Poreklo stanovništva sela Zebince, opština Vladičin Han, Pčinjski okrug. Prema knjizi dr Jovana F. Trifunoskog „Grdelička Klisura“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
I ovo selo je izrazito planinsko. Leži u gornjem delu Zebinjske Reke, leve pritoke Južne Morave. Jugozapadno od Zebnice je Rdovo a seveoistočno je selo Jastrebac.
Vode.
Stanovnici se snabdavaju vodom sa kladenaca – nalaze se u svim mahalama. Neko domaćinstvo ima svoj bunar. Najpoznatiji kladenac izbija u mahali Selo. Imaju dobru vodu još neki kladenci i izvori, koji izbijaju dalje od mahala. To su: Marin Kladenac, Kragujevac i dr. Kragujevac izbija u planini i od njega potiče Zebinska Reka.
Zemlje i šume.
Nazivi potesa u ataru su: Cvetkovo Gumno, Đurina Padina, Zavoj, Govedarničina, Gaber, Kragujevac, Crvena Bara, Jovina Padina, Selište, Nad Selište, Beljakovo Gumno, Ključ ili Golema Njiva, Bežanija, Šuplji Kamen, Staro Gumno, Mužan, Mirkovo Gumno, Gradište, Gradinište i Gradak.
Tip sela.
Ovo naselje je razbijenog tipa. U Zebincu su mahale: Popovac, Ključ, Panog, Selo, Lozište i Jovanova Padina. Prva mahala ima najviši a poslednja najniži položaj. Mahale su međusobno oštro odvojene. U selu je 1959. godine bilo 70 domova.
Starine i prošlost.
U Zebincu ili oko njega postoje karakteristični topografski nazivi i izvesne starine. Oni ukazuju da je ovde bilo stanovnika i u ranije doba.
Naziv Gradište odnosi se na lokalitet koji leži desno od Zebinske Reke. Sada je tamo paša, bez ostataka od starina. Narod priča da je nekada tu bio neki grad.
Potes Selište leži u istočnom delu sela. Sada su tamo livade, njive i dobri kladenci. Po pričanju meštana, tamo je bilo neko naselje, koje je postojalo pred današnjeg Zebinca. Do Selišta je mesto Crvena Voda, gde su meštani iskopavali stare crepove i ćupove.
Đurina Padina leži desno od Zebinske Reke. Tamo su nalaženi žrvnjevi iz starog doba. Na potesu Kragujevac, koji leži u planini, nalaze „korito za vodu i jedna kriva buka“. Govori se da je tamo neki čovek iskopao „ćupče sa parama“.
Postanak sela.
Današnje Zebnice osnovano je u isto doba kada i susedno selo Rdovo. U Rdovo su došli, kako je već rečeno, preci roda Girici, a u Zebnice preci roda Grozdića. To je bilo u drugoj polovini XVIII veka. Posle Grozdića u Zebince su se naselili Gulinci, iza njih Baba Stojaninci itd.
Prva kuća pomenutih Grozdića nalazila se na mestu sada zvanom Stara Kuća. Domaćin te kuće u ovom kraju Grdeličke Klisure bio je usamljen. Da bi imao s’ kim da porazgovara, on se morao spuštati do Južne Morave i tamo nalazio meštane iz današnjeg Manajla.
Potes Bežanija je pod bukovom šumom. Govori se da je tamo narod „išao u bežaniju“ za vreme Turaka. Postoji verovanje da su nekada na mestu Šuplji Kamen „živeli đavoli“.
Zebince ima posebno groblje. Nalazi se na granici atara prema Jastrebcu.
Seoska slava je Markovdan. O praznicima ranije su stanovnici posećivali crkvu u Gornjem Jabukovu – okolina Vladičinog Hana. Od pre 20 godina oni odlaze u novu crkvu u susednom Jastrebcu. Glavni deo Zebinca predstavlja mahala Selo.
Seoski krst je na mestu Crvena Bara.
Poreklo stanovništva.
Srpski rodovi Zebinca potiču od predaka koji su doseljeni. Rodovi su:
-Grozdići, Aranđelovdan, doseljeni negde „od kud Vranje“. Najpre su pokušavali da se zadrže
u vranjskom selu Priboju, zatim su došli do današnjeg mesta Vladičinog Hana i odatle „iz dolinu“ izašli su „u planinu“ . Za Grozdiće se govori da su prvi „stavili kolac“ u ovom selu. Današnji Grozdići nisu pravi po muškoj liniji. Pri naseljeni Grozdići imali su zadrugu od 30 članova i bili su bogati živom stokom. Između ostalog imali su i 17 „kobila mladica“. Jedan muškarac iz te zadruge je zaklao tuđeg vola u selu Binovcu kod Surdulice a zatim su oni ubili i nekog Turčina u selu Mrtvici – nosio je novac u „kožne bisage“. Sve se to otkrilo i tada su na prvid dan Uskrsa došli Turdži u Zebince i stanovnike Grozdićeve zadruge pobili a stoku oterali. Dva muškarca iz te zadruge, sada se znaju po imenu – Marko i Nedeljko. Poznaju se njihovi grobovi na mestu gde su pobijeni. Posle uništavanja pravih Grozdića neke njihove devojke, udate u okolna sela, vratile su se na zemlju u Zebince od kojih potiču današnja tri domaćinstva.
-Gulinci, Sv. Petka, su se ranije zvali deda Đorinci. Doselili su se odnekuda posle Grozdića. Gulinci potiču od pretka Đorđa. On je bio predak iz četvrtog kolena; Dimče 72 godine – Miajlo – Marinko – Stanko – Đorđe. Ime Gulinci dobili su kasnije.
-Baba Stojaninci, Nikoljdan, zovu se po nekoj babi Stojani. Ne zna se odakle su doseljeni posle Gulinaca.
-Pavlovci, Sv.Petka, ne znaju odakle su doseljeni. Neke porodice imaju kuće na mestu Golema Njiva.
-Krstinci, Sv. Petka. Ovaj rod je osnovao deda Krsta. On je pobegao „negde sa juga“. Znao je da govori turski.
-Rasadištani, Nikoljdan, su doseljeni iz Repinca kod Vladičinog Hana. Rodovsko ime dobili su po mestu gde su podigli kuću. Posle njih niko nije doseljen u Zebince. Selo je raslo samo priraštajem.
Iseljenici.
-Mladenovci žive u selu Tumbi – Poljanica. Tamo su došli u XIX veku iz Zebinca.
-Čifčici i Jovanovi žive u Ranutovu kod Vranja. Tamo su došli iz Zebinca ili Garinja u Grdeličkoj Klisuri.
-Markovići žive u Lepenici kod Vladičinog Hana. I oni su došli iz Zebinca.
-Gulinci – jedna porodica živi u Letovišu. Imaju rođake u Repincu kod Vladičinog Hana
-Krstinci – jedna porodica živi u Jastrebcu.
-Stankovići su se iselili u susedno selo Rdovo.
Dve porodice, Milorad i Petrovići, iz Zebinca su posle Drugog svetskog rata kolonizovane u bačkom selu Karavukovu.
IZVOR: Prema knjizi dr. Jovana F. Trifunoskog „Grdelička Klisura“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)