Poreklo prezimena, selo Banjska Reka (Zvečan)

Poreklo stanovništva sela Banjska Reka, opština Zvečan – Kosovskomitrovački okrug. Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Banjska Peka, ,,Baštanska Rijeka “ je na levoj strani Banjske Reke, u sklopu šumovitih brda Borova na desnoj strani reke, Guvnine i Čukare na njenoj levoj strani.

Tip sela.

Kuće su u dolini, grupisane u nizu po rodovima, a kraj Guvnina naziva se po istoimenom brdu.

Vode.

Voda se upotrebljava s tri „kladenca“, a rod Vukajlovići imaju česmu. Na Leštaku je izvor Kladenac, a niže njega je privatna vodenica.

Zemlje i šume.

Njive su male, u stsšnjenoj dolini i po stranama brda, dobre rodnosti. One su na mestima koje se nazivaju: Orlovac, Laz, Krčevina, Velika Njiva, Zelenjak, Busača, Podkoliba, Ograđa, Gnjila, Javor, Blata, Đurkova Njiva, Čarenac, Kamenice, Kamenjača, Borova, Belo Kamenje, Valoga, Prisoje, Radov An, Jova, Kućište; šume i ispaše su seoske i državne u Borovoj Šumi, Bajovu Potoku, Zlom Potoku, Njeskovoj Glavi, Prkaču, Gradini (između Prkača i Zlog Potoka), Debelom Brdu, u Dolini Junačke Reke, Velikom Dubu, Preslu, Busači u Prisoju, kod Beloševe Bare y Orlovcu, Vukovoj Dolini i Papradini; senokosne livade su na mestima Zelenak, Velika Livada, Padinske livade i Crešnica. Na Kamenici ima tri privatne vodenice. Jedno mesto pored Banjske Reke naziva se Ribnjak.

Istorijat, starine i ostali podaci o selu.

Po Banjskoj povelji kralj Milutin darovao je oko 1316. godine manastiru Banjskom uz druga sela i „Banie Polie“. Položaj tom starom selu pogrešno je odredio A. M. Purković negde u župi Rasu. Po redu izlaganja u povelji ono je bilo kod banjskog sela Bresnice. Godine 1711. ono je bilo timarsko selo „Banovo Polje“, a 1832. godine zabeleženo je kao selo „Baštanička Rijeka“, svakako podignuto na mestu zapustelog sela Banova Polja. U selu, sa leve strane reke, ima staro groblje. Po M. Veselinoviću krajem prošloga veka „u selu Banjskoj (a to će biti selo Banjska Reka) ima ponovljena crkvica sv. Nikole. Narod priča, da je ovo selo bilo mesto manastira Banjskog svetog Stefana, na Rogozni. Nedaleko od starog groblja je današnje hrišćansko. Vukajlovići imaju svoje posebno groblje. U njemu se sahranjuju i Antonijevići iz susednog naselja Jankova Potoka. Starih napuštenih rudarskih okana ima pored državnog puta koji vodi preko Njeskove Glave iz Banjske za Novi Pazar. Godine 1948. u selu je bilo 146 stanovnika.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Današnje selo osnovali su, po predanju, tri brata (Vukajlo, Miloš i Neško) koji su se doselili oko sredine 18. veka iz Lopata u Vasojevićima, starinom iz Hercegovine. Oni su na mestu današnjeg sela našli zaparloženu ledinu i veliku šumu. Od doseljene braće su današnji njihovi potomci:

-Vukajlovići, 6 kuća, Miloševići, 6 kuća, Neškovići, 2 kuća, slava Mitrovdan, a Petrovdan prekađuju. Jedna porodica Vukajlovića odselila se u Mitrovicu, a Vukajlovići u Jankovu Potoku su od njih; imaju odeljake Bojoviće u Orahivici pod Rogoznom.

Ostali rodovi u selu:

-Rašići, Milovanović, 1 kuća, Gvozdenović, 1 kuća, Miljković, 1 kuća, Stojnić, 1 kuća, slava Sv. Jovan Milostivi (12 H1), su Moračani; od njih su Rašići u naselju Jankovu Potoku.

-Javljanin, Milović, 1 kuća, Antonijević, 1 kuća, slava Sv. Nikola, otac doseljen iz Jove kod Banjske.

-Izvorci, Maksimovići, 3 kuće, slava Sv. Nikola, su Kuči, doseljeni iz Izvora na Rogozni, naselio ih aga još za vreme Turaka.

IZVOR: Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.