Poreklo prezimena, selo Ugljare (Kosovo Polje)

Poreklo stanovništva sela Ugljare, opština Kosovo Polje (Kosovo i Metohija). Prema studiji „Kosovo“ Atanasija Uroševića. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Selo je u ravnici na 2 km jugoistočno od železničke stanice „Kosovo polje”. Kroz selo protiče reka Stubalka.

Zbijenog je tipa. Deli se na Gornju, Donju i Severnu mahalu.

Selo se u srpsko srednjovekovno doba zvalo Uljare, jer se tako (Locus dictus Uliare) pominje ono kao selo u susedsgvu sela Dobreva. Mora da se raselilo za vreme neuspelih austrijskih vojnih pohoda krajem 17, i u prvoj polovini 18. veka, jer je sadašnje selo osnovano u drugoj polovini 18. veka. Za turske vladavine obnovljeno selo je bilo čiflik sa više gospodara. Najstariji gospodari su bili Imerbegovi iz Prištine, a drugi su dobijali pojedine delove seoskog atara u miraz. Od seljaka su samo Rakići imali malo kupljene zemlje (od begova). U selu žive samo Srbi. U drugoj polovini prošlog veka su došle dve kuće Arbanasa muhadžira iz Toplice, samo se nisu mogle održati, pa se otselile.

Rodovi:

– Rakići (22 k., Sv. Stefan). Doselili su se u drugoj polovini 18. veka iz Bihora, odakle su izbegla od „krvi”. Pojasevi u 1933. od doseljenja: Raka, Miloš, Nikola, Dena, Sima (70 g.).

– Dimirčići (3 k., Sv. Nikola). Doselili su se od Kumanova kad i Rakići, te neki smatraju Rakiće, a neki njih za najstarije doseljenike i osnivače (obnavljače) sela.

– Bugarčići (3 k., Sv. Nikola). Doseljeni iz Bugarske posle Rakića.

– Perelići (2 k., Sv. Nikola). Jedna kuća ovog roda se preselila iz M. Slatine oko 1830. a jedna iz G. Brnjice 1895. Starina im je u M. Slatini.

– Đokići (2 k., Sv. Đorđe Alimpije). Preseljeni iz Babinog Mosta k svojim ujacima posle Perelića. Starina im je u Kaludari (Kosanica).

– Drobnjaci (5 k., Đurđevdan; slave i Sv. Iliju, ali im je Đurđevdan starija slava). Doseljeni početkom 19. veka iz Drobnjaka (Hercegovina) u Stari Kolašin odakle prešli u Slakovce (kod Vučitrna), pa docnije u Dobri Dub, odakle se preselili u Ugljare oko 1880. zbog zavade sa Arbanasima.

– Gašani (2 k., Sv. Petka).

Preseljeni iz Crvene Vodice oko 1880. Potiču od istoimenog roda u Zlataru. Starina im je u niškom kraju.

– Šopci (6 k., Sv. Arhanđeo). Starina im je u Mužičanu. U Ugljare se preselili iz Čaglavice oko 1890.

– Pršendić (1 k., Sv. Nikola). „Doveđen” (došao kao pastorak) iz istoimenog roda u Livađu. Starinom je iz Sušice.

– Sirinićani (2 k., Sv. Petka). Doselili se oko 1890. iz Štrpca (Sirinić), pa su ih, ,da se kao sirotinja ne potucaju”, Ugljarčani uzeli k sebi na čiflik.

– Denići (2 k., Đurđic). Preseljeni oko 1890. iz Kuzmina. Potiču od roda Mitrovića u D. Brnjici, čija je starina u vučitrnskom kraju.

– Dursunčić (1 k., Đurđic). Preseljen iz roda Sojevaca (Dursunčića u Skulanovu) 1923. Starina mu je u Sojevu (G. Morava).

IZVOR: SANU, Srpski etnografski zbornik, knjiga LXXVIII, Odeljenje društvenih nauka, Naselja i poreklo stanovništva, knjiga 39, ATANASIJE UROŠEVIĆ: KOSOVO, IU “Naučno delo“, Beograd, 1965. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić

_____________

DODATAK: Podaci prema popisu stanovništva KiM iz 1912. godine. Priredio član foruma Poreklo Gile:

Selo UGLJARE, izveštaj učitelja Jovana Popovića:

Tu je bilo 35 srpskih i 17 albanskih domaćinstava. Svi Albanci su bili starinci. Srpskih domaćinstava sa svojom zemljom nije bilo. S pola svoje a pola tuđe zemlje bile su tri kuće: Mitra Denića, Kite Stolića i Koste Nedeljkovića. Sva ostala domaćinstva bile su potpune čifčije. Posle seobe Srba 1690. i 1737. godine selo je obnovljeno kao čifluk, polovinom 18. veka i imalo je više gospodara. Najstariji su bili Imer-begovi iz Prištine. Njihovo imovinsko stanje je bilo dobro. Najviše čifluka imao je Ali-efendija. Njegove čifčije su bili Denići – Tanasko 8 čeljadi i 10 dana agine oraće zemlje, Mitar 8, 10 i Sima17, 10, zatim, Dima Matić 7, 10, Dimitrije Žokrić 8, 30, Cveja Đorđević 6, 25, Stojan Stakić 7, 25, Lazar Šopić 6, 30, Petar Karić 15, 50, Kosta Milić 6, 20 i Mitar Živković 6, 20.

Ostali agalari imali su manje čifluke. Po četiri čifluka su imali Ibrahim Novobrđanin (živeo je u Prištini), Jusufeta i Ibrahim Batal. Čifčije Ibrahima Novobrđanina Kita Stolić i Kosta Nedeljković imali su svoje oraće zemlje 8, odnosno 3 dana. Prvi je imao 7 a drugi 4 člana porodice. Agi su obrađivali po 12 dana oraće zemlje. Toliko su obrađivali i ovome agi i njegove čifčije Jovan Simić i Trajko Gađić. Obojica su imali po 6 članova porodice. Jusufetine čifčije bili su Kostići: Arsenije (8 članova i 25 dana oraće zemlje), Spiridon 15, 30, i Stolići: Đorđe 7, 20, Milutin 6, 20. Čifčije Ibrahim Batala bili su: Koja Jovanović 15, 60, Filip Denić 6, 20, Apa Perić 8, 20 i Kosta Šopić 13, 30.

Po tri čifčije imali su dva agalara. Vebija Batalove čifluke obrađivali su: Martin Živić 3, 30, Tanasko Antić 11, 10 i Stevan Joksimović 6, 10, a Rešid-begov, Emer-begov Gvozden Trajković 6, 16 i Galići – Gaća 4, 20 i Stanislav 11, 20.

Jusuf-aga je imao dvojicu čifčija: Jovana Stolića 10, 50 i Trajka Ognjanovića 3, 15. Jedan čifluk imali su Bećir Hadži Kadrijan, kome je radio Miloš Nedeljković 13, 16, i Smail Ćosa, čiji je čifčija bio Kita Žovrić 20, 30.

Začifčivanje pojedinih čifluka nije bilo istovremeno. Po 30 godina su radili :Denići – Tanasko, Mitar i Sima, Kosta Nedeljković, Jovan Simić, Trajko Gačić, Stavra Jovanović, Arsenije i Spiri Šapić i Mitar Živković.

Po 25 godina: Martin Živić, Tanasko Antić, Steva Joksimović, po 20: Ilija Jovanović, Filip Denić i Apa Perić.

Najstarije koje je znalo za 50 godina ispred 1912. godine bilo je Lazara Šopića, a najmlađe po 10 godina su bili Gaća i Stanislav Galić, ostali nisu pamtili.

Za vojsku je bilo predviđeno 73 sposobna čoveka: Tanasko Antić, Ignjat Martinović, Stevan Joksimović, Kita Joksimović, Martin Živić, Martinović Rista i Toma, Miloš Nedeljković, Jovan Milošević, Gaća Galić, Petar Galić, Stanislav Galić, Mitar Denić, Vitko Mitrović, Panče Mitrović, Dušan Mitrović, Gvozden Trajković, Tanasko Denić, Con Tanasković, Sima Denić, Kosta Nedeljković, Stojan Jovanović, Jovan Stojković, Dimitrije Stojković, Živko Stanisavljević, Đorđe Stolić , Ilija Đokić, Milutin Stolić, Gvozden Milutinović, Cveja Milutinović, Stanko Milutinović, Dimitrije Lazić, Stanko Dimitrijević, Petar Jović, Petko Jović, Stojan Petrovi, Ilija Petković, Kita Jović, Milan Kitić, Milan Kitić, Apostol Ognjanović, Trajko Ognjanović, Trajko Gačić, Mladen Đorđević, Dušan Đorđević, Kita Stolić, Stojko Kitić, Aksa Kitić, Toma Kitić, Jovan Simić, Spiridon Jovanović, Todor Jovanović, Filip Denić, Gvozden Filipović, Apostol Denić, Koja Kosta Jovanović, Spira Krstić, Stojan Krstić, Mihajlo Krstić, Arsenije Krstić, Mitar Živković, Sima Kostić, Stojan Kostić, Lazar Đekić, Cveja Đorđević, Stojan Stakić, Dima Petrović, Vitko Dimić, Cona Dimić i Kosta Milić.

Sve age su plaćale porez na zemlju od 1907. godine i od tada uzimale četvrtinu proizvoda. Od 35 srpskih domaćinstava svoje kuće nisu imal samo tri nego su živela u aginim kućama – Koja Jovanović, Kosta Šopić i Jovan Stolić. Između aga i čifčija nije bilo ugovora. Age nisu pomagale čifčije i postupale su prema njima kao svi gospodari.