Poreklo stanovništva sela Spančevac, opština Bujanovac – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“ nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Kuće ovog velikog sela leže po dolovima i na blagim stranama. Okolna naselja su: Baljarevac, Pretina, Kuštica i Donji Starac.
Vode.
Meštani se služe vodom za piće iz izvora i bunara.
Zemlje i šume.
U granicama atara ovo sela leže ovi potesi: Crcaljuša, Stojanove Njive, Dobrogled, Srednji Rid, Šapranske Kočine, Prevezenica, Kuštački Rid, Kitke, Toromanska Čuka, Ćumurnica i Žuta Voda. Unutrašnji delovi atara su: Kućetine, Manastirište, Jazbine, Vlaškov Dol, Slana Voda, Šilegarnik, Sv. Elena, Smrdljivo Kladenče, Arnautska Njiva, Skoruša, Samonik, Čukarka, Prisoj, Samardžiska Njiva i Širina.
Tip sela.
Spančevac je selo razbijenog tipa. Deli se na mahale koje većinom nose rodovska imena. Mahale su: Ćosinska, Padinska, Kačarska, Dodolarska, Pikavska, Srednjo Ridska, Gočobiska, Bekriska, Donja i Lisičarska.
Spančevac je 1951. godine imao 111 domaćinstava.
Postanak sela i starine.
U gornjim delu Spančevca postoje mesta Kućetine i Manastirište. Tamo stanovnici u njivama izoravaju velike zemljane ćupove, „zidine od manastira“ i druge ostatke od starina. Po predanju na pomenutim mestima postojalo je neko staro selo i manastir. Ne zna se kada su oni „bitisali“.
Jedna crkvina nalazi se u jugoistočnom kraju Spančevca na mestu Bujić. Vide se ostaci od zidova i stara brestova šuma. Pomenuta mesta sa starinama narod smatra da su „od dug vek“.
Današnji Spančevac nije mnogo staro naselje; osnovan je od doseljenika u ono doba kada su osnivana i ostala okolna naselja. Najviše doseljenika Spančevac je dobio u toku XIX veka, najstariji seoski rod su Marcanci. Njih je naselio neki turski paša. Posle su, uglavnom čifčije, dolazili i drugi današnji rodovi.
U prošlom veku zemlja Spančevca bila je čiflik-sabihijska. Postojala su dva glavna čiflika; „jedan turski i drugi grčki“. Vlasnici čiflika živeli su u Vranju. Vlasnik grčkog čiflika zvao se Kosta, kažu da je bio pravi Grk, inače trgovac u Vranju;on je prodao zemlju seljacima oko 1872. godine. Kosta je imao čiflik i u susednom Brnjaru. Tamo je čuvao bačve sa vinom, svaka bačva skupljala je po oko 30 tovara grožđa. Turski čiflik u Spančevcu otkupljen je oko1912. godine za 1500 groša. Njega je osnovao jedan Turčin od zemlje Srbina Lukara. Taj Turčin imao je čiflik i u selu Milanovu.
Spančevac ima istu slavu kao i susedna Kuštica, zbog zajedničke crkve. Tada se stanovnici skupljaju kod krsta na seoskom groblju u sredini naselja. Meštani Spančevca ranije su se sahranjivali u groblju kod kuštičke crkve.
Poreklo stanovništva.
Srpsko stanovništvo Spančevca poreklom su iz raznih krajeva; iz Gornje Pčinje, okoline Preševa itd.
Rodovi su:
-Marčanci (Ristinci), Aranđelovdan. Osnivač roda bio je deda Marcan. Njega je odnekuda naselio vranjski paša. Kada se doselio ovde je bila planina „puna s mečkama“.
-Bekrici, Nikoljdan, su doseljeni iz Trnave kod Preševa. Odatle su ih isterali Arbanasi.
-Karadaci, Aranđelovdan, su doseljeni iz nekod arbanaškog sela u Preševskoj Crnoj Gori.
-Sebratlici, Bojkovci i Trajanovi – Sv. Petka. Ranije su činili jedan rod. Iz Nerava u Gornjoj Pčinji najpre su došli u Sebrat (srednji sliv Pčinje) pa odatle prešli u Spančevac. U Sebratu imaju rođake – Bojkovi.
-Ćosinci i Srednjoridci, Nikoljdan, potiču od dva brata. J. H. Vasiljević navodi da su iz Šumate Trnice u Gornjoj Pčinji.
-Kačarci i Cvetkovci, Nikoljdan, su ranije činili jedna rod. Ne znaju za svoje poreklo.
-Lisičarci i Torinci, Sv.Petka, su ranije činili jedna rod. Ne znaju za svoje poreklo.
-Trendafilovi, Aranđelovdan, su doseljeni iz Maglenca u Gornjoj Pčinji.
-Mišinci, Mitrovdan, su doseljeni iz nekog poljskog sela blizu Vranja.
-Mutavdžici, Duhovi – Sv. Trjice, su doseljeni iz Sebrata u slivu Pčinje.
-Kaškanci, Nikoljdan, i;
-Diminci, Mitrovdan, ne znaju za svoje poreklo.
-Ridžini, Mitrovdan;
-Dodolarci, Đurđic i;
-Pikavci, Aranđelovdan, ne znaju za svoje poreklo.
-Godžobici i Kajstorci, Aranđelovdan. Doseljeni su iz Gornje Pčinje; prvi iz sela Dumbije, drugi iz sela Široke Planine. Tamo postoje rodovi sa takvim prezimena.
-Kalejci, Aranđelovdan, su doseljeni iz Magrenca u Gornjoj Pčinji.
-Šurdini i Gargarija, Aranđelovdan, ne znaju za svoje poreklo.
Iseljenici:
-Kačarci imaju iseljenike u Miratovcukod Preševa.
-Marcanci, oko 10 porodica je prešlo u susedno Svinjište – sliv Pčinje.
-Lukarci su bili bogat seoski rod. Oni su 1878. godine prešli u Konjsko (Milanovo), koje tada pripadalo Srbiji.
-Stankovići, jedna porodica živi u Malom Trnovcu.
-Ilići žive u Preševu.
-Diminci i Tarandžici su se iselili 1926. godine u Buštrenje kod Preševa.
IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“ nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)