Poreklo stanovništva, selo Marina Kutina, opština Gadžin Han – Nišavski okrug. Prema knjizi Marije Antić „Antropogeografska proučavanja naselja Zaplanja“ na osnovu ispitivanja tog područje od 2005. do 2010. godine, edicija Koreni – Službeni glasnik, Beograd. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj naselja i glavne geografske odlike.
Marina Kutina je smeštena u Donjem Zaplanju Nalazi se na dolinskim stranama Kutinske reke i severoistočnim padinama Babičke gore (1.059 m), y zapadnom podnožju Tumbe (582 m). Prostorno se razvija sa obe strane regionalnog puta Nikola Tesla – Gadžin Han – Krastavče – Donji Dušnik – Ravna Dubrava. Udaljena je 3 km južno od G adžinog Hana i 25 km jugoistočno od Niša. Prostire se u visinskom pojasu od 280 do 360 m.
Vode.
Najznačajniji izvori su Aluga, Privni potok, Lipo padina, Mačo krajište, Rudina, Bogdanovica, Trševina, Gložak, Konopljište i dr. U ataru su registrovana manja ležišta kalcita.
Zemlje i šume.
Obradiva zemlja se nalazi na mestima Milkin del, Dubrava, Krušavica, Stepanovica, Koštan, Dulan, Sipar, Popova čuka, Manastirište i dr. Livade se nalaze pored reke – Šindarka, Bresje i dr., a šume na potesima Gloždak, Konopljište, Bogdanovica itd.
Seoske šume oduzete od strane šumske sekcije su iskrčene, a potom su posađene sadnice bora. Lovačko društvo je sada formiralo rezervat i pustilo divlje svinje. Vinogradi i voćnjaci se nalaze na malim parcelama raštrkanim po ataru. Pašnjaci se nalaze na Ridu, a predstavljaju seosku utrinu, koju su meštani svojevremeno otkupili od Turaka.
Tip sela (Oblik i fizionomija).
Marina Kutina je seosko naselje zbijenog tipa. Prostorno povezuje sedam fizionomskih delova – „mahala“: Selo ili Centar (najstariji deo naselja), Dubravu, Rije, Ćerenu, Pešinsku, Nikolinsku i Vrapsku mahalu.
Starine u selu.
Tragovi starih naseobina (grnčarija ručne izrade, zemljani čunci i dr.) nalaze se na platou od sela ka Krivim dolinama (terenski podaci Jovančić Novice), na Jankovskim pojatama i dr. Od tragova ranije naseljenosti značajni su ostaci manastira (temelji, oltarski stub i dr.) nepoznate starosti na lokalitetu Manastirište.
Stari pravoslavni hram Sv. Petke koji se nalazio na potesu Milkin del je srušen, najverovatnije u vreme turske okupacije, a od njegovih ostataka iskorišćena su tri kamena, koja su postavljena u temelj 2004, kada je počela izgradnja seoske crkve (na mestu nekadašnjeg turskog gumna).
Poreklo stanovništva.
U Marinoj Kutini danas žive pripadnici 16 familija, koje sebe smatraju starosedelačkim. U narodnom sećanju se nisu očuvale priče („predanja“) o migracionom poreklu rodova, kao ni o vremenu njihovog doseljavanja.
U selu žive sledeće familije:
-Stojkovci (7 kuća, slave Sv. Nikolu),
-Nikolinci (4 kuće, slave Sv. Nikolu),
-Miljkovci (26 kuća, slave Sv. Đorđa),
-Tominci (12 kuća, slave Sv. Vrače),
-Garci (4 kuće, slave Sv. Petku),
-Pujkinci (4 kuće, slave Sv. Vrače),
-Đorđinci (4 kuće, slave Sv. Vrače),
-Džilinci (3 kuće, slave Sv. Vrače),
-Milojčinci (3 kuće, slave Sv. Vrače),
-Vrapska familija (2 kuće),
-Milosovci (6 kuća, slave Sv. Vrače),
-Jerinci (8 kuća, slave Vlasuljicu),
-Radojčinci (2 kuće, slave Sv. Nikolu),
-Belkinci (2 kuće, slave Sv. Nikolu),
-Mladžinci (1 kuća, slave Sv. Nikolu) i:
-Bosiljkinci (1 kuća, slave Mitrovdan).
U selu živi jedna starosedelačka porodica Roma:
-Tomići i jedna porodica:
-Aleksića (slave Sv. Nikolu), doseljena 90-ih godina HH veka sa Kosova.
Seoska slava – „litije“, čija je proslava obnovljena početkom 90–ih godina HH veka, je Sv. Jeremija, a crkvena slava Sv. Petka.
Pored nove crkve nalazi se drveni krst. U ataru postoje dva izuzetno stara zapisna drva (hrast i kruška) na potesima Milkin del i Dulan.
Novija iseljavanja stanovništva.
U savremenom periodu iseljeno je (većinom u Niš) i „ugašeno“ (smrću domaćina) 29 kuća: 10 kuća familije:
-Nikolinci, 6 kuća familije:
-Stojkovci, 5 kuća familije:
-Miljkovci, 3 kuće familije:
-Garci, po 2 kuće familija:
-Pujkinci i Radojičinci i 1 kuća familije:
-Belkinci.
Uz to, brojne su seoske kuće sa staračkim stanovništvom iz kojih su odseljeni (uglavnom u Niš i Brzi Brod) mlađi članovi domaćinstva sa svojim porodicama (10-ak porodica iz Milosovske, po 3 porodice Đorđinske i Jerinske familije, 2 porodice Milojčinske familije itd.).
Funkcije u selu.
Marina Kutina je stočarsko-ratarsko selo. Stočarstvo je tradicionalno razvijeno, a tržišni značaj imao je uzgoj jagnjadi i jarića, prodavanih na niškoj pijaci. Vršena je i „zamena“ stočarskih za ratarske proizvode sa moravskim selima.
Vodeničarstvo je u prošlosti imalo važan ekonomski značaj i predstavljalo je tradicionalni zanat meštana. Na Kutinskoj reci je radilo 11 vodenica, koje datiraju iz turskog perioda. Na bazi zastupljenosti osnovnih funkcija Marina Kutina pripada kategoriji primarnih sela.
U naselju postoji četvororazredna škola (od 1936), spomenik palim borcima u Drugom svetskom ratu (1957), seoska zgrada, koja se koristi za održavanje zborova, tri prodavnice itd.
Uređenje naselja.
Do priključivanja na vodovod Gadžinog Hana 1984, meštani su se snabdevali vodom preko pet lokalnih (mahalskih) vodovoda (izgrađeni 1972/73), za čije potrebe su kaptirani izvori Aluga, Privni potok, Lipo padina, Mačo krajište i Rudina, i iz kopanih bunara. Za napajanje stoke koristili su se izvori Mačo krajište, Bogdanovica, Trševina, Gložak i Konopljište (poslednja dva presušuju u letnjem delu godine), Kutinska reka i bunar na Baba-Vekinoj njivi, u graničnom delu sa čagrovačkim atarom.
Naselje je elektrificirano 1964, a telefonske veze dobija početkom 90-ih godina HH veka.
IZVOR: Prema knjizi Marije Antić „Antropogeografska proučavanja naselja Zaplanja“ na osnovu ispitivanja tog područje od 2005. do 2010. godine, edicija Koreni – Službeni glasnik, Beograd. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)