Poreklo stanovništva sela Trijebine, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
Trijebine su seosko naselje razbijenog tipa koje se nalazi u podnožju planina Ozren, Giljeva i Revuša, na obodu Sjeničke kotline. Smešteno je u visinskom pojasu 1.200-1.360 m, na dolinskim stranama Trijebinske reke, između Mačkovice (1.617 m), Krstače (1.577 m), Orlovače (1.585 m), Fijulja (1.277 m) Pape (1.277 m) i Ozrena (1.585 m). Selo se nalazi 12 km jugozapadno od Sjenice. Površina seoskog atara iznosi 5.328 ha, a katastarske opštine 5630 ha, koja obuhvata i atar sela Grabovice (302 ha). Selo je smešteno na krečnjačkom terenu. Prema popisu 2002. godine u selu je živelo 397 stanovnika. U popisu 1921. godine navodi se pod imenom Trijebinje i ima 89 kuća i 594 stanovnika.
Mesnu zajednicu Trijebine čine naseljena mesta: Trijebine, Caričina i Grabovica i ona su upisana u Statut opštine. Današnji prostor mesne zajednice sa naseljima uspostavljen je kao opština 1912. da bi 1946. činio Mesni narodno oslobodilački odbor sve do 1952, kada postaje Narodni odbor opštine, a 1955. mesna kancelarija i, od 1964. godine, mesna zajednica.
Po kazivanju Jevta Vučkovića „za stanovnike Trijebina međutim prepoznatljive su naseobine (zaseoci, mahale): Saraje, Grabovica, Sredina, Mahala, Kalipolje, Ravna Gora, Rahići, Kolašinci, Karišici, Boškovići, Podozren i Bubanje. Sve ove naseobine smeštene su na obodu Trijebljanskog polja, gde se nalaze najznačajnije seoske obradive površine: njive i livade. Pašnjačke površine nalaze se na istočnim stranama ovih mahala. Naime, naseobine su na graničnim delovima ziratnog zemljišta i pašnjačkih površina. Takav tip naseobina opredeljen je zanimanjem stanovnika: gajenjem stoke na pašnjacima i obradom plodnijeg zemljišta sa koga ubiraju seno i žitarice, što je karakteristično za sva naseljena mesta u Sjeničkom kraju. Ime sela nastalo je od ijekavskog glagola ‘trijebiti’, što znači vaditi i prikupljati krečnjački kamen iz njiva prilikom oranja – izoravanja. U selu su utvrđeni i arheološki lokaliteti iz XVI i XVII veka.” Trijebine su jedino selo sa ovim nazivom u Srbiji.
Sredinom sela Trijebina, pravcem jugozapad-severoistok protiče Trijebinska rečica, koja ponire u klisuri dugoj 3 km, i ponovo se javlja u Sjeničkim vrelima i uliva u reku Grabovicu, levu pritoku Vape. Trijebinska reka duga je 9 km, i teče sa Ozrena kroz Trijebinsko polje i klisuru. Ova reka nastaje od dva izvorišna kraka: Karišića potoka i Kremenice, koji teku sa Ozrena i sastaju se u Trijebinskom polju, a zatim teku kao Trijebinska reka. Na Sjeničkom vrelu nalaze se i poznati slapovi. Ovo vrelo se nalazi 3 km južno od Sjenice. Izbija iz strmog krečnjačkog odseka na 1.135 m nadmorske visine. Deo vode ovog vrela kaptiran je za sjenički vodovod, a deo je služio za rad vodenica. Ostali deo vode sa krečnjačkog odseka spušta se kraćim tokom koji se uliva u Grabovicu.
Na teritoriji Mesne zajednice Trijebine nalazi se veliki broj izvora, od kojih su najpoznatiji: Zmajeva voda, Careva voda, Osmanova voda, Vrelo na Mačkovici, Hadžova česma, Bijeli bunar, Zlatija, Mahaljansko vrelo, Banjišor, vrelo u Grabovici, vrelo pod Orlovačom, Bijela voda, Brankova voda, Korita, Ledenice itd. Od izvora Careva voda urađen je vodovod do zaseoka Boškovići, a od izvora u Jasikovicu izgrađen je vodovod koji snabdeva vodom zaseoke Kolašinci, Mahale i osnovnu školu u Trijebinama. Na lokalitetu Prijevorac postoji oko 50 komada retkog četinara munike (Prijevorac treba proglasiti za strogi prirodni rezervat). Naučni rad o ovom rezervatu dao je 1959. dr. inž. Mihajlo Tošić u časopisu “Šumarstvo” (Beograd).
Veći šumski kompleks, pretežno četinarskih šuma, pruža se od Trijebina do Bara: Mačkovica, Široka dolina, Mučnica, Divci, Sohe, Osečenik i Greben.
Asfaltni put – regionalni A 117, koji od Ivanjice prolazi kroz Sjenicu i produžava do Bijelog Polja, prolazi kroz selo Trijebine. Kao makadamski put od Sjenice do Trijebina rađen je 1916/17. godine, pod nadzorom austrijskih vlasti. Asfaltiran je 2004/2005. godine do Trijebina. U planu je asfaltiranje puta prema selu Bare i dalje do Bijelog Polja. U selu je 1975/76. godine urađen vodovod koji koriste domaćinstva u zaseocima Karišici, Kolašinci, Mahala i Saraje.
Osnovna škola u selu je prvi put otvorena 1916. godine i radila je dve školske godine u zgradi mekteba koja se nalazila u Mahali. Škola je radila u organizaciji i po programu austrijskih vlasti. Četvororazredna škola je otvorena 1926, a osmogodišnja 1970. godine. Elektrifikacija sela je izvršena 1969, a telefonska veza sa mesnom kancelarijom je uspostavljena 1988. godine. Seoska domaćinstva su telefon dobila 2006. godine. Udaljenost sela od Sjenice iznosi 9 km, a autobuski saobraćaj je uspostavljen 1976. godine, ali se ne održava redovno. Zdravstvena ambulanta je otvorena 1996. godine. U Trijebinama su se nalazila dva mekteba i jedan han, a 2004. godine je počela izgradnja džamije.
Na području Trijebina pošumljene su najveće površine u akciji pošumljavanja, koju su vršile omladinske radne brigade iz svih republika SFR Jugoslavije u periodu 1978-1988. godine. Pošumljene su površine na lokalitetima Ozren, Žari i Pape, čime su značajno smanjene pašnjačke površine. Prostor između sela Dubnice i Trijebina naziva se Žari, a poznat je i po vrtačama. Tu se nalazi i jedna vrtača koja je stalno ispunjena vodom i nikada ne presušuje, poznata pod imenom Ledenica.
Anketne listove za selo Trijebine popunio je Osmo Džigal.
U Trijebinama je u periodu 1948-1953. broj stanovnika porastao za 19%, a do 2002. godine se smanjio 73%. U istom vremenskom periodu broj domaćinstava se povećao 5%, a zatim se do 2002. godine smanjio 51%. Prosečan broj članova u domaćinstvu je u opadanju od 1953, tako da je 1991. evidentirano 61 domaćinstvo sa 5 i više članova (45,19%), a 2002. godine su evidentirana 43 domaćinstva iz ove kategorije (43,00%).
Broj stanovnika i domaćinstava sa prosečnim brojem članova u domaćinstvu
Godina Broj stanovnika Broj domaćinstava Srednji broj članova u domaćinstvu
1948. 1219 193 6,31
1953. 1445 202 7,15
1961. 1260 194 6,49
1971. 1139 192 5,93
1981. 1000 170 5,88
1991. 596 135 4,41
2002. 397 100 3,97
Domaćinstva u selu Trijebine:
Bubanja Dragan
Domaćinstvo ima 10 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 10 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. Pet lica je zaposleno van Sjeničkog kraja. U domaćinstvu su 2 učenika osnovne škole. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: familija potiče iz Crne Gore. U Trijebine su se doselili iz Međana (opština Prijepolje).
Rod: Bubanje
Rahić Hamdo
Domaćinstvo ima 4 člana. Udaljeno je od autobuske stanice 9 km, a od osnovne škole 0,5 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. U domaćinstvu nema zaposlenih, a 2 lica traže posao. Domaćinstvo ostvaruje prihode uzgojem goveda.
Poreklo: familija potiče iz Crne Gore.
Rod: Tajići, Ćukići, Rahići.
Karišik Numan
Domaćinstvo ima 13 članova. Udaljeno je od autobuske stanice 9 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. Tri člana domaćinstva traže posao, a 3 pohađaju osnovnu školu. Bave se uzgojem ovaca i goveda.
Poreklo: familija potiče iz Crne Gore.
Rod: Karišici, Kolašinci.
Karišik Adem
Domaćinstvo ima 7 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 9 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. Dva lica su zaposlena u Sjenici, a 2 traže zaposlenje. U domaćinstvu je 1 učenik osnovne škole. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: familija potiče iz Crne Gore.
Rod: Karišici, Crnovršani.
Bošković Radoje
Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od autobuske stanice 10 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i poseduje sanitarne uređaje i vodu. U domaćinstvu nema zaposlenih lica, a prihode ostvaruju uzgojem goveda.
Poreklo: familija potiče iz Crne Gore.
Rod: Boškovići
Jovanović Milorad
Domaćinstvo ima 4 člana. Udaljeno je od autobuske stanice 9 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. Dva lica su zaposlena van teritorije Sjeničkog kraja. Domaćinstvo uzgaja goveda.
Poreklo: Familija potiče od Stanojevića iz Crne Gore.
Rod: Jovanovići.
Kolašinac Murat
Domaćinstvo ima 7 članova. Udaljeno je od autobuske stanice 9 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. Jedno lice je zaposleno van teritorije Sjeničkog kraja, a 2 lica traže posao. U domaćinstvu je 1 učenik srednje škole. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: Familija potiče iz sela Drpe kod Kolašina.
Rod: Kolašinci.
Džigal Hajrudin
Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od autobuske stanice 8 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. Dva radno sposobna lica traže posao. Domaćinstvo ostvaruje prihode gajenjem goveda.
Poreklo: Familija potiče iz sela Tucanje kod Berana. Ranije su se prezivali Babačić.
Rod: Kadušići, Hadrovići, Ramovići, Fazlići i Zukovići
Kadušić Rahman
Domaćinstvo ima 6 članova. Od autobuske stanice je udaljeo 8 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima i vodom. Tri člana domaćinstva su zaposlena u Sjenici, a 2 lica traže posao. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: Familija potiče iz sela Tucanje kod Berana.
Rod: Džigali, Fazlići, Ramovići, Hadrovići, Zukovići.
Iseljenici iz sela Trijebine:
1. Beširović Habib
Domaćinstvo ima 3 člana. Iselili su se 1975. godine u Desovo (Makedonija) radi bolje egzistencije (zaposlenja). Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
2. Bandić Salih
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1965. godine u Sjenicu radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.
3. Biberović Kasum
Domaćinstvo ima 12 članova. Iselili su se 1960. godine u Sjenicu radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
4. Bošković Dušan
Domaćinstvo ima 16 članova. Iselili su se 1966. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
5. Bošković Drago
Domaćinstvo ima 11 članova. Iselili su se 1964. godine u Čačak radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.
6. Bubanja Slavko
Domaćinstvo ima 13 članova. Iselili se 1966. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
7. Bubanja Mirko
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1961. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
8. Bubanja Slobodan
Domaćinstvo ima 9 članova. Iselili su se 1961. godine u Kragujevac radi školovanja dece. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
9. Darman Šahin
Domaćinstvo ima 11 članova. Iselili su se 1966. godine u Istanbul (Turska) radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
10. Darman Sulejman
Domaćinstvo ima 10 članova. Iselili su se 1966. godine u Istanbul (Turska) radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
11. Zuković Adem
Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili se 1962. godine Novi Pazar radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio srednju školu.
12. Jukić Šemso
Domaćinstvo ima 8 članova. Iselili su se 1959. godine u Istanbul (Turska) radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.
13. Karišik Raif
Domaćinstvo ima 8 članova. Iselili su se 1963. godine u Istanbul (Turska) radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
Prema podacima dobijenim na terenu, stanovnici Trijebina iseljavali su se uglavnom u Kragujevac, Istanbul, Sjenicu, Čačak, Novi Pazar i Makedoniju.
Broj stanovnika do 19 godina starosti je u periodu 1991-2002. godine smanjen 57%, a sa 60 i više godina života 2%. Indeks starenja je 1991. bio 0,43, a 2002. godine 1,00 indeksnih poena. Imajući u vidu blizinu Sjenice i povezanost sa njom asfaltnim putem, kao i strukturu stanovništva, selo može imati demografsku budućnost, ali je neophodno obezbediti i siguran plasman stočarskih proizvoda, a time i egzistenciju stanovništva.
Stanovništvo po veroispovesti
Godina 1991. %
pravoslavni 30 5,03
muslimani 557 93,46
ostali 9 1,51
Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti
Godina 2002. %
Srbi 33 8,32
Bošnjaci 341 85,89
Muslimani 21 5,29
Ostali 2 0,50
Po veroispovesti, u Trijebiiama je 1991. godine bilo 93,46% muslimana, 5,03% pravoslavnih i 1,51% ostalih. Po popisu iz 2002. godine u selu je, po nacionalnoj pripadnosti, bilo 85,89% Bošnjaka, 8,32% Srba, 5,29% Muslimana i 0,50% ostalih. Meštani smatraju da njihovi preci vode poreklo iz Crne Gore i da su se doselili u XVIII veku. Srpsko stanovništvo slavi Sv. Nikolu, Sv. Đorđa i dr.
Podaci iz prethodne tabele ukazuju na to da i 1991. (62,96%) i 2002. godine (50,00%) domaćinstva izvore prihoda ostvaruju iz poljoprivrede. Zabrinjavajući podatak predstavlja dratično smanjenje stočnog fonda u 2002, kada je u selu bilo 590 ovaca i 468 grla goveda, u odnosu na 1981. godinu, kada je bilo 2.009 ovaca i 1.171 grlo goveda.
U Trijebinama je 2003. godine formirana zemljoradnička zadruga koja se bavi otkupom vune ne samo iz ovog već, i iz ostalih sjeničkih sela. To je bio veliki problem sjeničkih stočara jer su na tavanima svojih stanova imali runa skladištena i po nekoliko godina. Vunu izvoze na zapadnoevropsko tržište, uglavnom u Englesku.
IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
Komentari (0)