Poreklo prezimena, selo Manjak (Vladičin Han)

Poreklo stanovništva sela Manjak, opština Vladičin Han – Pčinjski okrug. Prema knjizi dr Jovana F. Trifunoskog „Grdelička Klisura“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo se nalazi na prostranom planinskom zemljištu, koje leži na sastavu potoka Garvanice i Mutnice. Od njih nastaje Džepska Reka. Okolna naselja su: Mačkatica, Džep i Kopitarce.

Vode.

Meštani koriste vodu za piće sa izvora. Poznatiji izvori su: Petrov Kladenac – u mahali Selište, Srednji Rid, Studenac – u mahali Dupna Lipa, Kladenče i dr.

Zemlje i šume.

Pojedini krajevi atara nose ove nazive: Sedlo, Stanci, Rajna Garina, Gumnište, Krivi Prisad, Šilji Kamen, Rezbarci, Golemi Rid, Radosinjske Garine, Starosedelski Rid, Strane, Selište, Crkvište, Staro Selo, Ostrčavica, Zajčevica, Mečja Rupa, Bučje, Zaječeva Oranica, Begov Ugar, Manastir u Lozište.

Tip sela.

Prelaz između Manjka i Mačkatice je neprimetan. U Manjku postoje sedam mahala. Zovu se po rodovima – Nikolinci, Anđelkovci i Deda Ilinci ili po nazivu mesta gde su osnovane – Trnište, Selište, Padina, Dupla Lipa. Manjak je 1960. godine imao 132 doma.

Starine u selu.

U Manjku postoje starine i karakteristični nazivi. Oni ukazuju da je ovde bilo stanovnika u ranije doba.
Na sastavu Garavnice i Mutnice nalazi se uzvišenje. Na njegovom temenu vidi se kružni zid građen od kamena. Mestimično je visok metar iznad zemlje. Ovo su svakako ostaci tvrđave iz koje se štitio saobraćaj u dolinama pomenutih potoka.
Nedaleko od tvrđave je mesto Manastir. To su ruševine nekog hrama. Po ostacima od zidova vidi se da je hram bio dug oko 6 a širok oko 5 metara. Meštani Manjka navode, da je tu bio „stari srpski manastir“. Kod tog manastira ranije su se meštani skupljali na dan Sv. Jovana.
U sadašnjem Manjku postoje mesta Crkvište i Selište. Na mestu Crkvištu danas se vide slabi ostaci od zidova. Priča se da je tu bila neka crkva oko koje je bilo starih grobova. Njih su uništili vlasnici njiva. Mesto Staro Selo ili Selište je u severoistočnom delu Manjka.
Na tromeđi između Manjka, Ljuteža i Mrkovice je potes Samokov. On leži u dolini Mutnice. Tamo se vide ostaci „zgurije“. Meštani kažu da je u vremenu „kada je radio samokov“ neki beg „pridržavao“ u Duploj Lipi – mesto zvano Begova Ornica.

Postanak sela.

Postoji predanje i o postanku Manjka. Ono navodi da je selo osnovano krajem XVIII veka. Osnovao ga je doseljenik Petar Vardarac, doseljen iz nekog mesta u Makedoniji.
Najstariji deo Manjaka predstavlja mahala Selište, potom mahala Padina. Najkasnije su osnovane mahale Deda Ilinci i Dupna Lipa – posle 1878. godine.
U Manjku postoje tri krsta; po jedan u mahalama Selište, Nikolinci i Dupna Lipa. U prve dve mahale zavetina je Markovdan a u trećoj Nikoljdan – prolećni.
U Manjku su dva groblja; jedno je u Dupnoj Lipi a drugo blizu mahale Selište.

Poreklo stanovništva.

Stanovništvo manjka potiče od predaka koji su doseljeni. Rodovi su:

-Vardarci ili Selištani, Aranđelovdan i Nikoljdan. Kuće su im u mahali Selište. Rod se namnožio od pretka Deda Petra, koji je imao nadimak Vardarac. On je u mestu porekla negde u Makedoniji „učinio krivicu“ zbog čega se doselio ovde, izabrao mesto za naseljavanje sa dobrom vodom i potom preselio porodicu. U rodu znaju za ovu genealogiju: Milorad, 73 godine-Stojko-Nikola-Stojko-Petar, koji se doselio. Kako je rečeno, on je osnivač sela. U manjku postoji Petrov Kladenac, koji je nazvan po ovom osnivaču sela.
-Padinci, Aranđelovdan, potiču od pretka Krste. Nije poznato njihovo poreklo.
-Trništani, Aranđelovdan, potiču od pretka Deda Pavla. Ne zna se odakle su doseljeni.
-Nikolinci, Aranđelovdan, su doseljeni odnekuda.
-Anđelkovci, Ilindan, ne znaju za svoje poreklo.
-Deda Stojkovci, Jovanjdan, žive u mahali Selište. Mesto starine ne znaju.
-Deda Ilinci, Jovanjdan. Ni oni ne znaju odakle su doseljeni.
-Dupna Lipa, Nikoljdan. Stanovnici ovog roda su poreklom sa Vlasine. Doselili su se posle 1878. godine.
Posle njih u ovo selo se niko nije doselio. Selo je raslo samo priraštajem.

Iseljenici.

Posle Prvog svetskog rata dva domaćinstva iz Manjka su koloniizovani u Metohiji.
Posle Drugog svetskog rata tru domaćinstva su naseljena u Banatu.

IZVOR: Prema knjizi dr Jovana F. Trifunoskog „Grdelička Klisura“. Priredio saradnik Porekla Milodan.