Poreklo prezimena, selo Šajince (Trgovište)

Poreklo stanovništva sela Šaijnce (po knjizi Šaince), opština Trgovište  – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Gornja Pčinja“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih delimično 1940. godine, kao i 1949. i 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Šajince se nalazi u dolini Pčinje, porerd reke i visoko na padinama. Susedna naselja su: Donja Trnica na istoku i Šaprance na zapadu.

Vode.

Meštani koriste vodu za piće sa izvora i iz četiri bunara – u Reka Mahali – koji su ranije koristili vodu iz Pčinje. Poznatiji izvori i kladenci zovu se: Bresje, Markov Rid, Čergarski Kladenac, Preko Rid, Osoj i dr.

Zemlje i šume.

Nazivi potesa sa njivama, pašom i šumom su: Markov Rid, Kopljača, Velja Glava, Marganačka Čuka, Golema Glava, Bara, Golema Reka, Koprivnica, Kućište, Stara Trla, Vodeničište i Selište.

Tip sela.

Šajince je selo razbijenog tipa i podeljeno je na četiri mahale: Reka, Golema Glava, Čergarski Rid su desno od Pčinje; Markov Rid je mahala koja se nalazi levo od Pčinje. Kuće u Reka Mahali su zbijene, dok su u ostalim mahalama kuće na različitim rastojanjima. Glavni deso sela čini Reka Mahala, jer je na putu neposredno pokraj Pčinje i na ušću Koćurske Reke.

Šajince je 1949. godine imala ukupno 6 rodova i 47 domaćinstava.

Postanak sela, prošlost i starine.

Na ataru desno od Pčinje postoji mesto Selište.Tu su nalazli zemljane ćupove, cigle, grobovi i na jednom mestu vide se kamene stepanice. Ostataka  od starina ranije je bilo više, ali su oni uništeni, jer sada meštani na Selištu imaju njive i bašte. Priča se da je na Selištu bilo srpsko selo, koje je po nekima uništila čuma. Pokraj Selišta su potesu Kućište i Vodeničište.

Današnje Šaince osnovali su, odnosno obnovili, krajem XVIII veka preci rodova Karamingi, Crvendžici, Čergarci i dr. Najstariji deo sela je Reka Mahala. Udaljena imanja učinila sa da su se kasnije neki meštani preseljavali na delove atara gde su imali trla i tako osnovali nove mahale. Na taj način je dobio razbijen tip.

Levo od Pčinje, na temenu uzvišenja Markov Rid, vide se ostaci od zgrade. Tu je bila kasarna za tursku vojsku od 1878. do 1912. godine.

U Šajincu postoji crkva posvećena Sv. Jovanu Bogoslovu – u Reka Mahali. Ova crkva sagrađena je 1855. godine na mestu gde je pre toga postojala crkvina.

Oko 1909. godine selo je imalo 52 domaćinstva, dve mehane, nekoliko dućana, kovačnicu, grnčarnicu i druge zanatlijske radionice. Zanatlijske radionice i danas postoje u Reka Mahali.

Poreklo stanovništva.

Rodovi su:

-Karamingi, Aranđelovdan, su starnici. Kuće su im u Reka Mahali. Za vreme Turaka  u rodu Karamingi bio je poznat predak Stojan. On je bio malog rasta, ali vrlo hrabar. Stojan se često borio sa Turcima i Arbanasima; dok je bio živ, Arbanasi nisu smeli da pljačkaju u Pčinji. Iz roda Karamingi dve porodice iseljene su u Crnotince kod Preševa i dve porodice su prešle u Đerekarce – Karamangi ili Grnnčarci.

-Crvendžici, Nikoljdan, su poreklom iz Reljana kod Preševa. U Reljanu je jedan njihov predak bio sveštenik; na njegovu su kuću napali „Turci“. Sveštenikova žena u odbrani ubila je napadačkog „barjaktara“. Zbog toga su se oni, zbog straha od osvete, odmah iselili iz Reljana. Iz pomenutog sela jedan istoimeni ogranak ovog roda prešao je u Barbice – koji postoje i danas, drugi deo roda je došao ovde – u Šajince. U Šajincu žive preko 150 godina. Natalija, 60 godina – Vasilije – Paša – Mitko – Stojan, koji je ovde osnovao rod. Svi pomenuti preci bili su sveštenici, osim Mitka. Kuće su im u Reka Mahali. Od Crvendžica iz Šajinca po jedna porodica je iseljena u Bujanovcu i Kragujevcu i dve u Preševu.

-Čergarci, Aranđelovdan, su poreklom iz sela Kutli-Bega – „Kratovsko“. Neki njihov predak dolazio je u posetu kod Cigana čergara i po tome je dobio ime. Drugi pričaju da im je ime ostalo po tome što su njihovi preci Svetom Savi ukrali čergu. Zbog toga , veruje se, oni danas slave i Savindan. Imaju iseljenih porodica u Vranju (1) i Karavukovu dve.

-Golemoglavci, Aranđelovdan, su dobili me po nazivu mahale i mesta odakle su doseljeni. Kažu da su ranije činili jedan rod sa Čergarcima i da im je poreklo kao njihovo. Po jedna iseljena porodica živi u Biljači i Karavukovu.

-Markoriđani, Nikoljdan, su doseljeni iz susedne Donje Trnice. Odatle je došla žena, koja je dovela decu od kojih je nastao ovaj rod. Dve porodice sada žive u Vranju.

-Strnorici, Mitrovdan, ne znaju za svoje poreklo. Kuće su im u mahali Markov Rid.

Crkvena i seoska slava je Sv. Jovan Bogoslov.

Iseljeni rodovi.

-Drmosanci su u Dubmici kod Vranja. Dosaeljeni su iz Šajinca.

-Radulovići su se iselili 1924. godine u Golemi Dol kod Preševa.

-Jovanovići, Stojkovići i Popovići suse posle 1912. godine iselili u Preševo.

Nekim stanovnicima Šajince je poslužilo kao etapa u daljem preseljavanju.

-Deda-Markovci (12 kuća), koji žive u Đermanu, pre oko 170-180 godina su doseljeni u Šajince sa Kosova. Došla su tri b rata. Tu su ih prepoznali „kosovski Turci“ i dvojicu od njih ubili, dok se treći brat, deda Marko, sklonio u šumovitu Đermansku planinu.

-Stošini danas žive u susednom Šaprancu. Oni su iz Orahovca kod Preševa, najpre doseljeni u Šajince pa posle prešli u Šaprance.

IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Gornja Pčinja“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih delimično 1940. godine, kao i 1949. i 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.