Poreklo prezimena, selo Mazarać (Vladičin Han)

Poreklo stanovništva sela Mazarać, opština Vladičin Han – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnika Porekla Milodan.

Položaj sela.

Mazarać leži da dodiru planinske padine na zapadu i aluvijalne ravni Južne Morave na istoku. Povoljna privredna odlika gornjeg položaja je u tome što se na padini javljaju paša i šumarica dok su i niziji njive.

Vode.

Meštani koriste vodu za piće iz bunara – kojih ima oko 30 – dubokih 8 do 15 metara. Oko sela izbijaju izvori: Selište, Slana Bara i Gaberovac.

Zemlje i šume.

Po granici atara leže potesi: Kolčak, Petkovica, Golema Njiva, Selište, Ramnište, Popovo Gumno, Sejmenica. Unutar granica su potesi: Žilinci (pored Južne Morave), Zelenište, Rupa, Lozje, Kačarska Ograđa i Pod Put.

Tip sela.

Mazarać je malo selo zbijenog tipa. U njemu se razlikuje dva kraja: Železarski i Cvetkoski. Nazivi su nastali po starijim i većim rodovima.

Mazarić je 1952. godine imao ukupno 63 domaćinstava.

Postanak sela i starine.

Selište je zaravan na padini iznad Mazarića, na pola sata hoda, na granici sa susednim Pribojem pa se računa i kao pribojsko. Na Selištu se nalaze ostaci od kuća i stari grobovi. Pomenute starine zaostale su od nekadašnjeg sela, koje je za vreme Turaka raseljeno. Na Selištu su sada njive, livade i izbija jedan izvor.

Mazarać nije staro selo.Osnovali su ga pre oko150 godina doseljeni su srpski rodovi koji su dolaze da rade na čiflik-sahibijskoj zemlji. Osnivači sela su preci rodova Pardavuci i Železarci. Ovi drugi su doseljeni iz Gornje Pčinje. Ostali rodovi doseljavali u posle osnivača sela i to za vreme turske vladavine. I njihovi preci dolazili su kao turski momci i čifčije. U predanju meštana Mazaraća priča se o jednoj epidemiji kuge. Ona je vladala oko sredine XIX veka. Tada su meštani neko vreme živeli „po ridovi“. Pojedini umrli stanovnici od kuge sahranjivani su na Selištu.

Prilikom oslobađanja od Turaka 1878. godine veći deo Mazaraća zatečen je kao čiflik-sahibija Zenela i Ejupa. Manji, neplodniji, deo zemlje pripadao je Srbima. Pomenute godine Srbi su otkupili čiflik-sahibijsku zemlju.

Seoska slava je prvog četvrtka iz Duhova. Sabor se priređuje kod krsta. Za verske potrebe meštani posećuju crkve u susenim selima – Stublu i Korbevcu.

Groblje se nalazi pokraj sela sa gornje strane.

Potes Popovo Gumno je iznad sela. Tamo se vršilo „pašino žito“.

Poreklo stanovništva.

Stanovništvo Mazaraća, kako je rečeno, potiče od doseljenih predaka. Rodovi su:

-Pardavuci ili Cvetkovci, Nikoljdan, računaju se u prve seoske doseljenike. Svoju starinu ne znaju. Ovde žive od pre oko 150 godina.

-Železarci, Aranđelovdan, su doseljeni kada i prethodni. Poreklom su iz Stajevca u Gornjoj Pčinji. Osnivača roda Stojka u Mazarać je naselila neka Turkinja (Anama) iz Vranja. On je bio čifčija na njenom imanju. Pojasevi unazad: Dušan, 59 godina – Sava – Petko – Milenko – Stojko, koji se doselio.

-Banjanci, Nikoljdan, su se doselili za vreme Turaka iz Vranjske Banje. Izgleda da su tamo bili starinci.

-Brezovci, Aranđelovdan, su doseljeni u tursko doba iz Nove Brezovice u Gornjoj Pčinji.

-Đurinci, Nikoljdan;

-Paunćajci, Sv. Petka i:

-Zajci, Nikoljdan, ne znaju za svoje poreklo.

-Kačarci i Karčinci – slave Aranđelovdan – takođe ne znaju za svoje poreklo.

IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.