Poreklo prezimena, naselje Dragaš (Gora)

Poreklo stanovništva naselja Dragaš, opština Gora – Prizrenski okrug. Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnika Porekla Milodan

Položaj naselja.

Dragaš je središte Gore i Opolja. Prostire se po fluvioglacijalnoj terasi između Radeške i Grljeve Reke (Leštanske Reke). Sastoji se iz dva dela: sela i varošice, koji su jedno uz drugo. Selo Dragaš stariji ljudi zovu i Krakošta, ali je u turskoj administarciji bilo poznato samo kao Dragaš. Verovatno da mu ovo ime dolazi od Dragaša, rodonačelnika roda Dragaševaca,  starosedelaca ovog sela. Tako su nazivali jednu mahalu čije je ime kasnije preovladalo.

Vode.

Položaj naselja je vrlo povoljan, jer se odavde lako koristi voda iz oba potoka.  Vode koje se koristi za piće su: Čopor (česma), Česmica i Buđevac. Osim toga ima izvora po celom ataru (Metilec, Mlađe, Prisoje i Čukar).

Zemlje i šume.

Krajevi oko sela nose ove nazive: Dubšta (njive), Prisoje, Gornje Ograđe, Livadice, Kaćosko Tulbe, Megdanište (livade), Dragaško Polje (livade i njive) i Čukar. Utrine: Rudine, Osoje, Donja i Gornja Mlaka, Maglište, Prisoje, Garčica i Buđevac (šuma i utrine).

Starine u naselju.

Pošto je Dragaš staro naselje, u njegovoj opštini ima tragova iz ranije prošlost. Nedaleko od šta na mestu Čukara vide se ostaci stare pravoslavne crkve i groblja oko nje. Crkvina, dimenzija 12 h 6 metara, zarasla je u trnju. Porušena je kada su preci današnjeg stanovništva prešli u islam pre 250 godina. U motilištima ispod Garčice vide se ostaci kuća nekog ranijeg naselja.

Poreklo stanovništva i ostali podaci o naselju.

Selo Dragaš ima 54 kuće i deli se na 4 mahale, u kojima žive četiri roda:

-Dragaševci, 10 k;

-Ametovci, 21 k;

-Šehovci, 10 k, i:

-Dutevci, 11 k. Svi su starosedeoci, osim Dutevaca, čiji je predak Dute došao kao čobanin iz Kruševa (Makedonija) pre pet pojaseva, tu se oženio od Šekovaca i prešao na islam.

Osim ovih, u Dragašu su živeli:

-Stojkovici, koji su nekuda iseljeni.

Drugi deo ovoga naselja, varošica Dragaš, novijeg je postanka. Tek od 1934. godine, kada je sedište Gorskog sreza premešteno iz Vraništa u Dragaš, počinje osnivanje ovog varoškog naselja. Ono se sve do posle Drugog svetskog rata sastojalo iz dve–tri zgrade namenjene srezu i žandarmeriji i nekoliko dućanskih radnji. Posle drugog svetskog rata Dragaš se naglo razvio. On sada ima oko 50 vrlo lepih zgrada poređanih duž jedne prave ulice. U njima su smeštena nadleštva sreza, ambulanta, osmotšpdžnja škola, Narodna banka, gostionice, magacini, dućanske radnje i službenički stanovi.

Dragaš svakog dana sve više dobija oblik gradskog naselja. On posebno oživi subotom, koja je pazarni dan. Tada na trg dođu ljudi iz svih goranskik i opoljskih sela.

IZVOR: Prema knjizi „Gora i Opolje“ Milisava Lutovca, izdanje 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.