Poreklo stanovništva sela Muhovo, Grad Novi Pazar – Raški okrug. Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Muhovo, „Jemuovo“, sa svojim zaseocima, je u dolinama levih i najviših pritoka Ljudske Reke (Muhovske) i Ravnogorske Reke.
Tip sela.
Selo se deli na Gornje i Donje Muhovo. Oba naselja su u podnožjima planine Koznika, Jedre i Gradine. Kraj Donjega Muhova u dolini Luke naziva se Pejovača. U njemu je česma istog imena. Zaselak Grab je u prisoju Muhovice, zaselak Koznik na planini Kozniku, zaselak Ravna Gora je u dolini Ravnogorskog Potoka. Sva naselja su opkoljena šumovitim brdima: Jedrom, Koškovskom Kosom, Koznikom, Gradinom, Čukom, Razbojištem, Muhovicom i presedlinom Mališevcom prema Krću.
Vode.
Imaju izvorsku vodu i nekoliko „vada“, kojima se razvodi voda sa Golije po njivama i livadama na mestima: Breze, Vražja Glavica, Sastavci i njive pod Jedrom; za piće se upotrebljava voda sa izvora, reke i vada. U Pejovači je česma istog imena, u dolini Luke je česma Cerkovac, usred Graba je česma Vrblje, u Kozniku česma Crvenka. Muhovska Reka postaje od izvora Janine Vode, koji je na Starcu u susednoj Radaljici, a drugi izvor je u Pušini niže Graba. Ona ne presušuje, ali se njena voda razvodi po njivama i livadama, pa zato korito leti ostaje bez vode. Njena leva pritoka je Luka, koja prolazi Goveđim Dolom. Mesto kod ušća Luke naziva se Desetak.
Zemlje i šume.
Listopadna šuma je po brdima; najviše ima bukove, jer je zemljište dovoljno vlažno. Naročito su šumoviti ogranci Jedre, Koznik i Miljkov Krš, y kojima je gusta šuma utočište vukova, Divljih svinja i medveda. Ispaše su na brdima Petki, Grabljiču, Brežđu, Sjeničkom Dolu niže Koznika, a na Goliji su na Omaru i po Kolešnici do Muhovice. Na Goliji je četinarska šuma. Nazivi mesta sa ispašama na Kozniku su: Miljkov Krš, Kardašov Krš, Krćansko Buče, Galevski Vrhovi, Stupice, Tipac, Kurbanište (između Graba i Muhova, na kome muhamedanci žrtvuju stoku zverovima), Litice, Sedeće, Crvenka, Svrači Do, Grapski Do, Sinanov Do, Golo Brdo, Radenkov Potok, Muhovski Potok. Na levoj strani Muhovskog Potoka su pašnjaci: Glavica, Šiljak, Viseće, Bare i Begluk. Nazivi mesta na Jedri: Vršni Lazovi, Brezova Ravan, Krešine, Koritnik, Holijevke, Poprdljiva Dolina i Valoge. Njive su u dolinama i po stranama brda, ima ih pod Vražjom Glavicom i na Petki. Nazivi livada u Grabu su: Pejovača, Ravnogorsko Brdo, Buljin Potok, Ravnine, Zavojci, Velika Muhovica, Krnjača, Smaljovo Brdo, Bojovka, Prionovci, Miliševac, Dubara, Podkoznik, Sekulinac, Biševske Livade i Živa Bara. Njive i livade u zaseoku Kozniku: Sedlo, Buče, Lisnikovište, Javor, Dugačka Njiva, Strnovita Njiva, Krlje, Lazovi, Iva, Ulica, Begluk, Pitoma Livada; paša je u Hajdučkom Lazu a privatna šuma kod Kilovitog Rasta. Njive i livade u Muhovu: Glavica, Stanište, Podkoznik, Selište, Guvno, Rovčine, Luka, Stari Gaj, Grabljak, Čajir, Šib, Desetak, Gnjila, Redovi, Dragoljese; paše: Bare, Grabovište, Brezova Ravan, Suteska i Jedra.
Starine, ime i ostali podaci o selu.
U Donjem Muhovu održao se kameni krst, jedini ostatak starijeg hrišćanskog groblja u selu. Na Gradini, između Muhova i Radaljice, nema vidnih ostataka od utvrđenja. Naziva se Jerinina Gradina. Na Kardaševu Kršu ima zidina od pogranične stražarnice. Niže Gradine je mesto Petka. Sada tu nema vidljivih ostataka crkve, koja je bila posvećena Petki. Muhamedansko groblje je u dolini Rekovca, a hrišćansko u Gornjem Muhovu. Po kazivanju Muhovo se nazvalo po leglu nekakvih muha u Muhovici. Planina Jedra nazvala se po „jedroj“ (debeloj) šumi. U Grabu je Selište, ostatak naselja koje je prethodilo današnjem. Kao selo Muhovo zabeleženo je u Sopoćanskom pomeniku i 1711. godine. Do oslobođenja ono se nazivalo Jemuovo, Jemuhovo. Naziv je isti ili ili srodan naziva naselja Muhovo u Slavoniji i u okolini Dubrovnika, tako se naziva i jedno naselje u Lužnici na severnim ograncima Sudeta. Godine 1948. u Muhovu je bilo 386 stanovnika.
Poreklo stanovništva.
-Ajdarovići, 13 kuća, Karovići, 2 kuće, su pomuhamedanjeni stari srpski rod.
-Alići, Omerovići, 4 kuće, su stari srpski rod.
-Prenkovići, 3 kuće, su arbanaški rod doseljen iz okoline Kraljeva, oko 1833. Godine; ima ih odseljenih u Tursku.
-Gudževići, 3 kuće, su od Gudževića u Grabu.
-Mušići, 2 kuće, su iz Dunišića kod Sjenice; deset njihovih porodica odselilo se za Tursku 1925. godine.
-Nikolići, Brnjaci, 2 kuće, su doseljeni iz Kolašina na Ibru 1913. godine.
-Karišik, 1 kuća, je doseljen od Sjenice.
Hrišćanski rodovi:
-Točilovci, 2 kuće, su od Točilovaca u Postrmcu.
-Leškin, 1 kuća, Sv. Nikola, je doseljen iz Kuzmičeva 1923. godine.
-Radomirović, 1 kuća, Đurđevdan, je doseljen iz Kotlova u Moravicama.
-Gojković, 1 kuća, Sv. Stevan, je doseljen iz Vodica u Moravicama; imaju odeljake u Đonlijama, Policama i Vrbovcu.
-Belčevići, Vilimonovići, 2 kuća, Nešović, 1 kuća, Đurđevdan, su doseljeni iz Rasna kod Sjenice; odeljaci su y Pavlici na Ibru.
Odselili se:
-Radovanovići u ibarsko Cerje i:
-Jemović (Jeumovići) u Kruševicu, varošicu Rašku, Pašino Guvno, Lukovik, Gračevine, Jarando, Baljevac i u Novi Pazar.
Rodovi u Kozniku:
-Biševci, 5 kuća, su Kuči, doseljeni iz rožajskog Biševa.
-Šabovići, 1 kuća, su Škrielji, su doseljeni iz Duge Poljane.
-Sinanović, 1 kuća, je hodža, iz Novog Pazara.
-Ćirovići, 2 kuće, Sv. Nikola, su doseljeni iz Buđeva.
-Ašani, 2 kuće, Đurđevdan, su doseljeni iz Štavlja.
Rodovi u Grabu:
-Gudževići, 12 kuća,su pomujamedanjeni Srbi, doseljeni iz okoline Kraljeva.
-Granica, 1 kuća, je Kuč od Novalića, ima odeljaka u Banovici, a 13 porodica se odselile za Tursku 1925. godine.
-Milićevići su se odselili se u dragačevsko Rtare.
U Ravnoj Gori su:
-Gudževići, 2 kuće, su od Gudževića u Grabu i:
-Glođović, 1 kuća, je od Glođovića u deževskom Vitošu.
*
Poreklo stanovništva naselja Koznik, sada u sastavu sela Muhovo.
Položaj naselja.
Koznik je u gornjoj dolini Crnovrške Reke, između Kozničkog Krša, brda Zapisa, Čepeljskog Potoka, sela Borikovca i Mušova Vrha prema Jelačiću.
Tip naselja.
Kuće su podignute po prisojnim stranama pobrđa. Po svom položaju deli se na Gornji Koznik i na Donji Koznik.
Vode.
Ima izvorsku vodu: Batačka Voda, Vrelo, Popova Voda, Voda u ravni. Koznički potok izvire u Dolovima, a potok Šlap postaje od Vrela.
Zemlje i šume.
Njive i livade su pomešane oko kuća i po stranama pobrđa na mestima: Vrtača, Andrijine Njive, Divlje Ornice, Jasenje, Cerovik, Krušanjak, Selište, Brezica, Glišovak, Lazovo Guvno, Bara, Prla, Duboka Ornica, Rajevska Bara, Paljevina, Odžina Livada, Osobina, Gudura, Joše, Piskavac, Konopljište, Batačka Voda, Popovača, Zanoga, Stari Cerovik i Bačije; šume: Mušov Vrh, Kosica, Čukara, Trnovača, Kućišta, Srndać, Papratnica, Golać, Las (Laz), Kamalj, Buče i J elovik; tamo su i seoske ispaše.
Postanak sela, starine i ostali podaci.
Neki pop Sava Nedeljković rodio se 1709. godine. u Kozniku pod Rogoznom, za sveštenika postavljen 1726. godine, pa je naziv sela zabeležen i 1780. godine. Prema tome selo je postojalo u početku i krajem 18. veka. Od tog starog sela ostalo je groblje na mestu Guvnini, u kome se vide temelji porušene crkvice. Na Kuli je bila verovatno agina kula. U Divljoj Livadi, pod Mušovim Vrhom, ima duvarina i ostataka „vignjeva“, starih rudarskih kovačnica. Današnje selo zaselili su Drobnjaci oko sredine 19. veka. Godine 1948. ono je imalo 110 stanovnika.
Poreklo stanovništva.
-Ristovići, 4 luće, Đurđevdan, su Drobnjaci iz Komina u raškoj Jošanici. Tamo je bila velika zadruga, čiji su članovi nastradali od nekakve bolesti, pa se doselili ovamo.
-Glođovići, 6 kuća, su od Glođovića u deževskom Vitošu.
-Sekulić, 1 kuća, Sv. Nikola, je Kuč iz Amzića, bio u Leči, odeljak mu je Sekulić u podgorskom Bujcu.
IZVOR: Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)