Mionica i okolna sela

30 komentara

1. 4. maj 2013. u 20:28

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Radobić, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Radobić je na obema obalama Lepenice, baš pri njenom ušću u Kolubaru i dopire do leve obale Ribnice, opet pri njenom ušću. Seoske su kuće ili po ravnici između ovih dveju reka ili u prisojnoj strani brda Stučine, koja služi kao razvođe Kolubari i Paunovoj Reci. Najznatnija je uzvišica Stučina, prostrano i plećato brdo, koje se strmo spušta Kolubari, a vrlo blago Lepenici, zatim Brdo do Mionice, na čijoj su kosi mioničke i radobićke kuće i koje je razvođe seoskim rekama.
   Izvora je u selu malo, ali samo pravih izvora, kojima bi se narod služio, dokle drugih izvora puno je pored Lepenice. Jedini izvor prve vrste je Anište pored Lepenice, a seljaci kopaju bunare i njihovom se i rečnom vodom služe.

   Zemlje i šume.

   -Radobić je u međuvođu reka i ima najbogatije i najravnije zmljište od svih sela kolubarske oblasti, naročito ima dobre i cenjene livade i pašnjake oko Lepenice. Zemlje su ravne i podesne za sve useve, a po Stučini dobre zemlje i za strmninu. Duž Lepenice i oko ušća Lipnice ili Paunske Reke su samo livade, koje i odražavaju čuveni soj kolubarskih goveda.
   Šume u selu nema. Što ima šumarica po brdu do Mionice i po Stučini, to je tako malo da ni pojedinci, čija su svojina ove šumarice, nemaju dovoljno drva za ogrev, a kamo li za sve druge potrebe. Šuma se ne gaji, a po neko drvo, koje se gaji, ne može se uzeti da ovde ima šume. Vrbaci kolubarski, zatim pošumljene obale Lepenice, služe poglavito za ogrev sela. Nikakvih zajednica nema.

   Tip sela.

   -Radobić je po brdu razbijenog, a u ravnici rasturenog tipa. Seoske kuće su do Stučine u grupi, kao i pored Lipnice, dokle po Brdu i do Ribnice rasturene su bez ikakvog reda svuda i na sve strane, no tek se i među tim rasturenim kućama vide izvesne zbliženije kuće, kao delovi neke veće celine.
   U Radobiću su: Minići (Radobići), Jeremići, Despotovići, Popovići-1, Živojinovići, Petronijevići (Risimići), Stanojlovići, Popovići-2, Radojičići, Burmazi, Nedulovići i Ilići.
   Zadruga u selu nema velikih, veće su Burmanska, Stanojevića (valjda, Stanojlovića, op. Milodan) i Petronijevića.

   Podaci o selu.

   -Radobić, u haračkim tefterima Radubić i Radobič u 1818. godini imao je 23 doma sa 28 porodica i 71-dnu haračku ličnost.
   Po popisu:
   -1866. godine – 28 domova i 194 stanovnika.
   -1874. godine – 31 dom i 199 stanovnika.
   -1884. godine – 37 domova i 241 sstanovnika.
   -1890. godine – 43 doma i 194 stanovnika.
   -1895. godine – 45 domova i 269 stanovnika.
   -1900. godine – 49 domova i 303 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 3,09 a procentni 1,39%.

   Ime selu.

   -Prvobitno selo je bilo zaselak sela Mionice. Ime Radobić došlo je od imena prvog osnivača sela Radobe, iz porodice Minića.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Prvobitno je Radobić bio zaselak sela Mionice i malo je imao stanovnika. Starinaca u selu nema.
   -Minići (Radobići): Prvi osnivač sela je Radoba, koji se doselio davno, u sredini 17. veka, a po nekima i ranije. Radoba je došao sa svojom porodicom i sinom Minom iz nekakvog sela blizu Novog Pazara, u Staroj Srbiji, Od Radobe i njegovog sina Mine su Minići (Radobići), slave Alimpijevdan.
   -Stanojlovići: Posle Radobe doselio se Stanojlo sa svoja dva brata iz okoline Sjenice u Staroj Srbiji. Stanojlo se doselio u početku 18. stoleća i naselio pored Radobe na Brdu, ispod Mionice, od njega su Stanojlovići, slave Nikoljdan.
   -Živojinovići: U doba austrijske okupacije doselio se iz sela Poblaća u Polimlju neki Živojilo, od kojega su Živojinovići, slave Đurđic. Živojilo se naselio na levoj obali Lepenice i oni su gotovo svi danas tamo.
   -Popovići-1: Uz Kočinu Krajinu došli su Popovići kao sveštenička porodica iz mesta Židovići u Polimlju i naselili se pored Radobića, slave Đurđevdan.
   -Risimići: U isto doba sišli su iz Golupca i Bukovca, sela ove oblasti, Risimići, naselili se pored Živojinovića, slave Lučindan.
   -Jeremići su noviji doseljenici iz Mionice, predak se prizetio u Miniće, slave Jovanjdan.
   -Popovići-2 su noviji doseljenici iz Rovaca kod Nikšića, slave Aranđelovdan
   -Radojičići su iz Mionice i posle deobe prešli na svoje imanje, ne kaže se šta slave.
   -Ilići, predak potiče iz Gostilja u Starom Vlahu, došao kao sluga, slave Nikoljdan.
   -Burmazi su iz Stare Reke u ovoj oblasti, došli na kupljeno imanje, slave Alimpijevdan.
   -Nedulovići su Vlasi iz Krepoljina u Homolju, doselio se pre 7 godina na kupljeno imanje zamrlih Minića, slave Nikoljdan.
   U selu je 52 kuće od 11 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Radobićani se zanimaju svima privrednim poslovima, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Najmilije zanimanje znatnijih porodica sela je gajenje rogate stoke. Radobićka goveda su najčuvenija u Kolubari, a i po svoj Kraljevini i kod njih je čuveni kolubarski soj. Koliku vrednost polažu na stočarstvo vidi se iz načina održavanja stoke, zatim gajenja i sređivanja svojih livada, naročito oko Lepenice. Svako drugo zanimanje osim zemljoradnjom sporedno je Radobićanima, ne rade i ne uče zanate, ne nadniče i nigde se ne sele iz svog sela.

   Pojedinosti o selu.

   -Radobić je sastavni deo Mioničke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica, škola i crkva su u varošici Mionica. Groblje je zajedničko na brdu, odmah ispod Mionice, a u strani iznad Lepenice. Preslava je Spasovdan.

   Odgovori

2. 5. maj 2013. u 21:42

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Rajković, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Rajković je na obema obalama reke lLepenice, koja teče u istočnom pravcu kroz selo. Zemljište je neravno i brdovito, a seoske kuće su po pojedinim brdima, plećima i njihovim osojnima stranama. Brda su širokih pleća, visoka i naglo se spuštaju reci a gledani sa strane izdaju prave krečnjake i rtove. Po plećima brda su vrtače kamenitog dna i sa crvenicom. Seoska su brda: Međednik, Petruševo Brdo i Biljevine do Robaja i Ključa na desnoj obali reke, Radanovac, Vis i Bobija do Pauna i Đurđevca sa leve strane reke. Izvora je malo i u padinama brda, u rečnoj dolini i oko kuća. Jedini izvori su: Jaruga, Rupeljevo i Mijatovac pod Međednikom i Bukava u Radanovcu. jedina seoska tekuća voda je reka lepenica,koja presušuje u ovom selu ili u najboljem slučaju da ima vode u virovima. Narod se služi i rečnom i barskom vodom,kao i vodom sa jezera i bunara, koji se kopaju u vidu cisterni.

   Zemlje i šume.

   -Glavna seoska imanja su na levoj obali reke, poznate pod imenom Radanovac i Pasjak. Ovo su najbolje seoske zemlje, dobre i oranice i kosanice, dokle brdske zemlje po plećima brda su krečne, s vratačama i dolovima podesne za voća i strmne useve. I ove zemlje, ako se đubre i dogone, daju dobar rod, a kako su sve oko kuća, još i mogu biti dobre ziratne zemlje.
   Šume je malo. Što je ima još su pojedinačni zabrani u padini Petruševa Brda, oko reke i po Radanovcu. Šume je i kod pojedinaca i kod većeg broja malo, kupuju se za ogrev i za građu. Biljevine su nekad bile seoske zajednice u šumi, ali je selo iseklo šumu i danas su potpuno gole i krečnjački rt. Nikakvih drugih zajednica nema.

   Tip sela.

   -Selo je razbijenog tipa. Položaj sela, raspored kuća i reka stvorili su u selu tri džemata: Brđane po plećima Petruševog Brda, Međedovce po plećima i padini Međednika i rečane oko reke i na sever do Pasjaka. Kuće su vrlo bliske u brdskom kraju, dokle su u reci na većem rastojanju, prva dva džemata su spojena i kuće su jedne do druge.
   U Brđanima su: Tomaševići, Gorići, Lazarevići, Mićovići, Vidići, Stanimirovići, Mijailovići, Karovići, Marići, Liknići, Tomići, Tanasijevići, Pivaljevići, Tešanovići (Stanići) i Iliševići. U Međedovcima su: Rafailovići, Mišovići, Jovanovići i Spasojevići. U Rečanima su Terzići, Đuričići i Radovići.

   Podaci o selu.

   -Rajković je po haračkim tefterima iz 1818. godine imao 31 dom sa 49 porodica i 108 haračkih ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 48 domova i 430 stanovnika.
   -1874. godine – 63 doma i 435 stanovnika.
   -1884. godine – 68 domova i 547 stanovnika.
   -1890. godine – 74 doma i 625 stanovnika.
   -1895. godine – 86 domova i 612 stanovnika.
   -1900. godine – 93 doma i 668 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 6,68 a procentni 1,30%.

   Ime selu.

   -Za ime selu priča se ovo: Kad su neku babu od doseljenih Lazarevića zapitali, kako im je na novom mestu, gde su se doselili, ona je odgovorila: “došli smo u pravi raj”, pa vele da se po tome prozvalo i selo Rajković.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Rajković je vrlo staro naselje. Najstarije naselje bilo je na Petruševom Bdu oko starog, danas napuštenog, groblja. I danas su tu starije porodice, a docnije doseljene razmeštale su se pored ovih i preko reke. Priča se da se stalo selo zvalo Radanovac, čije je ime danas očuvano u najznatnijem potesu ovog sela i kad bi se ovo mesto moglo utvrditi i sa druge strane, onda bi ono selu u spisku sela od 1738. godine, pod nazivom Radovinoviz bilo ovo isto selo. Pošto se više od dve trećine sela i sve naselje na levoj obali reke i danas zove Radanovac, pa i moglo bi se tvrditi da se gornje ime može odnositi na ovo selo.
   Tomaševići: Najstarija porodica u selu, koja se smatra kao osnivač sela i koja je ovde bila u vreme kosovske bitke, je Tomašević. Za Tomaševiće se priča da ih je u doba kosovske bitke bilo 12 kuća i da je svaka poslala po jednog vojnika na Kosovo i da su mnogi tamo poginuli, Tomaševića je uvek bilo dosta, ali ih se mnogo iselilo u Srem i Bačku, gde ih i danas ima oko Sentomaša (Srbobrana) više od 12 kuća, za koje i ovi u Rajkoviću znaju. Tomaševića ima i u Popadiću u ovoj oblasti, a ima ih i u Tamnavi. Za Tomaševiće drži se, da su uvek bili najuglednija porodica u selu i okolini, što je isti slučaj i danas, njih je 19 kuća i slave Đurđic.
   -Lazarevići, Mićovići, Vidići, Stanimirovići, Mihailovići, Karovići, Marići i Tomići: U najstarije doseljene porodice u selu računaju se Lazarevići (čiji su potomci ostale navedene familije). Oni su doseljeni kao jaka porodica iz Krička u Polimlju, doseljeni su u prvoj polovini 17. veka i slave Aranđelovdan.
   -Spasojevići, Rafajilovići, Mišovići i Jovovići: Među starije doseljenike dolaze Spasojevići, doseljeni pred kraj 17. stoleća iz sela Bistrice u Polimlju i naseljeni na Međedniku i njihovi potomci su ostale navedene familije, slave Lučindan.
   -Đuričići, doseljeni u prvoj polovini 18. veka iz Pive u hercegovini, koji su ista porodica sa radovićima u selu Todorićima u Ključu. Slave Đurđevdan.
   -Pivaljevići i Tanasijevići, u daljem srodstvu su sa Đuričićima, doseljeni iz Pive pred kraj 18. stoleća i naseljeni do Ključa po Biljevinama, slave takođe Đurđevdan.
   -Stanići (Tešanovići) doseljeni su iz Nikšićke Župe uz Kočinu Krajinu, ima ih ovde i u ĐurĐevcu, slave Lučindan. Stanići su srodni sa porodicama Sekulića u Ključu, Davidovićima u Klašniću i Mijatovićima u Robajama.
   -Terzići, prešli oko 1790. godine iz Đurđevca od porodice današnjih Radovića, koji su starinom Drobnjaci, slave Mratindan.
   -Liknića predak je bio uskok u Prvom ustanku i kao sluga našao se u selu, a poreklom je iz Like, pa se posle prizetio u Lazareviće, slave Aranđelovdan.
   -Gorića predak je iz sela Graca od tamošnjih Gorića, prizetio se u Tomaševiće pre 35 godina, slavi Malu Gospojinu i Đurđic.
   -Iliševići su iz Trnavaca u Starom Vlahu, doselio se uz Babinsku Razuru, slave Aranđelovdan.
   U Rajkoviću je 100 kuća od 9 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Rajkovčani se zanimaju privrednim poslovima, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Glavna su zanimanja zemljoradnja i voćarstvo. Osobito mnogo gaje voća, naročito poslednjih godina, a podižu i vinograde. Rajkovčane nagoni priroda mesta na izučavanje zanata, trgovinu i druge privredne poslove, s toga u selu ima svakovrsnih zanatlija. Nigde se ne sele, niti kuda izvan sela ne idu u nadničenje.

   Pojedinosti u selu.

   -Rajković je sastavni deo Rajkovačke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica je u selu na suvoborskom putu, a tu je i škola, dokle je crkva u Paunama. Na mestu gde je škola i opštinska sudnica nalazi se mehana i pored nje i dva dućana. Dućane drže seljaci iz sela a mehanu drugi. Dućandžije i mehandžije ne zanimaju se zemljoradnjom. Ne kaže se ništa za preslavu.

   Odgovori

3. 6. maj 2013. u 20:42

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Rakari, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Rakari su na obema obalama reke Toplice. Seoske su kuće po plećima i padinama bregova, koji se dižu nad Toplicom sa jedne i druge strane. Zemljište iznad Toplice je neravno, bregovi nisu visoki, ali se strmo spuštaju reci sa desne strane, dokle vrlo blago sa leve. Na desnoj strani su Orlovac i Lipovica, a na levoj Pliskavice.
   Izvora je dosta, ali gotovo svaka kuća ima svoje bunare. Izvori su većinom ispod brda pred reka pa se slabo upotrebljavaju za piće. Glavniji izvori su: Kulinovac ispod Orlovca, jak i ne presušuje i od njega pod istim imenom otiče potok u Toplicu, Radojičića Bunar, Čarapića Voda i dr.

   Zemlje i šume.

   -Rakarske zemlje su nanosne topličke zemlje ili crne smolne zemlje po bregovima; rodne su i imaju dobrih livada oko Toplice. Malo posnije i suvlje su po Orlovcu do Veliševaca i Gunjice, zbog toga što su na sekundarnom terenu.
   Šume je vrlo malo, ograničena na pojedice zabrane po Orlovcu i Lipovici, što nije dovoljno ni da podmiri sve domaće potrebe, već se kupuje sa strane iz drugih sela. Nikokvih zajednica nema.

   Tip sela.

   -Rakari su selo razbijenog tipa. Seoske su kuće prema položaju sela grupisane u tri džemata. Prvi je džemat na Orlovcu, drugi na Lipovici a treći na Pliskavicama. Prvi se kraj zove Lugonjići, drugi Čarapići a treći Rakari.
   U Lugonjićima su: Lugonjići. U Čarapićima Stevići, Cvijovići, Čarapići (Pavlovići), Stevanovići (Đorđevići), Spasonjići, Radojičići, Petrovići, Maksići, Srećkovići, Matići, Gajovići, Jankovići, i Nikolići. U Rakarima (na Pliskavici) su: Markovići, Rakarčevići, Obradovići, Stojanovići, Živkovići, Vujići (Uskokovići), Cvetkovići, Nikolići (Mačuri) i Milovanovići. Osim ovih ima i nekoliko kuća rakarskih i u Gornjoj Toplici; Parćinci, Dragutinovići, Markovići i Pavlovići.
   U Rakarima su svega dve poveće zadruge Čarapića, inače je u celom selu najveća inokonština.

   Podaci o selu.

   -Rakari su 1818. godine prema haračkim tefterima imali 27 domova sa 36 porodica i 79 haračkih ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 41 dom i 285 stanovnika.
   -1874. godine – 41 dom i 263 stanovnika.
   -1884. godine – 51 dom i 299 stanovnika.
   -1890. godine – 56 domova i 355 stanovnika.
   -1895. godine – 82 doma i 357 stanovnika.
   -1900. godine – 60 domova i 373 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva je 2,75 a procentni 0,90%.

   Ime selu.

   -Ime selu, kao i ime džematu, nepoznato je. Ali se priča da je ime ovom džematu došlo od prezimena porodice, koja se nekada zvala Rakarci. Druga dva džematska imena su od imena viđenijih porodica u selu.
   Ime ovog sela zapisano je i u spisku paleških sela iz 1737 godine, Rackary, sasvim onako kako se i danas izgovara.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Rakarčevići (Rakarci), Blagojevići, Obradovići, Radojičići i Maksići: Prva porodica u Rakarima, za koju se drži da je u selu od Kosova i da se ne zna otkuda se doselila jesu Rakarčevići (Rakarci), koji su poznati u selu samo pod ovim prezimenom, mada svaka porodica ima i drugi prezime. Prva kuće Rakarske bile su na Pliskavici do Toplice, gde su otprilike danas kuće Blagojevića i Obradovića iz ove iste porodice. Kad se ova porodica razmnožila, onda je posle deobe izašla i prva se naselila u Lipovici, pa i tamo ima svojih predstavnika. Ovoj porodici srodni su na Lipovici Radojičići i Maksići, svi slave Đurđic.
   Čarapići, Đorđevići, Pavlovići i Spasonjići: Najstarija porodica doseljena u ovo selo su Čarapići, iz Jezera u Drobnjacima i odmah pored Radojičića naseljena na Lipovici. Čarapići su se doselili sa nekoliko porodica, od koji su dve otišle dalje odavde i sišle Beogradu, te se naselile u Belom Potoku (familija Vase Čarapića, op. Milodan) i Ripnju, Okrugu beogradskom, a jedna posle otišla u Gvozdenović u Tamnavu. Čarapići su danas opšti naziv džemata, dokle su ostale porodice izmenjale prezimena, a odseljene zadržale su ga, pa ma gde se nalazili. Čarapići su doseljeni u selo pred kraj 17. stoleća i zovu se još kako je gore nevedeno, slave Đurđevdan.
   -Markovići su se doselili uz Kočinu Krajinu iz Kolašina u Crnoj Gori, slave Đurđevdan.
   -Lugonja (Lugonjići) se doselio kao sluga u Popoviće iz Jezera u Crnoj Gori, pa su ga posle gazde namestile na Orlovcu, napravili mu kuću i oženili ga, slave Đurđevdan.
   -Stevići i Petrovići su iz Vrbove u Polimlju, slave Lučindan.
   -Cvijovići su iz Seljana u Polimlju, slave Đurđevdan.
   Doseljenici iz novijeg doba u vreme Prvog i Drugog ustanka:
   -Stojanovići, predak se doselio iz Tvrdića u okrugu užičkom, slave Jovanjdan.
   -Živkovići, čiji se predak doselio iz Brekova u Starom Vlahu, preko granice sadašnje, slave Ilindan.
   Noviji doseljenici, posle 1840. godine:
   -Srećkovići, otac se prizetio u Rakarce i doselio se iz Kalenića-okrug užički, podrazumeva se da slave Đurđic.
   -Matići, otac se doselio u Rakarce, a poreklom je iz Dražinovića-okrug užički, slave Đurđic.
   -Nikolići su iz Briježđa i došao ženi na imanje, slavi Alimpijevdan.
   -Gajović je došao ženi u kuću iz porodice Uakaraca, slavi Đurđic, doselio se iz Gornjeg Lajkovca.
   -Obradović je iz Sankovića, dovela ga mati i ovde ostao, pa se prizetio u Rakarce, slavi Đurđic.
   -Vujić je Uskoković iz Planinice, prizetio se u kuću starog Rakarca, koja je izumrla po muškoj liniji, slavi Nikoljdan i Đurđic.
   -Paraćinac se doselio iz Županjca-okrug beogradski kao trgovac i mehandžija, slavi Nikoljdan.
   -Nikolić-Mačur je sišao iz Struganika na svoje ranije kupljeno imanje, slavi Nikoljdan.
   -Janković je iz Planinice, posle deobe sišao na svoje imanje, slavi veliku Gospojinu.
   -Milovanović se doselio iz Obarde u Polimlju uz Babinsku Razuru, slavi Đurđevdan.
   -Dragutinovići su iz užičkog Kalenića, doselili se kao kovači, slave Đurđevdan.
   -Pavlović se doselio kao učitelj iz Valjeva, slavi Nikoljdan.
   -Marković je iz Slavkovice u okolini i doselio se kao mehandžija, slavi Đurđevdan.
   -Cvetković se doselio kao majstor iz Zaselja-okrug užički, slavi Nikoljdan.
   U Rakarima je 58 kuća od 23 porodice.

   Zanimanje stanovništva.

   -Rakarci se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Glavna zanimanja su zemljoradnja, stočarstvo i voćarstvo. Sva toplička sela gaje osobitu stoku, pa i ovo. Voće u poslednje doba naglo se podiže. Rakarci ne uče zanate i nigde se ne sele, osim ako koji slučajno ne ode uz mater ili ženi na imanje.

   Pojedinosti o selu.

   -Rakari su sastavni deo Gornjo-topličke opštine u Srezu kolubarskom. Sudbnica i škola je u Gornjoj Toplici a crkva u Cvetanovcima. Groblje je razdeljeno na dva kraja. Preslava seoska je Spasovdan.
   Gornja Toplica je drumsko naselje i opisana je kod Berkovca, a polovina je u ataru ovog sela.

   Odgovori

4. 7. maj 2013. u 21:23

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Robaje, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Robaje su na visoravni, koja se iz Dračića pruža preko Žabara. Zemljište je sa vrtačama i kamenitim dnom ili zadnivenim crvenicom. Vrtače su poređane u nizove ili dolove i pružaju se na sever Rajkoviću i Ključu. Nekoliko vrtača je ispunjeno atmosferskom vodom i zovu se jezera. Glavnija uzvišenja su sa strane sela: Jezdinac i Ploča do Golupca, Tusto Brdo do Mratišića, Bogoljenac do Pauna i Bunčevica do Osečenice. Između Ploča i Jezdinca ulazi u selo velika slepa dolina Procijep, ispunjena vrtačama suviše velikih dimenzija.
   Zapadni deo sela ima svega dva izvora, poznata pod imenom Savića Vrela, jedina izvorska voda, koja pod imenom Vrela padaju u Lepenicu. U sredini sela postoji privremeni izvor Spasovina, koji izvire na jednom kraju vrtače, a na drugom ponire. Inače u celom selu nema nigde izvora, već se narod služi bunarskom, barskom i jezerskom vodom. Bunare grade u vidu običnih bunara za hvatanje i zadržavanje kišne vode i obično je po krajevima vrtača. Najlepši ukras ovog sela su jezera. Ima ih poviše, ali su od svih najbolja i najlepša: Dubokača* u Procijepu i Jezero u Bunčevici.
   *Milan Dragojević, trgovac iz Robaja, koji je dao podatke o svom selu, priča da pamti kad se Dubokača orala i kad jedan njen deo bio pod voćem. Po njegovom pričanju Dubokača je stara 50 godina i postupno se spuštala.
   Dubokača je skorašnje jezero, postalo uleganjem i snižavanjem zemljišta susedne kuće Petraševića. Jezero je dugačko 45 a široko 35 metara, duboko pod kućom 4,5 a dalje 6 metara, nikad ne presušuje, uvek bistro, sa dosta plavom vodom. Sva su druga jezera manjeg obima.
   Jedina tekuća reka ovog sela je Lepenica, koja teče sa zapadne strane sela, ali u selu nema nikakvih potoka, počem se atmosferska voda sliva u vrtače i dolove po selu.

   Zemlje i šume.

   -Robajske su zemlje suve, posne i krečne, na njima osobito uspevaju strmna žita, dokle livada, pašnjaka i njiva za gajenje kukuruza nema onakvih, kakvih ima po rajkovačkom Radanovcu. Nešto malo boljih livada i ziratne zemlje ima oko Lepenice i pri ušću Vrela. Najbolje ziratne su dolovi i vrtače u kojima uspevaju dobro povrća i drugo kulturno bilje.
   Šuma u selu ima dosta. Zapadni i istočni kraj sela su pošumljeni, a osim toga je ima dosta i po celom selu. Seoske zajedenice u šumi su Bunčevica i Tusto Brdo, ali osim ovih zajednica imamo porodične zajednice po Jezdincu, Bogoljevcu i svim okolnim brdima.

   Tip sela.

   -Robaje su selo razbijenog tipa. Seoske su kuće ispod brda i po dolovima i uglavnom grupisane u tri džemata. Kuće po džematima su na rastojanju od 20-100 metara, a džemati su skoro spojeni. Prvi džemat je pod Jezdincem i zove se Dragojevići, drugi je u sredini sela na zapad i istok od Spasovine i zove se Mijatovići, a treći je pod Tustim Brdom. Ovaj treći je podeljen u dva manja džemata, skoro spojena, rastavljena samo Vrelom na Stepančeviće i Bojinoviće.
   U Dragojevićima su: Dragojevići, Marijići, Savići i Petraševići. U Mijatovićima su: Markovići, Mijatovići, Rađići, Brekovići (Pavići), poznati pod opštim prezimenom Mijatovići, zatim, Perići, Mojovići, Pejići, Marinkovići i Gavrilovići, poznati pod prezimenom Gavrilovići. Pod Tustim brdom su; a) U Stepančevićima: Živkovići, Žužići (Žugići ili Jakovljevići), Stepančevići (Savići, Mijovići, Zekići), Madžuni (Jankovići, Bajići, Madžuni, Tešići) i b) u Bojinovićima su samo Bojinovići.
   U selu jed dosta razvijen zadružni život. Veće zadruge su: Markovići, Dragojevići, Savići a manje: Petrovići, Savići i Mijatovići.

   Podaci o selu.

   -Robaje su prema spisku sela valjevske eparhije od 1835. godine imale 17 domova. Prema haračkim tefterima iz 1818. godine, imale su 37 domova sa 54 porodice i 125 haračkih ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 48 domova i 385 stanovnika.
   -1874. godine – 54 doma i 392 stanovnika.
   -1884. godine – 65 domova i 475 stanovnika.
   -1890. godine – 63 doma i 530 stanovnika.
   -1895. godine – 83 doma i 523 stanovnika.
   -1900. godine – 90 domova i 587 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 2,06 a procentni 1,21%.

   Ime selu.

   -Za ime selu vezana je ova narodna priča. Priče se, kad je kuga prelazila preko sela, da ga je svega porobila i ostavila za sobom samo pustoš, pa se veli da je otuda došlo ime Robaje.
   Ime selu je dosta staro, jer njega nalazimo na spisku sela Okruga valjevskog iz 1737. godine.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Najstarija su seoska naselja oko izvora Spasovine, gde se i danas mogu raspoznati mesta na kojima su stare kuće bile. Docnije porodice naseljavale su se po krajevima, posle čega su se stare za njima povlačile.
   -Žugići (Žužići), Gavrilovići i Marinkovići: najstarije porodice u selu su Žugići (Žužići) doseljeni sa Čeva u Crnoh Gori, gde su se prethodno bili naselili u Drobnjacima, pa se odatle spustili u ovo selo u drugoj polovini 17. stoleća u opštoj seobi. Žužići su se prvo naselili oko Spasovine, pa se docnije povukli ka Tustom Brdu, njima su rod Gavrilovići i Marinkovići, svi slave Aranđelovdan. Žužića ima odseljenih u razna sela ove i drugih oblasti.
   -Stepančevići i Živkovići. Nekako odmah za Žužićima doselio se i nekakav Stepančić prozvat zbog malog rasta, iz Negbina kod Nove Varoši, a naselio se kod današnjeg Vrela. Stapančićevi potomci nazivaju se Stapančevići, kojih ima odseljenih odavde po oblasti i izvan nje, u selu ih ima 12 kuća u koje se broje i Živkovići, slave Nikoljdan.
   -Mijatovići i Rađići. U starije doseljenike, doseljene u opštoj seobi, računaju se i Mijatovići, čiji se rodonačelnik Mijat doselio iz Nikšićke Župe i ovde naselio, a njegova dva brata Sekula i David otišli niže od ovog mesta. Mijatovi potomci su i Rađići, slave Lučindan.
   -Dragojevići, Savići i Marijići. Pred Kočinu Krajimu doselili su se Dragojevići iz Drobnjaka od bratstva Malovića; sa njima su u srodstvu Savići i Marijići u ovom selu, Jovanovići u Mratišiću i Tekići u Ključu, slave Đurđevdan a do skoro preslavljali Savindan.
   -Madžuni*, Jankovići, Gajići i Tešići. Uz Kočinu Krajinu doselili su se iz Ljutića u Polimlju u ovo selo Madžuni, čiji je rodonačelnik Janko Madžun, naselio se iza Stepančevića koji su ga prozvali ovim imenom. Madžuni su: Jankovići, Gajići i Tešići, slave Đurđevdan.
   *Seljaci pričaju da su Janka Turci prozvali Madžun zbog krajnje siromaštine. Priča se da su odvajkada, pa i danas, bili i ostali sirotinja. Jednom neki bogati Turčin, spahija ovog sela, reši se da i Madžune napravi bogatima, s toga im da dosta imanja, nabavi stoke i da im nešto gotovog novca, pa im zapovedi da rade, te da i oni postanu jedanput otresiti i ugledni građani. Kad je posle nekooliko godina došao u selo, našao je Madžune kakve je i ostavio; imanje poispoklanjali drugima, novac potrošili, a od stoke ni petla pred kućom. Tad se spahija naljuti i povikne na njih:
   -Šta ću vam ja? Suđeno vam je da budete sirotinja i tako ćete ostati do veka.
   Zbog toga i danas seljaci vele: “Siromah kao Madžun”! “Madžunu da i voda donosi, ne pomaže mu”!
   -Petrašeići, predak se doselio uz Kočinu Krajinu od današnjih Petraševića iz Kolašina i naselio se pored samih Žužića, gde su i danas. Slave NIkoljdan.
   -Bojinovići su došli pred Kočinu Krajinu iz Krička. Među njih su se doselie i dve porodice iz Polimlja kao uljezi, ali su pomenili prezime i slavu, svi salave Aranđelovdan.
   U Prvom ustanku doselili su se:
   -Markovići (Limci) iz sela Bistrice u Polimlju, slave Lučindan.
   -Brekovići (Pavići) iz sela Brekova u Starom Vlahu, slave Ilindan.
   -Pejići, doseljeni iz sela Kosatice kod Prijepolja, slave Jovanjdan.
   Noviji doseljenici:
   -Perići, doseljen uz Babinsku Razuru iz sela Maoča u Polimlju, slave Jovanjdan.
   -Mojović doseljen u isto doba iz Nikšićke Župe, slave Lučindan.
   U Robajama je 89 kuća od 12 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Robajci se zanimaju poglavito zemljoradnjom i voćarstvom. Zemlja nije u stanju da svake godine da sve što je potrebno za ishranu. Stoke gaje dosta, ali ne drže u većoj količini. Voća podižu u većoj meri, zatim, imaju dobre vinograde i daju im dobar rod. Veliki broj seljaka odaje se izučavanju zanata i trgovine i tim se poslovim bave u selu i izvan njega. Ranije ih se dosta iseljavalo iz sela, ali danas manje. Siromašniji nadniče po selu i opštini, ali se ne udaljavaju daleko iz sela.

   Pojedinosti o selu.

   -Robaje su sastavni deo Rajkovačke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica i škola su u Rajkoviću, crkva u Paunama. groblje je razdeljeno u dva dela. Jedan deo sela (istočni) ne preslavlja, a zapadni preslavlja Spasovdan.

   Odgovori

5. 8. maj 2013. u 21:10

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Sanković, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Sanković je na levoj obali reke Lepenice, prema Mionici. Seoske su kuće u osojnim stranama brda i spuštene ponisko u ravan rečice Lepenice. Deo sela oko Lepenice i njenih stava s Lipnicom je ravan i postupno se, gotovo neprimetno, podižže ka selu. Nad selom naglo se podiže brdo Jakšinac, a dalje na zapad Prisojanica.
   Izvora je vrlo mnogo u selu. I oko Lipnice i u podnožju Jakšinca i dolini Pasjaka ima toliko izvora, da gotovo svaka kuća ima svoj izvor ili česmu, pa se prema porodicama i nazivaju. Jedan od ovih izvora na putu kroz selo i kao opšti seoski oglašen i naziva se Studenac. Reke su pored sela, sa istočne strane Lepenica, sa severne Lipnica i s južne Pasjak, jake i nepresušne rečice, koje se ulivaju u Lepenicu u selu.

   Zemlje i šume.

   -Sanković je u ponajpodesnijem položaju od kolubarskih sela. Nijedna stopa zemlje nije na odmet, svaka je od neocenjene vrednosti, jer po sankovačkim zemljama odlično rađaju svi usevi a rastu i šume. I voćnjaci i livade, i oranice i vinogradi, i pašnjaci i šume cene sa kao i u Đurđevcu, među najboljim u Srezu kolubarskom. Ravni potes oko Lepenice, Ocin i Jelenin Ključ pri ušću Lipnice prepuni su zatvorenih pašnjaka i livada, u kojima se gaje kolubarska goveda. Pasjak ima odlične ziratne zemlje i šume, a Jakšinac je okićen najboljim vinogradima u okolini.
   Šuma je u Pasjaku i do Đurđevca, ima je dosta, mada je sva izdeljena. Šume su od lisnatog drveta i svaka njivica ograđena je šumom, pa je ima dovoljno za obične seoske potrebe. U selu nema nikakvih zajednica.

   Tip sela.

   -Sanković je po položaju svome dosta zbijeno selo, a da su mu kuće malo pravilnije grupisane, ličio bi na šumadijska sela, ovako je još starovlaško selo, jer su mu kuće zbijene u džemate, koji su, iako spojeni, opet sa nepravilno raspoređenim kućama i okućnicama.
   U Sankoviću se daju vrlo lako raspoznati dva džemata: Božičani i Krajčani. Božičani su na istočnoj strani Jakšinca, a dalje na zapad su Krajčani, a kuće i jednog i drugog džemata su na rastojanju od 10 do 50 metara.
   U Božičanima su: Paunovići, Obradovići, Jovanovići, Lalovići, Milovanovići, Ivanovići, Pekići, Vidakovići, Nedeljkovići i Lazarevići.
   U Krajčanima su: Milinovići, Veselići, Mandići, Gligorijevići, Lazići, Kneževići, Simići, Anići (Bugarići), Rankovići i Živanovići.
   U Sankoviću ima poviše zadruga, ali su zadruge male. Zadruge od 10-15 čeljadi su: Milovnovići, Miliniovići, Paunovići, Jovanovići i Lazići.

   Podaci o selu.

   -Sanković (Sankovič) prema spisku sela valjevske eparhije od 1735. godine imao je 14 domova. Sankvić (kod Vuka u Danici za 1827. godinu ovo selo je zapisano je imenom Stanković, a i dan danas mnogi stariji ljudi iz sela i sa strane drugečije i ne izgovaraju ime ovog sela) je prema haračkim tefterima u 1818. godini imao 31 doma sa 42 porodice i 98 haračkih ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 34 doma i 274 stanovnika.
   -1874. godine – 47 domova i 272 stanovnika.
   -1884. godine – 45 domova i 324 stanovnbika.
   -1890. godine – 47 domova i 368 stanovnika.
   -1895. godine – 48 domova i 374 stnovnika.
   -1900. godine – 50 domova i 406 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 3,97 a procentni 1,22%.

   Ime selu.

   -Ime selu došlo je od prvog doseljenika. Prvi doseljenik u selo zvao se Boža Stanković i po njegovom prezimenu nazvano je i ovo selo Stankovići pa se docnijim izgovorom okrenulo na Sankovići, odnosno Sanković*.
   *Sva sela na “ić”, kao i ovo, a kojih je dosta u ovoj oblasti, u prvi mah završavala su se na “ići”, pa se od pre 30 godina naovamo krajnje “i” izbacuju gotovo svuda.
   Sanković je vrlo staro selo počem ga nalazimo u sela valjevskog okruga iz 1737. godine.
   Imena džemata su po imenu prvog doseljenika Bože i Božane (Božičani), a Krajčani po mestu naseljenja prema prvoj porodici.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Selo su osnovali Boža Stanković i njegova udova sestra Božana sa svojih 7 sinova. Pre doseljenja Božinog nije bilo sela, a atar njegov se mogao smatrati kao deo susednog sela Đurđevca. Po rpičanju starijih ljudi Boža se doselio pred kraj 17. stoleća iz Kuča u Crnoj Gori, baš sa same granice. Sestra mu je bila udata u nekom susednom selu, pa kako je muž poginuo od obesti nekakvog Arnautina, Boža ga osveti, pa da bi izbegao dalju krvnu osvetu, on se sa svojom porodicom i sestrinom preseli u Srbiju i naseli pod Jakšincem, gde su današnje Obraadovića kuće, a Božanu naseli na mestu, gde su danas Kneževića kuće. Boža je imao tri sina: Pauna, Lazara (Lalu) i Petra (Peku). Paunovi sinovi su Jakša i Rade, oba poginula od Turaka posle drugog austrijskog rata, što su pomagali Austrijance u ratovima i oba sahranjena na Jakšincu, na mestu gde se i danas raspoznaju njihovi grobovi.
   -Paunovići, Obradovići, Lalovići, Ivanovići, Pekići, Nedeljkovići i Lazarevići su potomci Pauna, Lale i Peke, njih je 22 kuća i slave Nikoljdan.
   -Veselići, Mandići, Gligorijevići, Lazići, Kneževići i Simići su potomci Božaninih sinova, poznati pod opštim prezimenom Kneževići, nazvani po tome, što je iz te porodice znamenita ličnost prve polovine 19. veka, čestiti Srbin i vitez, knez Jovica Milutinović, prvo buljubaša kneza Nikole Grbovića, a posle i vojvoda kolubarski*. Kneževića ima 12 kuća i slave Nikoljdan.
   *Knez Jovica nije ostavio posle sebe muških naslednika, mada ih je imao. Današnji Kneževići su potomci njegove braće; Grujice, koji je poginuo 1815. godine na Čačku i Pantelija, koji je poginuo 1806. na Mišaru.
   -Milinovići, preedak im se doselio kao sluga od Prilepa u Makedoniji uz Kočinu Krajinu, slave Đurđic.
   -Jovanovići, predak se doselio u Prvom ustanku kao radnik iz Zaselja-okrug užički, slave Nikoljdan.
   Doseljenici iz novijeg doba, posle 1860. godine:
   -Milovanovići, doseljeni iz Radobića-okrug užički na kupljeno imanje zamrlih Lalovića, slave Đurđevdan.
   -Vidaković se prizetio u Pekiće, doselio se iz Slavkovice, slavi Aranđelovdan i Nikoljdan.
   -Arić je iz zaplanja, od Donjih Krčmara, ciglar, prizetio se u Veseliće, slavi Trifundan.
   -Ranković je iz okoline Užica, prizetio se u Milinoviće, slavi Đurđic.
   -Živanović je iz Osečenice, prizetio se i on u Milinoviće, slavi Đurđic.
   U Sankoviću je 47 kuća od 9 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Sankovčani se zanimaju svima privrednim zanimanjima, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Glavna zanimanja su zemljoradnja, stočarstvo i voćarstvo. Nigde nije omiljeno gajenje goveda kao u ovom selu i Radobiću. Goveda se gaje pravilno i odgajena donose znatne prihode. Voća i vinogradi u poslednje doba gaje se uveliko i podižu na racionalnijoj osnovi. Sankovčani ne uče zanate i ne sele se.

   Pojedinosti o selu.

   -Sanković je sastavni deo Mioničke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica, škola i crkva su u varošici Mionici. Groblje je na Jakšincu i zajedničko za celo selo. Seoska preslava su Nikolaji, 9. maja po starom kalendaru.

   Odgovori

6. 9. maj 2013. u 21:48

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Struganik, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Struganik je na desnoj obali reke Ribnice. Seoske su kuće po stranama pojedinih brda ili glavne rečice ovog sela Kopljanice. Zemljište je brdovito i skoro planinsko. Glavnija uzvišenja su: Petkovača i Perovo Brdo nad Ribnicom, Baćenac i Krive Strane do Planinice i Goveđe Brdo do Berkovca. Geološki je sastavljeno iz sekundarnih stena, od kojih na istočnoj strani preovlađuju peščari, a na zapadnoj litografski kamen, koji se ovde javlja u moćnim skladovima.
   Izvora u selu ima dosta. Ispod Krivih Strana i Baćenca, gde je najviše seoskih kuća, imaju 3 jake česme, od kojih postaje Kopljanica, potok i rekavica ovog sela, koja teče na sever kroz ovo selo. Na Baćencu ima vrlo jak izvor čija voda otiče kroz Carevu Kosu u Paležničku Rijeku, koja teče sa istočne strane ovog sela. Pod Cerovim Brdom u koritu Ribnice nalaze se tri jaka izvora, koji posle kratkog toka padaju u Ribnicu, a jedan je od njih poznat pod imenom Hajdučka Česma. Na Perovom Brdu imaju 3 jaka izvora, poznata pod imenom Kaljevića i Mišovića Bunari.

   Zemlje i šume.

   -Struganik je sa omalo zemlje, najviše niz Kopljanicu, po Baćencu i Goveđem Brdu sve izvan kuća. Zemlja je isuviše posna, suva i peskovita, te nije za usev, ako se ne bi torila. Livada i pašnjaka nema, a koliko ih je oni su do Planinice i po planiničkim visovima, koji ulaze u ovo selo.
   Šuma je od lisnatog drveta i ima je mnogo. Osim Perovog Brda, čije su padine iznad Ribnice krševite, sva druga brda su pošumljena i daju selu pravi planinski izgled. Najlepše su šume po Cerovoj Kosi, koja je seoska zajednica, i na Krivim Stranama, koje su svojina pojedinih seljaka ovog sela.

   Tip sela.

   -Struganik je selo razbijenog tipa. Kuće su u uvalama Perovog Brda i Petkovače, ali u izvorištu Kopljanice i oko Baćenca. One su u tri džemata, koji nemaju svojih zasebnih imena, već se zovu po viđenijim porodicama; njihove kuće su rasturene, retko da su na rastojanju od 50 metara.
   U selu su: Šutuljići (Milutinovići), Popovići, Mijailovići, Kaljevići, Markovići, Mačuri, Stanišići, Milosavljevići, Paunovići, Arnautovići, Mišovići (Mišići) i Matijevići.
   U selu su zadruge: Šutuljića, Popovića, Kaljevića i Mačurska.

   Podaci o selu.

   -Struganik je prema haračkim tefterima iz 1818. godine imao 15 domova sa 19 porodica i 42 haračke ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 25 domova i 261 stanovnika.
   -1874. godine – 28 domova i 278 stanovnika.
   -1884. godine – 35 domova i 323 stanovnika.
   -1890. godine – 41 dom i 352 stanovnika.
   -1895. godina – 41 dom i 359 stanovnika.
   -1900. godine – 49 domova i 413 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 4,77 a procentni 1,48%.

   Ime selu.

   -Litografski kamen ovog sela seljaci zovu “struganik” i po njemu je dato ime selu. Selo je poznato još u 1737. godini, jer ga već nalazimo u spisku sela paleškog okruga pod istim imenom, kakvim se i danas zove.
   U selu se priča da su u doba austrijske okupacije prvo se javili nekakvi Talijani, pod upravom nekakvog Pijetra Domina, i počeli vaditi kamen i izvoziti. Pijetra su seljaci zvali Pjero i po njemu nazvali brdo, gde se vadio kamen Pjerovo (Perovo) Brdo. Rad nije dugo trajao, nastavljan je i prekidan i do današnjih dana.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Staro selo je bilo je oko izvora Baćenca, pa se docnijim deobama i doseljavanjima premeštalo na sever i naselilo se oko Kopljanice i iznad Ribnice.
   -Šutulje: Najstarija porodica u selu su Šutulje, koji za sebe kažu da su doseljeni “još nekada” iz Đakova u Staroj Srbiji. Prvo su naseljeni oko Baćenca, pa su gotovo svi i danas tu i odatle se raseljavali, slave Đurđevdan.
   -Stanišići: Najstariji doseljenici posle njih su Stanišići, doseljeni pred kraj 17. veka iz Nikšićke Župe od porodice Kolačke u istom mestu. Stanišićima su rod Spasojice u Gunjici i Kolaci u Babajiću; njih je 3 kuće, slave Lučindan.
   -Kaljevići, Markovići, Mišovići (Mišići) Paunovići i Matijevići: Druga po doseljenju vrlo stara porodica jesu današnji Kaljevići, doseljeni pred početak austrijske okupacije od nekuda iz Starog Vlaha, od one iste porodice, od kojih su i užički Kaljevići. Kaljevići su ranije doseljeni iz Tepaca u Drobnjacima i prvo se naselili u Starom Vlahu, pa odatle sišli u ovo selo u 3 porodica od kojih su potomci gore pomenute familije, ima ih 20 kuća slave Tomindan a dugo su prisluživali (prekađivali) Đurđevdan.
   -Mačuri i Nikolići, doseljeni kad i Kaljevići iz istoimenog sela i bratstva u Kučima, ima ih rasturenih po ovoj obalsti, slave Nikoljdan.
   -Arnautovići, predak doseljen u doba Karađorđevog pohoda na Sjenicu iz Bihora u Staroj Srbiji, radio kao čobanin kod Šutulja, koji su ga oženili i okućili oko seba, slave Đurđevdan.
   -Popovići su potomci svešteničke porodice, doseljeni iz susedne Planinice od istoimene porodice, slave Đurđevdan. Stari pop Joša prešao je u ovo selo oko 1830. godine.
   -Mijailovići su iz Gornjeg Lajkovca od Grezalaca, prešao u ovo selo posle deobe na svoje imanje, slave Đurđevdan.
   -Milosavljevići, predak dobegao uz Babinsku razuru iz Bistrice u Polimlju i prizetio se u Stanišiće, slave Lučindan.
   U Struganiku je 47 kuća od 8 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Struganičani se zanimaju zemljoradnjom i stočarstvom, pored voćarstva. Zemlje su njihove siromašne, s toga se spuštaju u dolinu Ljiga i Toplice i tamo kupuju imanja ili uzimaju pod zakup, pa na njima zasejavaju potrebne useve i tako nalaze potrebne životne namirnice. Stoke drže dosta i preko leta drže po suvatima i ispustma njihovih seoskih ili privatnih imanja, a s proleća je izgone u doline reka Topliice ili Ljiga.
   Kad god su stranci vadili litografski kamen, onda su se odavali tom poslu, i pojedinci i zadruge, obučeni u tim poslovima, radili su i dalje. Kako se od početka prošlog veka uveliko otpočelo tražiti izrađeno peščarsko kamenje, kojega je u ovom selu vrlo mnogo, od tog doba pojedinci su se otpočeli baviti glačanjem, vađenjem, preradom i prodajom kamenja. Skoro svaki seljak ima svoj alat i radionicu i na dokolici izrađuje spomenike, basamke, tocila i drugo tesano kamenje pa s proleća i prema potrebi prodaje u selu i izvan njega. U ovom poslu, koji su izučili od talijanskih i srpskih radnika ove vrste iz Primorja, doterali su daleko.
   Struganičani spuštaju se iz ovog sela i sele na svoja imanja, pa tamo i ostaju, što naročito biva posle deobe u selu.

   Pojedinsoti o selu.

   -Struganik je sastavni deo Gornjo-topličke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica je u Gornjoj Toplici, a škola i crkva u Ribnici (ja mislim Mionici, op. Milodan). Groblje je izdeljeno po krajevima. Selo preslavlja Tominu Nedelju. Na Perovom Brdu ima jedna mehana, pored mnogih građevina zaostalih iza starih rudarskih radova.

   Odgovori

7. 10. maj 2013. u 22:33

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Tabanović, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Tabanović je na desnoj obali Ribnice pri ušću u Kolubaru. Desna strana reke Ribnice uzdignuta je na visinu od 360 metara, dokle je leva spustila se do nivoa vodenog. Desna strana spušta se vertikalno i pri tome daju se razlikovati serije najstarijih i najmlađih kolubarskih tercijera. Strane se zovu Bele Stene i na njihovim plećima je Tabanović. Zemljište je, iako uzdignuto, ipak dosta ravno, a krajevi sela pored Kolubare i Toplice spuštaju se blaže ovim rekama nego Ribnica.
   Izvora je malo, s toga narod se poglavito služi bunarima, koje ima gotova svaka kuća, a pored toga služi se vodom sa reka, koje su u blizini sela. Ni potoka ni rečica nema, dokle ima dosta suvih dubokih jaruga, koje silaze kroz Vrtiglave i Virovce Toplici ili kroz Veselinovce Kolubari. Ove jaruge nemaju naročitih imena, nego se većinom zovu po imenu porodica, koje su u vrhovima njihovim naseljene.

   Zemlje i šume.

   -Tabanovačke su zemlje odlične kakvoće i većinom u dolinama reka. Osobitog su kvaliteta za oranicu i kosanicu, a ništa manje vrednosti nisu ni brdske zemlje.
   Šume je u selu dosta. Ona je po jarugama i oko reka, a ima je od lisnatog drveta ili hrasta ili belogorice(vrbe, topole, jove, barskog jasena i graba). I za građu i gorivo u selu je dovoljno šume. Nikakvih zajednica nema.

   Tip sela.

   -Tabanović je selo razbijenog tipa. Kuće su na Belim Stenama u vrhu jaruga, poređane po porodicama i udaljene jedna od druge 30 do 120 metara.
   U Tabanoviću su: Ćukovići, Novakovići, Gajići, Savkovići, Pantelići, Milanovići, Miloševići, Todorovići, Kolarevići, Blagojevići, Rakići, Radivojevići, Petrovići, Milinovići, Spasojevići, Damnjanovići, Petrovići, Pantići, Ilići i Markovići.
   U selu je vrlo malo zadruga. Poveće zadruge su Novakovića i Spasojevića, inače je velika inokoština.

   Podaci o selu.

   -Tabanović je prema haračkim tefterima iz 1818. godine imao 27 domova sa 35 porodica i 84 haračke ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 35 domova i 225 stanovnika.
   -1874. godine – 40 domova i 236 stanovnika.
   -1884. godine – 46 domova i 249 stanovnika.
   -1890. godine – 48 domova i 313 stanovnika.
   -1895. godine – 49 domova i 313 stanovnika.
   -1900. godine – 50 domova i 311 stanovnika.
   Ne kaže se kakav je bio priraštaj u odnsou na 1866. godine.

   Ime selu.

   -Za ime selu vezane su dve narodne priče.
   1. Priča se, kad je kuga besnela ovim krajem, da je došla u i ovo selo, pa kad je sve uništila, onda je potanabala svo zemljište, po čemu je i selo posle nazvano Tabanović.
   2. Po drugoj priči drži se da je ime selu doneto sa strane, da je ono od imena onog sela, koje se preko Maljena nalazi pod istim imenom. Pre će biti da je ova druga priča približnija istini, počem je i seljaci, a još više okolina, smatraju da je istinitija.
   U spisku sela, koja su 1719. godine stradala od julskog grada i olujine pominju se: Veselinovci, Vrtiglav i Radobić, sela ispred i iza ovog sela, dokle Tabanovića nema, a Tabanović je postojao u to doba, samo je pitanje da li je mogao ostati pošteđen od grada?

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Tabanović je staro naselje, mada su mu sve porodice doseljene. Po pričanju starih ljudi selo je imalo drugo ime i u dva maha raseljavano od Turaka, te su mu stare porodice oterane u “surgun” i proterane u Srem i ravnija mesta oko Beograda. Dve su porodice osnovale ovo selo; Kolarevići i Savkovići.
   -Kolarevići su doseljeni iz užičkog Tabanovića, gde ih danas i Dobrinju ima dosta kuća, ovde ih je 6 kuća i slave Đurđic.
   -Gajići, Savkovići, Rakići, Spasojevići i Petrovići su potomci nekakvog Savka koji se sa tri sina doselio iz Leskovica od Božića, ima ih 18 kuća i slave Jovanjdan.
   -Milanovići su se naselili odmah posle prethodnih iz okoline Požege-okruga užičkog, slave Sv. Aćima (Joakima) i Anu.
   -Ćukovići, predak se doselio u početku 18. veka u vreme austrijske okupacije i prvo se naselio u Ubu pa potom prešao u ovo selo. Oni su iz Bosne, od Bosanske Gradiške, slave Đurđevdan.
   -Pantelići su doseljeni iz Zvezda u Polimlju zbog krvne osvete pred Kočinu Krajinu, slave Aranđelovdan.
   -Novakovići su doseljeni, ne kaže se kada, iz Mataruga u Polimlju, slave Stevanjdan.
   -Miloševići su hajdučka porodica od Janjuša iz Babina u Polimlju, slave Mratindan.
   U doba Karađorđevih ratova doselili su se:
   -Radivojevići iz Beloševca, slave Pantelijevdan.
   -Milovanovići iz Veliševaca u ovoj oblasti, slave Sv. Aćima (Joakima) i Anu.
   -Petrovići su iz Pleme u Starom Vlahu, slave Đurđevdan.
   Noviji doseljenici:
   -Blagojevići, doseljeni iz Pješinaca u Crnoj Gori, slave Začeće Sv. Jovane.
   -Damnjanovići su iz Toči u Polimlju, slave Đurđevdan.
   -Milanovići su iz Gorobilja-okrug užički, slave Nikoljdan.
   -Pantići si iz Lještanskog-okrug užički, slave Srđevdan.
   -Ilići su iz susednih Virovaca, predak došao ženi na imanje, slave Đurđic.
   -Markovići su iz Osata u Bosni, slave Đurđic.
   -Todorovići su iz Starog Vlaha, slave Đurđevdan.
   U Tabanoviću ima 51 kuća od 17 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Tabanovčani se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Rade zemlju uveliko i imaju bogat plod, zatim, gaje rogatu stoku i na velikoj je ceni u ovom selu, kao što sade dosta voća. Na zanate se ne odaju i nikuda se ne sele iz svoga sela.

   Pojedinsoti o selu.

   -Tabanović je sastavni deo Mioničke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica, crkva i škola su u varošici Mionica. Groblje je zajedničko u vrhu sela. Selo nema zajedničke preslave.

   Odgovori

8. 12. maj 2013. u 00:04

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Todorin Do, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Todorin Do je na istočnoj strani Dučića u dolini potoka Klenovica. Sredina sela je ulegla, a krajevi se uzdigli. Sredina liči na do ili vrtaču, pa otuda i ime selu. Iako je na prvi pogled zemljište neravno, pojedini tercijerni bregovi nisu strmenitih nagiba i selu ne daju neravan izgled. Na severnoj strani brda su: Umka i Klen, a na južnoj: Dren, Lipak do Kacape i Bošnjanovića.
   Izvora u selu ima dosta, ali ima i bunara, i narod se služi i jednom i drugom vodom. Glavniji izvori su po imenu porodica i oko kuća. Do Kacape je izvor Dren, po čemu je nazvano i brdo iznad njega, a do Dučića Krastavac, po čemu je i ceo potes tako nazvan. Kroz Do sa Krastavca od nekoliko izvora silazi nepresušni potok Klenovac, koji ide na istok i u Bošnjanoviću pada u Kacapu. Ispod Umke sa severne strane silazi potok Točkovica i utiče u vračevački Grabovac.

   Zemlje i šume.

   -Todorinske su zemlje crna smolnica rodna i dobra za livadu, oranicu i pašnjake. Po celom selu su istovetne zemlje, nigde nema ni jedne stope za odbacivanje i mogu se upotrebiti za sve vrste useva. Potes do Dučića zove se Krastavac, a po Klenovcu do Bošnjanovića zovu se imenom potoka.
   Šuma je do Kacapa, ima je dosta, od lisnatog je drveta, ima je po celom selu rasturene. Nikakvih zajednica nema.

   Tip sela.

   -Todorin Do je selo razbijenog tipa. Seoske su kuće po bregovima i stranama njihovim i potokom Klenovcem raspoređene u dve male: Starovlašku i Pješivačku, od koji je prva na levoj obali potoka, a druga na desnoj. Kuće su po malama rasturene na rastojanju od 30 do 150 metara, dokle su male spojene.
   U Starovlaškoj mali su: Đorđevići, Petrovići, Janići, Radosavljevići, Vićenitijevići i Matići.
   U Pješivačkoj mali su: Rankovići, Pantelići, Radosavljevići, Petrovići, Milivojevići, Lučići, Đurići, Nikolići i Neškovići.
   U selu nema zadruga dok ih je ranije bilo.

   Podaci o selu.

   -Todorin Do je prema haračkim tefterima iz 1818. godine imao 11 domova, 15 porodica i 33 haračkih ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 22 doma i 192 stanovnika.
   -1874. godine – 22 doma i 167 stanovnika.
   -1884. godine – 32 doma i 210 stanovnika.
   -1890. godine – 31 dom i 180 stanovnika.
   -1895. godine – 32 doma i 249 stanovnika.
   -1900. godine – 36 domova i 267 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 2,63 a procentni 1,50%.

   Ime selu.

   -Ime selu je došlo od nekakve Todore, koja je sa svojim sinovima živela nekad u ovom selu, pa se od turske obesti iselila u Srem, u nepoznato mesto. Todorina kuća bila je u onom kraju sela, gde su danas kuće Đorđevića.
   Imena seoskih mala su po imenu mesta, odakle su njihovi glavni predstavnici doselili.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Posle Todore, koja se iz sela odselila otprilike pred kraj 16. ili na početku 17. stoleća zbog turske obesti, poduže vremena ostalo je selo prazno i tek pred kraj 17. veka doselile se ubrzo jedna za drugom dve porodice iz Pješivaca u Crnoj Gori, a druga iz sela Kutleši u Starom Vlahu i naselile se na krčevinama baba-Todorinih sinova
   -Rankovići, Pantelići, Radosavljevići, Mitrovići i Milivojevići su potomci prvog doseljenika koje i danas zovu Pješivci, njih jnj 11 kuća i slave Jovanjdan.
   -Đorđevići, Petrovići, Janići, Radosavljevići, Vićentijevići i Matići su potomci drugog naseljenika Todorinog Dola, zovu ih Starovlasi a mala nosi ime Starovlaška Mala, njih je 15 kuća i slave Nikoljdan.
   -Lučići i Đurići su se naselili pred Kočinu Krajinu iz Drobnjaka u Crnoj Gori u Pješivce, ima ih 5 kuća i slave Đurđevdan.
   -Nikolići su se naselili u Pješivcima iz susednog sela Komanica posle 1840. godine, gde im je deda došao ženi na imanje, slave Mitrovdan.
   -Neškovići, doseljeni posle Nikolića iz susednog Dučića od istoimene porodice, došli na svoje imanje, naselili su se na iskraju sela, slave Lazarevdan.
   U Todorinom Dolu je 36 kuća od 5 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Todorinci se zanimaju svima privrednim radovima, kojim i susedni seljaci ove oblasti. Zemlje su bogate i daju bogat plod, te ostaje dosta i za prodaju. Stoka i voće gaje se u znatnoj meri. Zanate ne uče, ali ima ih koji se odaju trgovini, koju vode i izvan sela i u većoj razmeri. Nikuda se ne sele.

   Pojedinosti o selu.

   -Todorin Do je sastavni deo Donjo-topličke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica je u Donjoj Toplici, škola i crkva u Bogovađi. Groblje je zajedničko za celo selo i na Umci. Selo preslavlja Spasovdan.

   Odgovori

9. 13. maj 2013. u 00:18

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Tolići (sada Tolić)), opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

   Položaj sela.

   -Tolići su na južnoj strani Mionice. Seoske su kuće po bregovima i kosanjicama, koje se sa južne strane sela dosta strmo spuštaju dolini reke Lepenice. Zemljište je od sekundarnog krečnjaka sa vrtačama po plećima bregova i kosanjica i razriveno mnogim potocima, čije su doline uske, strme i kamenitog dna. Glavnija su uzvišenja na južnoj i istočnoj strani, te je selo nagnuto na severo-zapadnu stranu. Na južnoj strani diže se ključanska Carina, a njen krajnji vis zove se Debeli Cer, dokle istočna uzvišica naziva se Gajevi.
   Izvori su u dolinama od dva potoka, dosta jaki, ima ih mnogo i presušuju. Jači izvori su: Jazarevića Bunar, Točak, po kome se i jedan potok zove, Stublina i Izvorac u dolini Dubokog Potoka, koji ide povrh Mionice i pada u Lepenicu. Potoci presušuju, te se narod služi i barskom vodom, kao i bunarskom, koji se kopaju u dolinama potoka i jaruga.

   Zemlje i šume.

   -Zemlje su oko kuća, po plećima i padinama pojedinih bregova i kosanjica, krečuše, suve, plitkog dna i kad se đubre mogu da rađaju. Oko potoka i do Ključa ima malo livada i pašnjaka i boljih zemalja za sejanje kukuruza.
   Istočni kraj sela vezan je za paštrićske, ribničke i briježđanske šume i tu je znatan deo pošumljen i smatra se kao seoska svojina. Šuma po selu je isečenai nema je, a sva okolina oko Debelog Cera tako isto ogoljena je, te se može uzeti da ovo nekad pravo šumsko selo nema dovoljno šume za svu domaću potrebu. I seoski Gajevi su pola uništeni, te selo nema ni tu šume, kao susedno Briježđe. Osim zajednice u gajevima, u selu nema nikakvih drugih zajednica.

   Tip sela.

   -Tolići su selo razbijenog tipa. Kuće su zbijene u manje grupe, koje su udaljene jedna od druge 50 do 200 metara. Grupe nemaju svojih zasebnih imena, ali se nazivaju po imenima porodica.
   U Tolićima su Milići, Đurići, Jazarevići, Erići (Radovanovići), Kačarevići, Nikolići, Sretenovići, Gošnići, Jovanovići, Markovići, Neškovići, Trifunovići, Đokovići, Lučići, Vasilijevići, Rafajilovići, Stojići, Jovanovići, Jankovići, Miloševići i Novakovići, pored 22 ciganske kuće u sredini sela.
   U selu nema zadruga, a nije ih skoro ni bilo.

   Podaci o selu.

   -Tolići su prema haračkim tefterima iz 1818. godine imali 32 doma sa 37 porodica i 84 haračke ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 37 domova i 240 stanovnika.
   -1874. godine – 47 domova i 305 stanovnika.
   -1884. godine – 46 domova i 328 stanovnika.
   -1890. godine – 57 domova i 367 stanovnika.
   -1895. godine – 55 domova i 408 stanovnika.
   -1900. godine – 70 domova i 441 stanovnika.

   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 6,36 a procentni 1,96%.

   Ime selu.

   -Ime selu je porodično prezime najstarije porodice ovog sela. Ta najstarija porodica u selu zvala se Tolići, pa se nazvalo i selo tim imenom, koje se u novije doba izgovara kao Tolić.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Po pričanju starijih ljudi iz sela i okoline Tolići se imaju smatrati kao zaselak sela Ključa, s kojim su uvek u geografskoj i političkoj zajednici. Selo je osnovala porodica Tolić u početku 18. veka doseljena iz Nikšićke Župe. Ova porodica je po pričanju bila vrlo jaka i razdeljena još na pet kuća, koje su naseljene u sredini sela, oko izvora i potoka Točka, gde je i glavna masa ove porodice i danas. Odavde su se mnoge porodice iselile izvan oblasti, mnoge su zamrle, što i danas biva, a mnoge su se rasturile i na druge strane u selu.
   -Tolići kao prezime danas ne postoji, mada ih u selu u velikom broju a smatraju se kao članovi-potomci ove porodice, to su:
   -Jazarevići, nazvani po nekom pretku, koji je ličio na jazavca.
   -Kačarevići, nazvani po tome, što je oduvek iz ove porodice ima po jedan kačer.
   -Nikolići, Sretenovići, Gošnići (nazvani po prababi Gošni), Jovanovići, Neškovići, Trifunovići, Vasilijevići i Rafajilovići, ima ih 35 kuća i svi slave Lučindan.
   -Đurići, Jovanovići (Jankovići-Sretenovići), druga vrlo stara porodica, doseljeni kad i Tolići iz Donjeg Kolašina u Staroj Srbiji zbog hajdučije. Od Jovanovića su nastali i Jankovići, čiji se ded prizetio u Sretenoviće te slave dva slave, Lučindan i Nikoljdan, dokle Đurići slave samo Nikoljdan.
   -Milići i Stojići, takođe stara porodica čiji se predak doselio sa Tolićima iz Nikšićkih Rudina, slave Đurđevdan.
   -Erići (Radovanovići), predak im se doselio u Kočinoj Krajini iz Kremana u Starom Vlahu, slave Đurđic.
   -Đokovići, predak se doselio posle Kočine Krajine a pre Prvog ustanka iz sela Krive Rijeke u Starom Vlahu, slave Đurđevdan.
   Noviji doseljenici, posle 1840. godine:
   -Lučići iz Bukovca u ovoj oblasti, došao ženi na imanje, slave Lučindan.
   -Erić je došao iz Ključa, od Atića, prizetio se u Eriće, primio njihovo prezime, slave Nikoljdan.
   -Jazarević od Stojića iz sela primio prezime porodice u koju se prizetio, slavi Đurđevdan i Lučindan.
   -Markovići, predak došao iz Kosatice u Polimlju, prizetio se u Jovanoviće od Tolića, slave Lučindan.
   -Miloševići, predak došao iz Ocrkavlja u Polimlju, prizetio se u Đuriće, slave Lučindan i Nikoljdan.
   -Novakovići, predak se doselio iz Zvezda u Polimlju, došao kao sluga, slave Nikoljdan.
   -Sretenovići, predak došao iz Ključa, opet od Atića, prizetiio se u Sretenoviće i primio njihovo prezime, slave Nikoljdan.
   U Tolićima je 58 kuća od 11 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Toličani se zanimaju svima privrednim radovima, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Zemlje su kamenite i nerodne, te silaze u dolinu Ribnice ili Lepenice i tamo uzimaju pod zakup ili napolicu tuđe zemlje i zasejavaju i time dobijaju potrebne životne namirnice. Stoke posve malo drže, a tako isto i voće teško podižu, pa to čini da je ovo selo najsiromašnije u oblasti. Toličani se rado odaju izučavanju zanata, naučene zanate rade po okolnim selima pa se i iseljavaju u druga mesta.

   Pojedinosti o selu.

   -Tolići su sastavni deo Mioničke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica i crkva su u Mionici a škola u Ribnici. Groblje je u sredini sela, blizu ciganskih kuća. Selo nema zajedničke preslave.

   Cigani.

   -U Tolićima od pre 60 godina postoji u sredini sela cigansko naselje, koje ima 17 stalnih i 5 privremenih kuća. Cigani su podigli kuće na seoskoj utrini, koja im je ustupljena u vlastitu svojinu, mnoga su imanja po selu zakupili i na njima podigli vrtove, voćnjake i stalne kuće; vere su pravoslavne, zanimaju se kovačkim zanatom, trgovinom konjima, zemljoradnjom i nadničenjem po okolini; govore srpski i vlaški, a imućniji se nose kao i seljaci u okolini.

   Odgovori

10. 13. maj 2013. u 23:22

    Milodan

    Poreklo stanovništva sela Šušeoka* ili Šušovka, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU.

    *Nema sela u obema oblastima kome se ime različnije izgovaralo i pisalo od imena ovog sela. Seljaci iz okoline izgovaraju ime selu “Šušovka” i “Šušoka”, a meštani više “Šušovka”. U spisku sela od 1737. godine zapisana je pod imenom Šušoka (Sussoka). Vuk u “Danici” i M. Petrović u “Finansijama” zapisali su ime Šušeoka. U popisima i ranijim i poznijim preovlađuje ime selu Šušeoka. Ali kako seljak ovog sela izgovara najčešće ime svome selu Šušovka, a kako se već uobičajilo pisati Šušeoka, mi smo našli pobuđeni da oba imena zadržimo, dajući prvenstvo književnom imenu Šušeoka.

    Položaj sela.

    -Šušeoka je na desnoj obali Kolubare na plećima Bele Stene, gde se ista vrlo strmo spušta Kolubari. Bela je Stena pojedinim kratkim potočićima ispresecana na nakoliko omanjih bregova, čije su severne strane vrlo strmenite, gole, bele i iz daleka, pa zbog toga i nazvane ovim imenom. Bregovi su jednake visine, jednakog sastava i među njima su duboke, kratke i uske doline, kojima otiču omanji potočići, koji se cede iz pojedinih belostenskih spratova stena. Bregovi su plećati, osipaju se na severnoj strani a sa južne strane po plećima su kuće i njihove okućnice.
    Izvora ima po padinama bregova. Glavniji su: Vidan, Pejića Bunar, Stublina, od kojih postaju veliki i jaki potočići, koji silaze pravo u Kolubaru i navodnjavaju kolubarsku ravan. Glavniji potoci su: Pejića Potok, koji silazi pored Crkvine, Srećkovića Potok, koji silazi od Srećkovića kuća i Stevanovića Potok, koji silazi sa Stučine.

    Zemlje i šume.

    -Zemlje su u dolini reke Kolubare, ravne i vrlo rodne i osobito podesne za livade i pašnjake. Zemlje ima za sve vrste useva i one su vrlo podesne i za šumu, koja se gaji na više mesta oko Kolubare.
    Šume je dosta u selu i od lisnatog drveta a ima je i za građu i za gorivo. Nikakvih zajednica nema.

    Tip sela.

    -Šušeoka je selo razbijenog tipa. Seoske kuće su na 3 brega, te grade tri džemata: Mijiće, Tomiće i Srećkoviće. Na Beloj Steni, prvom bregu do Kolubare, su Tomići, na istok od njih, pri izvoru Pejića Potoka, Mijići, a na istok na Stučini Srećkovići. Džemati su udaljeni jedan od drugoga 300 do 700 metara. Na južnoj strani sela nalazi se nekoliko novijih seoskih kuća, poređanih jedna do druge, te liče na čaršiju i zovu se Čaršija. Kuće su po džematima na rastojanju od 30 do 70 metara, dokle u Čaršiji 10 do 20 metara.
    U Tomićima su; Jankovići, Ilići, Rankovići, Spasojevići, Cvetkovići, Tomići, Stanići i Tadići.
    U Mijićima su: Mihailovići (Mijići), Uroševići, Milisavljevvići i Antonijevići (Mijići).
    U Srećkovićima su: Stevanovići, Srećkovići, Spasojevići, Pavlovići i Stojkovići.
    U Čaršiji su: Jevtići, Matići, Spasojevići i Ostojići.
    U Šušeoci su zadružne kuće: Stevanovića, Uroševića, Tomića, Jevtića, Milosavljevića i Stojkovića.

    Podaci o selu.

    -Šušeoka je prema haračkim tefterima iz 1818. godine imala 26 domova sa 32 porodice i 79 haračkih ličnosti.
    Prema popisu:
    -1866. godine – 30 domova i 223 stanovnika.
    -1874. godine – 29 domova i 233 stanovnika.
    -1884. godine – 28 domova i 263 stanovnika.
    -1890. godine – 37 domova i 294 stanovnika.
    -1895. godine – 36 domova i 284 stanovnika.
    -1900. godine – 35 domova i 301 stanovnika.
    Godišnji priraštaj stanovnika jnj 2,16 a procentni 0,80%.

    Ime selu.

    -Selu je bilo prvo ime Bogatić, pa se veli, da su ga Turci porobili i stanovništvo rasterali, te se sve, što nije izginulo i podavilo u Kolubari, iselilo u Ugrasku, Srem i druge severne srpske oblasti. Tom prilikom je razorena i crkva Sv. Trojice, koja je postojala u selu i od toga doba do danas nije niko ni pokušao da je obnovi.
    Kad se selo zvalo Bogatić i kad je ovoga imena nestalo, ne zna se, samo se priča “davno, u tursko doba”. Selo je opet naseljeno i opet dobilo novo ime i nazvalo se Šutalići, da li po imenu porodice, koja se naselila ili po dogovoru, kako narodno predanje veli, da “šute” kako Turci ne bi za njih saznali. Ali i za Šutaliće Turci doznadu pa ih porobe, popale i rasteraju, te se i ovi isele.
    I za ovo ime Šutalići veli se da je bilo davno, u tursko doba. Dugo je opet, priča se, selo bilo nenaseljeno, pa se seoski spahija reši da naseli nekakve Šušovce (Šušoviće može biti) ozgo od Crne Gore i po njima se selo prozove Šušovci. Za Šušovce, priča se, da su bili jaka porodica, da su učesvovali u austrijskim ratovima, da su se iseljavali i da se njihova poslednja porodica zvala Pejići, koja je zamrla i očuvala spomen potoku, koji se zove Pejića Potok, i brdu, koje se zove Pejića Brdo i Pejića Strane, uz koje je u novije doba izveden sreski drum Valjevo-Mionica. Pejića je nestalo pre 60 godina, a današnje porodice doseljene su još ranije, dokle je bilo dosta starih porodica u selu. I ove su porodice primile ime Šušovci za ime selu, pa su ga docnije promenili u imena: Šušovka, Šušeoka i Šušoka, kako se i danas izgovara. Pa i ime Šušeoka nije novo već staro ime, jer ga nalazimo u spisku sela iz 1737. godine.

    Starine u selu.
    1. M. Đ. Milićević dokazuje da je srednjovekovni srpski gradić Bela Stena bio na Beloj Steni ovog sela. Stari gradić Bela Stena nije bio u ovom selu već na Beloj Steni u Krčmaru, gde su i danas očuvane gradske zidine i suvomeđine starog naselja,
    2. Oni grobovi, što se pominju kod Milićevića, da su iskopani kad je put prosecan uz Belu Stenu, grobovi su starih naseljenika ovog sela. Bili su napušteni, pa se za njih nije znalo, te ih je pri osipanju brda voda iznosila i snosila. U Pejiića Potoku i danas su stara groblja i novija, pa kako se Bela Stena odronjava i srozava, često puta se i čitavi skeleti snose u dolinu potoka, te voda ih ili zadržžava po strani ili ih snosi čak do same Kolubare i rastura po ravnici i livadama.
    3. U Pejića Potoku, po dnu sela, pri silasku potoka u ravan, nalaze se zidine od neke stare crkve, koje se zovu Crkvina. Narod drži da je crkva bila posvećena Sv. Trojici, s toga i danas svake godine na drugi dan Duhova čini molitvu na ovim zidinama i zidine su s toga ograđene i dobro očuvane i s oltarom u sredini.

    Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

    -U narodu ovog sela očuvan je spomen na ranija naselja ali samo u narodnim predanjima. Po ovim predanjima najstarije seoske porodice, kad se selo zvalo Bogatić, iseljene su ili pobijene od turske najezde i navale. Po istom predanju selo je naseljeno i po drugi put i nazvalo se Šutalići, ali si i te porodice pobijene i rasterane, te su selo naselile nove porodice Šušovci, po kojima je i selo nazvano. Porodice Šušovaca nema već su ostavile tragove svog života u imenima pojedinih mesta, kao Pejića Strane, Pejića Potok, Pejića Ade, koja su imena neizmenjena i do danas očuvana.
    -Tomići, Jevtići, Jankovići, Ilići, Rankovići, Cvetkovići, Stanići i Tadići: na imanje zamrlih Šušovaca doselili su se Tomići, po predanju, iz Bratonožića u Crnioj Gori još u početku 17. veka.
    Za Tomiće zna se da su vrlo stara porodica, da su doseljeni i da je onda, kad su se naselili u Šutalićima bilo starih Pejića, koji su zamrli ili se iselili. Tomića su potomci ostale gore navedene porodice, ima ih 15 kuća i slave Nikoljdan.
    -Mijići, Uroševići i Milisavljevići: Za Tomićima doselili su se i pored njih naselili današnji Mijići. Mijići su doseljeni nekoliko godine posle Tomića, još dokle je bilo starih Pejića, i njihove su prve kuće bile na Pejića Brdu, pa se posle rasturili, a na brdu ostali samo današnji Mijići. Mijića je bilo prvo dve porodice i obe su doseljene odnekuda iz jugoistočne Hercegovine, bar kako vele oni sami za sebe. Nekad ih je bilo više i u Prvom ustanku bilo ih je više nego Tomića, ali su mnogi izumrli ili izginuči, počem su njihovi predstavnici uzimali živog učešća u ustancima, a mnogi su se 1813. godine iselili u austrijske zemlje, pa se i ne vratili na svoja stara ognjišta. Iz ove porodice je čuveni buljubaša a u Prvom ustanku i kapetan Gaja Petrović (po nekima Jevtić), koji je 1813. godine sa svojih 8 bratstvenika slavno pao u boju na Zasavici. Gajin sin Jevrem Gavrilović, bivši član Državnog Saveta i prosvetni dobrotvor, koji je umro bez potomaka. Mijića ima pod prezimenima: Mijići, Uroševići i Milisavljevići, ima ih 7 kuća i slave Aranđelovdan.
    -Srećkovići i Stevanovići su doseljeni iz Brekova u Starom Vlahu od iste porodice Brekovića u Robajama, kamo su se docnije doselili. Srećkovići su se doselili posle austrijske okupacuije kao jaka i vrlo viđena porodica, te su i ovde rano izašli na glas. Iz ove porodice bilo je dosta junaka i činovnikka, pa ih i danas ima mnogo raseljenih po Srbiji pod istim prezimenom, ali samo kao činovnika. U selu se zovu još i Stevanovići, ima ih 6 kuća i slave Ilindan.
    -Spasojevići, Pavlovići i Stojkovići. Spasojevići su potomci nekakvog Stojka, doseljenog pred Kočinu Krajinu iz okoline Novog Pazara u Staroj Srbiji. Stojko je bio sluga starih Srećkovića, pa su ga i naselili pored sebe i okućili, te od njega imamo Spasojeviće, Pavloviće i Stojkoviće u 6 kuća i slave Đurđevdan.
    Skorašnji doseljenici u Čaršiju:
    -Matići iz Zlatarića, sela ove oblasti, slave Stevanjdan.
    -Spasojevići, doseljeni iz Maoča u Polimlju, slave Alimpijevdan.
    -Ostojići, doseljeni iz sela Rovni u ovoj oblasti, slave Jovanjdan.
    U Šušeoci ima 37 kuća od 7 porodica.

    Zanimanje stanovništva.

    -Šušovljani se zanimaju zemljoradnjom i stočarstvom a uzgred i voćarstvom. Zemlje je dosta i daje bogate plodove, a od stoke gaje se osobitokonji i goveda. U ovom selu su najbolji konji u oblasti i gaje ih gotovo sve imućnije porodice u selu. Šušovljani ne uče zanate, kao što se i nikuda ne sele.

    Pojedinosti u selu.

    Šušeoka je sastavni deo Paunske opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica i crkva je u Paunama a škola u Stučini, u Đurđevcu. Groblje je u Pejića Potoku i zajedničko za celo selo. Seoska je preslava Trojice.

    Odgovori