Poreklo prezimena, selo Čitluk (Sokobanja)

Poreklo stanovništva sela Čitluk, opština Sokobanja – Zaječarski okrug. Prema knjizi Petra Jovanovića „Banja“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Čitluk se nalazi ispod Krstatca na jezerskoj površi od 600 metara. Selo leži u dolini Čitlučke Reke, ali se pojedine kuće penjući se uz dolinske strane izlaze na jezersku površ od 600 metara.

Vode, klima i komunikacije.

Meštani koriste vodu za piće isključivo iz bunara.
Selo je okrenuto ka jugu a najjači je južni vetar.
Selo je vezano sa drum dosta dobrim seoskim putem

Tip sela.

Selo je prilično razređeno, ali je ipak zadržalo tip grupisanog sela. Nešto su zbijenije kuće u dolini Reke. Što se više ide uz dolinske strane i izlazi na jezersku površ kuće su razređenije, posebno na istočnoj strani. U selu su jasno izdvojene male. One su nazvane po velikim familijama, čije su kuće u njima grupisane. Tako postoje tri velike male – Siminska, Grezanska i Vardžijska.
Od sela su izdvojena dva zaseoka – Istoci i Levovik.
Istoci se nalaze kod čitlučke crkve na izvoru Moravice. Postalo je na taj način, što su neke porodice kao: Boškovci, Bačarci, Zlatići i dr. sišle iz sela i naselile se na tom mestu.
Zaselak Levovik se nalazi pored glavnog druma na sastavcima reke Levovika – po kojoj je dobilo ime i potoka Novakovca. Zaselak je mnogo bliži Cerovici nego Čitluku. U njemu su poglavito kuće „Jerske“ familije. Kuće u Levoviku su poređane uglavnom pored druma.

Zanimanje stanovništva, zemlje i šume.

Meštani se bave zemljoradnjom i stočarstvom. Imanja su im oko sela u Podbuku, Klenju, Dubravi, Lipovom Trapu, Novakovcu, Glavičici, Vlaškom Polju, Glodskom, Slaništu, Podini, Kremencu, Selištu, Vetrilima, Bačijištu, Istocima, Strmenu, Crvenom Bregu, Suvom Potoku, Levoviku, Stričevici i Tovarižu. Njive su plodnije na zapadnoj strani sela, u dolini Saselačke Reke. Stoku leti drže na letnjim pojatama u Devici i Krstatcu. Zimi je premeštajuu na imanja u zimske pojate. Na letnje pojate „sele“ ovce oko Blagovesti a vraćaju u „sinore“ o Sv. Iliji ili docnije, kada se dogovore. U selu postoji majdan lignita, koji je veoma dobrog kvaliteta.

Starine u selu.

U Selištu ima tragova od starog naselja.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Selo je najpre bilo u Selištu, blizu Saselačke reke. Tada je u selu bilo samo 28 kuća. Odatle se, kažu, selo premestilo u „današnje međe“ baba Rakita Siminčanska. Selo je postalo i uvećavalo se doseljavanjem i množenjem.
Ime sela je sigurno turskog porekla.
Seoska zavetina je Rusanica.

U selu su ove porodice:

-Grezanci i Bučanci, Sv. Ćirilo, su doseljeni iz Grezne – Zaglavak. Po tom mestu se i nazivaju. U Greznu su doseljeni iz Beljakovca u Bugarskoj. Jedan deo familije, Bučanci, je išao u Bučje pa se vratio.
-Bogdanići, Sv.Đorđe, su doseljeni od Peći. Vraćali su se u Peć pa ponovo došli u Čitluk.
-Boškovci, Alimpijevdan, su doseljeni iz Vlahova – Svrljig. Staro im je kumstvo u Štipini – Zaglavak.
-Balanovačani: Balanovčani, Šelkići,Živanići,Đuđići, Todorovci i Šokići, Mratindan, su doseljeni iz Balanovca – Zaglavak.
Vardžijci: Ružići, Jerinići, Colići, Marijići, Vidojkovići i Ivkovci, Aranđelovdan. Njihov praded došao je iz Bazovika – Pirot. Pobegao je otuda zbog toga što je ubio Turčina, pa ih Turci tri puta robili. Zovu ih Vardžijci po tome, što su pekli kreč („var“).
-Jerci, Nikoljdan, su doseljeni iz Hercegovne. Familija su sa Milojkovcima iz Cerovice.
-Radinci, Aranđelovdan, su doseljeni iz Mečjeg Dola – Svrljig. Imaju familiju „negde u Moravu“!.
-Crnići, Sv.Đorđe, su doseljeni iz Jelašnice. Staro im je kumstvo u Jakovcu.
-Grozdinci, Nikoljdan, su doseljeni iz Orlje – Pirot.
-Genići, Nikoljdan, su doseljeni iz Blendije od familije Lazarovci. Ova familija je doseljena iz Prevala u Bugarskoj.
-Birovci: Trivunci i Lukići, Nikoljdan. Ne znaju odakle su doseljeni. Kumuju ima Vradžajci.
-Savinci i Domišljarci, Nikoljdan, su doseljeni od Pirota. Imaju familiju u Katunu – Paraćin.
-Siminčani i Mužinčani, Lazarevdan i Sv.Đorđa. Doseljeni su iz Mužinca. Familija u Mužincu doseljena je od Sjenice. Slavu Sv.Đorđa primili su „na imanje“. Od ove familije je baba Rakita, koja je premestila selo u „današnje međe“. Priča se da je bio spor oko granice seoskog imanja između Čitlučana i nekog sela, koje je bilo ispod Krstatca. Taj spor su trebalo da reše Turci. Baba Rakita ode ranije te zakopa ugljevlje oko sela. Kad su došli Turci ona im kaže da ona zna da im pokaže granice sela. Počne ih voditi na mesta gde je zakopano ugljevlje. Turci na osnovu toga dosude da taj atar pripadne Čitlučanima. Da bi joj se osvetili za tu prevaru meštani iz tog mesta joj zakolju dva sina. Priča se da je neki Miloš od Siminčana prvi zasnovao varošicu Boljevac.
-Ravanci, Aranđelovdan, su doseljeni iz Ravne – Zaglavak.
-Zlatinci, Sv.Petka, su doseljeni iz Vasilja – Knjaževac.
-Bačarci, Jovanjdan, su doseljeni iz Vlaškog Polja – Zaglavak.
-Roginci, Jovanjdan. Ne zna se odakle su doseljeni. Zovu ih Roginci zbog toga što su nosili barut i duvan u rogu. Staro im je kumstvo iz Skrobnice.
-Kažići, Jovanjdan. Ne zna se odakle su doseljeni. Starom im je kumstvo iz Debelice.
-Petrovići, Alimpijevdan. Familija su sa Boškovcima. Doseljeni su iz Vlahova – Svrljig.
-Mišinci, Mratindan, su doseljeni od Debra.
-Filipovići, Mratindan i Mitrovdan, Oni su familija sa Mišincima, doseljeni iz Debra,
-Videnovići, Sv.Đorđe, su doseljeni iz Debelice – Zaglavak.
-Surlinci (Brankovići), Sv.Đorđe, su doseljeni iz Goaka, iz Vrela ili Paligrace, ne znaju tačno.
-Vulinci, Nikoljdan, su doseljeni iz Bučja. Staro im je kumstvo u Drečinovcu – Zaglavak.
-Nestorovci, Nikoljdan, su doseljeni iz Zubetinca – Zaglavak.
-Vukašinovci, Aranđelovdan, su doseljeni iz Jabukovca kod Deligrada.
-Kostići, Jovanjdan, su doseljeni iz Grčke.
-Tanići i Alkovići, Sv. Vasilije, Sv. Vasilije i Đurđevdan, su Cigani-Romi, po zanimanju kovači. Ne kaže se ništa za njihovo poreklo.

IZVOR: Prema knjizi Petra Jovanovića „Banja“. Priredio saradnik Porekla Milodan.