Poreklo stanovništva sela Palikuća, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana Jovanovića „Leskovačko Porečje“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Palikuća se nalazi na pola kilometra južno od Gornje Jajine, pa je udaljena 7 kilometara od Leskovca. Selo leži na levoj obali Veternice na mestu gde se u nju uliva Botunja.
Ime sela.
Selo je dobilo ime po tome što je paljeno, i to u dva navrata.
Vode.
Glavna tekućica je Veternica. Oko nje se selo zaselilo i to na prostoru između reke na istoku i brega, koji se blago uzdiže prema zapadu. Kroz atar ovog sela protiče i rečica Botunja, koja se u samom selu uliva u Vetrernicu.
U selu svaka kuća ima bunar.
Postanak sela i prošlost.
Palikuće nema u spomenicima srpske srednjovekovne države, pa verovatno u to vreme nije ni postojalo. Međutim, za ovo selo vezana su dva istorijska događaja, dve bitke koje su se, u dva veka, kod njega dogodile.
Prva se desila verovatno u toku 1789. godine, u doba takozvane Kočine Krajine, kada je Austrija, ratujući usavezu sa Rusima protiv Turske, osvojila od Turaka celu severnu Srbiju, do Aleksinca. Tada su se u Porečju digli Srbi na oružje, verujućida je došao kraj turskom carstvu. Porečke ustanike poveo je protiv Turaka Peša-Petar Prčić iz Nakrivanjskog Čifluka. U početku su ustanici imali uspeha, oslobodili su Jablanicu i Pustu Reku i doprli sve do Malog Kosova. U naponu ustanka, Peša Prčić, da bi dobio na ustanku veći značaj i psihološki delovao na narodne mase, proglasio sebe za cara. Kako austrijske vojska nije napredovala dalje na jug, na usamljenog Pešu navale Turci velikim snagama, sateraju u njegovo Porečje i kod sela Palikuće potuku a selo spale.
Druga bitka kod sela Palikuće desila se negde u aprilu 1807. godine – u doba Prvog ustanka. Karađorđe je radio na podizanju naroda leskovačkog kraja na Turke, i iz tog kraja imao svoje buljubaše (više oficire) Nikolu Strelju i Cvetka Vranovačkog Buzgundžiju. Dok je Strelja ratovao u vlasotinačkom kraju, Cvetko je digao na oružje sela u Jablanici. Pošto je spalio han u selu Bošnjaku, krenuo je sa svojom vosjkom u pravcu Grdeličke Klisure. Nije mogao ići preko Leskovca, u kome je bilo turske vojske, već je udario preko Sušice na Porečje. Prodirući kroz Porečje, on se sukobio sa Turcima, najpre kod sela Palikuće i drugi kod Vučja. Pokušaj zatvaranja grdeličke Klisure nije uspeo. Turci su ustanak ugušili. Po nekim zapisima, Cvetko je poginuo kod Palikuće dok je selo od strane Turaka spaljeno.
Han pominje Palikuću i nadodi da je 1858. godinaimala 25 kuća. Posle oslobođenja od Turaka selo je imalo 28 poreskih glava.
Pod Turcima Palikuća je bilo gospodarsko selo. Pred kraj turske vlasti imalo je dva gospdoara, koji su od Palikućana ubirali paraspur. Posle oslobođenja od Turaka Palikuća je plaćala agrarni dug.
Zemlje i šume.
Atar sela Palikuće zauzima prostor na 385 hektara, od čega na oranice spada 221, livade 24, pašnjake 43 i šume 52 hektara.
Zemlja nosi ove nazive: Vezino, Selište, Buka, Preko Botunju, Ljiljak, Paraspur, Grudaš, Luke, Polje, Turske Njive, Jasen, Na Bače, Naćine Luke, Zapisanica, Opštinska Livada, Cakine Livade dok su šume na mestima: Drenjar, Osredak i Bela Zemlja a vinogradi na mesti Kitke.
Poreklo stanovništva.
Kod popisa stanovnika 1959 godine u Palikući je 57 domaćinstava sa 334 stanovnika.
U selu su ovi rodovi:
-Mišakovi su doseljeni iz sela Vrbova.
-Marjanovi su starosedeoci.
-Stojkovi su starosedeoci.
-Paljkini (po Pavlu – Pavol – Paljka) su starosedeoci.
-Petkovci su iz Masurice, zovu ih i Masurički Cigani.
-Dičkinci su starosedeoci.
-Đokinci su starosedeoci.
-Aleksinci su starosedeoci.
-Mijajlovci-Kaskuljci su starosedeoci.
-Vranjanci su iz Strešaka.
-Vukadin Stojanović je iz Šišinaca.
-Cvetkovići su iz Srnećeg Dola – Poljanica.
-Dimitrije Nikolić je iz Kukulovca.
-Stanko Stanković je iz Gornjeg Jajina.
-Pešinci su starosedeoci.
Zanimanje stanovnika.
Zemljoradnja je osnovno i glavno zanimanje Palikućana. Seju sve vrste žita a imaju i svoje bašte u kojima gaje povrće za sopstvene potrebe. Čuvaju dobre krave. Imaju i bivole. Stanovnici ovog sela rado spravljaju sir koji je na leskovačkoj pijaci veoma cenjen.
Imaju malo ovaca. Gaje i svinje. Prasad prodaju a za svoje potrebe tove jednu do dve svinje godišnje.
IZVOR: Prema knjizi Jovana Jovanovića „Leskovačko Porečje“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)