Poštovani,
ova stranica je u pripremi.
Pozivamo vas na saradnju.
Pošaljite nam svoj prilog, sve što znate o ovom prezimenu na osnovu usmenog predanja ili citiranjem navoda iz knjiga (navedite kojih) ili onog što je već objavljeno na ostalim internet sajtovima (napomenite kojim).
Obavezno napišite i koju krsnu slavu slavite i područje u kojem se ovo prezime pojavljuje.
Navedite i ime poznate ličnosti (gde je rođen-a, čime se bavi), koja nosi ovo prezime.
Vaš prilog ostavite u komentaru ili pošaljite na i-mejl:
2. novembar 2018. u 05:08
Vojislav Ananić
RADAN (p), u Žiljevu, Maljevcu, Šehovini (Nevesinje), Berkovićima (Dabar, Stolac) i Zagradacu (Gacko). Porijeklom su iz Vraćenovića (Nikšić). U Žiljevo su doselili oko 1710. godine, a prethodno su boravili u Mekoj Grudi (Bileća) i Šehovini. U Moljevac su došli iz Šehovine (59:231,236). I u Berkovićima su Radani starinom iz Vraćenovića: “Došao je Boško Tešanov s braćom Lazarom. Ćetkom i Radom iza kuge”. Slave Nikoljdan (248:40). U Zagradac su doselili s Meke Grude pred Prvi svjetski rat (147:590). Ima ih nastanjenih i u Mostaru.
Izvor: Risto Milićević – Hercegovačka prezimena, Beograd, 2005.
18. oktobar 2019. u 17:59
Miroslav Radan
U zapisu Andrije Luburića, u arhivu Srbije u Beogradu, piše:
„Radani
Radani se zbog krvi rasele iz Riđana i nasele u Podvrš đe su stali za dugo vrijeme. Zbog krvi se rasele u: Zalom, Podveležje, Trusinu, Stolac, Odžiće itd. 1830. g. U Preraca pogine Savo Radan (1790 – 1830) od crnogoraca – Zaknića (?). Sina mu Vidaka povede Vasilj iz Preraca (đe mu se otac bio rodio 1790.g.) u Odžiće. Savo (1790-1830) Simov, Vilipov, Lekin. Knez Leka im reče, kad nalete na tursku krv: „nesretne ste krvi no se raselite – rasturite – po svijetu.“ Tako i učine.“
Mjesto Podvrš se nalazi u području Vraćanovića u Crnoj Gori.
Osnovni podaci o Riđanima:
„Profesorka Petrović izvodi pretpostavku da Riđani vode porijeklo od jednog zajedničkog pretka koji nosi ime Riđan, a čiji su potomci nosili prezime Riđanovići oko kojih je kasnije obrazovano pleme Riđana. Prvi pomen Riđanovića tj. Riđana odnosi se na zapis iz Dubrovačkog arhiva koji se javlja 1335. godine. Ponovno javljanje ovog imena dešava se tek 1412. godine.“
Na isto sajtu se navodi sljedeće:
„Pretpostavka je da su Riđani naseljavali oblast koja je bila udaljena od Dubrovnika i Kotora pa s obzirom da nijesu dolazili često u kontakt sa stanovništvom ovih gradova nije ostalo ni puno zapisa o njima u ranom periodu. Oni su se kasnije preselili u oblast bliže ovim gradovima. Tu pretpostavku bi mogla opravdati i legenda prema kojoj su Riđani naseljavali jedan dio područja današnje nikšićke opštine. Ovome u prilog ide i naziv sela Riđani u Nikšićkom polju“
Između ostalog se navodi:
„Zadnji pomen ovog plemena je iz 1749. godine i pominje se sin kneza Riđana koji se pridružio „Vijeću glavara Crne Gore“ i koji je u njega primljen a pleme Riđana je priključeno Crnoj Gori a njegovi članovi priznati za Crnogorce. Na njihovoj teritoriji nastala su tri nova plemena i to: Krivošije, Grahovo i Nikšićke Rudine.“
Godine 1985. istoričarka iz Crne Gore Dušanka Bojanić je pronašla i pregledala jedan popis „Vlaha“ u Hercegovačkom sandžaku u Arhivu Predsjedništva vlade Turske. Uveden je pod brojem TTD 995 (Tapu Tahrir Defterleri No 995), a vodi se u katalogu kao prijepoljski. Defter sadrži 157 strana, formata 32 x 11 sm, a nema naslovnu stranu.
Prvi popis Riđana napravljen je u okviru popisa Hercegovačkog sandžaka 1477. godine. Popisana su samo tri džemata (zajednice) „Vlaha“ (ukupno 71 domaćinstvo). Tu se indentifikuju Nudo i Grahovo.
Istovremeno je objavljen i nešto kasniji, ali i opširniji popis Riđana koji se imenuje kao Nahija. U oba popisa je nađeno prezime Radan, kao domaćinstvo u Riđanima.
Dakle, u objavljenom popisu koji nosi naziv:
„POPIS ZAORJENSKOG PLEMENA RIĐANA S KRAJA XV VIJEKA“
autora: Mitar Pešikan i Dušanka Bojanić su:
Prvi popis u kome se nalazi prezime Radan u sljedećem obliku:
XI Džemat Radosav v Herak
16 selo Vrsna t. Riđan
pod rednim brojem 8. piše:
MilAš Radan ef 7i,
a ukupno je na spisku 15 prezimena. Ovo ukazuje na spisak broj 7, neoženjenih. Ovdje, vjerovatno nije ni Milaš ni Mileš nego Miloš, ali je problem u prevodu sa Turskog.
U čitavom ovom spisku su prvo imena, a onda prezimena. U nekim spiskovima su prvo prezimena.
Drugi popis u kome se između imena i prezimena nalazi i prezime:
Radan radan 160 8
Na spisku je ukupno 877 porodica, a ispred navedenog reda Radan je 278 prezimena.
Oznaka 160 je oznaka mjesta, a odnosi se na mjesto Vrsna (wyrsne), džemat Radosav v. Herak.
Prema kazivanju jedne žene u Mekoj Grudi, oko 1980. godine, a i prema knjizi dr. Jefta Dedijera, Radani potiču iz Vraćanovića (Oputna Rudina). Vraćanovići se nalaze između Vilusa i Bileće.
Kazivanje ove žene, jedne veoma drage, ljubazne i gostoljubive starice (u kući odmah iza gostione) glasi: „Kada se ženio jedan od braće, u Vraćanovićima, (ovo se moglo desiti i ranije u drugom mjestu jer nisam naišao još na neki dokaz ovoga) trebalo je da prvu noć sa mladom spava aga. Brat od mladoženje se obuče kao mlada, sačeka agu u sobi, izvuče nož i ubije ga. Zakopaju leš na ognjištu. Bojeći se da ih ne otkriju pobjegnu i nasele se u Mekoj Grudi (između Bileće i Gacka). Brat age je tražio svog brata, posumnjao, i poslije oko godinu dana sazna da su ga oni ubili i gdje su te dođe u Meku Grudu da se osveti. Dugo je posmatrao i jedne noći se privuče kod tora i u torarici ubije ovoga što je agu ubio.
Poslije ovoga, ostali su morali da bježe dalje.
Od dva brata: Radana i Vukajla prozvali su se Radani i Vukajlovići, prema njihovim imenima. Treći brat je pravio samare (od drveta) pa su se od njega prozvali Drvendžije.” Sve tri ove porodice i danas slave istu slavu Nikoljdan, a prislužuju Tomindan.
U Arhivu Srbije u Beogradu sam, u februaru 2013. našao sljedeći podatak (Andrija Luburić), citiram: „Miloš Vukajlović rođen je 1789. od oca Đoka. Vele da su od jednog brata Đokova Drvendžije, a od Rada Radani.“ E sad, svejedno kako se taj predak zvao: Škeran, Šćepan ili Đoko (kako se različito navode u pojedinim šemama) postoji velika mogućnost da su Radani, Vukajlovići i Drvendžije od tri brata.
Oni su doselili u Nevesinje. I danas ima Radana u Mekoj Grudi.
Gdje su se tačno naselili u Nevesinju nepoznato je. Najvjerovatnije je da su se naselili na Zalom. Tako je govorio Aleksa Radan, ali Andrija Luburić piše da su se naselili u „Zalom, Podveležje, Trusinu, Stolac, Odžiće itd.“. I danas u Zalomu ima Radana, na Riljima Vukajlovića, a u Kolešku Drvendžija (sva tri sela su vrlo blizu, jedno kraj drugoga).
Iz Zaloma je jedan od Radana došao u Miljevac, u Bilićevinu (između Miljevca, Batkovića i Žiljeva). Iz Bilićevine je jedan brat preselio u Miljevac i to u zaseok Kolakovinu, a jedan brat je preselio u Žiljevo.
Poznato je da je u Bilićevini živio Luka koga su zvali Ćokan i da se on preselio u Miljevac.
Od ovih Radana su i Radani u Sarajevu, u selu Tilava, a i ostali u Sarajevu. Oko 1975. godine, u avgustu, su Simo Radan i njegov sin, koji je radio kao advokat, iz Sarajeva došli u Miljevac da vide odakle im je porijeklo, jer su znali da im je porijeklo odatle i čitav dan su bili sa Aleksom Radanom pred njegovom kućom i pričali su, najviše o tome.
Na Vilusima, na jednom veoma strmom brdašcetu nalazi se jedno groblje i u njemu je jedna nadgrobna ploča na kojoj je uklesan rodoslov bratstva Bulajić i jasno se vidi na jednoj grani da piše Radani iz Hercegovine. Po ovome je prezime Radana u Vraćenovićima bilo Bulajić.
Evo još nekih citata iz Arhiva Srbije, izvađenih 2013. godine, a koji potkrepljuju neke dosadašnje navode.
A. Luburić,
„Radani, stali su na sred Vraćanovića pod Gredu. Odsele se zbog krvi oko 1830. Digne ih jedna kuća najpošlje.“
„…neki od Komara se oženi od Radana c Vraćanovića i imade sinove: Pera (1770 rođ.), Mićana i Rista. itd.
Što znači da su Radani u Vraćanovićima bili prije 1770. god. (vjerovatno u Podvrši jer je to područje Vraćanovića).
Andrija Luburić,
Dragaš
Šoroje Boroje Vujo Rade
Vujačići Bulajići Vučetići Radovići Lučići
Vujovići (Bileća) Bumbići Delibašići Trćaci
Todorovići
Ćorovići
Luburići Radani Ćurkovići
Jakšići Vukajlovići Nikolići
Stevanovići Drvendžije Agrami
Cvijetići Banovići
Perišići Pekovići
Popovići Bučiline
(1650)? Šašoroge
(Možda su se neka prezimena pomjerila prilikom kopiranja, ali za Borojevu liniju su tačna)
U istom dokumentu piše:
„Grahovo: Prešao je iz Kuča Dragaš sa ženom i 4 djece u Drekaloviće. Ubiju ga Čevljani (vratio se po kokota).
4 sina: Boroje, od njega su Bulajići, koji su se nekad prezivali Borojevići.
Šoroje, od njega su Vujačići (sa ostalim bratstvima)
Majo, od njega su Delibašići,
Luka, od njega su Vučetići.“
U zapisu Andrije Luburića, piše:
„Radani
Radani se zbog krvi rasele iz Riđana i nasele u Podvrš đe su stali za dugo vrijeme. Zbog krvi se rasele u: Zalom, Podveležje, Trusinu, Stolac, Odžiće itd. 1830. g. U Preraca pogine Savo Radan (1790 – 1830) od crnogoraca – Zaknića (?). Sina mu Vidaka povede Vasilj iz Preraca (đe mu se otac bio rodio 1790.g.) u Odžiće. Savo (1790-1830) Simov, Vilipov, Lekin. Knez Leka im reče, kad nalete na tursku krv: „nesretne ste krvi no se raselite – rasturite – po svijetu.“ Tako i učine.“