Poreklo stanovništva sela Vrbovo, opština Vladičin Han – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Vrbovo ima podesni geografski položaj; leži na granici Moravine ravni sa zapada i planinske padine sa istoka. Sredinom sela protiče Vrbovska Reka, desna pritoka Južne Morave. Okolna sela su: Bogoševo, Gramađa i Stubal.
Zemlje i šume.
Granica atara vodi preko potesa: Gornje Polje, Panjevi, Ječmene Padine, Jerza, Dunje, Runtin Dol, Pipelj, Simegovačka Dolina, Barnica, Morava i Pasine. Unutrašnji delovi atara zovu se: Drvenište, Crveni Breg, Alikino Njivče, Šabanka, Beli Kamen, Ramnište, Rupe, Čivlak, Tri Kruške, Šavar, Bela Voda, Delisko Groblje, Anište, Kusa Dolina, Goli Rid i Česta.
Tip sela.
Vrbovo spada u sela razbijenog tipa. Sastoji se iz Gornje, Donje i Gložje Mahale. Poslednja mahala se nalazi u južnom delu sela. Nju su osnovali meštani čije je kuće porušila Vrbocvska Reka 1948. godine.
Vrbovo je 1952. godine u svom sastavu imao ukupno 107 domaćinstava.
Postanak sela i prošlost.
Vrbovo je staro selo. To se vidi po očuvanim malobrojnim starinačkim srpskim rodovima. Na početku XIX veka u ovo selo počeli su se doseljavati muslimanski Arbanasi. Prvi njihovi doseljenici došli su preko sela Masurice. Zbog doseljavanja Arbanasa, pojedini Srbi iz Vrbova morali su se iseliti. Prilikom oslobađanja od Turaka 1878. godine Vrbovo je zatečeno sa oko 40 arbanaških („turskih“), dve r i 6 đorgovskih (pravoslavnih Cigana) kuća.
Pomenuta godine svi Arbanasi iz Vrbova iselili su se južno i jugiozapadno od tadašnje srpsko-turske granice, koja je vodila preko Ristovca. Za neke se priča da su se odselili u Prilep. Danas se po imenu znaju ove arbanaške porodice: Midža Ramina, Ramo Fejzići, Alijini, Šabanovi, Ismailovi. Sva zemlja za vreme Turaka bila je arbanaška, dok su Srbi i Cigani radili kod Arbanasa kao „ispoldžije“ i momci. Arbanašku zemlju 1878. godine otkupili su Srbi starinci i doseljenici. Zemlju koja se nalazi levo od Južne Morave kupili sumeštani Stuble. U Vrbovu je sačuvana arbanaška džamija, od strane Srba popravljena. Na džamiju je stavljen krst i oko nje, do pre nekoliko godina, Srbi su priređivali sabor i sekli kolač o seoskoj slavi. Danas se sabor drži dalje od džamije na utrini.
Pored Vrbova, sa zapadne strane, vodi put pravca sever-jug. Za vreme Turaka ovim putem kretali su se trgovački karavani. Priča se da je jednom prilikom u ovom selu karavan napao neki Srbin – Deli Karaman iz planinsko sela Krive feje. Zbog toga su Turci u Krivoj Feji sav rod Karamanaca uništili i raselili. Sada se očuvala jedna njihova grana, koja se islila u Klisuricu više Vranjske Banje – od njih ima skorašnjih preseljenika u Vrbovzo – Karamani.
Delisko Groblje leži pokraj puta. Tu u se ranije poznavali grobovi.
Anište je mesto gde se nedkada nalazio han.
Stara seoska slava je na dan Sv. Jovana – 7. jula.
Srpsko groblje leži ispod sela, pored glavnog puta. Osnovano je 1878. godine. Do tada Srbi iz Vrbova sahranjivali su se u groblju susednog Bogoševa, pored crkve, U blizini današnjeg srpskog groblja nalazilo se groblje iseljenih Arbanasa. Na njihovom groblju danas je zadružni dom.
Priča se da su se u Gornjoj Mahali ranije nalazili stari grobovi, zaostali „od Rimci“.
Poreklo stanovništva.
Srpsko stanovništvo Vrbova deli se na manju starinačku i veliku doseljeničku grupu. Starinci su:
-Ćosini, Aranđelovdan;
-Čamčini, Nikoljdan i:
-Kolarci, Aranđelovdan. Starinački rodovi su „slabi“; u svakom rodu zna se za po nekoliko izumrlih porodica.
Posle oslobođenja od Turaka doselili su se oi rodovi:
-Gaginci, Lučindan;
-Šipini, Aranđelovdan;
-Čuljkovci, Lučindan, su se doselili iz Oslara u preševskoj Moravici.
-Toromanci, Lučindan, su ranije činili jedan rod sa Čuljkovcima.
Iz Oslara su doseljeni i:
-Dvorci, Mitrovdan;
-Brkini, Lučindan;
-Bečaci, Lučindan;
-Veljovci, Nikoljdan;
-Šuginci, Sv. Petka;
-Burduci, Aranđelovdan;
-Garčini, Sv. Petka;
-Načori, Sv. Đorđe zimski;
-Grci, Aranđelovdan;
-Zangini, Lučindan;
-Tatarci ili Bogdančani; Aranđelovdan;
-Iličkini, Aranđelovdan;
-Golčinci, Nikoljdan i:
-Garvanci ili Ćočkini, Nikoljdan.
Ostali sroski rodovi, doseljeniposle osobođenja od Turaka:
-Kačakovi, Nikoljdan, su doseljeni iz Lučana u Preševskoj Crnoj Gori.
-Dojčinci, Nikoljdan i Dervišovi, Sv. Petka, su se doselili iz pčinjske Dlabočice.
-Dimanini, Sv.Petka i Ćurkini, Nikoljda, su doseljeni iz pčinjsskog sela Kalova.
-Šopovi; Aranđlovdan, su doseljeni iz Ržane kod Bosilegrada.
-Kolarci, Aranđelovdan, Stanisavljevići ili Barčani, Aranđelovdan i Sebervranjci, Sv. Oci, su doseljeni iz Seber Vranja. Tamo su bili doseljeni iz Bosilegradskog Krajišta, iz sela Ljubate (Sebervranjci) i Božice.
-Karamanci, Nikoljdan, su doseljeni sz susednog planinskog sela Klisurice. Dalje poreklo je iz Krive Feje, odnosno iz sela Karamanca kod Ćustendila. Rođaci su im Deda Pešinci i Deda Janovci u Klisurici. U ovom rodu za vreme turaka živeo je poznati predak Deli Karaman.
-Mitrovci, Nikoljdan i Džabaljoi, Aranđelovdan, doseljeni su iz susednog sela Bogoševa. Dalje poreklo im je iz okoline Bosilegrada.
-Kuliza ili Pavunovići, Aranđelovdan, su se doselili iz susednog Pribija. Tamo su bili starinci. Reč kuliza, po objašnjenju meštana, znači „čovek spletkaroš ili kradljivac“.
Iz Priboja su se doselili ovi rodovi:
-Kamberci ili Koledarci, Nikoljdan. Tamo su bili starinci.
Iz susedne Suble doselili su se:
-Gložari – Nikoljdan, Bučuk – Sv. Đorđe zimski, Prcovanci – Nikoljdan i Keličini – Stevanjdan. Ovi rodovi su bili tamo doseljeni. Kelčini, Stevanjdan su poreklom iz Pepeljevca kod Kruševca.
-Manići, Nikoljdan, su doseljeni iz Krševice. Tamo su pripadali velikom rodu Kolarci. Dalje poreklo im je iz Gornje Pčinje.
-Zdravkovci, Nikoljdan, su doseljeni iz Prekodolca.
Pravoslavni Cigani ili Đorgovci su:
-Trajkovići, Nikoljdan. Ne znaju za svoje poreklo. Ovde žive od turskog doba. Kako je pomenuto, u Vrbocu je bilo 6 porodica pravoslavnih cigana. Sve njihove porodice kasnije se iselile – u Vladičin Han i Vlasotince, dok su tri porodice izumrle – Stojan, Ivan i Deda Jovan.
Iseljeni ili izumrli rodovi:
-Mirčinci „pobegli od Turci“ u suseni Korbevac. Tamo i danas postoje, Jedno mesto u Vrbovu se zove Marčine Njive.
-Svorci, jedna porodica sa iselila u Suvijniicu.
-Vrbovci, su se iselili za vreme Turaka u Klisuricu.
-Vrbovčani su se iselili u susedni Priboj.
-Krlevci su izumrli.
IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)