Poreklo stanovništva sela Binač, opština Vitina – Kosovskopomoravski okrug. Prema knjizi Atanasija Uroševića „Gornja Morava i Izmornik“, izdanje Beograd 1935. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je u ravnici, na podnožju ogranaka Skopske Crne Gore.
Vode.
Kroz selo protiče Mala Reka ili Binačka Reka. Na zapadnoj strani pored samog sela protiče Golema (Korbulića) Reka, docnija Morava. Voda za piće dobija se iz jedne česme iznad sela, iz bunara u selu, a i iz reke. U selu je izvor „Toplik“, čija se voda zbog „bljankavosti“ ne pije, ali dobro pere, te se isključivo upotrebljava za pranje.
Zemlje i šume.
Topografski su nazivi za njive: Mala Reka, Razor, Polje, Cevo i Barica; za šumu: Bilo, Koljina Reka i Golema Reka.
Tip sela.
Selo je uglavnom zbijenog tipa, jedino su 7 arbanaških muslimanskih kuća udaljene 35 minuta hoda severno od sela, na Golemoj Reci. Deli se u tri mahale: Đurića, Ilića i Mirčevića. koje se zovu po najstarijim rodovima.
Postanak sela.
U opštem delu kod postanka naselja je izneto, da se Binač pominje još 1019 godine kao važno vizantisko mesto. Docnije se pominje 1258 god. Po narodnom predanju Binač je bio veliko i utvrđeno mesto. Priča se, da se oko Binča bila velika bitka između Srba i Turaka. Stanovništvo se zajedno s vojskom zatvorilo u „kaljaje“, koje su Turci opseli. Posle duge opsade Turci uhvate neku babu koja je sišla na kladenac za vodu i upitaju je kako se može osvojiti grad. Ona im rekne: „Otkud slunce“ Turci tad udare sa današnjih „Lujinih Njiva“ i uđu u grad. Po predanju i po ispitivanju porekla stanovništva izgleda da je za turske vladavine ovo naselje bilo napušteno za izvesno vreme.
Selo je pre 200 rodina nanovo podigao rod Mirčevića. Ono je potom raslo priraštajem i doseljavanjem.
Poreklo stanovništva.
U selu sada žive Srbi pravoslavne i katoličke vere, Arbanasi katoličke i muslimanske vere i Cigani muslimanske vere.
Rodovi prvaoslavnih Srba:
-Mirčevići (7 k., sv. Jovan); doseljeni pre 200 godina iz Kačanika.
-Šorlići (13 k.), Đurići (8 k.), Ilići (9 k.), Milkići (10 k.), Cajkići (1 k.) i Marinkovi (1 k.), svi slave sv. Nikolu; doseljeni iz Bresta (Skoplje) odmah posle Mirčevića.
Za Marinkove i Cajkiće koji su u Brestu bili jedan rod veli se, da su starinom iz Binča i da je ona baba, koja je izdala grad Turcima, iz njihovog roda. Zbog toga se drži da su oni „prokleti“ te nikako ne mogu da imaju više od dve kuće.
-Nišić (1 k., sv. Đorđe); „propuden“ od Arbanasa iz Đerekara pre 150 godina.
-Dafinići (3 k., sv. Petka); doseljeni pre 100 godina iz Žegre kao momci.
-Zoljko ili Mulić (1 k.), preseljen iz Raniluga u Gnjilane pre 70 godina, a 1913 godine doseljen u Binač kao bakalin i mehandžija.
Rodovi Srba–katolika:
-Lukići (4 k.) i:
-Balaban (3 k.), slave sv. Nikolu i .sv. Franciska; preseljeni iz Vrnavokola oko 1895 godine. Izdaju se za fis Gaš.
-Šašarci (3 k., Velika Gospođa), preseljeni iz Šašara pre 70 godina. Izdaju se za fis Beriš.
Rodovi Arbanasa katolika:
-Dodići (4 k.), Simonovići (2 k.), Nujići (4 k.) i Kurtovići (5 k.), svi od fisa Sop. Slave sv. Jovana i sv. Iliju. Doseljeni pre 180 godina iz Malesije kao katolici, potom prešli u islam, ali ga prividno ispovedali. Pred kraj prve polovine 19. veka su se ispoljili za katolike i bili internirani kao oni iz Stuble. Iz prividnog islama su ostala i prezimena rodova Nujića i Kurtovića.
Rod Arbanasa muslimana je:
-Šuškovi (7 k.), od fisa Beriš. Preseljeni iz Korbulića pre 100 godina.
Rod Cigana muslimana je:
-Brajini (3 k.); kao kovači seljakaju se po selima Gornje Morave.
IZVOR: Prema knjizi Atanasija Uroševića „Gornja Morava i Izmornik“, izdanje Beograd 1935. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)