Poreklo stanovništva sela Koznica, opština Vladičin Han – Pčinjski okrug. Prema knjizi dr Jovana F. Trifunoskog „Grdelička Klisura“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo leži u južnom delu Grdeličke Klisure, u blizini susedne surduličke kotlinice. Okolna naselja su: Ružić, Dikava, Žitorađa (Surdulička) i druga.
Vode.
Meštani koriste vodu za piće sa izvora ozidanih u česme i iz bunara.
Zemlje i šume.
Pojedini krajevi atara nose ove nazive: Golema Njiva, Saitova Njiva, Fejzina Njiva, Asanova Njiva, Asanovo Livadče, Aljabaka, Krčmište, Ćeramidnica, Trendafilka, Dubrava, Prevalac, Zajka, Rosulja, Pržalj, Gorunj, Ludno Glava, Golemo Drvo, Lanište, Dojčin Most, Stanci, Alakinska Korija („držali ih Turci iz Alakinca), Trševina i Kamen.
Tip sela.
Koznica je selo razbijenog tipa. Deli se na ove mahale: Rupa ili Reka, Crkvište, Košarište, Kolarovci i Prokos. Prva mahala je glavna i nalazi se u južnom a poslednja je u severnom delu atara a rastojanje između njih je oko 5 kilometara. Koznica je 1960. godine imala 52 doma.
Postanak sela, starine i prošlost.
U Istorijskim izvorima iz srednjeg veka pominje se selo Koznica Kričanovska. Nju je priložio sevastokrat Dejan i 1355. godine potvrdio car Dušan Sv. Bogorodici u Arhiljevici. Kasnije (1381. g.) Koznicu je Jevdokija Dejanovićka sa sinom Konstantinom priložila Hilandaru. Istoričari pretpostavljaju da se navedeni pomen odnosi na ovo selo u Grdeličkoj Klisrui.
Do 1900. godine postojalo je jedno selo Koznica. Delilo se na dva kraja, Gornji i Donji. Od te godine Donja Koznica administrativno pripada Vladičinom Hanu a Gornja Koznica Surdulici i ona je, zbog toga što je mala, sada smatra kao mahala sela Dikave. Donja Koznica, pod imenom Koznica se smatra i vodi kao posebno selo.
Prilikom oslobađanja od Turaka 1878. godine Koznica je bila zatečena kao arbanaško-srpsko selo. Imalo je oko 10 kuća Arbanasa i 9 kuća Srba. Arbanasi su se zvali: Sait, Liman, Čenga, Asan, Murat, Šejtan i dr. Pomenute godine, čim je srpska vojska „probila front kod Grdelice“ svi Arbanasi su se iselili „u pravcu Skoplja“.
U narodu se govori da su se koznički Arbanasi doselili iz Alakinaca u susednoj surduličkoj kotlinici. Oni su ovde, prilikom doseljavanja, zatekli Srbe, kojima su oduzeli najbolje njive. Imali su čiflik i u selu Dikavi.
Sve arbanaške kuće nalazile su se u današnjoj Rupi ili Reka Mahale – oko današnje seoske škole. U ovom selu nije postojala džamija. Arbanasi su imali groblje u livadi sadašnjeg vlasnika Bogdana Markovića. Poslednja arbanaška kuća srušena je pre oko 50 godina.
Posle iseljavanja Arbanasa u Koznicu su se počeli naseljavati Srbi. Veći deo Srba doselio se iz susednog Ružića.
Seoska slava je Drugi dan Duhova. Tada se priređuje sabor oko krsta u mahali Ukovište.
Groblje e nalazi u blizini ranijeg arbanaškog groblja, gde je bilo i staro srpsko groblje u vreme tursko doba.
O većim praznicima meštani Koznice posećuju crkvu u Ružiću.
Poreklo stanovništva.
U mahali Prokos su ovi rodovi:
-Cvetkovići, Jovanjdan i:
-Ignjatovići, Aranđelovdan. U Koznici žive još od turskog vremena. U rodu Ignjatovića bio je predak Deda Nika (Ignjat). On je bio ugledanu ovom kraju. Bunio je narod protiv Turaka i Arbanasa zbog čega se morao kriti u šumi. Umro je oko 1900. godine.
U mahali Košarište živi rod:
-Rajkovci, Aranđelovdan. I oni žive u Koznici još iz turskog doba.
U mahali Kolarovci živi rod:
-Kolarovci, Nikoljdan. U Koznici su još iz turskog doba.
U mahali Rupa žive rodovi:
-Sedlarci, Aranđelovdan, su došli pred kraj 19. veka iz susednog Dupljana. Tamo imaju istoimene rođake čije se dalje poreklo ne zna.
-Dimitrijanci, Nikoljdan, su došli krajem 19. veka iz sela Ružić (mahala Makovište). Tamo su pripadali rodu Bliznićevci čije dalje poreklo potiče iz Bugarske.
-Kaćumerci, Sv. Petka, su doseljeni 1884. godine iz Manajla. Ovde su kupili „tursku zemlju“. Dalje poreklo ovog roda je iz Jovca u Vranjskoj Kotlini gde imaju i danas istoimene rođake. U Jovcu su bila braća Dimitrije i Rista. Oni su „išli po svetu“ i čuvali tuđu stoku. Tako su se u Manajlu oženili. Kasnije je Dimitrije, otac živog Bogdana od 74 godine, prešao u Koznicu, dok je porodica njegovog brata ostala u Manajlu.
-Đorđevići i Popovići, Nikoljdan. Došli su kada i prednji rodovi iz Ružića. Tamo su pripadali rodu Bliznićevci a dalje poreklo je iz Bugarske.
-Jovanovići, Aranđelovdan, su doseljeni iz Ružića kada i ostali. Tamo su pripadali rodu Vataovci čije je dalje poreklo sa Kosova.
-Đorđevići drugi, Aranđelovdan, su doseljeni iz susedne Žitorađe.
U mahali Ukovište živi rod:
-Ukovištani, Nikoljdan, su doseljeni posle 1878. godine iz susednog Ružića. Tamo su pripadali rodu
Bliznićevci a dalje poreklo im je iz Bugraske.
IZVOR: Prema knjizi dr Jovana F. Trifunoskog „Grdelička Klisura“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)