Poreklo prezimena, selo Kamenjača (Trstenik)

Poreklo stanovništva sela Kamenjača, opština Trstenik – Rasinski okrug. Prema knjizi Momčila R. Todosijevića „Podgočka naselja trsteničkog kraja“, izdanje Beograd 2008. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan

Položaj sela.

Selo se nalazi u srednjem toku Lopaške reke, desne pritoke Zapadne Morave, na 11 kilometara jugoistočno od Trstenika. Smešteno je na 195-280m nadmorske visine, na padinama Karaule (311m), Dela (265m), Carine (325m) i Jazvine (311m). Iako se nalazi pored reke, nema veće plodne ravnice, već se od reke odmah dižu dosta strme strane, na i sama dvorišta nemaju ravnu površinu za lokaciju zgrada, što je uslovilo da su štale pored samog puta.

Tip sela.

Nasenje je zbijenog drumskog tipa, sa malim i nepovoljnim dvorištima i okućnicama. Selo čine grupe kuća Radovića, Žunjana, Rakovaca, Jeremića, koje nisu izdvojeni zaseoci.

Ime sela.

Nije poznato po čemu selo nosi ime. Postoje legende o tome. Selo se nalazilo pored granice koja je bila uspostavljena posle Drugog srpskog ustanka. Kažu da se ratovalo sa Turcima, a meštani su donosili kamenje da gađaju Turke. Po tome što su  branioce šanca snabdevali kamenjem nazvani su Kamenjačani.

Ima još nekoliko legendi, ali sve se vezuju za kamen. Verovatnije je da su ime Kamenjačani dobili po tome što su bili vešti zidari kamenom, pa po tome i selo Kamenjača. Ako su se Radovići prvi naselili sa obale Jadranskog mora u Crnoj Gori, gde je postojalo selo Radovići, sigurno je da su tradiciju dobrih majstora zidara preneli u ovaj kraj, pa su postali poznati i traženi zidari kamenom, tako da je za obližnja naselja počeo da se ustaljuje naziv za te zidare kamenom “kamenjačani“ a zatim i naselje Kamenjača.

Postanak sela.

Selo spada u mlada naselja. Prvi put kao selo evidentirano je 1859. godine u popisu broja domova i stočnog fonda. Prvobitna lokacija bila je dalje od reke, prema Delu i Karauli. Ta dosta prisojna i strma strana nije odgovarala za domaćinstva pa su se stanovnici iselili pored puta Lopaš – Jasikovica, a gde su prvobitno bile kuće ostao je naziv – potes Kućišta.

Zemlje i šume.

Potesi:

Belušina, prostire se od lopaškog groblja pa jugozapadno. Ovo su uglavnom njive. Carine je veliki potes severozapadno od Kamenjače. Nekada su tu bili sve vinogradi sa vrlo kvalitetnim grožđem. Sada su to vinogradi, ali ima njiva i sa drugim kulturama. Bađirevac je potes pod šumom. Osoj je sa leve strane Lopaške reke. Ovaj potes je pod šljivama i šumom. Jazvine je deo sela prema vrhu zvanom Karaula. Parcele su dosta usitnjene. Njive su u proseku nešto veće od 10 ari.

Vode.

Kroz selo protiče Lopaška reka. Retko da presuši neke godine. Ima jedan izvor iznad Jeremića koji je pretvoren u bunar. Bunari nisu sa dubokom vodom. Izgrađen je vodovod 1971. godine, za više sela, sa kaptažom u Počekovini.

Ostali podaci o selu.

Selo ima svoju slavu, bogomolju koju slavi celo selo – Veliki Spasov dan. Selo tog dana izlazi na litije, zajedničko moljenje, a zatim se primaju gosti: rođaci i prijatelji iz drugih sela.

Zapis je kod Groblja.

Groblje se nalazi od sela prema potesu Carine, uz brdo od familije Jeremića.

Poreklo stanovništva.

-Veličkovići

Veličko je rođen oko 1800. godine. Doseljen zajedno sa Radovićima. Imao je tri sina: Radosava (rođ. 1823), Agatona (1828) i Jevtu (1835). Umro je 1839. godine. Kod Jevtine žene ili ćerke predak Radovića dolazi na miraz i to su, dalje, Radovići. Zabeleženo je 1859. god. da je Agaton Veličković bio jedan od boljih pčelara.

Slava: Sv. Đorđe.

Broj domova: Kamenjača 5, Vršac 3, Donja Crnišava 1.

-Žunjani

Postojbina familije je Morača, a doselili se iz sela Žunje sa Kopaonika. Na ovaj prostor doseljena su tri brata: Mihajlo i Mladen u Kamenjaču, a Vučo u Lopaš. Brojna je familija, ali su dosta raseljeni po drugim mestima. Žunjanin Živko i Ljuba poznati su kao dobri stočari. Radmanov Mihajlo je profesor fizičke kulture i dugo godina radi kao trener rukometnih ekipa.

Slava: Sv. Arhanđel i Gospođin dan.

Broj domova: Kamenjača 12, Počekovina 7, Trstenik 2, G. Omašnica 2, Bučje 1, Kruševac 2, Beograd 1, Ribnik 1, D. Omašnica 1, Jasikovica 1, Selište 1, Slovenija 1, G. Gračac 1, Vrnjačka Banja 1.

-Jeremići, Davidovići, Boćani

Postojbina Jeremića je Stublica, Gornji Pješivci. Nepoznato je odakle su doseljeni. Prvi se pominju Marinko i David. Pri dolasku bili su Jeremići (Marinko, Mijajlo i David). Kasnije Marinkov sin Ignjat bio je  Marinković, a Davidov sin Jovan – Davidović. Nešto kasnije Marinkovi i Mihajlovi potomci prihvataju prezime Jeremić, a Davidovi potomci Davidović. David se pojavljuje i sa prezimenom Nikolić, po ocu Nikoli. Blagojev Branislav prihvata prezime Boćanin, pa isto zadržavaju njegovi potomci. Mladenov otac David poginuo je u Prvom sv. ratu. Mijuško Stojanov bio je direktor Trgovačkog preduzeća “’Jedinstvo”. Jeremić Mijuška Milan, r. 1943, pukovnik je u penziji. Završio vojnu akademiju, kurs komandanta bataljona i KMA KoV. Bio je na dužnostima komandira voda, komandanta brigade, do načelnika roda pešadije u KOGB. Ima veliki broj priznanja. Penzionisan po zahtevu. Živi u Beogradu. Pantelijin, sin Milovan, je izvrstan majstor stolar. Vitomir, sin Dobrilov, svestran je majstor metalac. Milutinov sin Goran je lekar. Milanova najstarija ćerka Olivera, profesor je na fakultetu u Beogradu. Doktorirala na Mašinskom fakultetu u Beogradu.

Slava: Sv. Petkovica.

Broj domova: Kamenjača 4, Beograd 1, Trstenik 2, Čairi 1, Vrnjačka Banja 1, Jasikovica 2, Bučje 1, Gornji Ribnik , Globoder.

-Milenkovići

Milenko se doselio oko 1820. iz Crne Gore. Prvi se pojavljuju braća Miloš (rođ. 1813) i Jovan (rođen oko 1820), Vujica (1835), Bogoljub (oko 1850) i sin Vasilije (1881) Za ove se ne zna da li imaju potomke.

Slava: Sv. Đorđe.

Broj domova: Kamenjača 3, Stopanja 1, Lopaš 1.

-Radovići

Postojbina Radovića je Crna Gora, selo Radovići na obali mora. Pri dolasku bili su Radulovići. Po Milutinu, njegovi sinovi i unuci, Vučko i Đorđe i njihovi sinovi, bili su Milutinovići. Vučkovi unuci bili su Vučkovići. Andreja i njegov brat Markov otac bili su Radulovići, kao i njihovi sinovi. Đorđevi sinovi Gligorije i Milorad i unuci bili su Đorđevići, kao i Gligorijeva i Miloradova polubraća Đurđe i Grujica. Luka je bio Andrić. Markovi su (sin Mihajlo) Marković. Marko je otišao na miraz u Donji Ribnik, u Aćimoviće. Pojavljuju se Jevta i Veličko, a potomci vezuju Jevtu za Vučka (a u arhivskoj dokumentaciji je sin Velička i ima ćerku Miladiju). U tu kuću na miraz dolaze Radovići. Doselili se, pre Prvog srpskog ustanka, Radul sa sinovima i unucima. Sinovi su rađani krajem 18. i početkom 19. veka, a unuci početkom 19. veka. Gligorijev Milorad poginuo u Prvom sv. ratu. Zidar Rajko bio je poznat majstor u ovom kraju.

Slava: Sv. Ćirik.

Broj domova: Počekovina 3, Lopaš 3, G. Ribnik 1, Beograd 1, D. Ribnik 2, Kragujevac 1, Kamenjača 10, Trstenik , Kruševac 3, Herceg Novi 1, Globoder 2, Novi Sad 1, Vrnjačka Banja 2, Hrvatska 1, Veluće 3, Grabovac 1, Užice 1, Medveđa 1.

Radović Milutina Ljubivoje je rođen u Lopašu 1951. todine. Završio je bogosloviju u Prizrenu. Službovao u Lukama, Ivanjici, Pirotu, a od 1996. godine starešina je crkve Lazarice. Odlikovan je s pravom nošenja zemalja naprsnog krsta. Piše kao saradnik u kruševačkoj Pobedi i u listu Pravoslavlje.

Radović Mirče Radovan rođen je 1951. godine. Završio gimnaziju i VMT u Trsteniku. Radio u IHP “Prva petoletka„ u Počekovini kao direktor Zadruge “Poljoprivrednik”. Bio je u dva saziva poslanik Skupštine Srbije, a u jednom sazivu poslanik Savezne skupštine. Sada je na izbornoj funkciji predsednika Opštine Trstenik. Aktivno se bavio košarkom, igrao u klubovima saveznog ranga.

Radović Milovana Miodrag – Žuća je završio učiteljsku školu u Jagodini, a zatim Pravni fakuptet. Bio je na vrlo odgovornim funkcijama, a najduže javni tužilac u Kragujevcu.

Radović Milutina Miodrag je rođen u Kamenjači 1945. todine. Doktor je književnih nauka. Gimnaziju završio u Kruševcu, a Filozofski fakultet u Beogradu 1968. godine, gde je magistrirao i doktorirao (1980) temom “Poezija Laze Kostića i njeni izvori u zapadnoevropskim književnostima”. Živi i radi u Novom Sadu. Od 1969. do 1970. godine bio bibliotekar u Matici srpskoj u Novom Sadu, a od 1972-1975. lektor Srpskog jezika i književnosti na Univerzitetu u Lionu. Od 1976-1979. asistent za svetsku književnost Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, od 1984. godine vanredni je profesor, a za redovnog profesora i šefa katedre za Svetsku književnost izabran je 1987. godine. Autor je većeg broja knjiga. Prevodi sa francuskog i nemačkog jezika.

-Rakovci

Predak im je doseljen iz sela Rakovci. Od prvih se pominju: Anđelko, Vukoje i Mijajlo. Po njima, njihovi sinovi i unuci bili su Anđelkovići, Vukojevići i Mijajlovići. Ime Milisav pojavljuje se dva puta, od različitih roditelja, pa je bilo dosta teško nastaviti granu. Početkom 20. veka ističe se sa velikim ugledom u selu Mirko, pa ga selo predložilo 1929. godine, u čast rođenja princa Andreje Karađorđevića, i dobio je Orden Sv. Save V reda.

Slava: Sv. Luka.

Broj domova: Kamenjača 12, Trstenik 3, Kruševac 3, D. Crnišava 1, Beograd 1, Vojvodina 1, Lopaš, Vr. Banja 1, Vel. Plana1,  Donja Omašnica1,Odžaci 1.

Doseljeni u Kamenjaču u HH veku

1. Pavlović Branislav iz Omašnice, u Žunjane;
2. Vučić Zoran iz Golubovca, u porodicu Žunjanin Smiljka i ćerke mu Nade;
3. Atanasković Antonije iz Riđevštice, u Kamenjaču pa u Lopaš;
4. Egerić Živko iz Riđevštice, u porodicu Veličković Radojka i ćerke mu Danice;
5. Vukosavljević Aleksandar, u Rakovce;
6. Miodragović Momčilo, naselio se iz Leskovice;
7. Ristić Vladan iz Bresnog Polja, dovela ga majka udajom u Radoviće;
8. Smiljković Radojko iz Jasikovice, došao u Rakovce;
9. Cvetković Jova i Milen iz Lopaša, došli u Žunjane;
10. Mandžukić, doseljen iz Čaira (miraz).

IZVOR: Prema knjizi Momčila R. Todosijevića „Podgočka naselja trsteničkog kraja“, izdanje Beograd 2008. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan