PIŠE: Saradnik portala Poreklo Aleksić dr Snežana
U Galeriji Doma Vojske (bivšem Ratničkom domu) u Beogradu, tokom decembra 2022. i januara 2023, priređena je izložba “Šumanović i Bosilj: od poetskog realizma do simboličke naive”. Autori izložbe viši kustosi Ljubinka Pantić i Radovan Sremac, kroz četiri autorska vođenja 10. i 24. decembra i 21. i 28. januara, publici su, a čiji broj je nadmašio sva očekivanja organizatora izložbe, ukazali ne samo na detalje iz domena stvaralaštva dvojice umetnika, već su autori izložbe, govoreći o biografijama umetnika, objasnili vezu između predstavljenog realizma i naive. Ta veza je Šid.
U Šidu je 1895. godine rođeni Ilija Bašičević Bosilj, samouki slikar, a šest meseci kasnije, 1896. godine, isto u Šidu, rođen je Sava Šumanović, jedan od najznačajnijih slikara srpske moderne umetnosti.
Osim što su rođeni u Šidu, svoje detinjstvo i svoj stvaralački deo života Bosilj i Šumanović proveli su u Šidu, gde se danas nalaze dve galerije u kojima su pohranjena njihova dela. Dvojica Šiđana, umetnici svetskog glasa, postali su, zahvaljujući trećem Šiđaninu, junaci publikacije za decu!
Publikacija za decu naslova “Od dečije mašte do umetnosti” autora Radovana Sremca u izdanju muzeja naivne umetnosti “Ilijanum” Šid i Galerije slika “Sava Šumanović” Šid, premijerno je predstavljena publici u Galeriji doma Vojske u Beogradu, 28. januara 2023. godine.
Publikacija “Od dečije mašte do umetnosti”, na krajnje primeren način donosi biografije Ilije Bašičevića Bosilja i Save Šumanovića. Priča počinje rečenicom “Mi smo dva velikana iz male, uspavane sremske varošice Šida”. Potom, autor Sremac, naracijom koju su oplemenili arhaizmi, sa lakoćom uspeva da ispriča priču i o Iliji i o Savi, koji se čitaocu obraćaju u prvom licu jednine, tako da dete, ali i odrastao čitalac, kroz priču o detinjstvu i životu svakog junaka, stiče utisak da mu se obraćaju lično Ilija i Sava.
Na kraju, R. Sremac u ime Bosilja i Šumanovića poručuje: “Razvijajte svoju maštu, volite i cenite svoj zavičaj i svoje nasleđe, jer su nas oni izrodili i oblikovali. Učite od svojih starijih zbog njihove životne mudrosti i verujte u Boga, jer je vera upravo i njih vodila kroz život”.
Publikacija je upotpunjena maestralnim ilustracijama autora Aleksandra Božića, koji kao i Sremac, vodi računa o autentičnosti i svakom detalju. Otuda, na jednoj od ilustracija, autor Božić u enterijeru Šumanovićeve kuće prikazuje Savinog oca kako čita novine. I to ne bilo koje! U ono vreme, čitala se Miletićeva “Zastava”.
A da to nije sve, na kraju, kaže i sam autor: “Ehej, nije kraj. Nastavi avanturu! Skeniraj QR kod telefonom i poseti Ilijina i Savina dela na instagramu!”
Iako je autor R. Sremac istakao da je ova publikacija namenjena deci, ne odredivši se koje starosne dobi, njenim pažljivim iščitavanjem “između i preko redova”, kao i studioznijim posmatranjem ilustracija, može se zaključiti da je ovo delo namenjeno deci od 7 do 107 godina.
* * *
Ilija Bašičević Bosilj (1895-1972). Samouki slikar koji je živeo i stvarao u Šidu. Slikao je ukupno petnaest godina i za to vreme je uradio preko 1000 slika. Svom gradu je poklonio 338 umetničkih dela (slika i skulptura) za osnivanje Muzeja naivne umetnosti “Ilijanum”. Slikao je razne teme: biblijske motive, ptice, mitove i legende, leteća bića, zveri, motive iz srpskih epskih pesama, pa čak i čovekov let u svemir. Ilija Bosilj je svrstan među pedeset najznačajnijih samoukih slikara celog sveta. Njegovi radovi se danas čuvaju u kolekcijama Karla Pontija i Sofije Loren, Rokfelerove fondacije, japanskih, nemačkih i ruskih muzeja i Galerija. (R. Sremac “Od dečije mašte do umetnosti”, Šid, 2022, 18)
Sava Šumanović (1896-1942). Jedan od najznačajnijih slikara srpske moderne umetnosti i smatra se za najobrazovanijeg srpskog umetnika. Školovao se u Šidu, Zemunu, Zagrebu i Parizu. Najveći uticaj na njegovo slikarstvo imao je boravak u Parizu gde je pohađao kurseve kod jednog od najznačajnijih profesora slikanja, Andre Lota. Najplodonosniji period stvaralaštva Save Šumanovića predstavlja njegova poslednja decenija života koju je proveo u Šidu. Šumanović je slikao pejzaže, aktove, portrete i mrtvu prirodu. Stradao je kao žrtva ustaškog terora. Smatra se da je iza njega ostalo naslikano oko 700 ulja na platnu i približan broj skica u različitim tehnikama. Na desetu godišnjicu njegove smrti, njegova majka Persida Šumanović je poklonila 417 slika za osnivanje Galerije slika “Sava Šumanović” Šid. (R. Sremac “Od dečije mašte do umetnosti”, Šid, 2022, 18)
Komentari (0)