Poreklo stanovništva sela Đurđev Dol, opština Kačanik – Kosovski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Kačanička Klisura“, (podaci prikupljeni 1940. i 1948. godine). Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo se nalazi na obema stranama Đurđevdolskog Potoka, leve pritoke Lepenca. Kuće su po manjim zaravnima i kosama. Između njih su dolinice sa povremenim tokovima.
Vode.
Stanovništvo upotrebljava vodu sa potoka, česama, izvora i šest bunara. Glavnije česme i izvori su: Kajnak, Izvor, Vrelo, Škoza, Ra i Kroj Avdis.
Zemlje i šume.
Oko sela su brda sa šumom i utrinama. Šuma ima 472 ha na mestima zvanim: Gradište, Mečkin D’b, Crna Gora, Duškaja, Kašane, Buzalka; a utrine su: Šulan, Ašan i Kriva Reka. Prrstranstvo njiva i livada je neznatnije. Nekoliko njiva ima Oko kuća na mestu zvanom Kiša (Crkva).
Tip sela.
Selo je po tipu razbijeno, jer su nenastanjeni prostori između mahala znatni. Seoske su mahale: Beljjan, Kiša (Crkva), Mano, Elez i Adžam. Ukupno ima 52 doma (1940 g.).
Prošlost, ime sela i starine.
Đurđev Dol je staro naselje. Opšte je predanje da je pre dolaska današnjih muslimana po stanovništvu selo bilo južnoslovensko i pravoslavno. Kako se veruje, i ime sela donio je po nekom Đurđu ili Đorđiju, koji je bio najstariji stanovnik naselja.
Današnji muslimani se ne sećaju ili ne kazuju da li su njihovi preci, prilikom doseljavanja, u selu zatekli pravoslavne starinačke rodove. Iz literature se zna za iseljene pravoslavne Vučeviće, koji sada žive u Kučevištu kod Skoplja, zatim za poislamljen rod Belj, u Gošici kod Gnjilana.
Ispitivanjima po skopskoj kotlini zabeleženi su i drugi pravoslani rodovi, koji su starinom iz Đurđeva Dola. To su:
-Aleksovi (2 k) i Marinkovi (14 k) u Gornjanu. Za poslednje se zna da su izbegli „od zulum” oko sredine 19 veka. Đurđevdolskih pravoslavnih iseljenika nesumnjivo ima i u drugim selima i oblastima.
Dok je u Đurđevu Dolu živelo pravoslavno stanovništvo, selo je imalo i crkvu. Crkva se nalazila u mahali danas zvanoj Kiša. Ruševine od hrama sada se ne poznaju.
Poreklo stanovništva.
Sada u selu žive poislamljeni starinački i muslimanski doseljenički rodovi. Svi govore arbanaški.
Poislamljeni starinci:
-Mano (11 k). Žive u mahali Elez. Na islam prešao predak koji je dobio ime Alija. Sada se ubrajaju u fis Sop.
Muslimanski doseljenici:
-Elez (7 k), žive u istoimenoj mahali. Od fisa su Sop. Doselili se iz mesta Topojana u ljumi (Severna Arbanija). Odatle je osnivač roda najpre došao u selo Požarane kod Prizrena (?), pa pre oko 175 godina prešao u Đurđev Dol (Zenel, živ, 85 godina, sada u Kačaniku, imao je oca Bajrama, dedu Alima, zatim Zenela i Eleza, koji se ovde doselio). Ovi su najstariji muslimanski doseljenici u selu. Jedna njihova porodica sada živi u Kačaniku.
-Beljjan (13 k), od fisa Krasnić. Potiču od braće Selima, Ramana i Taira, koji se doselili iz Ljume u Severnoj Arbaniji. U Ljumi preci su im bili katolici. Ime su dobili po nekom pretku Beljjanu. Ovde žive u istoimenoj mahali od pre 130 godina (Abdilj, živ, 70 godina, imao je oca Adema, dedu Rustema i pradedu Taira, koji se sa braćom doselio).
-Idriz (4 k), od fisa Sop. Doselili se iz Topojana kada i rod Beljjan. Iz starine pošla dva brata, od kojih se jedan nastanio y Lanište, a drugi ovde. Žive u mahali Kiša.
-Adžam (13 k), od fisa Krasnić. Doselili se sredinom 19 veka iz Severne Arbanije. Od ovih, 10 porodica žive y istoimenoj mahali i 3 u mahali Elez. Rod im je istoimeni ogranak u Laništu.
-Mijak (4 k), u Đurđev Dol došao je osnivač roda Bafti pre 90 godina (Ćazim, živ — Ilaz – Bafti, koji se doselio) iz sela Mijaka u Gornjoj Moravi. Bafti je došao sa ženom i decom; ovde su dugo živeli u kolibi. Docnije, kada su mu sinovi odrasli, osnivač roda iskrčio je oko kolibe utrinu i napravio kuću. Njihovo pravo poreklo je iz topojanskog sela Mijaka u Ljumi (Severna Arbanija). Po predanju znaju da su im u starini, u Ljumi, u Severnoj Arbaniji, njihovi preci bili pravoslavni Srbi („Škije“). Ovde žive u mahali Kiša (2 k) i Elez (2 k).
Privredne prilike.
Zemljište oko sela je jako neravno, stoga su ziratne površine sasvim male. Sve seoske porodice kupuju žito preko jednog dela godine.
Veću korist seljaci dobijaju od stočarstva i šumarstva.
Od stoke pretežno gaje koze (531), zatim ovce (407) i goveda (178). Koze se lako ishranjuju zbog obilnosti šume i pomoću lisnika. Drva stanovnici prodaju u Kačaniku i Đeneral-Jankoviću.
Nekoliko seljaka peku niže naselja, na mestu zvanom Kašane, kreč za građevinske potrebe u Đorče–Petrovu i Skoplju.
Na ataru Đurđev Dola ima 31 ha privredno nekorisnog stenovitog tla.
IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Kačanička Klisura“, (podaci prikupljeni 1940. i 1948. godine). Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)