Poreklo prezimena Jakšić

42 komentara

1. 20. novembar 2014. u 01:00

   Jakšić

   Ja sam Jakšić, slavimo svetog Luku, moj otac, deda i pradeda su iz okoline Prijepolja, postoji čitava druga priča za tu liniju Jakšića. Nakon Kosovske bitke sklanjali su se od Turaka i migrirali na današnji sever Crne Gore, pa su se postepeno probijali ka današnjem Prijepolju, odnosno selu Milošev do, gde su se kasnije nastanili. Tu postoji prazan prostor od nekoliko vekova. Po glavnoj verziji priče potičemo od vojvode sa dvora Brankovića, ali na internetu nalazim da su sinovi tog vojvode otišli do Ugarske, pa ne znam da li je bio još neki vojvoda Jakša na dvoru Brankovića, koji nije išao do Ugarske.

   Odgovori

   • 12. april 2015. u 05:31

     Danc

     Mislim da smo rođaci. Deda mi je Slobodan. Čini mi se da mi je tata pričao da su Jakšići u okolinu Prijepolja došli pre 200-250 godina probijajući se od Turaka. Ista priča, potičemo od vojvode sa dvora Brankovića. Posle Kosovskog boja Jakšići su migrirali na sever CG, pa su se probijali nazad ovamo. Narednih nekoliko vekova ne zna se šta se zbivalo sve do dolaska do Miloševog dola, gde su i ostali.

     Na internetu sam našla čak grb koji su od ugarskog kralja dobili Jakšići : http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:GrbJaksica.JPG
     …ali verujem da bi generacije spominjle ovaj grb da smo iz te loze. Koja god da je verzija ispravna, činjenica je da postoji praznina od nekoliko vekova.

     Bilo bi lepo da administratori ubace i ovu lozu Jakšića koja slavi sv.Luku.

     Odgovori

   • 15. septembar 2018. u 21:06

     Dragana

     Zdravo Jaksicu!
     Ja imam predanje od svog dede da je moja porodica nekada bila Jaksic, krsna slava Sv. Luka, ziveli su u okolini Leposavica. Iz te familije su krenuli u Toplicu dva brata Zivko odnosno moj navrn-deda i mi smo do danas Zivkovic on se naselio u selu Suvaja nadomak Blaca i Radovan Jaksic od koga je nastala familija Radovanovic i naselili su se u selu Spance nadomak Kursumlije i oni su nastavili da slave Sv. Luku.
     Provericu godine rodjenja i smrti sto se tice mog pretka kada budem otisla tamo. Verovatno je bilo vise brace i sestara,neverujem da je bilo samo dva brata, ti si mozda potomak nekog treceg brata.
     Da li imas jos neku informaciju o svojim precima?

     Odgovori

     • 17. decembar 2021. u 22:27

       Jaksić

       Pozdrav. I moji su iz Toplickog kraja. Selo Bresnicić. Ali slavimo Djurdjevdan

       Odgovori

     • 7. mart 2023. u 18:53

       Ana Gavrilović

       Poštovana Dragana,
       Porodica moga oca Radivoja Radovanovića je iz Spanca, a očev deda se prezivao Jakšić i oni su iz Leposavića sa Kosova. Moj otac i brat sada žive u Užicu. Slave Svetog Luku. Ja sam udata i nosim prezime Gavrilović. Po vašoj objavi vidim da smo rođaci. Lepo bi bilo da stupi i u kontakt…

       Odgovori

   • 29. oktobar 2021. u 23:16

     Jakšić S.

     Takođe slavim Svetog Luku. Malo sam severnije od Prijepolja, Bajina Bašta. Verovatno je to slična loza i putanja selidbe.

     Odgovori

   • 29. septembar 2023. u 21:32

     Steva Jakšić

     Pročitaj knjigu od Živorad Lazić “ VITEZ SMRTI “ O familiji Jakšić

     Odgovori

2. 6. mart 2018. u 18:31

   Vojislav Ananić

   Jakšići

   Jakšići (sv. Sava) iz Baltića su nesumljivo jedna od najstarijih starosjedilačkih porodica današnjeg stanovništva na Glasincu, u sarajevsko-romanijskoj regiji.
   Jakšići u XIX vijeku
   Po sjećanjima tete Anđe, naši neposredni preci su bili dvoje djece od roda Konjokrada, starija sestra i brat, koji su u ranoj mladosti ostala siročad. Sad mogu sa priličnom sigurnošću zaključiti da su ovo bila djeca od Marka Konjokrada, iz Baltića, koji je spomenut u popisu imanja iz 1835. godine, i koji se sa ostalim srodnicima doselio na Glasinac oko 1830. godine. Marko Konjokrad je moj navrdjeda (otac od čukundjede ili djed od pradjede), i po mom proračunu mogao je biti rođen početkom XIX vijeka, ili preciznije, između 1805. i 1815. godine, a umro (ili poginuo) je vjerovatno između 1855. i 1860. godine.
   Od to dvoje siročadi, starija sestra se poslije udala za Luku Jakšića (u. 1899, sv. Stefan), koji je došao iz Drine, iz fočanske Jabuke i koji je slavio Šćepanjdan. Sestra je po udaji povela u muževljevu kuću i svog mlađeg brata sa sobom, Miloša, koji nije imao nikog bližnjeg do nje. Ovo vjenčanje se najverovatnije desilo oko 1860. godine. Miloš, po odrastanju, preuzima zetovljevo prezime Jakšić i osniva svoju porodicu, pod istim krovom.
   Dakle, Miloš Jakšić, moj čukundjeda, je naš prvi predak koji je ponio prezime Jakšić, i čije ime i godinu rođenja uopšte i pamtimo.
   Stari Luka je imao djecu iz prethodnog braka, ali su ona već bila odrasla i nisu više živjela sa njim kad se on bio ponovo oženio sa djevojkom od Konjokrada. Filipović bilježi da Lukini potomci žive u Vukosavljevićima, selo ispod Romanije kod Mrvića, u strani ispod šume Japaga, jedno sljeme sa dvije kuće.
   Inače, na Glasincu je čest običaj da u jednoj kući, pod jednim krovom ili „šljemenom” žive dvije ili čak i više samostalnih porodica koje se po narodnom smatraju kao „kuće” tj. porodične zadruge.
   Za ove Lukine potomke, Jakšiće, Filipović piše da imaju roda još samo u Drini, u Hadžićima kod Goražda, odakle je Luka i porijeklom. Nije mi poznato da li su ovi Jakšići iz Vukosavljevića izumrli. Moj rođak Srđan Đerić, mi je jednom prilikom ispričao da je u Banjaluci sreo jednog momka koji se preziva Jakšić, i koji tvrdi da su njegovi Jakšići od davnina porijeklom sa Glasinca. Ako slave sv. Stefana, onda je sasvim moguće da su oni direktni potomci od Luke. U tom slučaju, ti Jakšići su nam stari prijatelji, i nismo ni u kakvom rodu sa njima.
   Na porodičnom groblju Jakšića, kod crkve Romanijska Lazarica, sahranjeni su i u miru počivaju Miloš Jakšić, njegov sin Risto sa ženom Stakom, kao i njihov najstariji sin Vide. U neposrednoj blizini se nalaze i groblja od još dvoje djece od Rista i Stake, mlađeg sina Svete (Jakša), i kćeri Anđe, koja je tu sahranjena sa suprugom Jovanom Ivanovićem.
   Moj pokojni deda Jakša, koji je podigao spomenike njegovom đedu Milošu, roditeljima kao i bratu Vidu, mi je pričao da je tu naknadno pronađen još jedan nadgrobni krst, koji je obilježavao grob jednog od Jakšića, za kojeg je rekao da je od mrtvorođenčeta, ali nije znao čijeg. Nažalost, ovaj grob su primijetili nakon što je porodična grobnica već bila ograđena. Jakši je bilo žao zbog ovog previda, i rekao mi je da bi i ovaj grob uvrstio u porodičnu grobnicu Jakšića da je znao za njega u vremenu kad je podizao spomenike.
   Međutim, pronašli smo skoro sasvim srasle sa zemljom, ne jedan, nego dva nadgrobna spomenika sa prezimenom Jakšić. Krstovi od kamena od ova dva groba se nalaze neposredno pored porodičnog groblja Jakšića.
   Prvi grob je od našeg zeta Luke, na čijem krstu piše da je umro 1899. godine. Taj Lukin grob, izvan porodične grobnice, se nalazi neposredno uz Milošev grob, koji je u okviru porodične grobnice, što vodi na zaključak da su i Luka i Miloš sahranjeni iz iste kuće. Luka je mogao biti stariji od Miloša za 20 do 25 godina, jer kad je Luka već bio u zrelim godinama, Miloš je još bio dijete.
   Drugi grob je, najvjerovatnije, od Lukinog mrtvorođenog sina Borislava, koji je tu sahranjen 1850. godine. Možda mu je tad preminula i prva žena na porođaju? S obzirom na to da je Miloš rođen tek 1855. godine, kao i to da je do braka između Luke i Miloševe starije sestre moglo doći samo par godina nakon Miloševog rođenja, da se zaključiti da je Borislav Lukin sin iz njegovog prethodnog braka.
   Djeca od mog brata Igora i mene su sedma, a možda čak i osma generacija Jakšića iz Baltića. Dakle, nesumnjivo jedna od najstarijih porodica današnjeg stanovništva na Glasincu, koja se tu održala evo već treći vijek.

   Slava u Jakšića

   Iako je dolazilo do promjene prezimena nekoliko puta kroz istoriju, porodična krsna slava Jakšića, Savindan (Sv. Sava), se čuva još od davnina, još iz perioda bratstva Kosovčića, tradicije koja datira još od Raške i vladavine Nemanjića.
   Spaljivanje moštiju srpskog svetitelja na Vračaru 1594. godine nije u narodu ugasilo sećanje na Svetog Savu, već ga je duboko ukorjenilo. Upravo nakon tog događaja Kosovčići počinju da njeguju kult Svetog Save i čuvaju tradiciju najvećeg srpskog svetitelja kao zaštitnika svoga doma.
   Jakšići su, kao i svi drugi potomci Kosovčića, slavili Savindan i Đurđevdan, ali smo, po kazivanju tete Anđe poslije „nekog ubistva, prolivene krvi”, nastavili da slavimo samo Savindan.
   Ona mi je takođe potvrdila da smo porijekpom iz Komarnice kao što je to i Filipović zabilježio 80 godina prije.
   Fipipović piše kako je predanje o Đurjanu i Omakapu veoma živo kod gpasinačkih Konjokrada. Ovu priču sam zabilježio od tete Anđe i ona samo potvrđuje to predanje koje se očuvapo i do 21. vijeka, a nadam se, sa ovim spisima, i zauvijek:
   Dva brata pošla da prose djevojku. Kad su došli pred nju, jedan pita drugoga: „Jeli ti vedro krivo bedro?”, a ovaj mu odgovara „Iziđi pa vidi, braco Omakalo!” Jedan drugog odali i obrukali pred djevojkom.
   Naravno, ovdje se radi o već spomenutom događaju koji se zbio krajem XIV vijeka, i u kojem učestvuju naši spavni preci, braća Đurjan i Omakapo, a djevojka koju prose je Grpica, Nemanjićkog roda, koja se udapa za Joka Omakapa, i od kojih je nastapa jedna od dvije vepike rodne grupa Kosovčića – Omakapovići, od kojih je i rod Konjokrada.

   Jakšići u irvoj iolovini XX vijeka

   Po kazivanju tete Anđe, Miloševa žena se zvala Plema, rodom iz Mokrog, od Gutića- Samardžića (sv. Jovan). Plema je bila prava ljepotica, i lijepo se oblačila. Miloš je ostao udovac. Izlazio je pred unuke koji su išli u školu i čekao ih u kafani. Ovo je moglo biti poslije kraja Prvog svjetskog rata, par godina pred Miloševu smrt 1925. godine. U toj kafani je radila lijepa konobarica Janja Markaluša, a đed Miloš joj je nosio fine stvari od pokojne žene, pa su ga zezali da mu je to ljubavnica.
   Miloš je otkupio veliku zemlju koju je prije obrađivao, a ta zemlja je bila prije begovska. Filipović piše kako su se begovi iz Baltića, Tankovići, oko 1880. godine, iselili u Rogaticu i Rakitnicu, a čivčije su im se, poslije toga, počele da otkupljuju.
   Miloš i Plema su imali sina jedinca Ristu, koji se rodio 1877. godine, pred samu okupaciju BiH od strane Austo-ugarske. Risto je oženio Staku, od Ćivša (sv. Arhanđel Mihajlo). Ćivše su porodica koja je čuvena po bistroći i mnogi su odškolovani. Od oca Đoke i majke Đuke (rođene Forcan) bilo ih je sedmoro djece. Staka je imala još četiri sestre i dva brata, Peru i Krsta. Risto i Staka su se uzeli negdje oko 1910. godine. Oba Stakina brata su poginula u Prvom svjetskom ratu, pa kad im je poslije umrla majka Đuka, jedino je Staka mogla da joj podigne spomenik, na porodičnom groblju Ćivša, kod crkve Romanijska Lazarica. To je bila bijela kamena krstača na kojoj je uklesan tekst da joj „spomenik podiže šćer Staka”.
   Risto i Staka su imali petoro djece, Radu, Anđu, Vida (rodio se uoči Vidovdana), Svetu i Lenu. Zemlja od Jakšića je, između dva svetska rata, pokrivala veliki dio Baltića, središnjeg dijela Sokolca, i prostirala se od starog karavanskog puta, koji je išao prema Podrinju i Srbiji, pa sve do Brezjaka. Jakšići su bili radni i cijenjeni domaćini, veliki zemljoposjednici. Bavili su se prevozništvom, imali su najamnike, volove, konje, stoku, i išli su i preko Drine, u Srbiju, poslom. Filipović bilježi jedan interesantan detalj iz 1934. godine, kako se jedan kiridžija-furman Pajić pogodio da preveze kola drvene građe od Podromanije do Bijeljine, za 450 dinara. Do Bijeljine ima pet dana puta, a dobar dio puta, uspon od Glasinačkog polja do mjesta Ploča kod Han Pijeska, će preći sa konjskom zapregom sa četiri konja, od kojih će se odatle dva vratiti kući, a sa dva će nastaviti put.
   Risto je jedno vrijeme služio u regimenti austro-ugarske vojske na Glasincu, a to je moglo biti u periodu nakon aneksije BiH koja se desila 1908. godine. Čini mi se da koliko god nam je ta imperija donijela nesreće, i došla sa osnovnom namjerom da pljačka, da ih je običan narod vidio kao manje zlo, nego dotadašnju tursku vladavinu. Prađed Risto je u toku rata umro 1942. godine, od pjegavog tifusa.

   Stariji Ristov sin, Vidosav, je pred Drugi svjetski rat služio vojsku Kraljevine Jugoslavije, i kad se zaratilo, došla dvojica partizana u našu kuću i rekli mu da je Čiča (narodni heroj Slaviša Vajner) poručio ili „da da pušku ili da ide u partizane”, i on se tada pridružio partizanima. Bio je dobar borac, anti-fašista, član SKJ. Oženio se sa Savkom krajem 1942. godine.
   Ubijen je od ustaša krajem 1943. godine, ruke su mu zavezali žicom, odveli ga iz kuće i potom strijeljali. Kažu da je bio svratio do kuće da obiđe majku, ženu i sestre. Vide je iste godine dobio sina jedinca Miroslava, ali nije doživio da ga vidi. Na Glasincu su se često ponavljala zla vremena kada su očevi ginuli u ratovima ostavljajući sitnu djecu koja ih nisu mogla ni upamtiti, a neka su rođena nakon očeve smrti.
   I drugi Ristov sin, Sveto, je u toku rata bio u partizanima boreći se za slobodu svoga naroda i zemlje.
   Poslije rata je bio jedno vrijeme u Titovoj gardi. Pričao mi je da ga je Tito lično priupitao, pošto je saznao da je s Romanije, za nekog Romanijca koji mu je bio pomogao u toku rata. Potom je bio komandant garnizona u Goraždu, aktivno vojno lice, major, naprasno je penzionisan od komunista krajem 1966. godine tokom čistke srpskih kadrova u državi u periodu kad je smijenjen i Aleksandar Ranković. Poslije rata, 1947. godine, Jakša se oženio sa Kristom, od Kovačevića i po ocu (sv. Nikola, iz Smrtića- Kanostrevaca) i po majci (sv. Stefan, iz Čitluka-Podbukovače), tako da su nam svi Kovačevići sa Glasinca, a i šire, rod.

   Sveto i Krista imaju dvoje djece, Mirjanu i Vidosava (Batu). Sveto je svom sinu Bati dao ime, na uspomenu na svog brata Vida. Jakša je bio čestit, duhovit, pedantan, skroman, ponekad i strog, i nadaleko poštovan čovjek. Svi njegovi najbliži su ga mnogo voljeli i cijenili.
   Dio Jakšića se jedno vrijeme krio u Sarajevu, kako bi se sakrili od ustaša, jer su manje ubijali po gradu nego na Romaniji, gdje su imali postaju. Postoji i priča da je pred sam kraj rata, kroz našu kuću prošao i đeneral Draža Mihailović sa pratnjom, koji je Vidovog Mira, tada novorođenčeta, držao u svom naručju. Bili su se prepali da ih četnici ne pobiju, pošto su bili iz partizanske kuće.
   Staru kuću iz Baltića, na Crnom brdu, su ustaše spalile i srušile krajem 1942. I dan danas na tom mjestu stoji brežuljak sa gomilom kamenja.

   Zla vremena…

   Inače, ta stara kuća je imala podrum, u prizemlju je imala kuhinju, špaiz i dvije sobe, a na sprat je izlazio hodnik koji je vodio u još dvije spavaće sobe. Naša nova kuća u Gornjim Baltićima, osveštana i useljena 2015. godine uoči Savindana, izgrađena je sa nekim uočljivim karakteristikama ove stare kuće sa Crnog brda. Željeli smo tako da, barem i na ovaj simboličan način, nastavimo tradiciju Jakšića.

   Nakon Drugog svjetskog rata, Jakša je napravio novu kuću u Baltićima 1946. godine, koja se nalazila odmah uz glavni put za Srbiju, i bila je udaljena oko 300-400 metara od mjesta gdje se stara kuća nalazi
   Inače, još jedan istorijski pokazatelj nesreće ovog naroda i naših prostora uopšte, a to je naročito bilo izraženo tokom cijelog XX vijeka, se vidi po tome što je svaka muška generacija Jakšića služila drugu vojsku, a često se dešavalo da i u okviru jedne generacije doživimo dvije, pa čak i više okupatorskih odnosno neprijateljskih vojski…
   Poslije Drugog svjetskog rata, staro imanje Jakšića se znatno smanjuje, što zbog nacionalizacije od strane komunističkih vlasti, što nepoštovanjem i rasprodajom sopstvene zemlje za budzašto.
   Tada, kao i mnoge druge porodice, smo se naprasno prestali krstiti i slaviti Savindan, i baba Staka je u amanet ostavila da se po njenoj smrti naša porodična ikona i kandilo odnesu u crkvu, kako bi se barem sačuvalo poštovanje prema toj porodičnoj svetinji. U samo jednom vijeku, pošlo nam je za rukom da svetosavski i kosovski zavjet zamijenimo sa lažnim i konformističkim ideologijama jugoslovensta i komunizma, što se završilo u našoj apokalističnoj propasti krajem XX vijeka, propasti od koje se možda više nikad, kao narod i država, nećemo oporaviti.
   Ova moja generacija, uz sve zablude, nedoumice i lutanja koje i mi sami u sebi nosimo, ima obavezu da ispravi tu grešku i vrati se našoj duhovnoj, moralnoj, identitetskoj, kulturnoj, običajnoj, slobodarskoj i svakoj drugoj vertikalnoj sponi sa našim precima. Tradiciji koja je još od loze Nemanjića začeta, i prenosi se sa koljena na koljeno već pet vijekova…
   Ne bi smjela više nikada postojati ni jedna ideologija koja će nas činiti nečim što nismo, i zbog koje će se uzaludno gubiti životi. Na kraju krajeva, i ovi moji spisi su skroman korak u tom pravcu.

   Rijeka i selo Komarnica

   Tomić piše da kroz selo teče rijeka s istim imenom, a selo je vjerovatno nazvano po rijeci, a da je ona to ime dobila od svog korita, po toku koji se provlači kroz planinske prilike, i nosi, komara, kamenje.
   Selo Komarnica, sa svim zaseocima po Jezerima, je najveće selo u Drobnjaku. Po zapisima iz 1851. godine selo je brojalo 25 kuća, a 1901. godine ovaj broj je narastao na 140 kuća.
   Rijeka Komarnica izvire iz Poljane komarske i protiče između Boljskih i Komarskih Greda, zatim prolazi kroz istoimeno selo Komarnicu, pa ulazi u kanjon Nevidio (klisura između drobnjačkih sela Duži i Pošćenje), gdje potom utiče u rijeku Bukovicu ispod Zavrha. Tomić piše da se ovaj dio, od njenog izvora pa do sastava s Bukovicom smatra „Gornjom” Komarnicom, a odatle do ušća je „Donja” Komarnica. Iako je Bukovica veća od Komarnice, pri sastavu njih dvije Bukovica gubi svoje ime i dalje se zove Komarnica. Donja Komarnica nastavlja da teče kroz novi kanjon spajajući se kod Božura sa rječicom Sinjac, gradeći rijeku Pivu. Korito donjeg toka Komarnice je pravo kanjonsko, i strane su mu visoke do 245 metara.
   Tomić dalje piše kako su naselja bila prisutna u dolinama obje Komarnice još od najstarijih vremena. Izgleda da su naselja na lijevoj obali Donje Komarnice (pivska sela Gornje i Donje Rudinice, kao i Seljani) starija nego drobnjačko selo Komarnica.
   Kanjon Nevidio, koga „niko nije vidio” sve do 1965. godine, je dugačak 4,5 km, a na pojedinim mjestima je širok svega 2 do 3 metra. Tu su i Boljske grede, najduža stijena durmitorskog masiva, visine od 500 do 700 metara i dužine od oko 3,5 km.
   Prirodne ljepote Drobnjaka
   Ovaj kao i svi drugi Drobnjački predjeli, uključujući oblast Durmitora posmatranog u širem smislu, kao dinarski masiv omeđen sa rijekama Pivom, Tarom, Bukovicom i Komarnicom, se odlikuje izuzetnim prirodnim, gotovo Božanskim, ljepotama. To su kraški predjeli prekriveni bujnim pašnjacima, bogatom florom i faunom, brojnim ledničkim jezerima, kanjonima, bistrim i silovitim rijekama, mnogobrojnim planinskim vrhovima, šumama i izvorima.
   Kanjon rijeke Tare, kao jedinstvena pojava sa dubinom 1.000 do 1.300 metara, se svrstava kako po svojoj dubini tako i po ljepoti, odmah iza Velikog kanjona (engl. Grand Canyon).
   Nesumljivo je da oblast Durmitora danas predstavlja izuzetnu prirodnu vrijednost i trajnu inspiraciju naučnika i zaljubljenika u prirodu, kao što je to nekada bio i za Drobnjake.

   Najprisutnije haplogrupe kod Srba

   Ono što već sada pouzdano znamo je da su Srbi nastali etnogenezom, odnosno stapanjem većeg broja različitih plemena i etničkih grupa kroz duži istorijski proces. Interesanto je da i drugi, nama susjedni narodi sa Balkana, dijele veoma sličnu, ako ne i identičnu genetiku, sa manjim odstupanjima kod Slovenaca, i znatno primjetnijim kod Albanaca. Ovo potvrđuje tezu da smo nastali, i to ne tako davno, od istog roda sa zajedničkim porijeklom, jezikom, genima, istorijom, običajima i podnebljem, ali različitim religijama.

   PROCENTI PRISUSTVA Y-DNA HAPLOGRUPA KOD SRBA

   Haplogrupa I2a: Haplogrupa I2 je najzastupljenija varijanta haplogrupe I. Prisutna u širokom pojasu od Istočne Evrope do zapadnog Mediterana, obuhvata veliki broj raznorodnih populacija Evrope, tako da je učestvovala u etnogenezi germanskih, slovenskih, ali i keltskih naroda. I2 se od ostatka haplogrupe izdvojila prije 22.000 godina, vjerovatno na području današnjeg Podunavlja. I2^1b M423 podrupa je najprisutnija kod Srba. Teško je reći gdje je nastala, ali je to svakako bilo negdje na sjeveru, moguće u gornjem toku Dunava, na prostoru današnje Austrije, Bavarske i Češke. Dio ove grupe koji je migrirao prema istoku, na prostore današnje istočne Poljske, Zakarpatja, Polesja, je definisan SNP mutacijom L621. On nešto kasnije učestvuje u etnogenezi Slovena. Taj istočni M423, poznat kao Dinarski (engl. Dinaric), danas i najmnogobrojniji, je genetski veoma mlad. Predak svih današnjih pripadnika ove haplogrupe živio je prije nekih 2.500 godina. Upravo ta genetska mladost, iznenadna demografska eksplozija, veća raznovrsnost haplotipova u Zakarpatju nego na Balkanu, oborila je hipotezu da je I2a M423 Dinaric starosjedilački na Balkanu, što je isprva tvrđeno.
   Danas se haplogrupa I2a M423 Dinaric dijeli na dvije osnovne grane, nazvane uslovno: Sjeverna dinarska (engl. Dinaric North) i Južna dinarska (engl. Dinaric South). South grupa je mlađa i izdvojila se iz opšte Dinaric grupe prije 1.800 godina, na prostoru današnje jugoistočne Poljske, gdje je i danas prilično zastupljena. Odatle je pratila migraciju slovenskih plemena na zapad preko južne Poljske do Češke, donje Austrije, istočne Bavarske i Saksonije. Pretpostavka je da su stari Srbi koji su prvi put kao narod pomenuti kod Fredegara u 7. vijeku na prostoru današnje Saksonije nosili između ostalih ovu haplogrupu. Ne samo da je kraj u jugoistočnoj Poljskoj odakle su krenuli poznat kao Bojkovščina, već su se naselili upravo na području Bohemije i Bavarske koje su bile teritorije starog naroda Boja po kome su dobile ime. Onda nam postaje jasan i podatak iz djela DAI Konstantina Porfirogenita o dolasku Srba na prostore Dalmacije iz zemlje Boiki u kojoj Srbi žive od davnina. Prostor zapadne Češke i istočne Bavarske je po svoj prilici prostor Porfirogenitove Bijele Srbije u susjedstvu Franačke. Odatle su u Srbi u 7. vijeku na poziv vizantijskog cara Iraklija doselili na područje Paganije, Zahumlja, Konavala i Trebinja i zagorske Srbije, a to je otprilike prostor jezgra srpske srednjevjekovne države. I danas na tom prostoru, Hercegovine, jugozapadne Srbije i zapadne Crne Gore, južne Dalmacije haplogrupa I2a M423 Dinaric South dominira sa preko 70%. Druga varijanta Dinaric North migrirala je više u istočnom pravcu, spuštajući se iz prapostojbine u zapadnoj Ukrajini prema jugu, oblasti donjeg Dunava, mješajući se tamo sa antskim plemenima i zajedno sa njima i Avarima, prešla je Dunav i naseljavala se više u istočnim i centralnim krajevima Balkana sve do Peloponeza. Na ovaj način učestvovala je u etnogenezi bugarskog, makedonskog, ali i grčkog naroda najviše preko slovenskih plemena Dregovića, Smoljana, Velegezita, Berzita, Vajunita, Milinga i Jezeraca. Ova varijanta takođe značajno je zastupljena kod Rumuna i Moldavaca i pretstavlja slovenski element u njihovoj etnogenezi što brojni slovenski toponimi u Moldaviji i Vlaškoj dokazuju. Danas je I2 M423 Dinaric zastupljen kod Srba ukupno u procentu od oko 30-32%, od kojih tri četvrtine čine South varijantu, a jedna četvrtina čini North varijantu.
   Haplogrupa R1a: Haplogrupa R1a se povezuje sa Indoevropskim narodima, prije svega sa govornicima satem indoevropskih jezika (Balto-Slovena i Indo-Iranaca). R1a je nastala prije nekih 25.000 godina, najvjerovatnije na prostoru Srednje Azije ili južnog Sibira. R1a-M458 je jedna od dvije grane R1a koje su karakteristične za slovenske narod, a najveću učestalost pokazuje među Zapadnim Slovenima: Poljacima, Česima i Slovacima. Deli se na dvije velike grane, granu L260 koja je zastupljena najvećim dijelom među Zapadnim Slovenima, i granu L1029 koja je relativno ravnojmerno raspoređena među svim slovenskim narodima. Kod Srba, i uopšte kod Južnih Slovena, ova grana je zastupljena prije svega sa podgranom L1029, dok se zapadnoslovenska podgrana L260 javlja u dosta manjem procentu.
   Haplogrupa E1b1b: Haplogrupa E je najvjerovatnije nastala u istočnoj Africi prije nekih 50.000 godina. Iz istočne Afrike se širila u podsaharsku Afriku, sjevernu Afriku, Evropu i Bliski Istok. Za Srbe je nainteresantija podgrupa E1b1b1^1b V13 koja je tipična za Balkan i Evropu, koja je nastala prije nekih 10.000 godina. Najprisutnija je među kosovskim Albancima 45%, Albancima u Makedoniji 35%, Albancima u Albaniji 32%, makedonskim Ciganima 30%, vojvođanskim Ciganima 70%, tesalijskim Grcima 35%, u Crnoj Gori 30%, karpatskim Rusinima 25-30%, Cincarima 20%, Sicilijancima 20%, Srbima 14-15%, Makedoncima 18%, Bugarima 17%, Rumunima 15%, južnoj Italiji i Korzici od 15-25%, arapskim Druzima 10-20%. Sva je prilika da je u istorijskom smislu, starosjedilačko stanovništvo Balkana označeno često kao vlaško pripadalo upravo ovoj haplogrupi. Posebno je to uočljivo na primjeru vlaške populacije na Karpatima koju upravo ova haplogrupa odvaja od okolne slovenske populacije. Slično je i sa pojedinim crnogorskim plemenima, gdje sva stara bratstva Kuča, Pipera, i Vasojevića, pripadaju ovoj haplogrupi, i mogu se definisati starosjedilačkom, odnosno, pred-slovenskom populacijom.
   Haplogrupa I1: Haplogrupa I, koju čine dva velika ogranka I1 i I2, je pojedinačno najzastupljenija haplogrupa među Srbima. Svi današnji pripadnici podgrupe I1 M253 potiču od pretka koji je živio prije nekih 5.000 godina, vjerovatno na sjeveru Evrope, što znači da se razvila iz neke male zajednice ljudi koja se dugi niz godina borila za opstanak i samo je malo broj istih preživio i ostavio potomstvo do danas. Ovo je tipična skandinavska haplogrupa koja je učestvovala u etnogenezi germanskih naroda i koju su oni potom svojim migracijama širili. Za nas je posebno interesanta 11a2 L22 nordijska podgrupa koja je nastala prije nekih 4.000 godina vjerovatno u Jitlandu, jugu Danske i krajnjem sjeveru Njemačke. Odatle su je germanski narodi širili po Skandinaviji, Finskoj, britanskim ostrvima, a jedna varijanta ove haplogrupe sa mutacijom P109, izrazito karakteristična za Drobnjake i Novljane (I1 M253 -> I1a2 -> L22 -> P109 -> FGC22045), prisutna je i kod Srba u procentu od oko 4-5%. Sasvim je vjerovatno da je ova varijanta haplogrupe I1 stigla u srpske zemlje preko normanskih naseobina u južnoj Italiji. Ovo je najtipičnija vikinška haplogrupa.
   Haplogrupa J2b: Haplogrupa J2 se smatra tipičnom haplogrupom Levanta ili istočnog Mediterana, Male Azije i Mesopotamije, nastala je na Bliskom Istoku prije nekih 20.000 godina. Prisutna je i na Kavkazu, a migracijama i u Evropi, Indiji i Iranu. Podgrupa J2b M102 ima najveće prisustvo na Balkanu.

   DNK testiranja

   Po dostupnim DNK rezultatima, gdje je još uvijek relativno mali broj ljudi testiran sa naših prostora, Jakšići su u najbližem srodstvu sa drugom po veličini podgrupom kod Omakalovića, Grbovićima (sv. Sava, Pošćenje), a potom i sa Kasalicama (sv. Nikola, a prislužuju Đurđevdan, Komarnica) koji su, po Tomiću, od rodovske grupe Đurđića, odnosno novljanskog bratstva Miličića. Vjerovatnoća da smo današnji potomak Grbovića i ja imali istog pretka prije 16 generacija je 94,06%, prije 20 generacija je 99,00%, a prije 24 generacije je 99,86% (razlikujemo se na 7 od uporedivih 111 markera). Vjerovatnoća da smo današnji potomak Kasalica i ja imali istog pretka prije 16 generacija je 90,59%, prije 20 generacija je 98,16%, a prije 24 generacije je 99,71% (razlikujemo se na 8 od uporedivih 111 markera). Naravno, kako vrijeme bude odmicalo, i kako se poveća broj testiranih potomaka Drobnjaka, Novljana i Kosovčića, dolazićemo do još konkretnijih rezultata koji će nam omogućiti da dođemo do pouzdanijih spoznaja i zaključaka. Utoliko je i značajnije što se okuljamo oko „Srpskog DNK Projekta”. Grupi Đurjanovića na Glasincu pripadaju Malovići (slave Nikoljdan, starinom iz sela Duži u Drobnjaku, gdje su slavili Đurđevdan i Savindan) i Memedovići (slave Đurđevdan i Savindan).

   Izvor: Aleksandar Jakšić, Porijeklo Jakšića sa Glasinca, mart 2018.

   Odgovori

3. 5. maj 2018. u 11:46

   Vojislav Ananić

   J A K Š I Ć I

   Kotor (16. v.), starosjedioci; Riječani i Grahovo (Nikšić), oni su iz Klobuka (Trebinje). Kod Risna su od Gacka (Hercegovina), a porijeklom od Beograda; Kotor; u Igalu i Herceg-Novom su od Nevesinja (Hercegovina); Nikšić; u Drobnjacima su srodnici Jaukovića, grana Mandića iz grupe Novljana, ranije i kao: DANILOVIĆ i DURKOVIĆ; Prošćenje i Stevanovac (Mojkovac), a u područnim Žarima su, kao: i u Morači i u Bijelom Polju od ABDALOVIĆA iz Gacka, zato se u Uskocima (Žabljak) prezivaju i kao: GAČANIN; Šavnik (Drobnjak) iz Prošćenja (Mojkovac) 1878. god.; iseljeni iz Pive u Rađevinu i Cerovo (Valjevo); iz Bjelopavlića iseljeni u Ibarski Kolašin, a jedan iz Bjelopavlića u Sočanice (Priština), kao: JAKŠIĆ i tamo su razgranati i jedni se prozvali: JOVANOVIĆ; kod Herceg-Novog porijeklom iz Hercegovine.

   Izvor: Vukota Miljanić-Akim Miljanić „PREZIMENA U CRNOJ GORI“, Beograd, 2002. (strana 187)

   Odgovori

4. 20. maj 2018. u 20:57

   Aleksandra

   Neznam tacno poreklo kako smo dospeli tu znam da mi je deda rodjen 1933 a i njegov otac je rodjen u Macvi pomozite ako znate odakle smo dosli!

   Odgovori

5. 20. maj 2018. u 21:02

   Aleksandra

   Mi smo Jaksici i ma na cetiri kuce u blizini Bogatica u Macvi neznam odakle smo dosli deda mi je rodjen u Bogaticu1933 godine kao i njegov otac Veselin Jaksic ali neznam godinu verujem da je oko 1901-1902 godine,ako znate odakle smo dosli znacilo bi mi puno!Hvala

   Odgovori

6. 29. avgust 2018. u 08:56

   Vojislav Ananić

   PORODICA JAKŠIĆ

   Istorija porodice Jakšić može se pratiti od Jakše Brežinića, rodonačelnika njihovog. Posle pada Srpske Despotovine 1439. godine, vojvoda Jakša prešao je u Ugarsku, da bi se posle obnove Despotovine vratio u Srbiju. Sinovi vojvode Jakše, Stefan i Dmitar, prešli su oko 1464. godine u Ugarsku, gde im je kralj Matija Korvin darivao vlastelinstvo Nađlak u Čanadskoj županiji, na severnoj obali Moriša. Vremenom su se njihovi posedi umnožili pa ih je, tako, bilo u Kluškoj, Aradskoj i Vukovskoj županiji. Dmitar Jakšić je učestvovao u borbama oko Šleske, a uz kralja Matiju se borio i u Donjoj Austriji. Godine 1480, vojska kralja Matije je krenula u pohod protiv bosanskog paše. Među vojnim zapovednicima bili su i Dmitar Jakšić i njegov sin Jovan. Dmitar Jakšić poginuo je u jesen 1486. godine na jezavskom mostu pred Smederevom, posle povratka sa poslanstva u Carigradu, a Stefan Jakšić umro je u Beču 6. januara 1489. godine. Marko, sin Stefana Jakšića, prisutan je u istorijskim zbivanjima u Ugarskoj naročito posle smrti kralja Ludovika II u bici na Mohačkom polju 1526. godine. U borbama za kraljevski presto, Marko Jakšić je bio pristalica Jovana Zapolje. Jelena, ćerka Stefana Jakšića, bila je udata za despota Jovana Brankovića. Nakon njegove smrti, Jelena je morala da se preuda za kralja Vladislava II. Brat Jelenin, Stefan Jakšić, bio je oženjen ćerkom Miloša Belmuževića. Ovom bračnom vezom, svi njegovi posedi su pripali Jakšićima. Irina, najmlađa ćerka Stefana Jakšića, bila je udata za Matiju Balšića Kosaču, a Ana, treća Stefanova kćer, za kneza Vasilija Lviviča Glinskog od Litve. Anina ćerka Jelena Vasiljevna udala se 1526. godine za ruskog velikog kneza Vasilija III Ivanoviča, i sa njime rodila dva sina: Georgija, kasnije kneza Ugličkog i Ivana, potonjeg velikog kneza moskovskog. Ivan IV Vasiljevič Grozni postao je car sve Rusije 1547. godine.

   Izvor: Forum Srbija

   Odgovori

7. 29. avgust 2018. u 13:58

   Vojislav Ananić

   JAKŠIĆI

   1. Rod st. srp. plemića iz kojeg poznati: Jakša, vojvoda iz 15. v.; predvodio Srbe u tur. vojsci pri osvajanju Carigrada; Dmitar (+1486.), sin prethodnog, prešao iz Jagodine u Mađ. Posle pada Srbije, doveo 1200 ratnika, bio lepo primljen od kralja Matije Korvina i dobio vel. posede oko r. Maroša; istakao se hrabrošću u borbi s Turcima; Stevan (+1489), brat prethodnog s kojim prešao u Mađ. I otud nastavili borbe s Turcima; imao tri sina: Dmitra, Stevana i Marka i tri kćeri: Jelenu, Irinu i Alu.
   2. Slikari iz Bele Crkve: Arsenije ili Arsentije, Josif i Dimitrije; A. ima jednu litiju u Beloj Crkvi; D. posle studija u Beču otišao u Rum.; J. u crkvi na imanju Jevrema Obrenovića u Vlaškoj izradio 1853. ikonostas i zidove.

   Izvor: Enciklopedija „SVEZNANJE“, Beograd, 1937. godine, str. 895-896.

   Odgovori

8. 10. septembar 2018. u 12:04

   Vojislav Ananić

   JAKŠIĆ

   JAKŠIĆ (p). u Stepenu (Gacko), Dubljevićima i Jugovićima (Nevesinje). Porodice u Stepenu starinom su iz Grahova u Crnoj Gori. Živjeli su neko vrijeme u Koritima (Bileća), odakle ih je 1873. godine “preselio aga na Stepen”. Slave Nikoljdan, a prislužuju Petrovdan. U Jugovićima su starinom iz Boke. a došli su iz Dubljevića. Slave Đurđevdan (59:198.330). Jakšići žive i u Dubljanima (Popovo). Porijeklom su od “katolika Vukasovića”. Bili su ostali “siročad bez oca pa ih majka pravoslavna prevela u pravoslavlje’’. Slave Malu Gospu (84:175). Jakšića ima i u Žakovu (Podbrđe, Trebinje).

   Izvor: RISTO MILIĆEVIĆ – HERCEGOVAČKA PREZIMENA, Beograd, 2005.

   Odgovori

9. 30. septembar 2018. u 18:15

   Vojislav Ananić

   JAKŠIĆI

   Gornja i Donja Trstenica / Gvozd kotar Vrginmost

   T R S T E N I C A

   Selo Gornja Trstenica zahvata prostor istočno od Bovića i Kozarca prema selu Goje i Taborište do šume Um, s lijeve i desne strane potoka Golinje, sa zaseocima Ari/i, Jakšići (Jakšića most), Simići, Vukovići, Zimonje, Šarovi, Kvrkići i Ogluvine. Selo je 1931. Godine imalo 806 stanovnika, uoči rata 1941. godine oko 950 u 142 domaćinstva, a 1948. 661 stanovnika u 139 domaćinstava. U toku NOB poginulo je ili umrlo kao žrtve fašističkog terora 246 lica, ili više nego svaki četvrti stanovnik. Po nacionalnom sastavu svi stanovnici su Srbi, a po socijalnom zemljoradnici. Naše je bilo siromašnih zemljoradnika, čija posna zemlja nije mogla ishraniti dosta broj porodice. Zbog toga je dobar broj mlađih ljudi radio kod imućnijih zemljoradnika , ili su odlazili van zemlje kao ekonomski emigranti. Prvi NOO izabran je novembra 1941. i u njega je ušao i Dušan Stanka Jakšić

   G O L I NJ A

   Istočno od Bovića, sjeverno od G. Trstenice prostire se selo Golinja. Sa istočne strane međi se općinom Bučica čije je stanovništvo pretežno hrvatske nacionalnosti. Njegovi veći zaseoci su Brujući, Ivkovići, Milojevići, Gledići, Kekići, Piljovi, Rebrače, Radanovići i Išeci, raštrkani po kosama brežuljkastog zemljišta. Golinja je 1931. godine imala 747 stanovnika, uoči rata 1941. godine, oko 850 i 164 domaćinstava, a 1948. godine 621 stanovnika i 156 domaćinstava. U toku rata poginulo je ili umrlo od tifusa i ratnih posljedica 197 lica. Osim u zaseoku Išeci, sa 26 domaćinstava i oko 136 stanovnika, koji su po nacionalnosti Hrvati, svi ostali stanovnici sela Golinja su Srbi. Između njih je prije rata vladala komšijska saradnja i međusobno povjerenje. Međutim, odmah po okupaciji zemlje i uspostavljanju ustaške vlasti u zaseoku Išeci Mika Išek, od 1936. pripadnik ustaša, oformio je ustašku organizaciju. Postavljen je i za predsjednika općine u Boviću. Početkom novembra formirana je i omladinska organizacija. U rukovodstvu orgaizacije bili su … Petar Steve Jakšić, Petra Jakšić, …
   Staro Selo (1939.g.) Milan Đure Jakšić / ubijen od ustasa 1941.
   Pecka (1939.g.) Slavko Jakšić
   U bježanju ispred ustanika, 1941. (juli) ustaše su ubile Pavla Jakšića, narednika bivše jugoslovenske vojske rodom iz Pecke, koji je od ustanika pobjegao ustašama, da im se preda i kaže da su ustanici nenaoružani. Ubile su ga ustaše kada su čule »topove« iz Petrove gore, pomislivši da ih je obmanuo.
   Kada su ustaše procijenile da se vratilo dosta ljudi, zašle su kroz Pecku i sav narod poveli kod trgovine Matije Jakšića
   U tom krvavom sudaru na Petrovcu zauvijek je ostao i iz Blatuše -, Ljuban Petra Jakšić, rođen 1914. godine,
   Na domaku slobode poginuo je i neustrašivi omladinac Slavko Jakšić, rođen 1926.g. u Peckoj, đak petog razreda gimnazije u Zagrebu. Od đaka, bosonogog omlalinca i borca iz prvih ustaničkih dana 1941. godine, aktivnog skojevca – postaje zapazen i od drugova cijenjeni partijsko-politički rukovodilac. Bez majke je ostao prije rata,i oca mu ubijaju ustaše 1941. godine u Zagrebu. Gine kao politički komesar bataljona reće brigade 8. divizije, aprila 1945. godine.
   Pavle Jakšić, načelnik GŠ Hrvatske

   PAVLE Đure JAKŠIĆ, rođen 2. decembra 1913. u selu Blatuša. Četvorogodišnju osnovnu školu završio je 1925. godine u selu Perna, a gimnaziju sa velikom maturom u Bjelovaru. Poslije završene gimnazije studirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Po završenoj studiji i poslije odsluženja vojnog roka postavljenje za profesora gimnazije u Kraljevu. Kao odličnom đaku i studentu, ponuđena mu je stipendija za studije u Parizu, koju je prihvatio. Studije u Parizu na vrijeme je završio i, kao prvi Jugosloven, stekao titulu inženjera optike. Poslije okupacije zemlje, profesor Jakšić u Kraljevu, prema direktivi Partije, učestvuje u pripremama za oružanu borbu. Član KPJ postaje jula 1941. godine. Prije toga, u junu, izbjegao je hapšenje od strane Nijemaca i otišao na planinu Goč, gdje pristupa organizaciji partizanskih jedinica. Postaje prvi komandant Kragujevačkog NOP odreda, krupne jedinice koja pod njegovim rukovodstvom, sve do povlačenja iz Srbije, u decembru 1941. godine, postiže zapažene rezultate u borbi protiv Nijemaca, gdje se on ističe ne samo komandantskom več i ličnom hrabrošću. Sem ostalog, presvučen u seljačko odijelo odlazi i u neprijateljski garnizon – da bi ustanovio njegovu jačinu.
   Formiranjem Prve proleterske brigade, 22. decembra 1941, postavljenje za komandanta njenog 4 (kraljevačkog) bataljona, kojeg su uglavnom sačinjavali borci KraIjevačkog NOP odreda. U sastavu te proslavljene proleterske brigade ostao je do novembra 1942. godine, kada je upućen u Hrvatsku i postavljen za prvog komandanta Sedme banijske divizije. Divizija je pod njegovim rukovodstvom izvršila težak zadatak zaštitnice glavnih snaga za vrijeme »četvrte neprijateljske ofanzive« i pouzdanog praćenja oko 4000 ranjenika i tifusara od Banije i Korduna do Neretve i u 5. Neprijateljskoj ofanzivi, preko Sutjeske. Decembra 1943. godine postavljen je za komandanta XI korpusa NOVJ, a maja 1944. g. za načelnika Glavnog štaba Hrvatske. Rat je završio kao načelnik Štaba IV armije. Zajedno sa ostalim članovima Štaba ove armije, ima velike zasluge za oslobođenje zapadnih krajeva naše zemlje, kao i samog grada Trsta. Za lični heroizam, uspješno rukovođenje jedinicama i zasluge u toku NOB-a, 20. decembra 1951. proglašen je za narodnog heroja Jugoslavije.

   B A N S K I M O R A V C I (BAN / BANIJA)

   Sjeverozapadno od Lasinjskog Sjeničaka, s lijeve i desne strane ceste koja void za Karlovac, nalazi se selo Banski Moravci. Prema popisu 1931. godine selo je imalo 446 stanovnika, uoči rata 1941. godine oko 95 domaćinstava sa oko 530 stanovnika, a prema prvom poslijeratnom popisu 1948. godine bila su 92 domaćinstva i 413 stanovnika. U toku drugog svjetskog rata poginulo je ili umrlo od ratnih posljedica 100 lica. Po nacionalnom sastavu oko 2/3 čine Srbi, a 1/3 Hrvati, dok su po socijalnom sastavu svi stanovnici zemljoradnici. Selu su najvjerovatnije dali ime preci današnjih stanovnika sela, koji su se oko 1738. godine doselili iz Srpskih Moravica u Gorskom Kotaru. Zbog toga ovdje, kao i u Srpskim Moravicama, postoje ista prezimena: DOKMANOVIĆI, VUČINIĆI, JAKŠIĆI.
   Podjelom Vojne krajine na regimente, granica je prošla kroz selo, pa je onaj dio, koji je pripao Slunjskoj regimenti nazvan Slunjskim Moravcima, a dio koji je pripao Prvoj banskoj regimenti – Banskim Moravcima. U aprilskom ratu 1941. godine većina sposobnih muškaraca za vojsku bila je mobilisana u bivšu jugoslovensku vojsku. Po kapitulaciji Kraljevine Jugoslavije većina se vratila kućama. Samo pet je bilo u njemačkom zarobljeništvu koji su se po oslobođenju takođe vratili kućama: JOVAN CIMEŠA, STEVO i RADE CVIJANOVIĆ, MILIĆ i MILOŠ ŠKALJAC.

   Selo Batinova Kosa nalazi se na istočnom dijelu teritorije kotara Vrginmosta, na granici sa bivšim kotarom Glina. Prostire se na blagim padinama sjeverno od Gređana, Između Šatornje, Čemernice i Bukovice. Prema popisu stanovništva 1931. godine selo je imalo 430 stanovnika, uoči rata 1941. godine, 74 domaćinstva sa oko 474 stanovnika, a prema prvom poslijeratnom popisu 1948. godine 45 domaćinstava sa 184 stanovnika. Izuzev 5 porodica hrvatske narodnosti, ostali stanovnici su Srbi. Osnovno i isključivo zanimanje ljudi bila je poljoprivredna djelatnost. Zemlja slabog kvaliteta i primitivan način obrade nisu obezbjeđivali stanovništvu ni prehranu od žetve do žetve. Porezi, prezaduženja seljaka i razne državne dažbine još više su povećavali bijedu i siromaštvo. To je i bio jedan od osnovnih uzroka nezadovoljstva i mržnje prema bivšem režimu i njegovim institucijama, a posljedica toga su bila politička previranja i opredjeljivanje za razne političke stranke, što je naročito dolazilo u vrijeme predizborne i izborne kampanje. No, i pored toga, u selu nije bilo organizovanih političkih partija, pa ni organizacije KPH.
   U selu nije postojala ni škola ni crkva. Školsku nastavu djeca su pohađala u Čemernici i Šatornji, ali je i pored toga bio relativno visok procenat pismenosti, preko 75%. Kapitulacijom bivše Jugoslavije i proglašenjem tzv. NDH, i u ovome selu nastao je strah za sutrašnjicu. Život je zamro i ljudi su stalno bili u nekom iščekivanju, ali ni sami nisu znali čega. Bili su bliže ustaških uporišta (Topusko, željeznička stanica Topusko, Čemernica, željeznička stanica Gređani, Glina), što je još više izazivalo neizvjesnost i strah. Ljudi su svakodnevno slušali ustaške pretnje, a uskoro su počela i ustaška maltretiranja, hapšenja i ubistva. Prve žrtve, bez ikakve krivice, bili su Stojan Petra Ajdlnović, Dušan Rade Jakšlć i Mile Save Letica. Njih su ustaše odvele 10. Maja 1941. i sprovele u logor Danica kod Koprivnice, a zatim ih prebacili u logor Jadovno kod Gospića, gdje su poubijani. Po povratku naroda kućama, u drugoj polovini maja 1942. godine, formirana je zajednička omladinska organizacija i organizacija AFŽ-a, za Batinovu Kosu i Bukovicu. U zajednički aktiv SKOJ-a iz Batinove Kose primljeni su i Mara Đure Jakšić, …

   P E C K A

   Na istočnim padinama Petrove gore, 15 km južno od Vrginmosta, na cesti Perna- Crni Potok, nalazi se selo Pecka. Preko sela Crni Potok vezano je za put Topusko -Velika Kladuša, a preko Perne za Topusko i Vrginmost. Sa svoja tri zaseoka (Mala Pecka, Velika Pecka, Prikozmić), Pecka je imala 1931. godine 695 stanovnika, 1941. g. imala je 168 domaćinstava sa 1070 stanovnika, a 1948. godine 131 domaćinstvo sa 669 stanovnika. Po nacionalnom sastavu svi stanovnici su Srbi, a po socijalnom siromašni zemljoradnici. Zbog prenaseljenosti i siromaštva mnogi ljudi su bili prisiljeni da radi zarade odlaze u Ameriku, a samo 43 našli su zaposlenje u zemlji kao radnici, zanatlije službenici i vojna lica. U selu do 1941. godine nije postojala ni škola ni crkva. Osnovnu školu djeca su pohađala u Perni, 4 km od Pecke. Samo su trojica bili đaci gimnazije, Uoči rata, 1941. godine, u selu je postojala partijska i skojevska organizacija. U sastavu partijske ćelije bio je i trgovački pomoćnik, Stavko Jakšić, Svoj plan istrebljenja Srba ustaše su počele i u selu Pecka, prije oružanog narod10g ustanka. Dana, 15. jula 1941. odvode seoskog trgovca Matiju Jakšića i streljaju ga Karlovcu zajedno sa Perom Škarom iz Topuskog. 14. oktobra 1941. oformljena je i organizacija žena. Za članicu odbora izabrana je i Ljubica Jakšić ..
   U prvoj polovini decembra 1941. godine u Perni je formiran i ženski vod, odnosno popularno zvana ženska četa, od 16 otresitih i hrabrih devojaka bila je i Marija Jakšić, 1924. godine, iz Batinove Kose

   POLJANI

   Selo Poljani nalazi se na komunikaciji Topusko – Perna, od Topuskog udaljeno 4 km. Graniči sa selima Ponikvari, Vorkapić Selo, Perna i Blatuša. Prema popisu 1931.g. selo je imalo 378 stanovnika, 1941. 72 domaćinstava sa oko 439 stanovnika, a 1948. godine 52 domaćinstva i 265 stanovnika. Po nacionalnom sastavu Srbi, a po zanimanju siromašni zemljoradnici. Do početka rata u selu Poljani nije postojala ni organizacija KPH ni SKOJ-a. U ovome selu ustaše su počele masovno ubijanje nedužnog srpskog naroda. Naime, poslije kapitulacije bivše Jugoslavije ustaše iz Topuskog dolaze u selo, vrše pretrese radi oružja i odvode i ubijaju Mirka Jakšića. U prvoj polovini 1942. godine izabran je i prvi odbor AFŽ-a, u koji je izabranea Dragica Jakšić kao predsjednica.

   STARO SELO

   Na komunikaciji Topusko – Velika Kladuša, sedam km južno do Topuskog, pored rijeke Gline, nalazi se Staro Selo. Prema zvaničnom popisu 1931. godine selo je imalo 1428 stanovnika, uoči rata 1941. godine 200 domaćinstava i oko 1600 stanovnika, a 1948. godine bilo ih je 927. Dvije trećine su Srbi, a jedna trećina Hrvati koji žive u zaseoku Bijeljevina. Sve do dolaska ustaša na vlast 1941. godine vladali su dobrosusjedski i prijateljski odnosi, obrađivali su svoju posnu zemlju i dogovarali se kako se izvući iz bijede. Ali, dolaskom ustaša, kojima se priključuje oko 60 ljudi iz zaseoka Bijeljevina, nestaje tih dobrih odnosa. Ono što se dogodilo nisu mogli ni naslutiti, ni Srbi ni Hrvati. U toku 4-godišnje NOB-e ustaše su ubile 490 stanovnika ovoga mirnog sela i to samo zato što su bili pravoslavne veroispovjesti. Staro Selo spada među prva sela teritorije kotara Vrginmosta koje je prije rata imalo svoju partijsku ćeliju. Prva grupa simpatizera formirana je početkom 1939. godine u sastavu: .. Milan Đure Jakšić..

   UBIJENI I POGINULI JAKŠIĆI

   JAKŠIĆ Sime ANA, 1891, Srpkinja, zemljoradnica. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Đure ANKA, 1891, Srpkinja, zemljoradnica. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Stanka ANKA, 1908, Srpkinja, zemljoradnica. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. U Trstenici.
   JAKŠIĆ Dušana DRAGAN, 1936, Srbin, dijete. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ DUŠAN, 1930, Srbin, dijete. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Vase DJURO, 1890, Srbin, zemljoradnik. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ JEKA, 1907, Srpkinja, zemljoradnica. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Save JOVAN, 1891, Srbin, zemljoradnik. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Petra KATA, 1882, Srpkinja, zemljoradnica. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ KATA, 1891, Srpkinja, zemljoradnica. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Gaje LJUBAN, 1905, Srbin, zemljoradnik. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Ljubana LJUBICA, 1936, Srpkinja, dijete. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Sime LJUBICA, 1921, Srpkinja, zemljoradnica. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Đure MACA, 1932, Srpkinja, dijete. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Gaje MILE, 1898, Srbin, zemljoradnik. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ MILE, 1862, Srbin, zemljoradnik. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Ljubana MILKA, 1930, Srpkinja, dijete. Zaklana od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Nikole STANKO, 1894, Srbin, zemljoradnik. Zaklan od ustaša 7. 1. 1942. u Trstenici.
   JAKŠIĆ Sime NIKOLA, 1926, Srbin, zemljoradnik. Služio u selu Ribari; ubijen od ustaša 24.12. 1941. u šumi Mlađe kod Skakavca.
   JAKŠIĆ Luke ADAM, 1903, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Sime BRANKO, 1936, Srbin, dijete. Ubijen od ustaša 20.1.1942. u Čemernici – Ratković strana.
   JAKŠIĆ Sime DUŠAN, 1920, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Rade DUŠAN, 1902, Srbin, zemljoradnik. Odveden 10. 5.1941. u logor Danica, a odatle u logor Jadovno kod Gospića gdje je ubijen od strane ustaša.
   JAKŠIĆ Rade ĐURO, 1900, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ EVICA, 1898, Srpkinja, zemljoradnica. Odvedena od kuće 20. 1. 1942. i ubijena od
   ustaša u Glini.
   JAKŠIĆ Đure LUKA, 1918, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2.8.1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Petra LUKA, 1870, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8.1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Luk eMIĆO, 1891, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Pavia MILICA, 1895, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena od ustaša 21. 1. 1942. u Batinovoj Kosi.
   JAKŠIĆ Petra MILOŠ, 1914, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Dure MILKA, 1905, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena od ustaša 7. 10. 1942. u Batinovoj Kosi.
   JAKŠIĆ Petra NIKOLA, 1910, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Sime NIKOLA, 1933, Srbin, dijete. Ubijen od ustaša 20. 1. 1942. u Čemernici – Ratković strana.
   JAKŠIĆ Luke PAVAO, 1904, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Stojana PETAR, 1892, Srbin, zemljoradnik. Ubijen od ustaša 21. 1. 1942. u Batinovoj Kosi.
   JAKŠIĆ Adama PETRA, 1925, Srpkinja, zemljoradnica. Odvedena 21.1. 1942. i ubijena od ustaša u Glini.
   JAKŠIĆ Sime PETRA, 1921, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena od ustaša 21. 1. 1942 u Batinovoj Kosi.
   JAKŠIĆ Pavia RADE, 1918, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Stojana SIMO, 1902, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Miloša STANA, 1937, Srpkinja, dijete. Ubijena od ustaša 21. 1. 1942. u Batinovoj
   Kosi.
   JAKŠIĆ Adama STEVO, 1921, Srbin, zemljoradnik. Otišao na pokrst 2. 8. 1941. i ubijen od
   ustaša 3. 8. 1941. u Glini.
   JAKŠIĆ Đure DRAGICA, 1917, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena od Nijemaca 22. 1. 1943. u
   Blatuši.
   JAKŠIĆ Pavia MILOŠ, 1882, Srbin, zemljoradnik. Ubijen od ustaša 3. 8. 1941. u Blatuši.
   JAKŠIĆ Laze DRAGA, 1941, Srpkinja, dijete. Zaklana od ustaša 27. 12. 1941. u Golinji.
   JAKŠIĆ Laze DUŠAN, 1938, Srbin, dijete. Zaklan od ustaša 27. 12. 1941. u Golinji.
   JAKŠIĆ Pane JOVAN, 1883, Srbin, zemljoradnik. Odveden i ubijen od ustaša 31. 7. 1941. u šumi Kobiljača kod Bučice.
   JAKŠIĆ Stevana KOJO, 1913, Srbin, zemljoradnik. Odveden i ubijen od ustaša 31.7. 1941.
   u šumi Kobiljača kod Bučice.
   JAKŠIĆ Pavia MARKO, 1904, Srbin, zemljoradnik. Odveden i ubijen od ustaša 31. 7. 1941.u šumi Kobiljača kod Bučice.
   JAKŠIĆ Tome MARTA, 1878, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena i spaljena od ustaša 27. 12.
   1941. u vlastitoj kući – Golinja.
   JAKŠIĆ Stojana MILE, 1901, Srbin, zemljoradnik. Odveden i ubijen od ustaša 31. 7. 1941. u šumi Kobiljača kod Bučice.
   JAKŠIĆ Jovana MIRKO, 1909, Srbin, zemljoradnik. Odveden i ubijen od ustaša 31. 7. 1941. u šumi Kobiljača kod Bučice.
   JAKŠIĆ Laze NADA, 1941, Srpkinja, dijete. Zaklana od ustaša 27. 12. 1941. u Golinji.
   JAKŠIĆ STANA, 1900, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena od ustaša januara 1942. u Boviću.
   JAKŠIĆ Gligorija STANA, 1919, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena od ustaša 27. 12. 1941.
   u Golinji.
   JAKŠIĆ Save STEVAN, 1896, Srbin, zemljoradnik. Odveden i ubijen od ustaša 31. 7. 1941.
   u šumi Kobiljača kod Bučice.
   JAKŠIĆ Miloša BOJA, 1906, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena i spaljena od ustaša u vlastitoj kući 16. 9. 1941. u Peckoj.
   JAKŠIĆ Pavia JOVAN, 1891, Srbin, kovač. Ubijen od ustaša 6. 8. 1941, na Mehinom Stanju
   kod Velike Kladuše.
   JAKŠIĆ Miloša MATIJA, 1901, Srbin, trgovac. Odveden 15. 7. 1941. i strijeljan od ustaša
   u Karlovcu.
   JAKŠIĆ Matije MILAN, 1925, Srbin, zemljoradnik. Ubijen i spaljen sa majkom Bojom od ustaša 16. 9. 1941. u Peckoj.
   JAKŠIĆ Miloša MILE, 1890, Srbin, kovač. Ubijen od ustaša 6. 8. 1941. na Mehinom Stanju
   kod Velike Kladuše.
   JAKŠIĆ Nikole MILE, 1923, Srbin, zemljoradnik. Ubijen od ustaša 11. 5. 1942. u Petrovoj gori.
   JAKŠIĆ Sime PAVAO, 1905, Srbin, narednik bivše jugoslovenske vojske. Ubijen od ustaša
   31. 7. 1941. u Perni – pošao da im se preda.
   JAKŠIĆ Jovana PETAR, 1939, Srbin, dijete. Ubijen od ustaša 11.5. 1942. u Petrovoj gori.
   JAKŠIĆ Vuje RADE, 1924, Srbin, nju kod Velike Kladuše. zemljoradnik. Ubijen od ustaša 6. 8. 1941. na Mehinom Sta-
   JAKŠIĆ Mile SIMO, 1925, Srbin, zemljoradnik. Ubijen od ustaša 6. 8. 1941. na Mehinom Stanju kod Velike Kladuše.
   JAKŠIĆ Petra STEVAN, 1924, Srbin, zemljoradnik. Ubijen od ustaša 6. 8. 1941. na Mehinom Stanju kod Velike Kladuše.
   JAKŠIĆ Sime STOJAN, 1902, Srbin, detektiv u Zagrebu. Ubijen od ustaša 1941 nepoznato gdje.
   JAKŠIĆ Mojsije MILICA, 1883, Srpkinja, zemljoradnica. Ubijena od ustaša 8. 5. 1942. u Poljanima.
   JAKŠIĆ Petra MIRKO, 1907, Srbin, zemljoradnik. Odveden maja 1941. u logor Danica kod Koprivnice, prebačen i ubijen od ustaša 1941. u logoru Jadovno kod Gospića.
   JAKŠIĆ Đure MILAN, 1921, Srbin, radnik-štriker. Član KPJ od 1939. godine, bio u zatvoru prije rata 105 dana. Odveden od ustaša 22. 6. 1941. i ubijen u logoru Jadovno kod Gospića, zajedno sa Gajom Basta
   JAKŠIĆ Mile MARICA, 1885, Srpkinja, zemljoradnica; umrla 1944. u Glini u bolnici.
   JAKŠIĆ Nikole DRAGICA, 1912, Srpkinja, zemljoradnica. Živa spaljena od ustaša 10. 4. 42. u Katinovcu.
   JAKŠIĆ Đure STANICA, 1904, Srpkinja, zemljoradnica; umrla 5. 4. 1943. kod Duvna – u izbjeglištvu za vrijeme 4. neprijateljske ofanzive.
   JAKŠIĆ Đure STOJA, 1903, Srpkinja, zemljoradnica; umrla 21. 6. 1943. u Katinovcu po povratku iz izbjeglištva – iz Bosne.
   JAKŠIĆ Laze VASILIJA, 1882, Srpkinja, zemljoradnica; umrla 9. 4. 1943. u Katinovcu po povratku iz izbjeglištva – iz Bosne.

   BORCI

   JAKŠIĆ Petra LJUBAN, 1914, Srbin, zemljoradnik. Poginuo kao borac – roguljaš 3. Bataljona 1. KPO 31. 3. 1942. na Petrovcu – Petrova gora.
   JAKŠIĆ Miloša PAVAO, 1928, Srbin, zemljoradnik. U NOV od 19. 10. 1944; poginuo kao borac 2. brigade 8. divizije 23. 11. 1944. kod Josipdola.
   JAKŠIĆ Petra PETAR, 1920, Srbin, zemljoradnik. U NOV od 16. 9. 1942. Poginuo kao desetar 13. proleterske brigade 12. 2. 1944. u Bosni.
   JAKŠIĆ Stevana PETAR, 1924, Srbin, zemljoradnik. U NOV od 19. 8. 1942. Poginuo kao vodnik 1. brigade 8. divizije maja 1944. na Poljanku, kod Plitvica.
   JAKŠIĆ Stevana RADE, 1927, Srbin, zemljoradnik. U NOV od 15. 7. 1942. Poginuo kao borac 4. crnogorske brigade februara 1944. u Crnoj Gori.
   JAKŠIĆ Đure SIMO, 1920, Srbin, zemljoradnik. U NOV od 17. 8. 1942. Poginuo kao delegat voda 3. brigade 8. divizije 11. 10. 1943. kod Oštarija.
   JAKŠIĆ Mile STOJAN, 1927, Srbin, zemljoradnik. U NOV od 17. 1. 1944. Poginuo kao borac 3. brigade 8. divizije 18. 10. 1944. kod Drežnika – Kordun.
   JAKŠIĆ Stojana SLAVKO, 1926, Srbin, đak gimnazije. Borac i član SKOJ-a u PO Pecka od 10.8. 1941. Poginuo kao komesar bataljona 3. brigade 8. divizije aprila 1945. u Primišlju.

   Izvor: Baić, Dušan – Kotar Vrginmost u NO borbi 1941-1945, Vrginmost 1980.

   link sa interneta: http://www.znaci.net/00001/142.htm

   Odgovori

10. 20. februar 2019. u 15:43

    Mihajlo

    Pozdrav svima,
    ako neko može da pomogne u istraživanju rodoslova moje loze Jakšića, bio bih mu veoma zahvalan, elem, da krenem od početka….
    Moj pokojni otac je Đura Jakšić rođen 1933. u selu Rosulje kod Hrvatske Kostajnice, preminuo 1994. u Beogradu.
    Moj deda po kome nosim ime je Mihajlo Jakšić rođen 1898.god nemam podatak gde a preminuo 1965. u Novom Sdau gde je i sahranjen.
    Moj praded Ljubomir Jakšić nemam podatak kad je rođen a sahranjen je u okolini Hrvatske Kostajnice selo čini mi se Utolica između 1922. i 1928. imao sam tačan podatak koji trenutno ne mogu da pronađem.
    Ono što o pradedi znam je da je bio oženjen Evicom, da se na područje Kostajnice doselio navodno iz Like ( okolina Gračaca , stric je moj pominjao neka “Jezera”… ) a krajem 19. i početkom 20.veka je par puta išao za Ameriku nakon čega se vratio ili naselio u okolinu Kostajnice gde su na reci Uni imali mlin. Početkom II svetskog rata veći deo je otišao za Novi Sad.
    To bi u najkraćim crtama bilo putešestvije mojih Jakšića koje mi je poznato a rad sam saznati više…
    Unapred hvala.

    Mihajlo Jakšić

    Odgovori