Poreklo prezimena, sela Mrmoš (Aleksandrovac)

Poreklo stanovništva sela Mrmoš, opština Aleksandrovac – Rasinski okrug. Prema knjizi Milisava Lutovca „Župa Aleksandrovačka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Mrmoš je krajnje selo Župe idući prema Kruševcu, tamo gde reka Pepeljuša skreće prema severoistoku. Seoski atar se prostire sa obe strane reke. U reljefu se razlikuju tri dela; rečna ravan, padine prostranog bila i strane koje okomito padaju sa brda Gradište prema reci.

Zemlje i šume.

Glavni krajevi seoskog atara su: Reka, Blatni Potok, Delovi i Osoje. Potesi u njima nose nazive: Reka, Veliko i Malo Delo, Dubrave, Piskavice, Čukara, Jerak, Vukovac, Tatar Dolina i dr. Gotovo svi ovi potesi su povoljni za biljne kulture; kukuruz, žita, vinograde i voćnjake. U rečnoj ravni gaje poglavito kukuruz i povrće dok se po prostranim delovima padina voćnjaci, vinogradi i žita. Strmije strane brda Gradište su pod šumom.

Vode.

Svaki kraj se snabdevao vodom iz bunara od kojih su oni u Azrejkovića i Antića kraju odakle se jedno vreme vodom snabdevalo celo selo.

Starine u selu.

U Mrmošu postoje ostaci iz Srednjeg veka: Gradište, „Grad Miloša Obilića“ i Manastirik na čijim temeljima je docnije podignuta crkvica od brvana pokrivena ćeramidom, posvećena Sv. Petki. Kao gotovo svi naši srednjovekovni manastiri, Manastirik je u živopisnom kraju na rečnoj ravni ispod strana koje se spuštaju sa Gradišta. U neposrednoj blizini manastira u Pepeljušu utiče potok Manastirik.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Najstariji deo sela bio je u kraju Reka na prostoru „Staro Selo“. Naselje je docnije pomerano prema gornjim stranama prostranog bila gde je život bio sigurniji nego u dolinama pored puta. Tamo je nastajalo današnje naselje, poglavito na krčevinama. Selo se najpre sastojalo od pojedinačnih kuća razbacanih po prostranom ataru. Docnije, rađanjem, se razvijaju grupice naselja na srodničkoj osnovi.
U novije vreme naselje se sa gornjih strana postepeno spušta prema kraju Reka u Starom Selu. Osim toga nastajale su i druge promene. Tamo gde su se pre pojave filoksere bili vinogradi sada se vide parlozi, njive i leje bagremove šume, kao u Čukari i Strani (Levak – Osoje). U kraju Jarak se pre bile vinogradske poljane, ne samo Mrmoša već i sela Stopanja i Globodra – okolina Kruševca. Poljane su bile i u Raškovskom Potoku.
Kao i u drugima naseljima Župe, stanovništvo se i ovde smenjivalo. Preci današnjih rodova naseljavali su se ovde počev od sredine 18. veka. Dolazili su poglavito iz Kopaonika i Željina i preko ovih iz Staroraške visoravni i dalje iz Crnogorskih Brda. To se sa sigurnošću može tvrditi za nekoliko rodova.

-Pešterci*. Predak im se doselio sa Peštera a tamo, kažu, iz Crne Gore.
-Vučkovići* i Obradovići* su takođe Pešterci.
-Petrovići, Aranđelovdan i Sv. Joakim i Ana. Predak doseljen iz Rokca- Kopaonik.
-Rogavci, Aranđelovdan i Sv. Joakim i Ana, su isti rod sa Petrovićima. Petar i Anta su bili braća. Od Ante su Rogavci a od Petra Petrovići.
-Azrejkovići, Aranđelovdan i Jovanjdan. Predak se doselio iz Kobilja kod Brusa – Kopaonik a tamo, kažu, iz Crne Gore.
-Simići, Aranđelovdan i Jovanjdan, u zaseoku Blatni Potok deo su bratstva Azrejkovića.
-Milinčići, Nikoljdan. Predak doseljen iz Osredaka – Kopaonik.
Drugi veći rodovi su:
-Živkovići*;
-Zajići*;
-Antići* i;
-Anđelkovići* su takođe doseljeni u Mrmoš preko Kopaonika i Željina. Kažu kako su se njihovi preci naseljavali u „Cerku“, hrastovoj šumi.

*Ne kaže se koju slavu slave.

IZVOR: Prema knjizi Milisava Lutovca „Župa Aleksandrovačka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.