Poreklo stanovništva naselja sela Graničane, opština Leposavić – Kosovskomitrovački okrug. Prema knjizi Radoslava LJ. Pavlovića „Kopaonik“ napisanoj prema prikupljenim podacima od 1934. do 1953. godine – izdanje 2012. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je na brdima Šupljaji i Brezovici (921). U međama sela su: Lisac, Stržinska – Graničanska reka, Kršanjak, Kovačevac, Crnalovo, Petkovica, Goveđi breg, Terzino guvno, Mišak.
Vode.
Potoci su: Radovac, Obrenovac, Graničanski i Kulin potok, a vode: Šljicica, Graničak, Izvor u Drenju, Izvor u Radovcu, Izvor u Jošju, Izvor u Obrenovcu.
Zemlje i šume.
Delovi seoskog atara imaju imena: Pasdolovo, Uzdoljica, Zelenika, Jagnjilo, Ravan, Jošje, Lanište, Livade u Bara, Njive i Livade kod Jezera, Njive kod Šljivice, Šeševica, Pobrnjica, Orlov kamen ili Orlov krš. Napomena: Na karti: “Orlova stijena“ (961m), Lisac.
Tip sela.
U selu se izdvajaju krajevi: Gornje Graničane, pod Šupljajom, i Donje Graničane, pod Brezovicom. Jedno grobljeje na Ravni.
Istorijat.
Selo Graničane zapisano je u Svetostefanskoj hrisovulji. U Devičkom katastihu 1770. godine zapisano je selo Graničane ili Graničani. Selo je na Kopaoniku i u parohiji popa Mateja.
Po popisu od 1921. u Graničanima su 17 domaćinstava sa 70 članova. Godine 1948. Graničane (selo) imalo je 27 domaćinstava sa 272 člana.
Starine u selu.
Na Kršanjku i na Kućištima su tragovi ranijeg naselja. Ima predanje da je na tim mestima bilo “staro” (srednjovekovno) Graničane. U Kulinom potoku su razvaline kule. Na Šupljaji su stara rudarska okna, “rupe” i potkopi. Na Ravni je razrušena Bogorodičina crkva. Pored crkve, hrama Uspenja Svete Bogorodice bila je podignuta škola. Obe građevine bile su podignute pred rat 1876. godine. Za vreme rata Arbanasi su zapalili i porušili sve građevine. U blizini crkvine, pored sadašnjeg je “starije seosko” srpsko groblje, groblje predaka starijeg stanovništva. Na grobovima su pobiveni veliki krstovi proste izrade. Na jednom takvom nadgrobniku video se urezan znak, prost ravnokraki krst.
Poreklo stanovništva.
Rodovi.
U ratu 1876. godine iz sela prebegli su u Srbiju “ustaši” s porodicama:
-Vuksan Radičević, Margita,udovica Lazara H., Hestop u Cvetko Mladenović, Miladin Radivojević, Zdravko Stevanović, Miladin Petrović, Stanika, udovica Novice Rašića. Po završenom ratu 1877/78. turske vlasti izagnale su stanovništvo preko granice u Srbiju i ono se nastanilo u oslobođenoj Toplici. Godine 1883. u selo, zapustelo posle odlaska srpskog stanovništva, turske upravne vlasti naselile su muhadžire “Bošnjake” Kolašince. U ratu 1912. izbegli su pred srpskom vojskom na Kosovo.
Posle rata 1912/ 13. godine u selu se nastanjuju:
-Milutinovići (2 kuće, Sv. Ćirik, 11. maja). Iz Kičića na vučitrnskom Kosovu, zbog nasilja Arbanasa, iselili su se posle Velike seobe u Graničane. Posle rata 1877/78. iselili su se u Blace u Toplici, a otud se kasnije vratili njihovi potomci.
-Stevići, grana Milutinovića su izumrli.
-Pudići/Simići (3 kuće, Sv. Nikola) prešli su iz Koporića pre rata 1876. godine. Iselili su se u isto vreme i u mesto kad i Milutinovići. Ovde su potomci Pudića, povratnika iz Baca. Njihovi srodnici su Anđelkovići u Valaču u Banjskoj “kraj Kosova”.
-Jašići su izumrli.
-Vukojevići (3 kuće, Sv. Nikola i Sv. Agatonik) su od Vukojevića iz Jelakca.
-Mijailovići i Đorovići (4 kuće, Sv. Andrija i Petrov dan) prešli su iz Jelakca. Daljem poreklom su od Andrijevštaka iz Borčana. Otud je prešao u Jelakce Đoro, praded današnjim ljudima.
-Bušeta – Radojičić (1 kuća, Sv. ap. Toma) je od Bušeta iz Borčana.
-Jevtići (3 kuće, Sv. Stevan) su od Jevtića u Jelakcu.
-Kuzmanovići (2 kuće, Sv. Vračevi) su od Vračevaca iz Boranca.
-Moračanin – Gajić (1 kuća, Sv. Arhanđeo) je od Moračana iz Borčana.
-Frušić/Radisavljević (1 kuća, Sv. Arhanđeo), iz Graca kod Blaževa “došao” (je) na devojku Moračanina Gajića.
IZVOR: Prema knjizi Radoslava LJ. Pavlovića „Kopaonik“, izdanje 2012. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)