Poreklo stanovništva sela Crvena Reka, opština Bela Palanka – Pirotski okrug. Prema knjizi dr Mihaila Kostića „Belopalanačka oblast (kotlina)“, izdanje 1970. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Geografsko topografske prilike.
Donji kraj naselja leži u dvojnoj aluvijalnoj ravni Nišave i Crvene Reke – ispod novog drumskog nasipa internacionalnog puta Niš – Bela Palanka – Pirot. On je, zbog takvog položaja, izložen čestim poplavama Nišave i Crvene Reke i biće verovatno izmešten. Gotovo sve kuće tog kraja plave se i do visine od dva metra. Ostali naseljski krajevi su na suprotnoj strani pomenutog nišavskog druma i po niskom pobrđu južne kotlinske strane. Crvena Reka je osnovana kao drumsko naselje, koje se, kao takvo u aluvijalnoj ravni Nišave, neposredno pred ušćem Crvene Reke, oko druma, od 1928. godine počelo razvijati u drugo varoško kotlinsko nasselje, sa funkcijom lokalnog ekonomskog središta za naselja zapadnog dela kotline i sela istoimenog oblika, za koja je Crvena Reka i izlazna-polazna-usputna železnička stanica.
Vode.
Naselje se vodom služi sa česama, pumpi i bunara. U Crvenoj Reci ima četiri česme. Svoju pumpu ima gotovo svaka kuća; pumpe crpi izdansku vodu su dubine 5-6 metara. Bunara u aluvijalnoj ravni su takođe duboki 5-6 metara. Bunar u mahali Đoška Čuka na pobrđu je dubok 16 metara. U ataru je izvor Štulanovac.
Granice atara, zemlje i šume.
Granice atara povučene su na mestima: Milutinova Vodenica, Škola i Nišava – sa Crvenim Bregom; Nišava do Milutinove Vodenice – sa Vran Dolom; signal, Đurina Bara, Kladenac, Pojatište, Jabuka i Boška Čuka – sa Špajem.
Obradive površine su u potesima: Štulanovac, Đurina Bara, Polje i Valožje.
Tip naselja.
Crvena reka je po tipu drumsko razređeno naselje. Glavni krajevi su: Jerdža Mala, Boška Čuka, Valožje i Sredselo.
Starine u naselju.
U Crvenoj Reci bila je, sada srušena Čereska Česma, na mestu gde je danas jedna od naseljskih česama u mahali Valožje. Čereska Džamija nalazila se kod današnje osmogodišnje škole.
Poreklo stanovništva.
Doseljenici su:
-Kujundžići, Alimpijevdan, su doseljeni iz Valjeva, etapno preko Niša.
-Jankovići, Mitrovdan, su iz Aleksinca, doseljeni etapno preko Niša.
-Mladenovići, Nikoljdan, su iz Zaplanja.
-Markovići, Sv. Petka, su iz Radikine Bare.
-Orljanci (Markovići), Aranđelovdan, su iz Orlje, doseljeni etapno preko Krupca.
-Conići, Nikoljdan, su iz Bancareva.
-Belinovci (Manići), Aranđelovdan, su iz Oreovca, broje 5-6 pojaseva, Rista je došao iz Bugarske. On je služio u Starom Manastiru u potesu Vodni Do na mestu Ćosina Rupa, danas u ataru sela Oreovca.
-Kitićovci (Milenkovići), Sv. Đorđe, su iz Tamnjanice.
-Pejšinci (Bogdanovići), Aranđelovdan, su iz Vran Dola.
-Džaraci (Đorđevići), Aranđelovdan, su iz Vran Dola.
-Jarničovci (Jovanovići), Sv. Đorđe, su iz Vran Dola.
-Žikanci (Živkovići), Aranđelovdan, su iz Vran Dola.
-Kušljinci (Sokolovići), Aranđelovdan, su iz Vran Dola.
-Mišići, Nikoljdan, su iz Špaja.
-Jovinci (Veljkovići), Aranđelovdan, su iz Špaja.
-Tudžarci (Đorđevići i Ranđelovići), Nikoljdan, su iz Špaja.
-Kiškarci (Jovanovići), Nikoljdan, su iz Špaja.
-Vaklinci (Lazarevići), Nikoljdan, su iz Špaja.
-Milinci (Nikolići), Savindan, su iz Špaja.
-Domšinci (Pančići), Aranđelovdan, su iz Novog Sela, doseljeni preko Bele Palanke.
-Zubarci (Penići), Sv. Petka, su iz Moklišta.
-Radivojevići, Aranđelovdan, su iz Crvenog Brega.
-Nikolići, Jovanjdan, su iz Crvenog Brega.
-Jaguridinci (Živkovići), Aranđelovdan, su iz Kremenice.
-Čuranci (Mitići), Sv. Đorđe, su iz Vrgudinca.
-Dlakari (Veselinovići), Sv. Đorđe, su iz Vrgudinca od Veselinovaca.
-Stojanovići, Aranđelovdan, su iz Laništa.
-Donjomalci (Ćirići), Aranđelovdan, su iz belopalanačkog Krupca.
-Pasuljanci (Kocići), Sv. Đorđe, su iz Vete.
-Miloševići, Aranđelovdan, su iz Toponice.
-Stojkovci (Stojkovići), Sv. Todor, su iz Toponice.
-Đelinci (Krstići), Nikoljdan, su iz Toponice.
-Mitinci (Mirići), Sv. Vrači, su iz Toponice.
-Praporci (Jankovići), Sv. Todor, su iz Toponice.
-Dujinci (Petrovići), Aranđelovdan, su iz Glogovca.
-Pejšinci (Živkovići), Aranđelovdan, su iz Glogovvca.
Naseljska i crkvena slava je Sv. Ćirilo i Metodije.
Staro Groblje se nalazi na mestu Groblje; pored ovog je Novo Groblje.
U Crvenoj Reci je ranije postojalo i Cincarsko Groblje.
IZVOR: Prema knjizi dr. Mihaila Kostića „Belopalanačka oblast (kotlina)“, izdanje 1970. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)