POREKLO STRELIČIĆA
Prvo pojavljivanje prezimena Streličića nalazimo u knjizi Atanasija Uroševića „Kosovo“, koji je vršio popis seoskih domaćinstva na Kosovu od 1936. do 1938. godine. Zabeležio je da su se u selu Drvare kod Vučitrna, odmah nakon završetka Drugog balkanskog rata 1914. godine naselili Streličići i Maslovarići.
Urošević deli naseljenike (primedba autora-pogrešno) na autokoloniste i koloniste. Autokolonisti su oni naseljenici koji su kupovali imanja, a kolonisti su naseljenici koji su dobili zemlju od države, i to su uglavnom bile utrine.
Streličiće svrstava u autokoloniste.
Sama reč kolonista, koja se odomaćila u našem rečniku, je neprimerena.
Srbi ne mogu biti kolonisti na Kosovu i Metohiji, oni nisu okupirali Kosovo, već su se samo vratili odakle su njihovi preci morali da beže od Turaka.
Miloš Anđelić iz Vučitrna u knjizi „Stanovništvo Vučitrna i okoline poslednjih sto godina“ (NIP „Novi Svet“, Priština 1997. godina), zapisuje prezime Streličić, ali ih propustom upisuje u selo Resnik. Prevideo je da sela Resnik i Drvare deli potok.
U knjizi „Učesnici balkanskih ratova 1912-18.“, stoji „Streličić Miloš, Toplički ustanak“. „Streličić Neđo, prota, streljan u OZN-i u Beogradu 1944. godine“, piše u knjizi „Žrtve drugog svetskog rata“ ( str. 204 i 205).
Milan Lazarević, komšija Streličića (umro 2020. godine), u knjizi Branka R. Radeča „Podčičvička sela kod Vučitrna na Kosovu“ (2022.) pominje ih i tačno navodi lokaciju gde su imali kuću i imanje u selu Drvare. To je sad lokacija u blizini nekad fudbalskog terena „Durković“ naniže prema potoku, između imanja Vujovića i Vučinića.
Ove podaci u biografiji ne mogu se naći, jer nisu bili dostupn.
Da su se Streličići doselili u selo Drvare kod Vučitrna nakon završetka Drugogbalkanskog rata, pokazuje skoro otkriven kupoprodajni ugovor Nedeljkovog oca Miloša sa kupcem njegovog imanja u Pustom Šilovu kod Medveđe, još 1912. godine. Dve godine kasnije, doselili su se u Drvare.
Istoričar Nemanja Jović kaže za Nedeljka: “Školovanje, početak službe, ženidba rađanje dece… vezali su ga za Kosovo i Metohiju. Poslednje godine života je proveo u Beogradu, tačnije u Rakovici. U planu je bio i njegov odlazak u Beč, ali su ratna dešavanja osujetila ovu nameru. Svojim životom Nedeljko je okupio više srpskih oblasti: Hercegovinu, odakle je vodio poreklo, Gornju Jablanicu, gde se rodio, Kosovo i Metohiju, gde je proveo najveći deo života, i Beograd, gde je ubijen.“
U Drvaru kod Vučitrna, gde je proveo detinjstvo i mladalačke dane, je zaboravljen. Nakon rata i agresije NATO-a 1999. godine svi Srbi iz Drvara, a i celog podčičavičkog regiona, morali su da se isele zbog pretnji od Šiptara. Raseljeni širom Srbije, mnogi se sećaju priča svojih roditelja, koji su svojevremeno pominjali Streličiće.
Ni autor ove monografije nije imao saznanja o porodici Streličić, ali je njegova baba Darinka Radeč iz Resnika često spominjala svoje komšije. Tu su zajedno živeli do 1941. godine, kada su svi naseljenici ispod Čičavice morali da beže u Srbiju od Arnauta. Kada je počeo Prvi svetski rat, malobrojne naseljeničke porodice, među njima i Streličić, morale su da se sklone u centralnu Srbiju. Nema podataka gde su živeli u toku Prvog svetskog rata, osim da je Nedeljkov otac Miloš bio učesnik Topličkog ustanka. Ostalo je nepoznato gde je porodica izbegla za vreme Drugog svetskog rata, od 1941. do 1945. godine, jer su se kao i sve naseljeničke porodice u podčičavičkim selima iselile. Ljudi su bežali od Arnauta, koji su sve kuće i imanja opljačkali i porušili.
– Ta porodica dožive pravu tragediju od 1940. do 1945. godine, kada prvo umre Zagorka, majka Nedeljkova, sina Neđa streljaše komunisti, kako htešće i mog sina Milutina Radeča, pripadnika Ravnogorskog pokreta, ali on im uteče za Australiju. Miloš umre 1945. i zatvori im se kuća, pošto je Nedeljko bio jedinac među sestrama. On je bio nešto mlađi od mene, ali bio je jako bistar – govorila je baba Darinka.
Mnogo decenija posle, prezime Streličić (Strelica) odjeknu u svim medijama, zahvaljujući Nedeljku koga Srpska Pravoslavna Crkva proglasi Svetim Nedeljkom Rakovičkim.
ŽIVOTOPIS SVETOG SVEŠTENOMUČENIKA
NEDELJKA (STRELIČIĆA) RAKOVIČKOG
Sveštenik Nedeljko Streličić, paroh kneževački rođen je u selu Pusto Šilovo kod Medveđe, srez Leskovački, 18. februara 1907. godine u seoskoj porodici od oca Miloša i majke Zagorke. Kršten je 25. februara 1907. u hramu Svetog Vaznesenja Gospodnjeg u Medveđi. Krstio ga je sveštenik Stojan Gvozdić (primedba autora – iz sela Korilja kod Zvečana) sa čijom će se ćerkom Branislavom-Brankom oženiti 1929. godine. Školovao se u Kosovskoj Mitrovici. (Primedba autora – Nedeljko je najverovatnije započeo osnovnu školu u selu Vrnica kod Vučitrna, koja je bila otvorena 1914. godine. Nije mogao đak prvak da putuje vozom do Kosovske Mitrovice, jer tada nije bio razvijen železnički saobraćaj.)
Bogosloviju Svetih Kirila i Metodija u Prizrenu završio je 1929. godine sa odličnim uspehom. Rukopoložen je u čin đakona i prezvitera 1930. godine i postavljen za paroha u Prištini. Godine 1931. upisao se na Bogoslovski fakultet i iste godine postavljen je za paroha u Lapljem Selu kod Prištine. U januaru 1935. godine blagoslovom Njegove Svetosti Patrijarha Varnave, postavljen je u parohiju Kneževačku sa sedištem u manastiru Svetog Arhangela u Rakovici. Godinu dana kasnije, 1936, diplomirao je na Bogoslovskom fakultetu.
Sa suprugom Branislavom-Brankom (-1997.) izrodio je tri kćeri: Ljubicu (1930-1932.), Nadeždu (1932-2001.) i Zagorku (1935-1995.). Branislava je sahranjena na Centralnom groblju u Beogradu. Zagorka nije imala poroda. Nadežda – Nada ima kći Mirjanu i sina Branislava Adžića.
Otac Nedeljko učinio je mnogo u tadašnjoj Rakovici, koja je počela da se razvija u jedno veliko industrijsko naselje. Kruna njegovog pastirskog rada je Hram u kome se mi danas molimo Bogu i duhovno usavršavamo, kao i zgrada parohijskog doma u kome je kancelarija i stan, u koji se kasnije uselio otac Nedeljko (1937-1939.).
Lik sveštenika Nedeljka Streličića ušao je u istoriografiju Srpske Pravoslavne Crkve 19. jula 1937. godine, kada je bio učesnik u „krvavoj litiji“, protiveći se potpisivanju Konkordata, odnosno Sporazuma države sa Vatikanom. Žandari su ga vukli za odežde i tukli, kao i druge beogradske sveštenike i narod, ne dozvoljavajući da litija prođe kroz grad.
Njegov rad na organizovanju života parohije, pastirstvo i pregalaštvo dobili su vidno priznanje kada su ga nadležne crkvene vlasti 1941. godine u januaru izabrale za paroha Hrama Svetog Save u Beču. Zbog ratnih dešavanja i nemogućnosti da otputuje u Austriju, sveštenik Nedeljko Streličić, upućuje se da ostane na Kneževačkoj parohiji.
Prezime oca Nedeljka je bilo Strelica i sa tim prezimenom je završio Bogosloviju u Prizrenu.
Pred rukopoloženje u sveštenički čin promenio je prezime u Streličić. To su mnogi radili čija prezimena nisu na „ić“
Njegove sestre Stanica (1901.), Marica (1903.), Spasenija (1905.), Mileva (1910.) i Milostiva (1915.) celog života su pokušavale da saznaju gde je odveden njihov jedini brat, ali bezuspešno.
Đakon Aleksandar Azdejković, Sveštenomučenik Nedeljko Streličić
***
Roditelji sveštenika Nedeljka, Miloš i Zagorka, prezivali su se Strelica. Zagorka je umrla 1940. godine, a Miloš 1945. Umro je po povratku iz izbeglištva, kao star, namučen i teško ožalošćen za sinom, koga su komunisti odveli bez traga. U toku Drugog svetskog rata mnoge arhive su izgorele. Prilikom ponovnog upisa u knjige, administracija je svim Nedeljkovim sestrama promenila prezime u Streličić. One su svoje staro prezime Strelica vratile tek 1968. godine.
Petrana Strelica
Porodična slava je Sveti Jovan Krstitelj. Njegovi roditelji Miloš i Zagorka sahranjeni su u susednom selu Mijalić. Ovo groblje su albanski teroristi uništili, kao i mnoga druga u srpskim selima 1999. godine.
Nadica Lubarski
Autor ove knjige, Branko Radeč, kada je 2023. godine izdao monografiju „Srpska groblja i uništeni spomenici u selima Vrnica i Mijalić kod Vučitrna na Kosovu“ (izdanje KPZS, 2023.), nije imao saznanja da mu je otac Radeč Radomir-Raško sahranjen na groblju, gde počivaju mošti roditelja Svetog Nedeljka Rakovičkog (Nedeljka Streličića). Na groblju, koje je potpuno uništeno od strane Arnauta i zaraslo u korov, sahranjivani su naseljenici iz sela Drvara i Mijalića. Od 1999. godine Srba nema u podčičavičkom kraju.
Komentari (0)