Poreklo prezimena, selo Mezdraja (Trgovište)

Poreklo stanovništva sela Mezdraja, opština Trgovište  – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Gornja Pčinja“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih delimično 1940. godine, kao i 1949. i 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Mezdraja se nalazi na golom stenovitom zemljištu visokom 700 do 800  metara, desno od Pčinje. Susedna sela su: Vladovce na jugozapadu, Šaprance na jugoistoku i Margance u slivu Južne Morave na severu.

Vode.

Meštani Mezdraje oskudevaju u vodi, jer na ataru postoje samo dva kladenca, koji nekih leta presušuju. Bunaari se na mogu kopati pošto je zemljište stenobito.

Zemlje i šume.

Nazivi potesa sa njivama, pašom i šumom su: Rid, Đeren, Stevanski Rid, Liska, Đorinici i Selište.

Tip sela.

Prilikom doseljavanja stanovnici su zauzimali onoliko zemlje – koliko su hteli. Pri osnivanju sela zemlja je bila slobodna i obrasla gustom šumom. Tako su prvi doseljenici težili da zahvate što veći prostor oko kuća. Ovakav način zauzimanja zemlje bio je glavni uzrok za razbijenost sela.

Mezdraja se dali u tri mahale – Markosku, Nikolinsku i Stevanosku, koje su međusobno udaljene oko 500 metara. U nekim delovima sela kuće su zbijene a u drugim delovima one su razbacane.

Mezdraja je 1949. godine imala svega pet rodova u 13 domaćinstava.

Postanak sela, prošlost i starine.

Na ataru ovog sela postoji mesto Selište. Ono leži blizu sadašnje Nikolinska Mahale. Tu su meštani nalazili stare grobove, velike zemljane ćupove, ostatke od zidova i stari novac. U grobovima ima zemljanih ploča dugih dva a širokih pola metra. Za to nekadaašnje selo ne priča se ništa..

Po kazivanju, današnju Mezdraju su osnovala „tri brata“, koji su došli iz planinskog sela Nerava u istoj oblasti. Oni su u Neravu „ubili Turčina“. Kada su se doselila, braća su ovde našla šumu i „pustelije“ pa su postepeno trsili goru. Zbog toga su oni napravili kuće u tri dela atara i tako osnovali tri mahale, koje i danas postoje. Svi današnji rodovi potiču od (ovih) prvih doseljenika.

Od 1878. do 1912. godine neposredno pokraj sela vodila je državna granica između Srbije i Turske. Tada je turska vojska posekla svu šumu i selo je naglo osiromašeno u plodnoj zemlji i paši. Iz tih razloga a i graničnog položaja meštani Mezdraje u novije vreme često su se iseljavali; 1878. godine selo je imalo a 1912. godine ono je spalo na današnji broj domovav – 13. Priča se da je samo u Beograd otišlo oko 15 iseljenih porodica.

Groblje se nalazi pored sela ka istoku.

Poreklo stanovništva.

Stanovnici su doseljeni. Njihovi rodovi su:

-Garejci su poreklom iz planinskog sela Nerava u istoj oblasti; tamo su izgleda bili starinci. Imaju vći broj iseljenih porodica; u Vranju (8 kuća), gnjilansko srezu (4), Tetovu i Beogradu. Njihovi iseljenici u Vranju su bili veliki trgovci.

-Markovci imaju isto poreklo kao i Garejci. Njihove iseljene porodice žive u Vranju i Beogradu, po jedna kuća.

-Todorovci, poreklo im je kao i kod prednjih rodova.  Imaju iseljenih porodica u gnjilanskom kraju i Beogradu.

-Vrževci, imaju poreklo kao i prednji rodovi. Neki njihov predak „zateka vuka u trlo“ i tu ga „vezaja“; po tome su dobili me. Imaju iseljenih porodica u  gnjilanskom kraju, Miratovcu kod Preševa i u Poljanici.

-Stevanovci imaju isto poreklo kao i prednji rodovi. Imaju iseljenih porodica u Crnotincu kod Preševa, u Preševii Beogradu.

Slava svih rodova je Sv. Nikola – Nikoljdan.

Za verske potrebe meštani posećuju crkvu u Šaprencu ili u Novom Selu.

IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Gornja Pčinja“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih delimično 1940. godine, kao i 1949. i 1950. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.