Poreklo prezimena, selo Donji Ribnik (Trstenik)

Poreklo stanovništva sela Donji Ribnik, opština Trstenik – Rasinski okrug. Prema knjizi Momčila R. Todosijevića „Podgočka naselja trsteničkog kraja“, izdanje Beograd 2008. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Donji Ribnik se nalazi  8 km jugoistočno od Trstenika, na prvoj terasi od Zapadne Morave, na 170m nadmorske visine. Ceo seoski atar smešten je u Moravskoj kotlini. Atar sela ima oblik izduženog, nepravilnog romboida, a graniči se sa istoka Počekovinom i Lopašom, sa Zapada Gornjim Ribnikom i Donjom Crnišavom.

Ime sela.

Selo je dobilo ime Ribnik po ribnjacima. Pretpostavlja se da je od prve terase pa sve do Morave bilo većih bara, virova u kojima je bilo puno riba, pa je selo po tome dobilo ime Ribnik. Kasnije je naselje, zbog nekih državnih olakšica, podeljeno u dva naselja – Donji i Gornji Ribnik. Nekada su ta naselja bila više odvojena, no što je slučaj Danas. Sada su međusobno spojena.

Tip sela.

Selo pripada naselju zbijenog (Drumskog) tipa, kroz koje prolazi železnica i magistralni put Kruševac – Kraljevo.

Zemlje i šume.

Celokupni atar ovog sela smešten je u Kruševačkoj kotlini, na desnoj obali–strani Zapadne Morave. Ceo atar bio je deo Sultanovog hasa–mukade (Odžaci, Ribnik, Počekovina) i služio je kao veliki proizvođač kukuruza. Posle Drugog srpskog ustanka knjaz Miloš Obrenović zakupio je mukadu od Sultana, podigao salaše za smeštaj kukuruza, i obore za odgajanje svinja, pa je odatle brodićima Moravom vršio izvoz svinja za Austriju.

Atarski potesi: Meterize – To je ravnica od Donjeg Ribnika prema Lopašu. Potes je dobio ime po rovovima koji su bili iskopani za vojne potrebe. To je dugo bila zajednička zemlja, pa je poslednji ostatak izdeljen posle Drugog sv. rata meštanima Donjeg Ribnika. U tom delu su njive sa žitaricama i povrćem. Mrljuša – Ovaj potes je između Meteriza, Kamidžora, Bujakovca, Ručkovca, Bogojevca. Zauzima prostor – ravnicu pored Crnišavske reke i Kamidžorskog potoka. Plodan je, i sav je pod ratarskim kulturama. Rendara – Ovo je potes zaseoka Salaši, prema Moravi. Zemljište je zasejano kukuruzom i u velikom Delu povrćem, tu su brojne bašte. Krivina – Istočno od Rendare. To je laka smonica. Potes je zasejan kukuruzom i povrćem. Bujakovac – I ovo selo ima jedan deo ovog potesa pogodnog za vinograde. Sada je tu samonikla šuma, najviše pod bagremom.

Vode.

Selo nema izvora. Bunarske vode su dosta plitke, od 6–8 metara. Vode ima u svim delovima. Kroz atar sela prokopan je Kanal za navodnjavanje, o čemu je bilo reči na početku u odeljku “Opšte karakteristike kraja“. Selo je zahvaćeno zajedničkim vodovodom kao i susedna sela, izgrađenog 1974. godine.

Komunikacije.

Kroz selo prolazi magistralni put Kruševac – Trstenik, asfaltiran 1962. godine i pruga Kruševac – Kraljevo, izgrađena 1910. godine. Od Donjeg Ribnika se odvaja i put za Jasikovicu. Selo je povezano dobrim autobuskim linijama. Pruga je u naše vreme zapuštena, vozovi se kreću retko i sporo, čeka se renoviranje. Lokalni put, 1,5km kroz selo asfaltiran je 1983. godine.

Ostali podaci o selu.

Selo pripada Mesnoj zajednici i Mesnoj kancelariji Počekovina. Administrativno i po drugim pitanjima (osim crkve) selo je usmereno na Počekovinu.

Elektrifikacija sela izvršena je 1956. godine.

Telefonske veze obezbeđene su 1987. godine.

Fudbalski klub “Donji Ribnik” osnovan je i registrovan 28. 08. 1994. godine, a kao odgovorno lice uveden je Zoran Malićanin.

Poreklo stanovništva.

– Adamci

Nepoznato odakle su doseljeni. Predak Dimitrije rođen je 1833. godine. Dimtrije Isidorov bio je napredan robni proizvođač povrća. Štampa je 1963. godine zabeležila da je od povrtarske proizvodnje kupio “fijat 600″ (za gotovo), sredio kuću i kupio televizor. Tih godina za to su bila potrebna znatna sredstva.

Slava: Sv. Jovan.

Broj domova: Donji Ribnik 2.

– Atanaskovići

Bili su Ivanovići (Atanasko, r. 1793. i sin mu Milan, rođ. 1832. godine). Nepoznato je odakle su naseljeni. Atanasković Ljubiša, sin Miroslavljev formirao je firmu “ABV„ koja se bavi remontovanjem industrijskih mašina za potrebe jedne firme u Nemačkoj. Firma okuplja stručnjake koji vrlo uspešno rade ovaj posao. Kao vlasnik Ljubiša uspešno realizuje ovaj program.

Slava: Sv. Luka, Markovdan i Sv. Nikola.

Broj domova: Donji Ribnik 2.

– Veljkovići

Doseljen Veljko iz Bresnog Polja, po njemu je familija dobila ime. Poginuo u Srpsko–turskom ratu 1877. godine. Pretkov čukun unuk Veljko bavio se dugo i uspešno prevozničkim uslugamaprevoznik materijala kamionom. Ostao je poznat po uslužnosti i preciznosti.

Slava: Sv. Arhanđel i Mala Petkovica.

Broj domova: Donji Ribnik 3.

– Vukčevići

U Donji Ribnik došli iz Jasikovice. U J asikovicu došli iz Lješa na Jadranskom moru. Posle Kosovskog boja iz Vučitrna predak im se doselio u Lješ. Velika je familija, potiče od Mojaša. Familija je dobila ime po Vukcu, popu, sinu Draškovom. Živko je došao iz Bigora. Najpoznatiji u familiji je dr Stanojlo, rođen 1831. Godine u Jasikovici. Bio je član Kraljevske akademije i pred. Skupštine SHS 1918. godine.

Slava: Sv. Ćirik.

Broj domova: Donji Ribnik 5, Gornji Ribnik 4, Jasikovica 27, Okruglica 3, Počekovina 6, Trstenik 3, Beograd 2, Krgujevac 1, Obrenovac 1, Tobolac 1.

– Dumanovići

Predak familije došao iz Stanišinaca (Marko) u Donji Ribnik. Dumanovići imaju istog pretka sa familijama Đurići (Omašnica), Simići (Stopanja), Obradovići (Okruglica). U Donji Ribnik došao je Marko, na miraz – imanje baba Jelke i doveo Jakova. Karakteristika za familiju – vrlo su radni. Ljubodrag Radojev (živi u Trsteniku), profesor, radio je u više škola: Popina, OŠ “Miodrag Čajetinac Čajka„ i OŠ “Sv. Sava„ u Trsteniku. Bio je načelnik Odeljenja Narodne odbrane i Odeljenja za opšte poslove Skupštine Opštine Trstenik. Nebojša je završio mašinski fakultet i direktor je u Ind. PPT (Fabrika razvoja). Miljkov Dragan završio je mašinski fakultet. Biljana, Miljkova, završila pedagošku akademiju. Miroslavljeva Ivana završila pedagoški fakultet. Milanova Zorica završila veterinarski fakultet.

Slava: Mitrov dan i Jeremijindan.

Broj domova: Donji Ribnik 4, Bogdanje 1, Trstenik 2, Beočin 1.

– Živkovići

Doseljeni iz Hercegovine, iz Nevesinja. Prvi se doselili Dušan i Milan.

Slava: Sv. Luka i Markov dan.

Broj domova: Donji Ribnik 1, Beograd 1.

– Jevtovići

Predak im Živojin došao je iz Brezovice. Njegov otac Kosta došao iz Leskovice u Brezovicu.

Slava: Mitrov dan.

Broj domova: Donji Ribnik 2, Brezovica 2, Trstenik 2.

– Lazarevići

Predak im se doselio iz Crne Gore. Svetislavljev Aleksandar ima zbirku napisanih, još neobjavljenih pesama.

Slava: Sv. Arhanđel

Broj domova: Donji Ribnik 2, Kragujevac 2, Trstenik 1.

– Markovići

Poreklom iz sela Male Cuce, bratstvo Kuči, doseljeni iz Grahova. Nepoznato odakle su doseljeni u Donji Ribnik. Prvi je Milenko, koji je umro 1851. godine. Njegov sin Kosta rođen je 1837. godine. Pojavljuje se u arhivkoj građi i kao Pejković.

Slava: Sv. Arhanđel.

Broj domova: Donji Ribnik 4, Medveđa 2, Jasikovica 1, Mladenovac 1.

– Milosavljevići

Doseljeni sa Starog Vlaha (Mrmoš). U prvoj polovini devetnaestog veka pojavljuju se braća Agaton i Petar. Tu je i Ilija, sinovi su mu Pana, Simeon i Petar, ali se u daljem razvoju familije gube.

Slava: Sv. Jovan.

Broj domova: D. Ribnik 4, Pančevo 1, Beograd 2, Vršac 1.

– Milenkovići

Predak ove familije doseljen je iz Župe, iz zaseoka Ljubinci kod Aleksandrovca. Predak im je imao tri sina: Mihajla, Radojicu i Đorđa. Novica je usinio Branka Unića.

Slava: Sv. Alempije Stolpnik i Đurđevdan.

Broj domova: Donji Ribnik 6, Trstenik 1.

– Nikolići

Predak Nikola došao je iz Parčina (Župa) i naselio se u Ribnik. Brat Gavrilo naselio se u Gornju Crnišavu, a brat Gaša u Selište. Familija ima više poznatih ličnosti. Živojin Nikolić rođ. 1944. godine, profesor je, novinar i književnik. Završio Filološki fakultet u Beogradu. Radio je u Šilopaju kod Gornjeg Milanovca i Mašinsko tehničkoj školi u Trsteniku. Bio je glavni i odgovorni urednik “Tribine” i Trsteničkog radija, novinarurednik Radio televizije Trstenik. Živi u rodnom selu. Član je Udruženja novinara Srbije. Piše umetničku prozu, uglavnom pripovetke. Prikuplja narodno stvaralaštvo.

Boško Nikolić (1923–1991) bio je ljubitelj knjiga i starina. Jedan od najpoznatijih pčelara u ovom kraju. Sakupljač dobre i retke knjige. U svojoj biblioteci posedovao više od 4.000 primeraka knjiga zanimljivog sadržaja. U tekućoj periodici objavljivao je priloge iz pčelarstva i istorije. Objavio je knjigu “Crkva Svetog Arhangela u G. Ribniku“.

Vladan Nikolić, rođen 1926. godine. Bio je predsednik NOO Počekovina, službenik SUP–a i Zemljoradničke zadruge u Počekovini. Godine 1965. biran je za člana Privrednog veća Skupštine Republike Srbije. Bio je predsednik SUBNOR–a Opštine Trstenik. U njegovom mandatu izdata je “Monografija o učesnicima NOR Opštine Trstenik 1941-1945. godine“. Građu sakupio i priredio sa Ristom Asentićem, profesorom u penziji. Aleksandar (Milenov) uspešan je privrednik, njegova supruga Cica (devojačko Milovanović) je dipl. pravnik, a sin Miloš diplomirao je na mašinskom fakultetu.

Slava: (?)

Broj domova: Donji Ribnik 28, SAD 2, Donja Crnišava 2, Kikinda 1, Trstenik 1, Čairi 2.

– Punoševci

Poreklo familije vezuju za Riđevšticu, zaseok Punoševce, međutim i Punoševci iz Donjeg Ribnika i familije iz Riđevštice (zaseok Punoševci) – Milosavljevići, Radosavljevići imaju istog pretka. Svima je stara postojbina Cetinje, a ranije Bosna. Svi su oni poreklom od Voinovića. U 15. veku prezime su uzeli po Puniši. Prvi se beleži Radosavljević Velimir (r. 1858) i mati Jana. Punoševac Veljko i sin Milen (r. 1850) i Velimir i sin Todor (1858). Radosavljević M. Stanojlo umro 1843. godine. I Velimir je Radosavljević, upisan pri popisu 1862. god. kao domaćin vrlo bogatog domaćinstva (120 cesarskih dukata). Pri rođenju dece Velimir se beležio kao Radisavljević, Radosavljević ili Punoševac. Milosav, sin Radoslava Punoševca poseduje firmu hidraulike i pneumatike “Ševa“. Firma posluje od 1991. godine. U svom sastavu firma ima i 7 prodavnica, koje posluju na malo. Firma zapošljava 30 radnika.

Slava: Sv. Jovan i Sv. Đorđe.

Broj domova: Počekovina 5, Donji Ribnik 3, Trstenik 1.

– Simići

U Donji Ribnik došli iz Stopanje, a u Stopanju iz Paljevštice (Kopaonik). Njihova stara postojbina je Trebinje. Imaju istog pretka (što je bratstvo) sa familijama: Đurići (Gor. i Donja Omašnica), Obradovići (Okruglica), Dumanovići (Stanišinci) i Miodragovići (Leskovica). Cela familija (rodoslov Simića), kao i Đurića i Obradovića u knjizi je ovog autora “Podžupska sela trsteničkog kraja“ (Beograd, 2005). U Donji Ribnik došao Obren.

Slava: Mitrov dan (slava Simića), Sv. Luka (miraz).

Broj domova: Donji Ribnik 4, Kruševac 2, Trstenik 1, Stopanja 10.

– Stevanovići

Predak im Stevan doseljen sa Kosova. Stevan i Josip zabeleženi su kao Stefanovići.

Slava: Sv. Nikola i Gmitrovdan.

Broj domova: Donji Ribnik 4, Čikago (SAD) 2, Trstenik 1.

– Todorovići

Prvi od Todorovića je Nikola, koji je umro 1839. godine. Rođen je pre 1800. godine. Sinovi su mu: Stefan (r. 1821), Blagoje i Mihailo. Od Blagojevog Milana, sin Milun je Stanimirović. Nikolini potomci su u Crnišavi. Todorovići su vrlo poslovni. Staniša je 2002. godine osnovao Klub “Čarapan”, koji radi kao diskoteka za mlade. Igor otvorio kafanu “Čarapan“, od 2000. godine. Momčilo radi kao kasapin i drži pečenjaru u Trsteniku.

Slava: Sv. Arhanđel i Velika Gospojina.

Broj domova: Donji Ribnik 4, Kruševac 2, Beograd 1, Vr. Banja 1, Niš 1.

– Filipovići

Predak im se doselio iz Rogavčine. Filipović Jovan i supruga Milena završili su Učiteljsku školu u Kruševcu, a kasnije i Pedagošku akademiju. Najduže su radili kao učitelji u Odžacima. Po predlogu meštana sela Odžaci, zbog uspešnog rada u školi, kao i uključivanja i vođenja akcija za unapređenje sela i podizanje opšteg standarda i kulture, Filipović Jovan dobio je priznanje na nivou Republike “Najdraži učitelj SR Srbije u 1982. godini”.

Slava: Sv. Đorđe i Sv. Nikola (mala).

Broj domova: Donji Ribnik 3, Vr. Banja 1.

– Unići

Imaju nadimak Džaferi (Haferi), to je mesto Haferi u Utrgu, Riječka nahija (Stara Crna Gora). Tu su doseljeni iz Kotora, a u Kotor iz Šibenika. Potomci kažu da su se iz stare postojbine doselili u Kupce pa zatim u Stopanju. Tu se doselio Đorđe. Đorđev sin je Milovan, a njegovi u prvim popisima (1831, 1834) su Marko, Miljko i Marinko. Kasnije se pojavljuju (1859. i 1863) Milosav, Todosije, Mijajlo, Maksim, Irska i Todor, ali nije se moglo odvojiti koji su Miljkovi, a koji Marinkovi. Osim, da je Miljkov, Todor. U Donji Ribnik na miraz je došao Todosijev Ćira.

Slava: Sv. Arhanđel, a miraz Sv. Nikola.

Broj domova: Donji Ribnik 3, Odžaci 1, Stopanja 8, Majdevo 1, Trstenik 1, Selište 2.

Doseljeni u HH veku

1. Todorović Milivoje iz Jasikovice, došao na miraz u domaćinstvo Lazarević Milivoja i ćerke mu Milice.
2. Lević Milivoje iz Bratića, u domaćinstvo Unić Miloša i ćerke mu Rade.
3. Džamić Ilija iz Velike Vrbnice, došao na miraz u domaćinstvo Atanasković Ive i ćerke mu Emilije.
4. Zdravković Tadija iz Gornje Omašnice, u domaćinstvo Gočanin Davida i ćerke mu Zorice.
5. Milutinović Radomir, doseljen iz Rataja, u Adamce.
6. Đokić Ljubiša radio kao nastavnik u školi, napravio kuću i ostao posle penzionisanja.
7. Jevđić Raško, iz Odžaka.
8. Pavlović Milan iz Odžaka, u domaćinstvo Milenković Tihomira i ćerke mu Jovanke. Otac mu je u Odžake doseljen iz Strmenice.

IZVOR: Prema knjizi Momčila R. Todosijevića „Podgočka naselja trsteničkog kraja“, izdanje Beograd 2008. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.