Poreklo prezimena, selo Stupnica (Leskovac)

Poreklo stanovništva sela Stupnica, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Stupnica se nalazi u dolini Stupničke Reke, na istočnoj periferiji oblasti Leskovačko Polje i Babička Gora, na mestu gde se zadnji južni ogranci Babičke Gore ukrštaju sa ograncima planine Kruševice.

Tip sela.

Sve mahale, osim centralnog dela sela, naseljene su pojedinim rodovima po kojima se oni i zovu: Bibinci, Markezovci, Grozdanovci, Kosarci, Bušinci, Kusarci, Cojinci, Skrapežanci, Marinčinci, Grandinci, Stojanovci, Mijailovci i  centralno deo sela, Selo. Sve ove mahale su gomila zgusnitih kuća. Po ovakvoj svojoj kompoziciji mahala Stupnica sa susednim Piskupovom predstavlja specijalni tip sela Oblasti.

Ime sela.

Ime sela Stupnica je trag agrarno pravnih institucija srpske srednjovekovne države. Po starom srpskom pravo „stup“ je crkveno ili manastirsko leno. Naselje zaseljeno na tom lenu dobilo je ime Stupnica.

Vode.

Kroz Stupnicu teče Stupnička Reka čije se izvorište nalazi u onom delu Babičke Gore koji narod naziva Jarsenovskom Planinom. Izvorište se nalazi na lokalitetu Gukava Arnica a sam atar narod zove Studeni Kladenac.

U centralnom delu sela, blizu osnovne škole, postoji česma sa jakim mlazevima lake planinske vode.

Zemlje i šume.

Atar sela Stupnice zahvata prostor od 1294 hektara od čega i bašte i njive zauzimaju prostor od 493, voćnjaci 24, vinogradi 10, livade 76, pašnjaci 165, šume 402 dok je neplodno 124 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Sipova Glava, Presađe, Boćefvski Dol, Strana, Reka, Presad, Lice, Obložinje, Crkvište, Dulan,Popovski Del, Del, Krivulje, Zapađe, Jasičje, Čuka do Orašačko, Kaljenica, Gaće, Manastir, Sveti Spas, Rudina, Jelenac, Dubrava i Turska Graljica.

Postanak sela i prošlost.

Samo ime sela ukazuje na jedan deo njegove prošlosti. Selo se pominje u turskim izvorima kao timarsko selo iz XVI veka.

Pre dolaska Slovena ovde su živeli Romejci-Latinia na lokalitetu Čukar nalaze se tragovi zidova nekadašnje antičke tvrđave. Sam plato brega unutar ovih bedema zasejan je deteelinom.

Lokalitet Manastir i Sveti Spas, sa tragovima negadašnjih religioznih građevina i današnja crkva u selu, govore o važnosti naselja u njegovoj kulturnoj prošlosti. Sadašnja crkva je spolja duga 14,5 a široka šest metara. Podignuta je na temeljima stare vizantijske crkve u obliku lađe. Veliki prostor sadašnje crkve ukazuje na to da je bila u pršlosti bogomolja namenjena za vernike većeg naselja. Crkva je obnovljena 1911 a osvećena 1912 godine.

Stupnica je posle reforme turskog carstva počitlučena i izgledala imala dva gospodara; nekog Ahmet bega i Alila.

Prilikom popisa zaostale imovine odbeglih Turaka vojne vlasti su zabeležile da su popisale u selu Stupnica imovine spahije Alila 60 oka pšenice, 2000 oka kukuruza, 2000 oke ječma, 8000 oka sena, 2000 oka slame, jednu plehali furunu, 150 komada ćeramide i u jednom zabranu drva za 5000 kola.

Poreklso stanovništva.

Stupnica je u vreme oslobođenja od Turaka imala 48 kuća i 362 stanovnika. Pripadala je opštini Zaplanju. Prema popisu 1971. godine Stupnica je imala 209 domaćinstava sa 925 stanovnika.

U Stupnici žive ovi rodovi:

Nepoznatog porekla:

-Petraćkovci (u Selu), Mirini, Maričinci svih prezimena,  Simonovići drugi u mahali Bušinci.

Stojanovići su iz Bardulja.

-Simonovići su iz Bardulja.

Iz Sela su:

–Mekinci (Nikolići i Dimitrijevići), Cojinci (Stojanovići i Lazarevići), Mihajlovići su srodni Cojincima, Stankovići, Kocići, Spiridonovići, Miloševići, Grozdanovići, Krstić Josif, Filipović Ilija i Cvetković Sotir.

Svi ovi rodovi „iz Sela“, osim prva dva, su nastanjeni u Gornjoj Mahali, gde su bila trla istoimenih rodova, kada su se u Selu namnožili da su morali da se iseljavaju.

U mahali Bušinci, nastanjenih naseljenicima iz Sela, živi 6 rodova – 12 domaćinstava. To su:

–Nikolići, Simonovići, Spasić Žika, Stankovići, Dimitrijevići i Savić Milivoje.

U mahali Babini naseljenoj iseljenici iz Sela žive:

–Nikolići, Simonović Živojin, Dimitrijević Milutin, Stevanovići, Aleksić Dragić, Grozdanović Čedomir i Ilić Milivoje.

U mahali Markezovci žive doseljenici iz Krčimira:

–Stamenkovići, Jovanovići, Marjanovići, Stamenkovići, Milojkovići, Ranđelovići, Stefanović Petar i Lukić Jordan, Stojanović Jaćim, Filipovići, Ignjatović Dobrosav -Džodža. Gicići su starosedeoci, nepoznatog porekla su: Pavlovići, Mihajlović Mihail, Petrović Stanča dok su Pavlovići iz vlasotinačke Lipovice.

U mahali Grozdanovcu su:

–Ristići iz Babičkog.

–Dimitrijević Blagoje je iz Babičkog.

–Stankovići su iz Babičkog.

–Savić Petar je nepoznatog porekla.

U mahali Kosarci nastanjeni su:

–Simonovići su izašli iz Sela na trle.

–Stankovići su iz Sela,

–Mladenovići su iz Sela.

–Mladenovići iz Sela.

–Ćirić Milutin je prizećen u rodu Simonovića, nepoznatog porekla.

–Mladenovići su iz Sela.

–Mladenović Voja je iz Donjeg Dragovlja.

Zanimanje stanovnika.

Meštani Stupnice na svojim njivama gaje kukuruz, pšenicu i ovas. Sade i krompir, samo za domaću upotrebu.

Vinogradi su im malim parcelama. Gaje grožđe sa sopstvene potrebe. Imaju voćnjake, gaje šljivu i peku rakiju.

Bave se sadnjom duvana. Imaju najveći zasad u celoj Oblasti.

Od stoke imaju nešto ovaca, čuvaju i goveda, krave domaće pasmine. Od mleka prave sir i prodaju na pijaci u Leskovcu.

Bave se i dopunskim zanimanjem. Svi muškarci idu u pečalbu.

Omladina se školuje i opredeljuje za zanate i druga zanimanja.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.