Poreklo stanovništva sela Obražda, opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj i tip sela.
Obražda se nalazi na višoj diluvijalnoj terasi Puse Reke i to na njenom obodu pod samom Petrovom Gorom i Radanom, upravo na mestu gde se završava Veliki Petrovac i planinski masiv prelazi u Radan planinu. To je pravo potplaninsko selo, zbijenog tipa.
Ime sela.
Kada su pastiri sa Radana i Petrove Gore počeli da obrađuju podplaninsku zaravan, prva brazda uzorane zemlje dala je ima naselju; brazda-obrazda-Obražda. Tako je postalo ime sela.
Vode.
Kroz selo teče potok – Reka, koji izvire pod Radanom na lokalitetu Širine, kota 900 metara. Njegovo duboko korito opasuje obrašku crkvu sa jugozapada. Voda ovog potoka teče prema istoku, ispod sela Majkovca se spaja sa Borinačkom Rekom a odatle kao jedan vodotok sve do ušća i Ivanjsku Reku između sela Orana i Ivanja, obilazi selo Vujanovo sa zapadne strane, i pošto ispod sela Brestovca preseče put Bojnik – Radana planina, uliva se u Pustu Reku, kao njena desna pritoka.
U ataru sela Obražda ima puno izvora: Panička, Delnica, Šavarina, Gornja Delnica (tri izvora), Marjanina Delnica, U Trševinu, Mladenova Livada i Svinjareva Koliba. U selu ima bunara čija dubina iznosi od 10 do 12 metara. U novije vreme svaka nastanjena kuća je uvela u kuću tekuću vodu iz vodovoda kaptiranog na lokalitetu Širine.
Između lokaliteta Crkveni Zabran i Padine, ispod mesta zvanog Sečine, izvire voda slanog ukusa. Nekada, dok ih je bilo, su bivoli rado dolazili i lizali belu sigu kojom je bila obložena stena na ovom mestu.
Zemlje i šume.
Obaržda je malo selo sa svega 36 kuća i 127 stanovnika – podatak iz 1971. godine. Njen atar, u odnosu na broj kuća, je veoma prostran. Ukupna mu je površina 939 hektara, od čega na oranice spada svega 77 hektara, voćnjake 8, vinograde 2, livade 84, pašnjake 165 i na šumu 595 hektara. Neplodno je svega 10 hektara.
Zemlja nosi ove nazive: Do Borinca, Pod Velička, , Sredorek, Medunkar, Branici, Mira, Blagunjak, Deonice – Gornja i Donja, Trševine, Sitnari, Aljavi Gorun, Jezero, Trnje, Rid, Brskinja, Padina, Crkvine Branik i Garina.
Postanak sela i starine.
Obražda je staro srpsko selo, nastalo u doba naseljavanja slovenskih plemena u Pustoj Reci. Prvi poznati spomenik o ovom selu nalazi se u trgovačkoj knjizi novobrdskog trgovca Mihaila Lukarevića.
Kao značajnu starinu u Obraždi zabeležio je u svojoj studiji „Iz Nove Srbije“ Mite Rakića jednu crkvicu. Za ovu crkvicu ništa se ne zna osim da je slavila Sv. Obraždu, da se zove crkva Obražda i da je po njoj i selo dobilo ime Obražda.
Današnja crkva u Obraždi, podignuta na istom mestu gde je bila stara, jednostavna građevina na dve vode, posvećena je Sv. Trojici. Podignuta je i osvećena 1885 godine. Unutar dvorišta crkve podignut je lep, visok i vitak zvonik, koji se nazire i sa krajnjih istočnih međa Puste Reke. Kao građevina samoukih graditelja, u podnožju šumovitog Velikog Petrovca impresivno deluje.
Do Drugog svetskog rata, severozapadno od crkve nalazila se školska zgrada, koja je za vreme Drugog svetskog rata bila partizanska bolnica, koja je u jednoj ofanzivi spaljena. Na tom mestu podignuta je spomen ploča.
Poreklo stanovništva.
Selo Obražda stoji na čelu svih naselja Puste Reke koje njegovi žitelji napuštaju naseljavajući se u gradovima širom Srbije.
Danas u Obraždu žive ovi rodovi:
-Milčići-Dilimanci su iz Crne Trave.
-Jovići-Biorci su iz Dobrog Polja.
-Zdravkovići-Čukurusci su iz Kozila.
-Zdravkovići drugi-Makinci su iz Donjeg Gara.
-Ćirići-Čukurusci su iz Kozila.
-Milenkovići-Kukarci su iz Dobrog Polja.
-Milenkovići drugi-Čukurusci su iz Kozila.
Zanimanje stanovništva.
Zemljoradnja i stočarstvo su osnovno zanimanje Obraščana. Kako je ovo selo i NO borbi bilo izrazito boračko, gotovo svaka kuća ima po jednog uživaoca boračke penzije. Mladi odlaze na rad u zemlji i u inostranstvo. U selu žive samo staračka domaćinstva.
U osnovnoj školi u Borincu samo je petoro đaka iz Obražda. Od 37 popisanih domaćinstava samo pet imaju podmladak u proseku, to je nešto manje od sedmine broja domaćinstava što je najbolji pokazatelj odumiranja ovog sela.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)