Poreklo stanovništva sela Zoljevo, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Zoljevo se nalazi u gornjem dela toka Tulovske Reke, na njenoj desnoj obali među blago zaobljenim brežuljcima izvajanim u najnižoj diluvijalnoj terasi. U blagom padu u pravcu severo-istoka i uspona u suprotnom smeru prema planini Kukavici.
Tip sela.
Zoljevo je, kao i ostala sela uovoj oblasti, zbijenog tipa.
Ime sela.
Ne postoji u selu nikakva legenda o nastanku imena ovoga sela. Osnovu reči čini zolja ili zolje, što ukazije na insekta zolju. Možda je na ovom mestu bilo mnogo osica ili zolja, pa je selo, podignuto u tom kraju, dobilo ime Zoljevo.
Vode.
Pored sela teče Tulovska Reka koja, u ovom delu, ne presušuje a u doba velikih kiša i topljenja snega može da nadođe, da plavi niske terene i zasipa peskom i muljem takoda može da nanese dosta štete naseljeima i u polju. Sada je izgrađena zemljana brana koja štiti selo od ovih nezgoda.
Osim Tulovske Reke, više sela postoji i Slaniški Potok. To je vododerina kojom teče voda i vreme kišnih perioda. U Slaništu je postojao izvor koji se zvao Čabura. Voda iz njega imala je slankast ukus pa je stoka rado dolazila na pojilo. Izvor više ne postoji.
U ataru sela Zoljeva postoje ovi kladenci: Slani Kladenac i U Gornje Jezero. U selu postoje bunari gotovo u svakoj kući a ima i seoski bunar u centru sela. Dubina bunara se kreće od 5 do 12 metara.
Zemlje i šume.
Zoljevski atar je prostran 484 hektara od čega njive i bašte zahvataju prostor od 180, voćnjaci 9, vinogradi 10, livade 9, pašnjaci 14, šuma 243 dok je nepolodno 19 hektara.
Zemlja nosi ove nazive: Dubrava, Kosanovac, Bostanište, Slaniška Dolina, Obršina, Stamenka Dolina, Kukino Trnje, Paloća Padina, Lepod Drvo, Marinkova Dolina, Markova Arnica, Dugačka Arnica, Lojzište, Ržište, Staro Selo, Kod Kruške ili Golemo Drvo, Vitište, Pažar, Goleme Livade, Piskavica, Vuče Njive, Skoruše, Dedin Dol, Lazarov Arnica, Vršnjak, Avdina Njiva i Avdino Bostanište.
Postanak sela i prošlost.
Zoljevi je staro srpsko selo naseljeno u doba stare srpke države. Pominje ga turski tefter s početka XVI veka kao timarsko selo pod imenom Gornje Zolovo što ukazuje da je postojalo i Donje Zolovo ili Zoljevo.
Posle reforme turskog carstva Zoljevo je podvlastio neki Turčin, čije ime se ne pamti ali, obzirom na lokalitet Avdina Njiva, moguće jeda je taj Avda bio gospodar sela. U Zoljevu je gospodar sela imao svoj konak i svoju vodenicu. Osim toga imao je i veliko imanje. Neki meštanin je 1877 godine prevezao stvari ovog zoljevskog gospodara do mesta Uši. Tu je ostavio kola i bivole a Turčin mu je dao za trud, kola i bivole tapiju za zemlju i vodenicu. Potomci ovog meštanina i danas koriste ovu zemlju ali ne i vodenicu, koja još uvek, zapuštena, postoji i nalazi se na Tulovskoj Reci. Osim toga Turčin je izvesnoj Baba Stanki, koja je bila otresita i uticajna žena, koja je iskopala seoski bunar i bila u dobrim odnosima sa njim, gospodarom Zoljeva, pa je i njoj poklonio veliko imanje.
Poreklo stanovništva.
Zoljevo je odmah po oslobođenju od Turaka imalo 20 kuća i pripadalo je Grabovičkoj opštini. Prema popisu iz 1953. godine u njemu je bilo 67 domaćinstava i 295 stanovnika, a 1971. godine 84 domova i 406 žitelja.
Danas u Zoljevu žive ovi rodovi:
Starosedeoci:
-Tomini (Milenkovići), Baba-Stankini, Krstići, Petrovići treći, Stojilkovići, Cvetkovići, Čukarci.
Nepoznatog porekla:
-Milčini, Đorđijani (Aubići), Jankovići i Mančići (koji potiču od Ciganina Manče).
-Gavrilovi su poreklom iz Lebeta.
-Arizanov Aleksa je iz „Šopsko“, prizećen u rodu Kostadinovi.
-Petrovići su iz Nakrivnja.
-Petrovići drugi su iz Zagužana.
-B’ćkini (Jovanovići) su iz Zagužana.
U selu ima i dve kuće Roma.
Zanimanje stanovništva.
Zoljevčani se bave zemljoradnjom i stajskim stočarstvom. Seju pšenicu i kukuruz. Imaju nešto voća i vinograda. U manjoj meru sade duvan. Proizvođači su jagoda vrste zenga – zengana.
Od stoke čuvaju krave, prosečno po dve u domaćinstvu.
Poznati su kao ciglari. Kao takvi idu po celoj zemlji, pa se sele iz svog zavičajnog sela. Ima ih i u Leskovcu. Poznati su po vrednoći i poštenju. Ima ih u Banatu i Švajcarskoj.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)