Poreklo stanovništva sela Rudna Glava, opština Majdanpek. Prema više izvora priredio saradnik portala Poreklo Žarko Milovanović.
Položaj i tip
Rudna Glava je seosko naselje razbijenog tipa, na dolinskim stranama Šaške reke i jugoistočnim padinama Liškovca, u visinskoj zoni 180–690 metara, 24 km jugoistočno od Majdanpeka. Povezuje dva zaseoka: Krš i Bliznu. Naziv dobija po specifičnim oblicima reljefa kupastog oblika – glave, i utvrđenih tragova ranijeg rudarstva. [1]
Naš čuveni naučnik Jovan Cvijić je 1902. zapisao [2] da „ima i takvih sela, na primer Rudna Glava u Poreču, čiji seljaci stalno na pojatama žive, u selo ili kući slaze samo o praznicima ili po pozivu vlasti. Kuća zbijenoga sela je ovde, dakle, neka vrsta praznične kuće; prava seljačka kuća je pojata.“
Stanovništvo
Rudna Glava se prvi put pominje na jednoj austrijskoj karti iz 1723. godine. [3]
Prema drugim izvorima [4], Rudna Glava je postala raseljavanjem jednog dela Poreča u drugoj polovini XVIII veka, posle pokolja Porečana. Kasnije se stanovništvo umnožavalo doseljavanjem nekih porodica iz istočne Krajine.
Stanovništvo slavi Sv. Stefana, Sv. Jovana, Sv. Nikolu i dr. Pored doseljavanja iz Poreča i istočnog dela Negotinske Krajine, navodi se da se stanovništvo doseljavalo i iz rumunskog Banata. [5]
Andrija P. Ivanović [6] navodi da je Rudna Glava 1853. godine imala 130 kuća (725 duša) u kojima žive Vlasi.
Na spisku u zagradi je naveden broj domaćinstava prema popisu stanovništva i imovine sreza porečko-rečkog iz 1863. godine. [7] Ukupno je popisano 174 domaćinstva:
Adam (1)
Babić (1)
Babu (1)
Bala (3)
Balaban (4)
Balan (4)
Barbu (2)
Bačila (2)
Bačilo (1)
Bećar (1)
Bireš (2)
Biroš (2)
Birš (1)
Blagojev (1)
Bogdanović (1)
Božin (3)
Brezulović (1)
Brja (1)
Brjaz (2)
Bučan (1)
Vasilijev (1)
Vasiljević (1)
Vinčino (1)
Voinović (1)
Vunturiš (4)
Galbin (2)
Golubović (2)
Gruja (2)
Grujić (1)
Dobracan (1)
Dobrica (1)
Dragoj (4)
Draioj (1)
Dugar (1)
Đorđević (3)
Žurdži (1)
Zdravković (1)
Ivan (1)
Ilijić (1)
Jakob (1)
Janko (1)
Jankov (1)
Janković (3)
Janoš (2)
Jovan (2)
Jovanov (1)
Jovanović (1)
Karabaš (1)
Kračun (2)
Krišan (1)
Krčan (1)
Lopšon (1)
Maksim (3)
Maku (2)
Marinkan (1)
Marković (3)
Martin (1)
Mladen (2)
Mučan (1)
Nedeljkov (1)
Nedeljković (1)
Nikola (1)
Nikolić (6)
Novak (2)
Novaković (2)
Njicu (1)
Ostroglav (11)
Ostrojanović (1)
Pau (1)
Paun (4)
Paunov (1)
Paunović (1)
Petko (1)
Petrov (1)
Petrović (1)
Pištol (5)
Popović (1)
Puja (1)
Punđoj (1)
Punđon (1)
Radu (1)
Raduluj (1)
Raduc (1)
Repeđ (1)
Repeđe (2)
Repeđez (1)
Ruži (1)
Stevan (1)
Stojko (1)
Strain (2)
Stupar (1)
Trailo (1)
Trailović (2)
Trifu (1)
Trifunović (1)
Ćirica (1)
Uršika (2)
Filip (1)
Filipović (1)
Funturiš (1)
Fufu (2)
Čoltn (1)
Štefan (6)
Crkva [8]
Crkva u Rudnoj Glavi podignuta je 1900. godine od tvrdog materijala, zauzimanjem tadašnjeg sveštenika Vidaka Otovića i predsednika opštine Straina Ostroglavića. Posvećena je Svetom Savi.
U slavu 100-odišnjice ustanka Karađorđeva za vlade Kralja Srbije Petra I Karađorđevića, pri ovoj crkvi podignuta je zvonara sa 2 zvona 1904. godine zauzimanjem i požrtvovanjem Stojana Mocića paroha Rudnoglavskog, Pauna Badrkića predsednika opštinskog, Nikole N. Trifunovića, Petra Iđitana, Petra Jankovića, Stanoja Uriškića, Petra P. Trailovića, Petra Venćilovića, Janka Trujanovića, Stojana Paunovića i ostalih građana sela rudnoglavskog.
Groblja i zavetine [9]
Rudna Glava ima dva groblja, staro s jedne strane reke Šaške, i novo s druge strane.
Seoska zavetina je o Spasovdanu, kada se s litijom obilaze polja i zapisi. Mesto hramovske posvete, koja je docnijeg datuma, slavi se Petrovdan kao crkvena slava.
Iseljenici
Iseljenici iz Rudne Glave u Poreču zabeleženi su:
- porodice Barbulović i Jovanović, po jedna kuća, preselili su se 1820. godine u Vlaole kod Majdanpeka [10]
- Vontorušonji (slave Malu Gospojinu) su odseljeni u selo Voluja kod Kučeva početkom HIH veka [11]
- Pantići, u selu Lješnica kod Kučeva, slava Mala Gospojina [12]
- Tauzonji u selu Jasikovo kod Majdanpeka, slava Sv. Alimpije [13]
_______________________________________________
IZVORI:
[1] Srboljub Đ. Stamenković (ured.), Geografska enciklopedija naselja Srbije 3, Beograd, Geografski fakultet / Agena / Stručna knjiga, 2001, str. 6 [2] Jovan Cvijić, Naselja srpskih zemalja, Srpski entografski zbornik, knjiga četvrta, Srpska kraljevska akademija, Beograd, 1902, str 9 [3] prema Paun Durlić, Istorijska karta naselja opštine Majdanpek, Muzej rudarstva i metalurgije Bor – odeljenje u Majdanpeku, ažurirano 2016. godine, http://www.muzejmajdanpek.com/karta-naselja.php , pristupljeno 4.4.2021; Miloš Petrović, Austrijska karta iz 1723, https://borski.okrug.gov.rs/austrijska-karta-iz-1723/, pristupljeno 4.4.2021 [4] Spomenica Timočke eparhije 1834-1934, Zaječar, 1934, str. 352 [5] Stamenković, 6 [6] Andrija P. Ivanović, Opisanie okružja krajinskog, Glasnik društva srbske slovesnosti, sv. 5, Beograd, 1853, str. 229, 230 [7] Nenad Vojinović (prir.), Popis stanovništva i imovine sreza porečko-rečkog iz 1863. godine, Istorijski arhiv Negotin, 2013 [8] Spomenica, 352-353 [9] Isto, 354 [10] Tihomir R. Đorđević, Naselja i poreklo stanovništva – Arhivska građa za naselja u Srbiji u vreme prve vlade kneza Miloša (1815-1839), Grafički zavod „Makarije“, Beograd-Zemun, 1926, str 373 [11] Antonije Lazić, Naseljavanje i razvitak naselja u srednjem i gornjem Peku, Glasnik geografskog društva, sveska XXV, Beograd, 1939, str. 22 [12] Isto, 28 [13] Isto, 32
Komentari (0)