malo bukove šume.
   Ovo selo poseduje 25 hektara utrine oko crkvine, u potoku Crkvencu.

   Tip sela.

   -Selo se razlikuje od ostalih temnićskih sela time što su mu pojedini krajevi jasno podeljeni i što si seoske kuće dosta razbijene, čemu je uzrok nezgodan teren na kome je selo. Krajevi su međusobno udaljeni za više od 500 metara a između pojedinih kuća je razmak preko 200 metara. Selo se deli na: Bučjanski, Ramnjanski – koja deli potok Crkvenac – i Stankovićski Kraj, koji je pored druma Varvarin – Kalenić, a bliže reci.
   U Bučjanskom kraju su: Veličkovići – Bučjani; u Ramnjanskom su Radovanovići, Nikolići i Stojanovići dok su u Stankovićskom samo Stankovići. U Bučjanskom je 5 kuća, Ramnjanskom 22 a u Stankoićskom Kraju 8 kuća.
   Svega je u selu 35 kuća i 58 poreskih glava.

   Ime selu.

   -Ime selu je detaljno opisano u tekstu sela Srednji Krčin.

   Starine u selu.

   -Malo dalje od sela, uz potok, postoje razvaline neke crkve, na kojima je podignuta nova crkvica, koja slavi Preobraženje kada je toga dana veliki sabor.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Selo je postalo tek pre 150 godina. Naselili su ga tropojica, i to dva brata – Nikola i Radovan – koji su došli iz Ramna u Toplici. Od ovih su danas Nikolići i Radovanovići. Treći naseljenik je bio neki Veličko iz Vučja u Župi, od koga su današnji Veličkovići. Mnog docnije od ovih doselio se neki Stanko iz Župe, od koga su Stankovići.
   U selu su ove porodice:
   -Veličkovići – Bučjani, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Radovanovići i Nikolići, slave Lazarevdan.
   -Stojanovići i Burazerići su iz Toplice, slave Nikoljdan.
   -Stankovići, slave Đurđic i Alimpijevdan.
   Selo slavi Petrove Poklade; zavetine nemaju.
   Groblja imaju dva, od kojih se u jednom sahranjuju Bučjani a u drugom ostali.

   Srednji Krčin.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi između Gornjeg i Donjeg Krčina, sa o be strane Kalinćske reke a među brdima, te je planinsko. Reka se često izliva te nanosi veliku štetu obližnjim njivama i livadama.

   Vode.

   -U selu se pije najviše bunarska voda. Postoji samo jedan izvor, u osoju.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja je slaba i nerodna, ponajviše je kamenita prljuša. Šume ima dosta, ali su većinom sitne. U osoju je bukovina a u prisoju hrastovina, gorunovina, beljikovina i dr.

   Tip sela.

   -Seoske kuće su dosta razređene, mada ih ima mestimično po nekolko u grupi. Selo se deli na: Gornji, bliže Gornjem Krčinu i Donji Kraj, oko ušća Kruševičkog Potoka u Kalinićsku Reku. Ovi su krajevi međusobno udaeni više od 500 metara.
   U selu je 20 kuća i 30 poreskih glava.

   Ime selu.

   -O postanku imena ovoga sela postoje dva predanja. Po jednome pre 150 godina doselio se u Srednji Krčin iz Toplice neki Mina, pa pošto je tu bila mnogo gora (šuma), morao je da je krči, zbog čega je selo i prvi mah zvalo Minin Krčin ili Minina Krčevina. Kako su imali veliku zadrugu, to je zahvatio ceo atar sva tri sela tadašnjih Krčina. Od toga Mine su danas Mijatovići ili Minići u Srednjem Krčinu.
   Po drugom tumačenju selo je ovako nazvano zbog nekog velikog i teškog kuluka od koga su krčala creva kod kulučara, pa čak i detinja u utrobi materinoj.

   Starine u selu.

   -Na desnoj obali Kalinićske Reke, malo dalje od ušća Kruševičkog Potoka, a u jednoj strmoj strani, postoje razvaline neke stare crkve od koje je sačuvan prestoni i grobnički kamen. Na tom mestu je skoro podignuta crkvica, posvećena Sv. Đorđu, kada je tu veliki sabor. Oko ove crkvice nalaze se starinski, obično rimski, novci.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   Drži se da je ovo selo postalo kada i Donji Krčin.
   U Gornjem Kraju su:
   -Đavolovići su se doselili iz Toplice. Ima ih u Medveđi kod Trstenika, slave Mitrovdan i Jeremijevdan.
   -Mijatovići su iz Toplice, slave Nikoljdan.
   U Donjem Kraju su:
   -Spasići su se doselili iz Župe, slave Aranđelovdan i Veliku Gospojinu.
   -Šukići su iz Konjuha a tamo su došli iz okoline Kruševca, slave Sv. Petku.
   -Đokići su se doselili pre 25 godina iz Konjuha, slave Jovanjdan, zimski i letnji.
   Seoska slava je Bela Subota po Trojicama; zavetina nemaju.
   Groblje je jedno i nalaze se u Donjem Krajem.

   Odgovori

6. 8. novembar 2014. u 17:26

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Donji Krčin, opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi na levoj obali Kalinićske Reke, u jednoj strani ili proplanku blagog nagiba. Celo selo je okrenuto jugu. Kad se reka izlije čini štetu ključu. Na reci ima nekoliko vodenica.

   Vode.

   -Selo pije ponajviše bunarsku vodu. Postoji samo jedan izvor, zvani Buban, blizu Radosavljevicke familije. Ovaj izvor nikada ne presušuje.

   Zemlje i šume.

   -Veći deo seoskog atara je sastaven od slabe zemlje – polnjače i kamenite prljuše. Najbolja zemlja je pored reke a naročito su dobre njive i livade u Krčinskom Polju, koje se nalazi na desnoj obali reke, između Karanovčića, Toljevca i ovog sela. Ovo polje je dugačko oko 4 a široko više od dva kilometra.
   Šume ima dosta, ali je većinom sitna. U mestu zvanom Duboki Potok opštinma ima 10 hektara šume od kojih prihod ide u opštinsku kasu.

   Tip sela.

   Selo je zbijenije od Srednjeg i Gornjeg Krčina. Između kuća je prosečno odstojanje 50-60 metara. Selo se deli na familije.
   U selu je 63 kuće i 84 poreske glave.

   Ime selu.

   -Kako je ovo selo dobilo ime vidi se u tekstu Srednji Krčin.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Stari ljudi pričaju kako su slušali od dedova da su oni zapamtili kada je u sva tri Krčina postojala samo jedna kuća. To će svakako biti za vreme Kočine Krajine, kada su gotovo sva sela u ovom delu Temnića raseljena. Najpre je naseljen Srednji potom Donji i na kraju Gornji Krčin. Nije bilo slučajeva preseljavanja iz jednog u drugi Krčin.
   U selu su ove porodice:
   -Maričići su iz Golače u Toplici, slave Nikoljdan.
   -Radosavljevići i Andrejići su doseljeni iz Srema, slave Nikoljdan.
   -Milići su iz okoline Vranja, slave Nikoljdan.
   -Veljkovići su iz Toplice, slave Stevanjdan, zimski i letnji.
   -Ljutići su iz Ratara kod Paraćina, slave Stevanjdan.
   -Perići su iz Srema, slave Nikoljdan.
   -Vasići su od Mišića iz Karanovčića, slave Đurđic i Alimpijevdan.
   U selu je nekoliko dućana, jedna mehana, škola i sudnica.
   Seoska slava je Sv. Nikola Mladi a zavetina Makiveja – za zdravlje stoke.
   U selu je samo jedno groblje koje se nalazi u dnu sela, do same seoske mehane.

   Odgovori

7. 9. novembar 2014. u 19:25

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Mala Kruševica, opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi pod planinom Blagotinom, na jugo-istočnoj strani i na stranama Kruševičkog Potoka. Veći deo sela je u prisoju, u strani okrenutoj jugo-istoku. Samo je nekoliko kuća u ravnici pored potoka. Ovaj potok leti presušuje a kada se izlije čini štetu okolnim imanjima.

   Vode.

   -Selo pije ponajviše bunarsku vodu. Izvora ima svega dva od kojih je jedan Dimin Izvor u Stojkovićskoj familiji a drugi, zvani Topalovicki Izvor, nalazi se u Topalovickoj Mali. Nijedan od ovih izvora ne presušuje.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja je mešovita, ali je više one što su slabe rodnosti. U selu ima dosta i kupne gore. Osim sa istočne strane sela svuda je okolo šuma.

   Tip ssela.

   -Selo je zbijenog tipa. Kuće su najčešće u Đipanskoj Mali, gde su međusobno udaljene od 20 do 40 metara. Isto tako i na rubovima sela nisu kuće mnogo udaljene. Selo se deli na: Čabricku Malu, koja je sasvim odvojena i nalazi se u osoju, na desnoj strani potoka; Đipansku, Drobnjačku i Topalovicku Malu, koje su u prisoju, na levoj strani potoka.
   Selu ima 58 kuća i 75 poreskih glava. Godine 18181. u selu je bilo 10 kuća a 1873. godine 43 poreske glave.

   Ime selu.

   O imenu sela nema tumačenja. Može se od nekih čuti da je ovaj naziv dobilo zbog mnogih krušaka, kojih i danas ima.

   Postanak sela i poreklo sstanovništva.

   -Ovo selo je naseljeno o Prvom Ustanku. Prvi doseljenici su Stojkovići iza kojih su se dosslili Drobnjaci i najzad Čabrići. Postoji pak i predanje da je ovo selo postalo od Poljne u Levču sa kojim ima jednu seosku slavu – Mladence.
   U Đipanskoj Mali su:
   -Đipanci su doseljenici iz Stepoša kod Kruševca. Ovako su nazvani iz razloga što im je neki predak mogao mnog da đipa – skače. Slave Nikoljdan.
   U Drobnjačkoj Mali su:
   Drobnjaci su se doselili iz beogradskog okruga a tamo iz Crne Gore, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Stojkovići su iz kruševačkog okruga. Ovoliko ih je bilo i kada su se doselili, te se priča da su prokleti i da se s’toga ne množe. Slave Đurđic i Đurđevdan.
   U TopalovickojMali su:
   -Topalovići* su doseljeni iz kruševačkog okruga a starinom iz Toplice, slave Pantelijevdan.
   *Ovako su nazvani po nekom njihovom pretku, kome su Turci isekli noge do kolena i ruke do lakata, te su ga zbog toga zvali Topalom. To je, vele, bilo prilikom otpravljanja nekog poslanstva od strane Kneza Miloša Turcima u Zaječar. Tu Turci sve poslanike iseku, samo ovaj nekim čudom preživi. Otuda ga je doneo kući na leđima u kotarici jedan njegov pobratim.
   -Rnjići su nepoznatog porekla. Slave Nikoljdan.
   U Čabrickoj Mali se nalaze:
   -Čabrići su se doselili iz nekog sela Čabrova na Kosovu zbog čega nose ovakvo prezime. Ima ih u Varvarinu. Slave Ilindan.
   -Vukanjići su se doselili iz Vukanje na Jastrepcu, slave Tomindan i Tominu Nedelju.
   Selo slavi Mladence a zavetuje i to tek u najnovije vreme Mali Spasovdan – radi zdravlja stoke.
   Postoji jedno groblje, koje je blizu, upravo iznad Drobnjačke Male.

   Odgovori

8. 10. novembar 2014. u 19:11

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Karanovac (po knjizi Karanovčiće), opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Naspram sela Donjeg Krčina, preko Kalinćske Reke i Krčinskog Polja je selo Karanovčiće – Karanovac. Selo se nalazi na krajnjim obroncima dveju kosa koje se od Blagotina spuštaju na sever prema Kalinoićskoj Reci. Seoske kuće su zauzele oba kraja tih kosa kao i južni ivicu ravnice Kalinićske Reke a ima ih i u potocima između kosa. Prema ovom selo je okrenuto severu ali ga kose više Donjeg Krčina i Juhor zaklanjaju od severca.
   Sela Donji Krčin, Toljevac i Karanovac su poređani u krugu oko Krčinskog Polja, tako da bi glasovit vikač iz sreddine ovog polja mogao dozvati ljude iz sva tri sela. Kroz selo protiče potok Pešinac, koji nikada ne presušuje. Ovaj potok ne nanosi selu nikakvu štetu ali mu štetu pričinjava Kalinićska Reka, kada se izlije.

   Vode.

   -Meštani piju uglavnom bunarsku vodu. Postoji samo jedan izvor, Šoburak u Dešićskoj Mali, koji je ujedno i glava potoku Pešincu.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja je većinom slaba – prljuša i kamenita peskuša. Bolja je zemlja u Krčinskom Polju ukoliko pripada ovom selu, zatim u potoku Pešincu, Paviti i Bakčištu kao i u mestu na kome je selo.
   Šume su uveliko proređene a ono što ima je većinom sitna i nalazi se na istočnom i zapadnom delu sela. Pre 50 godina ovo selo je imalo dosta šume, ali se, razmnožavanjem, osetila oskudica u ziratnoj zemlji te su ih meštani naglo iskrčili.

   Tip sela.

   -Selo je dosta raštrkano. Zbijenije kuće su u sredini sela a naročito ka Donjem Krčinu ili Krčinskom Polju dok su po brdu mnogo ređe. Najgušće su kuće u Ivkićskoj Mali, gde su na rastojanju od 25 metara. Srednja udaljenost između kuća je 100-150 metara a 300-500 metara između krajeva – mahala. Selo je podeljeno na pet mahala: Dešićsku i Petrovićsku u vrhu sela, Gmitrovićsku na istočnoj, Ivkićsku u sredini sela i Mišićsku na zapadnoj strani sela. Male nisu razdvojene već ih ima sastavljenih pa i izmešanih, kao što je Ivkićska. Pojedine su porodice rasturene po pojedinim malama, tako da se kuće jedne porodice nlaze u dve ili tri male.
   U selu je 105 kuća i 130 poreskih glava.

   Ime selu.

   -O nastanku imena sela postoje dva tumačenja. Po jednom tu je bilo nekada mnogo pobijenih Turaka, koji su ga zbog toga docnije nazvali ovako. Po drugom se selo nazvalo što su se nekada ovde mnogo karali (svađali). U okolini se ovo selo zove Karanovac.

   Starine u selu.

   -U ataru ovog sela nema nikakvih starina osim što su meštani ovde nalazili neki bakarni i srebrni rimski novac.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Ima staraca koji pričaju da su slušali od svojih očeva i dedova kako su oni zapamtili kada je u selu bilo 10 kuća, što je otprilike moglo biti pre 120 godina. Nekada je bilo u mestu Pešincu, oko izvora Šoburka, pa se odatle pomestilo niže, iz nepoznatih razloga. Taj kraj se i danas zove Staro Selo. Prema tome, a i po starincima, kojih u ovom selu ima, naselje je odavno moglo biti u Starom Selu.
   U selu su ove starinačke poroice:
   -Dešići, slave Nikoljdan. Ima ih i u Milutovcu (Orlovcu).
   -Ivkići, slave Nikoljdan. Smatraju se kao jedna porodica sa Dešićima.
   -Mišići, slave Đurđic i Alimpijevdan.
   Doseljenici su:
   -Petrovići i Kezići su se doselili iz Kezavca (?) u Toplici, slave Jovanjdan, letnji i zimski.
   -Gmitrovići i Parazanci su iz Gmitrovice (moguće je Mitrovice, op. Milodan) na Kosovu, slave Jovanjdan.
   -Stojanovići i Šubarići su iz Svrdla-Banje (Soko-Banje?), slave Jovanjdan.
   -Milosavnjevići su iz Blendije u sredačkoj oblasti (?), slave Nikoljdan.
   -Erci su iz Župe, slave Sv. Petku, jesenju i letnju.
   -Gilići su iz Globara, slave Tomindan.
   -Ćirkovići su iz krajinskog okruga, gde i danas imaju familiju, slave Nikoljdan.
   -Markovići su iz Nadrlja u Levču, slave Sv. Petku.
   -Stevići su iz Srema, slave Nikoljdan.
   -Bojići su iz Čabrova na Kosovu, slave Ilindan. Ima ihu Maloj Kruševici i Varvarinu (vidi Čabrići).
   -Jekići su iz Donjeg Krčina, slave Nikoljdan.
   -Miloševići su iu Rabenovca u Levču, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Zdravkovići su iz Leskovca, slave Aranđelovdan i Veliku Gospojinu.
   -Brođani su iz Toljevca, slave Aranđelovdan i Veliku Gospojinu.
   Seoska slava je Beli Četvrtzak po Trojicama a zavetina Sv. Agatonik – za zdravlje stoke.
   Groblje je jedno i nalazi se na istočnom kraju sela.

   Odgovori

9. 11. novembar 2014. u 18:11

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Toljevac, opština Varvarin – Rasisnki okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

   Položaj sela.

   -Selo se nalazi na istočnom kraju Krčinskog Polja a na samom ulazu Kalinićske Reke u klisuru koja traje do Orašja, sa jedne i druge strane reke. Kuće su na stranama blagog nagiba. Nekad ih je bilo do same reke ali su se zbog poplave pomerile. Veći broj kuća je na desnoj strani reke.

   Vode.

   -Meštani piju uglavnom bunarsku vodu. Postoji samo jedan izvor zvani Prosina, koji nikada ne presušuje.

   Zemlje i šume.

   -Atar ovog sela je dosta veliki. Zemlja je brdovita ali zbog dosta krčevine ona je jako dobra i rodna. Glavni deo zemlje je poljnjača (crvenkasta ilovača), pa prljuša, smonica, peskuša i crnica. Zemlja je bolja na desnoj nego na levoj strani reke. Ono malo zemlje pored reke strada od poplava i nanosa.
   Šume ima dosta a u zabranima je znatno krupnija od ostale. Sva je šuma belogorica (graničeva i bukova). Ovo selo, kao i Pajkovac, prodaje drva po Bačini i Varvarinu.

   Tip sela.

   -Seoske su kuće u strani i raštrkane, gde su na odstojanju od 200 do 300 metara a pored druma Varvarin – Kalinića su zbijene, tako da je razmak između njih od 20 do 50 metara. Selo se deli na: Gornju, na desnoj strani reke – zapadno; Donju, takođe na desnoj strani reke – istočno, Rečnu ili Drumsku malu, na levoj strani druma i Kolibine, za 3-4 kilometra daleko od ostalog sela, blizu Cerničkog Potoka, sa druge strane kosu, u prisoju.
   U selu je 110 kuća i 165 poreskih glava.

   Ime selu.

   -Jedni pričaju da se ovo selo zvalo Tonjevac, zbog tonja, koja ga je u vidu magle, dumena ili čađi spopadali, pa se posle nazvalo Toljevac. Drugi vele da se selo ovako nazvalo zbog nekog Tolje, viđenog i čuvenog čoveka, koji se tu prvi doselio.

   Starine u selu.

   -Od starina postoji samo jedna crkvica ili kapela koja slavi Aranđelovdan kada se tu kupi veliki sabor.

   Postanak sela i poreklo stanovništva.

   -Neki ubrajaju ovo selo u najstarija sela u Temniću. U selu su četiri porodice starinaca, koje imaju 38 kuća, odnosno petinu ukupnog broja seoskih kuća. Mala Kolibine, koja je naseljena pre 20 godina, izgleda da će vremenom postati zaselak pa i posebno selo.
   U Gornjoj Mali su:
   -Gajići su starinci, slaveĐurđic i Đuređevdan.
   -Filipovići su se doselili iz okoline Vranja, slave Nikoljdan.
   -Avramovići su starinci, slave Nikoljdan.
   -Stankovići su iz okoline Vranja, slave Nikoljdan.
   U Donjoj Mali su:
   -Gmitrovići su se doselili iz Karanovca (Karanovčića) a tamo iz Gmitrovice na Kosovu. Slave Jovanjdan kao staru slavu i Nikoljdan, kao slavu zemlje i doma – gde su došli.
   -Minići su starinci, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Lazarevići i Stevanovići su došli iz Parcana, slave Đurđevdan.
   -Kalimanci su se doselili iz nekakvih Kalimana. Bilo ih je nekada više pa su zamrli, slave Aranđelovdan i Veliku Gospojinu.
   -Miloševići su starinci, slave Jovanjdan.
   -Neškovići su iz okoline Vranja, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Markovići su iz okoline Vranja, slave Nikoljdan. Kažu da i danas imaju rođake tamo – odakle su doseljeni.
   U Drumskoj Mali, idući niz reku su ove porodice:
   -Savići su došli iz okoline Vranja, slave Aranđelovdan, jesenji i letnji.
   -Jovančići su odakle i Savići, sa kojima se smatraju da su jedan rod. Slave Aranđelovdan.
   -Brankovići su iz Orašja više Bačine, slave Aranđelovdan.
   -Jovanovići su iz okoline Vranja, slave Aranđelovdan.
   -Dačići su iz Oparića u Levču, slave Jovanjdan i Aranđelovdan. Drugu slavu su nasledili u domu u koji su došli.
   U Kolibinama su:
   -Milosavljevići su se doselili iz Ljuptena u Staroj Srbiji, slave Đurđic i Đurđevdan.
   -Filipovići su iz sela – Gornje Male, slave – kao i oni – Nikoljdan.
   -Neškovići su od Neškovića u Donjoj Mali, slave – kao i oni – Đurđic i Đurđevdan.
   -Kalimanci su od Kalimanaca u Donjoj Mali, slave – kao i oni – Aranđelovdan i Veliku Gospojinu.
   Seoska slava je Beli Četvrtak po Trojicama a zavetina Aranđelovdan – radi zdravlja stoke.
   Groblje je jedno i nalazi se u Gornjoj Mali.

   Odgovori

10. 12. novembar 2014. u 18:37

    Milodan

    Poreklo stanovništva sela Pajkovac, opština Varvarin – Rasinski okrug. Prema knjizi Stanoja Mijatovića „Temnić“.

    Položaj sela.

    -Selo se nalazi na levoj strani Kalinićske Reke i na drumu Varvarin – Kaliniće. Prostire se najviše pored reke a nešto malo oko donjeg toka Vodičkog Potoka i potoka Vučaka i Ambarišta, koji silaze sa ogranaka planine Juhora. Ovi potoci presušuju ali prilikom izlivanja, kao i reka, nanose selu znatnu štetu. Uglavnom je selo okrenuto jugoistoku.

    Vode.

    -Meštani piju bunarsku i izvorsku vodu. Najglavniji izvori su: Studena voda – za koju se, kao i za parcansku, kaže da je jača od slabe rakije – blizu reke; Veliki Mandrdin Izvor i Mali Mandrdin Izvor – u Vodičkom Potoku, od kojih nijedan ne presušuje.

    Zemlje i šume.

    -Sva je zemlja, osim manjeg dela oko reke, prljuša i polnjača, na kojoj kukuruz posve rđavo uspeva, osim kada su kišna leta.
    Šume ima mnogo, više od ziratne zemlje. Šuma je krupna i nalazi se sa obe strane reke. Gora, koju prodaju, drži ovo selo, imače bi pored ziratne zemlje, sa mukom sastavljali kraj sa krajem.

    Tip sela.

    -U zaklonitijim i podesnijim mestima kuće su zbijene, naročito kraj druma i reke, dokle su u otvorenijim i nezgodnijim mestima retke. Selo je podeljeno na četiri kraja, koji većinom nose imena potoka, koji kroz njih protiču, kao: Vodički Potok, Ambarište, Vučak i Osoj.
    U selu je svega 44 kuće i 56 poreskih glava.

    Ime selu.

    -Po jednom tumačenju selo je ovako nazvano zbog nekakva Pavla – Pajke, koji se tu prvi naselio dok je po drugom tumačenju selo dobilo ime po tome što su Srbi mnogo patili zbog Turaka, te se selo najpre zvalo Patkovac, pa posle Pajkovac.

    Starine u selu.

    -U Vodičkom Potoku, na 300 metara izvan Vodičke Male, postojale su razvaline od neke crkve, na kojima je podignuta nova crkvica, koja slavi Biljani Petak (uoči Đurđevdana), kada se tu kupi veliki sabor. Ovu je crkvicu u snu pronašla neka žena. Priča se da je u selu pošlo na bolje od kada su ovu crkvicu očistili i popravili.

    Postanak sela i poreklo stanovništva.

    -Ne zna se ništa o vremenu postanka ovog sela. Neki starci pričaju da su zapamtili kada je u selu bilo samo 10 kuća.
    U selu i to u osoju su ove porodice:
    -Petrovići su se doselili iz okoline Leskovca, slave Stevanjdan, zimski i letnji.
    U Vodičkom Potoku su:
    -Ivanovići su došli iz okoline Vranja, slave Nikoljdan.
    -Pešići su takođe iz okoline Vranja, slave Jovanjdan.
    -Pavlovići su iz Brajinovca u Levču, slave Ilindan.
    U Vučaku su:
    -Pavlovići drugi su se doselili iz okoline Vranja. Sa Pešićima se smatraju da su jedna porodica, slave Jovanjdan.
    -Lemezanovići su iz Svojnova, slave Nikoljdan.
    -Jevtići su iz okoline Vranja. Slave Nikoljdan.
    U Ambarištu su:
    -Đorđevići su se doselili iz okoline Vranja, slave Aranđelovdan, jesenji i letnji.
    Pored reke su:
    -Kalucići su starinci, slave Nikoljdan.
    -Pavlovići treći su se doselili iz okoline Vranja, slave Nikoljdan. Od ovih Palovića bio je čuveni junak Prvog i Drugog Ustanka, Nikola Mandrda.
    Seoska slava je Beli Četvrtak po Trojicama a zavetina Preobraženje – radi zdravlja stoke.
    Groblje je jedno i nalazi se u donjem kraju Vodičke Male.

    Odgovori