Poreklo prezimena, selo Rajetiće (Novi Pazar)

Poreklo stanovništva sela Rajetiće, Grad Novi Pazar – Raški okrug. Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Rajetiće je u gornjoj dolini Rajetićske Reke, desne sastavnice Crnovrške Reke, a između visokih brda Šanca, Karvasalije, Kose, Stolova, Čepeljskog Krša i Čelice.

Tip sela.

To je pravo planinsko i stočarsko selo. Usled velikog prostora koji zauzima selo i njegov potes ono se deli na krajeve Jasike, Ojiće i Kuliziće i na zaselak Grebenovu, koji je niže Vlasulje prema selu Javoru i naselju Nišu, i na zaselak Barlave, koji je jugozapadno od sela.

Vode.

Ima nekoliko bezimenih česama. Izuzetno se Vodicom naziva česma poviše Dolova, a Česmenlija je česma pored glavnog seoskog puta. Poviše sela, prema planini, su česma Kneževa Voda, Buban na Karvansaliji, Studena Voda, izvor Mićovina u Mićovskom Potoku; u Grebenovi su Voda pod Male Struganice, Kruščice, Rastovača i izvor „u Ligi“. Upotrebljava se i bunarska voda. Kroz selo protiču Javorski Potok, Ojićski Potok, Livadski Potok, Grebenovski Potok, Žabljačka Rijeka, Rajetićska Rijeka, koja izvire iz Ivovika, i Popov Potok.

Zemlje i šume.

U potesu ima senokosnih livada, a po šumovitim brdima su ispaše na mestima: Ježevo Brdo, Sekulsko Brdo, Begarka, Jajce kod Šanca, Velika Lazina, Metaljka, Raskrsnice, Popovo Osoje, Radlavica, Jalovik, Medar, Prosine u reci Begluk, Gigove Livade, Divlje Livade, Jezerina, Kulisko (Kulizića) Brdo, Kuliski Potok, Ševar, Brežđe, Usovina, Konopljište, Bara, Vodičko Brdo, Kućetina, Krtine, Premov Laz, Vrtine, Žabljak, Orničko Brdo, Sama Bukva, Jagodno Brdo, Stublina, Velika Livada, Selište, Kolovoz. Njive su slabe rodnosti. One su na mestima: Dolovi, Vreće, Gaće, Kaldrma, Ražište, Lica, Gradina, Podvodnica, Popove Njive, Popovo Selište, Ambarina, Debelo Brdo, Beglučke Njive, Preslo, Šilježak, Mahmutovina, Okrugla Njiva, Molitva i Miletina Njiva; u Grebenovi su Male Struganice, Rastovača, Šišmanovac, Rašće, Klekovac i Drekovača; šume ima u izobilju, najviše na Drekovači, Popovu Osoju, Buču, Rašću, Šibu, Nogaru, Krivoj Bari, Njetini, Sastavcima, Crnoj Rijeci i na Preslu u gornjem kraju sela.

Starine i drugi podaci o selu.

Na vrhu brda Šumara ima ostataka od crkvine. Druga crkvina je na Kosi koja se spušta od planine Stolova. Po Karvasaliji ima na nekoliko mesta napuštenih starih rudarskih okana. U Grebenovi ima staro „latinsko“ groblje, verovatno rudarsko. U Prosinama je napušteno muhamedansko groblje. Kod današnjeg groblja u potoku bilo je drugo staro hrišćansko groblje. Sada u Rajetiću ima četiri groblja: na Ježevu Brdu, Tovrljansko Groblje, Samčovićsko Groblje i Prdonjsko Groblje. Iz Grebenove jedni se sahranjuju u groblju u Vojkoviću a drugi u Kozniku. U Banjskoj povelji govori se oko 1316. godine, o granicama manastirskih dobara, koje su išle „ou greblie i ot grebl“. A. N. Popović pretpostavio je, da se u oba naziva sačuvao ostatak u današnjem nazivu Grebenove. Međutim to su nazivi za groblje, koje je bilo na granici manastirskog poseda.

Postanak i ime sela.

Rajetiće kao selo prvi put je zabeleženo u Devičkom katastihu 1776. godine. Ime sela je stapo, tako se nazvalo po starom rodu Rajetićima. Na Debelom Brdu, niže Šanca, podignuta je zgrada osnovne škole. Po predanju današnje selo zaselilo se u prvoj polovini 18. veka, a u drugoj polovini toga veka imamo njegov pisani spomen. Na Vukovoj karti Srbije označeno je naseljeno mesto „Karvosalija“. Godine 1948. selo je imalo 318 stanovnika.

Poreklo stanovništva.

-Ojići, Sinadinovići, 3 kuće, Lesendra, su Vasojevići; po predanju oni su „prvi pobili kolac u selu“, a to je bilo, po nabrajanju predaka koji su sahranjivani u selu, pre više od dvesta godina.

-Prdonjići, Nikići, 2 kuće, Nikolići, 2 kuće, Milosavljevići, 2 kuće, Sv.  Stevan, su posrbljene Klimente.

-Stanići, 2 kuće, Sv. Arhanđeo i Velika Gospođa, su Moračani iz kolašinskog Oklaca, u kome imaju svoje „ležake“, od koji su se ovi odelili i odselili.

-Tovrljani, Aleksić, 1 kuća, Radenkovići, 2 kuća, Popović, 1 kuća, Živkovići, 4 kuća, Vučinići, 2 k., Vukašinovići, 2 kuće, Sv. Arhanđeo, predak iz Lopata u crnogorskim Brdima; i Devičkom katastihu zabeleženi su 1766. godine, rodovi Tovrljani i Draškovići iz Rajetića. Draškovića sada nema u selu. Živkovići, Vukašinovići i Vučinići su došli iz Kašlja pre stotinu godina; imaju odseljene Tovrljane u Barlavi, Mandiće u Rudaru u kopaoničkom Ibru i Tovrljane u Rvatima na Ibru. Odseljeni Tovrljani osnovali su oko 1880. godine selo Tovrljane kod Prokuplja.

-Kulizići, 4 kuće, Sv. Mrata, su doseljeni iz Dobrinje kod Tutina.

-Samčovići, 5 kuća, Sv. Nikola, su Kuči, doseljeni iz Lopiža kod Sjenice; jedna porodica je u Beogradu.

-Simjanovići, 2 kuća, Sv. Petka, su doseljeni iz Vukosavljevića u Kolašinu na Ibru, došli 1905. godine. na zemlju odseljenih Sekulića; imaju odeljake u Zabrđu (Dubravi) u kopaoničkom Ibru.

Rodovi u Grebenovi:

-Ristovići, 2 kuće, Đurđevdan, su Drobnjaci iz Koznika pod Rogoznom, doseljeni 1920. godine.

-Krsmanovići, 3 kuće, su od Krsmanovića u Vojkoviću.

-Jovanovići (sv. Pantelija) odselili se u Netvrđe kod Novoga Pazara.

IZVOR: Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.