Krajiški Nikšići – poreklo i genetički profil porodica

Na prostoru Krajine postoji grupa međusobno srodnih porodica sa slavom Sv. Luka. U pitanju su Opačići, Kljajići, Bandići, Čubrile, Ševići (Ševe), Košutići, Bilbije, Mićići i Draškovići.

„Za njih postoji predanje da su od Nikšića, štaviše spominju i Nikšu vojvodu, koji je od Niša došao u Nikšić. Jedno su sa Bilbijama i Blagojevići na Zmijanju pod Kočića Glavicom. Po jednim pre su pali od Nikšića na Zmijanje, a odatle prešli u Dalmaciju, a po drugima najpre u Dalmaciju, i od njih jedni iselili na Zmijanje. U Osredcima pod Ulicom planinom, rekoše mi da su „nekako jedno“ Opačići, Čavke, Čubrile, Vukmirice i Bilbije. Dvojica su i vojvoda bili iz ovih grupa rodova 1875–78, Simo Čavka i pop Ilija Bilbija. Mati je Gavrila Principa iz porodice Bilbija.”

U Bosansku Krajinu ove porodice dolaze uglavnom iz Like i Severne Dalmacije. U Dalmaciji im je matica negde u okolini Plavna.

Po brojnosti izdvajaju se Ševići (Ševe), Čubrile i Opačići. Za Čubrile se kaže da su doselili iz Like i da su se prezivali Opačići. Ševići dolaze iz Plavna u Dalmaciji, najpre u Bjelajsko polje, da bi se kasnije širili ka Srednjem Pounju.

U Bjelajskom polju živela je i porodica Kuruc, koja neguje predanje o starijem prezimenu Opačić, a dalje poreklo im je od Plavna u Dalmaciji. Od Kuruca vode poreklo jedni Lipići iz okoline Petrovca. Obe porodice slave Lučindan, kao i ostali pripadnici ovog roda.

U Dalmaciji se za većinu ovih porodica (Opačići, Vukmirice, itd.) veruje da su doseljene u opštem talasu seoba iz Bosanske Krajine, krajem 17. veka.

Genetički rezultati

Među ovom grupom rodova izdvajaju se trenutno tri haplogrupe: J2b-M241, I2-Y3120 i N2-P189.2.

Testirane porodice

J2b-M241>PH1602

Šević, Lučindan, Blagaj Rijeka, Novi Grad

Opačić, Lučindan, Romanovci, Gradiška

Opačić, Lučindan, Laktaši

Čubrilo, Lučindan, Prkosi, Bosanski Petrovac

Lemić, Lučindan, Donji Kosinj, Perušić

U ovaj genetički rod uklapa se i porodica Paripović (Lučindan) iz okoline Glamoča

I2-PH908>Y52621

Opačić, Lučindan, Biovičino Selo, Kistanje

Opačić, Lučindan, Donji Lapac

Vukmirica, Lučindan, Mokro Polje, Ervenik

Ovoj grupi je genetički bliska porodica Erceg (Lučindan) iz Halapića kraj Glamoča

I2-Y3120

Kljajić, Lučindan, Korenica

Kljajići iz Srednjeg Pounja vode poreklo iz Vrhovina (Lika) i ranije su se prezivali Opačić

N2-P189.2>FGC28435

Opačić, Lučindan, Plavno, Knin

Kao i kod većine krajiških rodova i među slavljenicima Sv. Luke postoji više haplogrupa. Samim tim postoje neke nelogičnosti kada su predanja pojedinih rodova u pitanju. Izdvajaju se međutim haplogrupe J2b-M241>PH1602 i I2-PH908>Y52621 kao najdominantnije. Stiče se utisak da su prvi zastupljeniji na prostoru Podgrmeča i Potkozarja, dok su nosioci I2-PH908 rašireni na prostoru Severne Dalmacije, verovatno i Like.

Budući da Krajišnici (Lučindan) I2-PH908>Y52621 i genetički pripadaju rodu Nikšića (pleme), predanje ove grupe rodova o poreklu iz tih krajeva deluje prilično uverljivo.

Podgrana I2-Y52621 je kod nas najzastupljenija na prostoru Stare Hercegovine, Starog Vlaha i Bosanske Krajine. Na Balkanu se još javlja u Bugarskoj, a izvorište uzvodnih podgrana je u severnim slovenskim zemljama, kao i čitave I2-PH908.

Yfull stablo I-Y52621: https://www.yfull.com/tree/I-Y52621/

Krajišnici koji pripadaju haplogrupi J2b-M241>PH1602 daljih genetičkih rođaka imaju na prostoru Stare Hercegovine i Južne Srbije. Osim kod Srba, ova podgrana J2b-M241 pojavljuje se kod Bugara i Hrvata, kao i širom Centralne Evrope. Dalje poreklo seže do Istočnog Mediterana, a na Balkanu se nosioci ove haplogrupe mogu povezati sa potomcima starosedelačkog stanovništva.

Yfull stablo J-PH1602: https://www.yfull.com/tree/J-PH1602/

Istaknute ličnosti

Ilija Bilbija (1835 – Grahovo 6. jun 1908), bio je sveštenik Grahovske parohije u vreme ustanka u Bosni i Hercegovini (Nevesinjska puška)

Izvor:

– Petar Rađenović, Bjelajsko Polje i Bravsko, 1925

– Milan Karanović, Pounje u Bosanskoj Krajini, 1925

– Srpski DNK projekat

– Yfull

Autor: Nebojša Novaković