Poreklo stanovništva naselja Brestovac (Gornji Brestovac), opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj i tip naselja.
Selo Bresotvac (Gornji Brestovac) se nalazi na ivici diluvijalne terase u kojou je sa severne strane Pusta Reka usekla korito koje se, kod sela Brestovca, oslobađa klisure i prelazi postepeno u pustorečku aluvjialnu ravan. Selo je zbijenog tipa.
Ime sela.
Brestovac je svakako dobio ime po gustoj brestovoj šumi, koja je ovde rasla.
Vode.
Sa severne strane sela protiče Pusta Reka, do koje dopiru severne kuće i dvorišta ovog sela. Osim toga, sa južne strane sela, na udaljenosti od nekoliko storina metara, protiče Vujanovska Reka, koja se ispod Brestovca uliva u Pustu Reku.
U ataru ovog sela ima nekoliko kladenaca: Kod Bresta, U Reku, Bara. Iznad sela postoji baruština na lokalitetu kod Kučke ili Miltenova Pojata. Ovaj izvor ima svojstvo kultnog mesta. Ljudi veruju da je njegova voda lekovita, pa su obolele žene dolazile da piju vodu sa ovog izvora.
U selu ima bunara čija je dubina 15-17 metara, ali je voda „teška“. U novije vreme 12 kuća je dovelo tekuću vodu sa lokaliteta Vrbe udaljeno oko dva kilometra u pravcu Magaša.
Zemlje i šume.
Atar sela Brestovca zahvata prostor od 999 hektara, od koje površine oranice i bašte zahvataju 493, voćnjaci 48, vinogradi 17, livade 155, pašnjaci 148, šume 80 i neplodno 58 hektara.
Zemlja nosi ove nazive: Rid, Preko Reki ili Ravnište, Vujanovski Rid, Više Selo, Vrba, Nad Ranđela, Kod Kučku-šuma, Magaška Reka, Stevanova Livada, Kod Kamen ili Garvanski Kamen, Crkvište, Dubrava, Konjarnik, Preko Livada, Vinogradi, Janićijina Padina, Đorin Breg, Selska Livada, Ješina Trševina i Miladinova Padina.
Postanak sela i prošlost.
Brestovac je svakako jedno od starih srpskih sela nastalih u doba srpske srednjovekovne države. I tada je Brestovac bi značajnije naselje. Dokaz za to je lokalitet Crkvište, mesto gde se nalazila stara pravoslavna crkva. Nije poznato kada je ova crkva porušena. Na temeljima su Brestovčani podigli novu crkvu 1922-24. godine, koja i sada, iako zapuštena, postoji. Crkva slavi Đurđevdan. Selo Brestovac je Han zabeležio pod imenom Vratofci kao za ono vreme veliko selo od 86 kuća. Iako je u to doba u Brestovcu bilo Arbanasa, očigledno je da se ne radi o selu koje su oni osnovali, već o srpskom selu iz koga su se Srbi pod pritiskom Arbanasa ili usled drugih događaja iselili.
Poreklo stanovništva.
U Brestovcu je 1953. godine bilo 160 domova sa 912 stanovnika; 1961. – 178 – 806 a 1971. godine 183 doma sa 682 stanovnika.
Sadašnje stanovništvo ovog sela čine rodovi:
-Bogdanovići-Bogdanovi su doseljeni iz Klisure – kod bugarske granice.
-Stanojevići-Draćovi (u Draćevoj mahali) su iz Klisure.
-Dimitrijevići su doseljeni iz Crne Trave.
–Miladinovići-Valjavičari su iz Klisure.
-Stojanovići-Grandžini (Grandžina mahala) su iz Klisure.
-Stajići-Krivorečani su iz Krive Reke.
-Spasići-Bugari su iznekog sela sa bugarske granice.
-Nikolići-Kletija su iz Klisure.
-Đorđevići-Zlatkovi su iz Klisure.
-Ilići-Zlatkovići su iz Klisure.
-Stankovići-Nikolići su iz Klisure.
-Strahinjići-Dželci su iz Klisure.
-Rašići-Bogojini su iz Klisure.
-Dimići-Dimini su iz Klisure.
-Lepojevići-Hajlasi su iz Klisre.
-Trajkovići-Milini su iz Klisure.
-Radojičići-Draćovi su iz Klisure.
-Pavlovići-Đorini-Palikruše su iz Klisure.
-Petkovići-Pavlovići-Dranjci su iz Klisure.
-Momčilovići-Jeremijini su iz Klisure.
-Manići-Janini su iz Klisure.
-Radojičići drugi-Josimovi su iz Klisure.
-Arizanovići su iz Klisure.
-Zlatkovići su iz Klisure.
-Stojiljkovići-Valjavičari su iz Klisure.
-Petkovići-Šutkovi su iz Klisure.
-Živkovići-Takini su iz Klisure.
U Brestovcu žive i ovi rodovi Roma:
-Talipovići,
-Rečkovići,
-Saitovići i
-Bećirovići
Zanimanje stanovnika.
Brestovčani na svojim oranicama kao glavne useve eju pšenicu i kukuruz. Poljoprivreda je mehanizovana. Zemljoradnjom se bave staračka domaćinstva, kojih je u ovom selu 100%.
U selu imaoko 300 ovaca i svaka kuća u proseku po dve krave. Svinje i živinu gaje za svoje potrebe.
-Stanovnici ovog sela su pečalbari, uglavnom zidari. Svaki muškarac, koji nije penzioner, radi kao pečalbar van sela. Mnogi su registrovali svoje zidarsko-fasaderske radnje.
Selo ima svoj centar trouglasrog oblika koji podseća na trg varošice. Za vreme Drugog svetskog rata kada je veliki deo pustorečke teritorije bio oslobođen, u Brestovcu je bio određen pijačni dan.
Imaju osmogodišnju školu, mesnuu kancelariju, prodavnicu „4. jul“ iz Lebana, PIK „Toma Kostić“ iz Leskovca mlin i menjačnicu a imaju i ambulantu.
Omladina iz ovoga sela se školuje i odlazi na zanate.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)