Poreklo prezimena, selo Donja Lokošnica (Leskovac)

Poreklo stanovništva sela Donja Lokošnica, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Donja Lokošnica je veliko selo podignuto na desnoj obali Južne Morave, na najnižoj diluvijalnoj terasi, na mestu gde se Lokošnička Reka, silazeići sa svog izvornog dela na padinama Babičke Gore, ovu terasu produbila, od nje načinila svoju aluvijalnu ravan iznad ušća u Južni Moravu. Ta mala reka u zoni sela ima široko korito zasuto šljunkom i kamenjem što ukazuje na njenu erozionu snagu koja se pokazuje povremeno u kišnim danima i kod naglog otapanja snega na planini.

Tip sela.

Donja Lokošnica je selo zgusnutog tipa, gotovo na gomili.

Ime sela.

Na osnovu leskičkog tumačenja reči Lokošnica izvodi se zaključak o postanku imena Lokošnica, vezujući ga istorijskim mogućom predpostavkom da je na mestu Gornje Lokošnice bilo pozno rimsko ili rano vizantijsko naselje pod tvrđavom iz toga vremena, od kojih i danas postoje tragovi, koje su izgradili Romejci, i kada su naši daleki slovenski preci ovde došli, od pokorenih Romejaca su prihvatili reč LOKUS, što, prema jednom od njenih značenja, označava kuću, stan ili varoš. Od te romejske reči Sloveni su načinili svoju reč Lokošnica.

Razume se, kada je stvoreno seosko naselje ispod Gornje Lokošnice ono dobilo ime Donja Lokošnica.

Vode.

Lokošnička Reka nastaje spajanjem dva potočića od kojih jedan ide iz pravca Babičkog a drugi iz pravaca Crkovnice, pa se sastaju iznad Gornje Lokošnice i odatle teku kao jedna vodeni tok.

Ši rina rečnog korita kod sela Donja Lokošnica je preko 50 metara. Bujičnog je karaktera. Godine 1929. je tako nabujala da je priprežne kuće poplavila i odnela.

U selu ima bunara u svakoj kući a ima i seoskih bunara.

Zemlje i šume.

Atar sela Donja Lokošnica zahvata prostor 792 hektara. Od ove površine njive i bašte su na 515 hektara, voćnjaci 4, vinogradi 10, livade 20, pašnjaci 5, šuma 35 i neplodno je 87 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Cerovac, Moravište, Lugovi, Gornji Lugovi, Trševine, Srednjača, Gornja Utrina, Širine, Turska Njiva, Anište, Moravište, Kuka i Seli Aguševe Vrbe.

Postanak sela i prošlost.

Selo Donja Lokošnica se nalazi među timarskim selima u nahiji Dubočica, ali ime sela Gornje Lokošnice, ukazuje da je u to vreme postojala Donja Lokošnica, ali je verovatno ostala van timarskih dobara.

Donja Lokošnica je verovatno posle Gilhanskog hatišerifa iz 1839. godine, počitlučena. Sačuvalo se ime njenog gospodara Seli Aguša.

Pri prvom popisu iz 1878. godine ubeležen je u Lokošnički Čiflik kao naselje od 9 kuća.

Lokošničani su posle rata plaćali agrarni dug.

Poreklo stanovništva.

Posle oslobođenja Donja Lokošnica je imala 71 domaćinstvo i pripadala je prvoj formiranoj opštini sa sedištem u Razgojni.

Polažući pravo na utrinsko zemljište, u opštini Razgojni je vođen spor sa potomcima Jovanče-Jovana na zemljište Anište, jer se od tad Donja Lokošnica našla na ataru ove opštine. Međutim Lokošnički Čiflik je pripadao opštini janjuškoj.

U odnosu na Gornju Lokošnicu Donja Lokošnica se brže razvijala balgodareći prostranom i plodnom zemljište, naročito na levoj obali Južne Morave. Prem apopisu iz 1953. u njoj su bila 263 domaćinstva sa 1604 stanovnika a 1971. godine 361 domaćinstvo sa 1682 stanovnika.

U Donjoj Lokošnici žive ovi rodovi:

Nepoznatog porekla:

-Stamenkovci, Ducini, Maskovci, Cakini, Maslarci, Mišini, Velkovci, Jovanovi, Konjarci (osnivač roda čuvao seoska goveda i konje, pa rod dobio ovo ime), Kostinci, Stojanovi, Milenkovi-Milosavci, Ničinci, Zukarci, Nikolini, Stamenkovci, Deninci, Conličiki, Kocini, Topolanci, Šiljoparte, Cekini, Guskini, Resedarci i Đulini.

-Mejandžinci su iz Crkovnice.

-Grdaničani su doseljeni iz Grdanice.

-Pršnjaci, po zabelešci popa Stojana Lazarevića u Letopisu crkve lokošničke potiču iz Pukovca.

-Šopci su doseljeni iz Šopluka – verovatno iz Crne Trave.

-Kopčini su poreklom iz Lazarevca.

-Gluvanovi su iz Crkovnice.

Zanimanje stanovništva.

Donjolokošničani se bave zemljoradnjom. Gaje sve vrste žita. Naročito se ističu u povrtarstvu. Prvi su proizvođači industrijske paprike koja je poznata u nauci kao „lokošničke paprika“. Proizvode popariku u ogromnim količinama i isporučuju „Moravki“ u Leskovcu, zatim, suše je i melju i kao takvu prodaju. Svaka druga kuća ima sušaru za papriku.

Nekada su imali vodenice, vodenice plovke na Južnoj Moravi, „lađe“ (skele) za prelaz preko Južne Morave. Današnja ćuprija je izgrađena 1960. godine i više nema potrebe za tom vrstom zanimanja. Lokošinčani su i u drugim oblastima bili preduzimljivi,posebno kao  mehandžije i trgovci.

Od stoke čuvaju dve krave. Imaju i konje za prevoz baštovanskih proizvoda.

Omaldina se opredeljuje za život izvan sela, mada odliv nije tako veliki kao u planinskim selima.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.