Poreklo stanovništva sela Gornje Ljubinje, opština Prizren – Prizrenski okrug. Prema knjizi Vojislava Vojka Tanaskovića „Sredačka Župa“ u izdanju lista „Jedinstvo“, Priština 1992. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo se nalazi na 16-17 kilometara jugoistično od Prizrena ili 7-8 kilometara od Rečana, gde se inače i odvaja put za Ljubinje. Naseljeno je muslimanskim življem, a maternji jezik im je srpskohrvatski.
Postanak sela i istorijat.
U Arhangelskoj povelji cara Dušana pominje se još 1348. godine, a u pomeniku manastira sv. Trojice u Mušutištu upisani su Srbi ovog sela koji su bili darodavci ovog manastira. Kada su meštani ovog sela primili islam nema tačnih podataka, dok Jastrebov kaže da su poslednji, a dr Jevta Dedijer tvrdi da su bili među prvima.
Selo je svojevremeno imalo tri crkve i dva groblja. Jedna legenda kaže da je ikona crkve sv. Petke odletela iznad Pejčića u kamenjar u Kaluđere pa otuda, valjda prema tom verovanju, 28. avgusta u ovu crkvu iznad Pejčića (Sredska) dolazi veliki broj muslimanki sa poklonima crkvi. Sam naziv jednog potesa – mesta u selu nosi ime Crkvište.
Legenda kaže da se na terenima sadanjeg sela naselio prvi pastir Ljubinko, koji je imao dva sina da se kasnije jedan odvojio i sišao pored reke, a drugi je ostao sa ocem. Ovaj prvi je formirao to novo selo, Donje Ljubinje, prema geografskom terenu.
Tip sela.
Selo je zbijenog tipa, kao uglavnom sva sela Sredačke župe, možda i prenatrpano zgradama i to sada sasvim savremeno zidanim i sa savremenim uređaj ima potrebnim za jedno domaćinstvo. Prema popisu iz 1981. godine u .selu je živelo 271 domaćinstvo sa, 1821 članom.
Zanimanje stanovništva.
U stara vremena glavno zanimanje stanovništva bilo je stočarstvo. S obzirom na 204 hektara livada i 838 hektara pašnjaka lako je bilo napasati velika stada ovaca – koza i krupne stoke. Za vreme turske okupacije bilo je oko 12 bačila a bilo je domaćinstva koja su držala i po 300 ovaca, kao na primer Sezairi Rustem i Limani Sadrija. Šaipi Ramiz i danas kao i za vreme Turaka ostao je na stado sa istim brojem ovaca (130).
Malo ziratne zemlje koja je, kako je slabio stočni fond, sve manje hrane davala doprinelo je da se muškarci počnu orijentisati na odlazak na rad u okviru naše zemlje ili van nje. Jedan broj domaćinstava, koja su imala veće zabrane, bavio se prodajom ogrevnog drveta (od tih se moglo i čuti: Sredska i Srečani su za nas Amerika, jer natovarimo tovar drva, to im prodamo i kupimo ono što nam je najnužnije za kuću).
Za vreme bivše Jugoslavije muškarci ovog sela naveliko su se počeli baviti zidarsko–tesarskim radovima pa su, bistri i vredni, mnogi od njih, posle zvršenih kurseva, postajali poslovođe ili vođe grupa ili radnih brigada u građevinarstvu.
Danas ogroman broj muškaraca ovog sela radi u inostranstvu (Nemačka, Švajcarska i dr.) pa kao dobri radnici dobro i zarađuju a kao štediše uspeli su da u rodnom kraju svojim porodicama obezbede savremene stambene zgrade (kuće) sa savremenim uređajima za domaćinstvo, da svoje selo pomognu pa sa ostalima u selu dovedu zdravu pijaću vodu, izgrade kanalizacionu mrežu, asfaltiraju i put do sela.
Poreklo stanovništva.
Pojedini meštani nekako stidljivo priznaju da su u davna vremena njihovi stari bili hrišćani, ali su nešto silom a nešto obećanjima i beneficijama primili islam. O poreklu najstarijih nema dokumenata, ali se s koleno na koleno prenosilo da su došli iz Sirinića, Gore, severne Albanije a neki su prešli iz Donjeg Ljubinja iako je, kako misli Džemo Mujići, Gornje Ljubinje starijeg porekla kao selo. Stari rodovi su bili ovako grupisani, prema pripadnosti.
-Mecovci:
-Jušići, Danovci, Đućinci i Mamutovci;
-Ademovci:
-Palovci, Kosovci i Ademovci;
-Ibrovci:
-Kaučovci, Osmanovci, Ibrovci i Tutrovci;
-Odžinci:
-Odžini, Terzini, Ramovci, Šerbedžinci, Kaplanovci i
-Šepovci:
-Kumčevi, Čukatovci, Đemovci, Šepovci.
Mahala u selu se uglavnom prepliću a nose imena ovih podrodova.
Ostale napomene.
Za vreme turske okupacije su ih smatrali svoj im ljudima pa su imali obavezu da služe vojsku te su pojedini askeri-vojnici ostajali po 8-9 godina služeći vojsku. Za vreme bugarske okupacije Bugari su ih takođe internirali, ali je veći broj od njih bežao, u čemu su i kmetovi pomagali naje otac Ramiza Rame po nagovoru kmeta sela pobegao još uz put i sakrio se od bugarskih vlasti.
Starešine sela-kmetovi vodili su računa o svom narodu, a neki od njih toliko su bili pravični i omiljeni da ih je narod birao po nekoliko puta uzastopce. Memet-hodža (otac Rasim hodže) bio je vrlo popularan za vreme Turaka, a Rama Murselj bio je punih sedam godina kmet za oba Ljubinja. Za vreme bivše Jugoslavije kao dobri domaćini a i kmetovi pominju se Bitići Sadrija, Redžo Džemov i Kaplanov Ramadan.
IZVOR: Prema knjizi Vojislava Vojka Tanaskovića „Sredačka Župa“ u izdanju lista „Jedinstvo“, Priština 1992. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)