Poreklo prezimena, selo Junkovac (Lazarevac)

Poreklo stanovništva sela Junkovac, opština Lazarevac. Prema knjizi „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.

Položaj sela.

Junkovac je na pobrđu u dolini srednjeg toka Turije. Kuće su po stranama kosa sa leve strane Turije, grupisane po rodovima. Priraštajem stanovnišštva grupe porodičnih kuća su se sastavile tako da čine naselje manje razređenog tipa. Selo se deli na krajeve: Gornji ili Brđanski Kraj ili Stublina, Donji Kraj, Gaj i Lug. Sredina sela zvala se Burovo, a sada je drumsko naselje. Gaj i rečica Sajkovac dele Junkovac od Arapovca, njive na mestu Ogradama su prema Mirosaljcima a mesto Brda su prema Strmovu i Baroševcu. Seoski put i njive u Krušiku dele Junkovac od Sakulje; njive u mestu Ljubičici su na granici prema Medoševcu, do Velikih Crljena je potes Virovi, do Sokolove je rečica Seona a do Arnajeva je Junkovačko Polje.

Vode.

Junkovac obiluje zdravom vodom. Najbolji su izvori Klenovac u Gornjem Kraju i Studena Stublina, kojim se služe Radovanovići (ona je malo kisela). Reke su Turija i Seona a ostale vode su potoci, koji leti presušuju: Stublina, Mršinac, Mala Sakulja, Drenoviti Potok, Oskorušni Potok, Volujak, Vitnjački Potok u Gaju i Dolinski Potok. Samo Turija plavi i šteti njive posle većih kiša i otapanja snega.

Zemlje i šume.

Njive i livade su na mestima koja se nazivaju: Marinac, Brda, Bare, Ograde, Aluge, Livadica, Luka, Čista Bara, Božina Bara, Jaruge, Krušik i Dolja.

Šume i livade su u Gaju i na Volujaku.

Starine u selu.

1. U Marincu, u Gornjem Kraju, bila je neka stara varoš, po predanju, iz vremena kneza Lazara. Tu se poznaju temelji od crkve i drugih građevina. U narodu se još i danas održava predanje, da je ova varoš bila na granici država braće Nemanjića. Jedan brat je priznavao grčku a drugi madžarsku vlast. Na ovom mestu Grci potuku Madžare i poruše varoš. Po svoj prilici se ovo predanje odnosi na kraljeve Milutina i Dragutina, koji je jedno vreme držao Mačvu sa Beogradom.

2. U Drenovitom Potoku ima staro Svatovsko groblje, a drugo Svatovsko groblje je u Gaju kod Memedove Bare.

3. Staro „madžarsko“ groblje je u selu, a staro Ersko Groblje je u Prilivku, u dolini Seone.

4. Na Turiji je bila stara kamena „ćuprija“, koju je porušio Knez Sima Marković, da ne bi Turci prelazili u selo u pljačkali ga.

5. U Drenovitom Potoku su nalazili stari bakarni novac.

Podaci o selu.

Današnja crkva, u drumskom naselju, podignuta je 1866. godine i posvećena Sv. Trojici. Groblje je u Brđanskom Kraju. Krsta se nose na Prvi dan Trojica.

Junkovac je unet u Ebšelvicovu kartu, pa se pominje, po arhivskim podacima tek 1811. godine. U njemu je 1818. godine bilo 26 kuća. Danas Junkovac ima 44 roda sa 178 kuća i 1 ciganski rod sa 3 kuće.

Današnje naselje je zasnovano u 17. veku na mestu Marincu, u Gornjem Kraju.

Poreklo stanovništva.

U ovom selu ima četiri starinačka roda:

–Stanišići, Petrovići, Stakovići, slave Aranđelovdan.

–Vretići, Milići i Đorđevići, slave Nikoljdan.

–Jovanovići, slave Jovanjdan.

–Ivanovići i Ilići, slave Đurđic.

Pre Karađorđevog ustanka doselilo se pet rodova:

–Komnenovići ili Krdžalići (Jakovljevići, Markovići i Mijatovići), zatim, Darijevići (Dragićevići) su jedan rod, starinom su od Sjenice, a ovde su došli iz Banata, slave Đurđevdan.

–Belaćevići (Jovičići, Novakovići, Jovanovići Nidžići ili Paunovići, Katići i Miloševići): Predak Beli Đorđe doselio se iz Dubnice kod Sjenice, učestvovao je u nekoj buni*. Oženio se svastikom pretka današnjih Stanišića i poginuo od hajduka u svojoj bašti, gde mu stoji i danas nadgrobni kameni spomenik sa oznakom pogibije 1772. godine. Slave Jovanjdan.

*Po predanju u Hadži-Prodanovoj buni, ali se to, po zapisu na nadgrobnom spomeniku, pokazalo kao netačno.

U starije doseljenike po svoj prilici treba ubrojati i ove rodove, koji ne znaju za svoju starinu:

–Matkovići i Marinkovići, slave Đurđevdan.

–Jovanovići, slave Nikoljdan.

–Krekići (Gajići, Milosavljevići i Markovići), slave Lučindan.

U prošlom veku doselilo se sedamnaest rodova:

–Uroševići su iz Banata; po prababi rod su Darijevićima, Đurđic.

–Zekovići su iz Vojke u Sremu, Mratindan.

–Radovanovići (Vasiljevići, Blagojevići, Nikolići, Radosavljevići, Lukići i Jovanovići) su jedan rod; doselili su se iz Gukoša u Kačeru, Đurđevdan.

–Starčevići su iz Orašca u Tamnavi, Sv. Petka Paraskeva.

–Nikolići drugi su poreklom Užičani, Jovanjdan.

–Topdžići su iz Šopića, Đurđic.

–Jelisavčići su iz Dragačeva, Jovanjdan.

–Stevanovići su iz Junkovaca u Lepenici, Usekovanje Sv. Jovana Krstitelja.

–Radovanovići su iz Preljine kod Čačka, Nikoljdan.

–Paunovići drugi, ded došao iz Drena, Đurđic.

–Pavlovići su iz Arapovca, Mitrovdan.

–Lazarevići su iz Malih Crljenaca, Lazarevdan.

–Markovići su iz Drena, Đurđevdan.

–Rankovići drugi su iz Masloševa u Gornjoj Jasenici; oni su rod Rankovićima u Arapovcu, Đurđevdan.

–Stojanovići su se doselili 1900. godine iz Banata, Aranđelovdan.

–Božići su starinom iz Bosuta u Kačeru a ovamo su došli iz Baroševca, slavili Nikoljdan a sada slave Stevanjdan.

–Živojinovići su Cigani kovači iz Banata, Đurđevdan.

–Jovanovići su od Jovanovića u Bariču, Nikoljdan.

–Markovići drugi su iz Beljine u Kosmaju, Lučindan.

–Cvetkovići (Petrovići), otac se doselio iz okoline Leskovca, Aranđelovdan.

–Vasiljevići su od Belaćevića u Arnajevu, Jovanjdan.

–Vukosavljevići su iz Arapovca, Nikoljdan.

–Marković treći, kovač, doselio se iz Beljine u Kosmaju, Stevanjdan.

–Žujovići su iz Arapovca a starinom je od Pipera u Crnoj Gori, Aranđelovdan.

–Đuričići su iz Rožanaca u Kosmaju, Đurđevdan.

–Jovanovići drugi su iz Malih Crljenaca, Jovanjdan.

–Milošević, kao ciglar je došao iz okoline Pirota, Nikoljdan.

–Đurđevići su iz Tuleža, Đurđevdan.

–Rajkovići su iz Sakulja, Sv. Joakim i Ana.

–Jankovići su iz Baćevca, Trifundan.

–Ilići drugi su iz Beljine u Kosmaju, Lučindan.

–Radovanović, kafedžija, je iz Medoševca, Đurđevdan.

–Mitrović je iz Medoševca, Mitrovdan.

–Jovanović, gostioničar, je iz Strmova, Nikoljdan.

–Todorovići su iz Nemenikuća pod Kosmajem, Vidovdan.

IZVOR: „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.