Poreklo prezimena, selo Turjane (Bojnik)

Poreklo stanovništva sela Turjane, opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Turjane se nalazi na donjem delu više pustorečke diluvijalne terase, tamo gde prelazi u nižu diluvijalnu terasu. Severno od sela je postrana zalivađena ravan sa retkim parcelama oranica. Ova zaravan se kod samog sela prelama sa južne strane i pada ka Kameničkoj Reci. U tu blagu padinu usekao je svoju dolinicu potok, koji neki nazivaju Rimljanski Potok a sa obe strane potoka, naročito zapadno od njegovog vodotoka, na blago zaobljenom ridu, podignuto je selo Turjane.

Tip sela.

Turjane je selo zbijenog tipa i podeljeno je na mahale koje se zovu: Bugar-Mala ili Garejci, Srednja, Selo, Šumarci i Keč-Mahala. Susedna sela su: Savinac, Kamenica, Lozane i Vujanovac.

Ime sela.

 Ime sela Turjane asocira na sreddnjovekovno divlje goveče tur koje je živelo u šumama Evrope, pa i naših krajeva. Postojanje ovog govečeta ostavila je tragove u nazivima lokaliteta i naselja u Leskovačkoj Kotlini. Tako na planini Kukavici imamo zaseoke Vučje * Šutilci dolinu koja se zove Turjanska Dolina a potok koji njome teče Turjanski Potok, potom naziv sela Turekovac pa je i ime sela Turjana, svakako po mestu boravišta ovog govečeta u pustorečkom regionu, i dobilo svoje ime.

Vode.

Kroz selo Turjane protiče potok (Rimski Potok), čije se izvorište nalazi na lokalitetu Gornje Livade prema selu Vujanovu i uliva se u Kameničku Reku pod imenom Dakin Potok.

Osim ove tekućice u ataru sela Turjane postoji nekoliko izvora ili kladenaca: Veličkov Kladenac – dva kladenca Čubura i srpska srednjovekovna Stublina, Garejski Kladenac, Pupulejci i Stošin Izvor.

U selu, kod zgrade osnovne škole, postoji seoski bunar. Osim toga mnoge kuće imaju svoje bunare čija je dubina od 14-24 metra.

Centralni deo Turjana-Selo ima vodovod sa izvorišta na lokalitetu Pitome Livade, dve kuće su izgradile svoj vodovod sa izvorišta na lokalitetu Nedeljkov Zabel. U mahali Selo pet kuća je pomoću hidrofora uvelo vodu u svoje kuće.

Starine u selu.

Na lokalitetu Livade, sa leve strane potoka ima ostataka zidina, cigala. Ove zidine su ostaci starog „rimskog“ naselja po čemu je potok dobio naziv – Rimski Potok.

Ispod Sela, ispod lokaliteta Spasin Zabel, postoji crkvište. Ranije je bilo kamenja, sada je zalivađeno.

U dolini Rimskog Potoka postoji kladenac kome se pripisuje lekovito dejstvo. Ovaj izvor je kultno mesto, gde ljudi peru oči a na trnje oko njega ostavljaju belege i novac.

Mita Rakić je o Turjanu zabeležio: „To je arnautsko kao i sva druga od Bojnika pod planinu“.  Prema statističkim podacima za 1879. godinu vidi se da je imalo 16 kuća sa 117 stanovnika.

Zemlje i šume.

Atar sela Turjana veliki je 472 hektara, od koje površine oranice i bašte zahvataju prostor od 246 hektara, voćnjaci 19, vinogradi 5, livade 53, pašnjaci 87, šume 44 dok je neplodno 18 hektara.

Zemlja nosi ove naazive: Kolir, Kovačeve Njive, Beljurovo, Šiljast Kamen, Lozanski Rid, Vojnici, Trševiine, Gusta Šuma, Arsina Čuka, Gornje Livade, Dolnje Livade, Lozja, Nedeljkov Zabel, Abdulovo, Rid, Spasin Zabel i Pitome Livade.

Poreklo stanovništva.

Stanovništvo ovog sela je u stalnom opadanju: 1952. godine u selu je bio 77 kuća sa 430 stanovnika, 1971. godine popisano je 80 kuća sa 309 stanovnika.

Sadašnje stanovništvo čine ovi rodovi:

-Petrovići su doseljeni iz sela Zladovca* kod Trgovišta.

-Stamenkovići-Žigovci su  iz Zladovca.

-Stajići su doseljeni iz sela Crnovca – Pčinja.

-Smiljkovci su iz vranjskog kraja, selo Zlodovce.

-Jankovići su takođe iz Zlodovca.

-Cvetkovići-Deda Antini su iz vranjskog kraja.

-Arsići su iz sela Zlodovce.

-Stojmenovići-Garejci (po dedi Stojanu gareji) su iz Zlodovca.

-Veličkovići-Dešini su iz Zlodovca.

-Stefanovići su doseljeni iz Lozana.

-Jovići su doseljeni iz Zlodovca.

-Stanojevići-Pupulejci su doseljeni iz Zlodovca

-Stojanovići su iz Zlodovca.

-Veljkovići su iz Zlodovca.

-Paunovići-Pekidanci su iz Zlodovca.

-Stankovići su iz sela Oguta, vranjanski kraj.

*Zladovac i Zlodvac su po ovoj knjizi dva različita sela, op. Milodan.

Zanimanje stanovništva.

Meštani ovog sela se bave zemljoradnjom i na svojim njivama seju kao glavne useve pšenicu i kukuruz. Krompir samo za domaće potrebe. U malim baštama uzgajaju povrće – papriku, luk i drugi zeleniš za domaće potrebe. Pasulj kao pod kulturu, za svoje potrebe.

Od voća neguju šljive šumadinke i ranke. Peku rakiju, neki i do 600 litara. Ostalo voće – kruške i jabuke. Grožđe samo za svoje potrebe.

Bave se stočarstvom. Ovaca u selu ima oko 100 brava. Krave vrste buša čuva svako domaćinstvo, jedno do dva grla u proseku. Svinje samo za domaće potrebe.

Turjane je pečalbarsko selo. Svi oni su zidari i tesari i za vreme građevinske sezone odlazi na rad u gradove širom Jugoslavije. Ima ih i u drugim profesijama: u vojsci kao oficiri (tri pukovnika) i podoficiri; tri lekara, nastavnika i učitelja. Odlaze na rad i u inostranstvo.

Omladina se školuje ili ide na zanate. U selu su sve sama staračka domaćinstva.

Škola je četvororazredna, istureno odeljenje osnovne škole u Oranu.

IZVOR:  Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.