Poreklo stanovništva sela Beliševo, opština Vladičin Han – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnika Porekla Milodan.
Položaj sela.
Beliševo je izrazito planinsko selo; leži u izvorišnom delu Jovačke Reke, na neravnom i prostranom zemljištu raščlanjenom dolovima. Zapadno od Beliševa je granica Vranjske Doline i Poljanice.
Vode.
Meštani koriste vodu za piće iz izvora i bunara, kojih ima oko 25. Izvori su: Ledenik, Belo Kalanče, Livadčiki, Dva Kladenca, Dolina i dr.
Zemlje i šume.
Topografski nazivi potesa su: Dliboka Padina, Brankovac, Slana Voda, Perša, Cigansko Grobje, Selište, Lojište, Mrtvica, Kovce, Trlište, Gorunje, Groot, Pladnište, Gornji i Donji Čemernik, Turska Padina, Slanište, Selo, Gabrak, Krušar, Crvena Njiva, Leskova Padina, Oskoruša, Trpezica, Jasen, Jaramazovo, Bačevište, Ugljarnica, Ržište, Crna Gora, Metiljava Bara, Jarčište, Dva Brata i Siva Njiva.
Tip sela.
Beliševo spada u veoma razbijeno naselje. Sastoji se iz četiri mahale i većeg broja manjih grupa kuća. Mahale se zovu: Bukarci, Marinkovci, Livadarci i Kovačini.
Beliševo je 1952. godine brojao ukupno 135 domaćinstava.
Postanak sela, starine i prošlost.
Selište je „ravno mesto“ u dolini levo od reke. Prilikom kopanja meštani na Selištu nalazili su: „grnci, kanatke, rimske pare i šta ti ne drugo“. Po predanju, na ovom mestu je postojalo neko staro srpsko selo, koje je pod Turcima bilo raseljeno. Staro Selo u blizini imalo je crkvu a pokraj nje nalazili su se stari grobovi. Ostaci ove crkve poznavali su se do 1912. godine. Te godine na njenom mestu sagrađena je današnja crkva Sv. Đorđa. Na mestu Kovce, u zapadnom delu sela, do skora su se poznavali stari grobovi. Stariji meštani misle da to groblje nema veze sa selom u Selištu, već da ono pripada nekim drugim stanovnicima.
Današnje Beliševo osnovoano je pre oko 220 godina. U to doba su osnovani Belanovce i neka druga okolna naselja. Osnivači Beliševa bili su 6 do 7 doseljeničkih kuća, poreklom od Kljajića u okolini Lebana. Tamo su „napravili bedu, pa pobegli ovde“. Od tih doseljenika vodi poreklo veći deo današnjih rodova. Zemlju u Beliševu prvi doseljenici su zatekli pod gustom šumom: bilo sve „pavit, leska i drugo“. Na padini desno od Jovačke Reke je mesto Selo. Tu se nalazile prve kuće današnjeg sela. Pre oko 130 godina oni su se „rastikali“ po drugim delovima atara gde su osnovali posebne mahale. Zemljište gde je laželo prvobitno Beliševo sada je „osonulo“; mestimično su zaostale voćke i livade.
Potesi Turska Padina leži granica sa susednim poljaničkim selom Urmancem. Tu su pokušavali da se nasele neke neki Arbanasi. Meštani Beliševa njih su „noću plašili“ i zbog toga su oni prešli u niže selo – Lepenicu.
Mesto Cigansko Groblje dobilo je naziv po grobovima muslimanskih Cigana iz susedne Ravne Reke.
Seoska slava je drugog dana Duhova. Tada se priređuje sabor kod krsta koji je pored crkve.
Groblje je oko crkve.
Poreklo stanovništva.
Stanovnici poreklom iz sela Kljajića u okolini Lebana su:
-Čifuti, Nikoljdan, su bili štedljivi pa su po tome dobili ime.
-Manginci, Nikoljdan, su imalo pretka „crnog kao mango“ i po tome dobili ime.
-Deda Jovanovci, Nikoljdan, se dele na:
-Filipovci i:
-Stambolije (neki od njih išao u Stambol).
-Bačevištani ili Sugarci, Aranđelovdan, su imali kuće na mestu gde su bačovali i po tome dobili ime.
-Grnčari, Nikoljdan. U rodu je živeo neki Tasa Grnčar po kome su dobili ime.
-Cincari, Nikoljdan i Jovanjdan, su ime dobili od nadimka.
-Cigančiki, Nikoljdan, su „crnomanjasti kao Arapi“.
-Stublinci, Aranđelovdan. Kuće su im na mestu Stublini i po tome dobili ime.
-Zloverci, Nikoljdan, su dobili ime po nekoj baba Stameni zvanoj Zloverka.
-Sedrozemci, Marinkovci, Šundini, Pendžaci, Ljotinci, Kadinci i Sagulci – svi slave Nikoljdan.
-Taralinci, Bukarci, Zajci, Kaliki, Slaništari i Riđani ili Livadarci – svi slave Aranđelovdan.
-Ermazovci, Sv. Petka i Nikoljdan.
Ostali doseljenici:
-Bukumaci, Nikoljdan, potiču od pretka doseljenog iz susednog Belanovca. Dalje poreklo im je iz Ćustendila u Bugarskoj.
-Brakovčani, Aranđelovdan, su poreklom iz nekog kopaoničkog sela.
-Padinarci, Nikoljdan, su iz Belanovca; ovde su prizećeni. Dalje poreklo je isto kao kod roda Bulumaci.
-Crnogorci, Nikoljdan i Sv. Petka, su kasnije doseljeni. Ne znaju za svoje poreklo.
Iseljenici.
-Brankovčani, dve porodice su iseljene u Barje kod Leskovca.
-Riđani, tri porodice i:
-Markovci, jedna porodica su se iselili u Trnavu kod Preševa.
-Crnogorci, jedna porodica se iselila u Beograd.
-Zloverci, četiri porodice se iselile u okolinu Leskovca – Oruglica i Drenovac, po dve.
-Bukarci, po jedna porodica se iselila uTesovište i Drenovac – Poljanica.
-Slaništari, jedna porodica se iselila u Radevce kod Lebana.
-Pendžaci, jedna porodica živi u Vranju.
-Kadanci, jedna porodica se iselila u Lipovac kod Lebana.
-Bulumaci, jedna porodica živi u Nišu.
-Cigančiki, jedna porodica se iselila u Oruglicu – Leskovac.
-Stošići su se iselili u Kukavicu.
-Jankovići i Ilijanci žive u Uševcu – Poljanica.
-Grbinci žive u Gradnji – Poljanica.
-Savići i Stojkovići su se iselili u Vladičin Han.
IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnika Porekla Milodan.
Komentari (0)