Poreklo prezimena, varošica Štubik (Negotin)

Poreklo stanovništva varošice Štubik, opština Negotin – Borski okrug. Prema knjizi Koste Jovanovića „Negotinska Krajina i Ključ“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj naselja.

Naselje je na površi visokoj oko 300 metara na kojoj su brda: Vrelo, Karađorđevo i druga. Kuće su sa obe strane reke Zamne i potoka Štrkovca, a u sredini je, na lepoj zaravni, varošica.

Vode.
U Štubiku postoji Česma, nekoliko kladenaca i vuše bunara; u sinoru su mnogi izvori i bunari.

Zemlje i šume.

Zemlja se obrađuje, pa je utrina, livada i šuma malo. Zemljišni nazivi su: Dubrava, Karađorđevo Brdo, Deo, Miroč, Livađe, Stena, Dupljane, Braik, Vlaško Polje, Šib, Klađe, Vrelo, Plavetnica, Kosa, Karamanski Oblozi, Cerje, Nerezina, Selište, Devesilovac, Pločje, Drenjar, Smiljkova Glavica, Suvaja, Miloševića, Salaški, Koševski, Međnički, Srednjik i Livadski Potok. Opštinska šume je: Mostić, Srednjak i Livadski. Utrine su: Rogulje i Zbegovište.

Tip naselja.

Štubik je zbijenog tipa; u novije vreme se iselilo oko 20 kuća „na torove“. Kuće su udaljene od 10 do 40 metara; najviše ih ima pored puta Negotin-Donji Milanovac. Osim varošice, gde su crkva, škola, sudnica, dućani i mehane, Štubik je podeljen na Gornji Kraj, Donji Kraj (Osojna), Priplata (Prisoje) i Štrkavac. Posle Velikog rata Štubik je proglašen za varošicu.
Groblje je severozapadno od naselja, u Crkvištu.

Ime naselju.

Postoje dva tumačenja o postanku imena Štubika. Po jednom predanju ime je došlo po tome što je u selu bilo „sto bika“ a po drugom ime je nastalo od uzvika „stu bik“ (stoj, biče).

Starine u naselju.

Naziv Selište je najstariji ostatak iz prošlosti – gde jenajpre bilo ovo selo. Turska Kula je mesto gde je bila kula za tursku stražu. U Crkvištu je bila crkva kada se selo premestilo iz Selišta. Staro Groblje kod Crkvišta je iz vremena kad je kod njega bilo selo a Staro Groblje kod sadašnje crkve i šančevi na Karađorđevm Brdu su ostali iz početka 19. veka.

Pisani podaci o naselju u prošlosti.

Na austrijskim kartama (Langerova i „Temišvarski Banat“) selo je zabeleženo pod imenom Stubika-Stubac, a 1736. godine je zapisan kao Švvik (slovo „Š“ ima „kukicu“ kao sadašnje „C“ dok dva uzastopna slova „v“ više podsećaju na broj „8“, op Milodan). Selo Stubik zabeleženo je 1784. godine; 1807. godine pominje se knez „Paun Šubik“ a 1811. godine selo Štubik. Godine 1846 u Štubiku je bilo 163; 1866. – 225 a 1924. godine 407 kuća.

Postanak naselja i poreklo stanovništva.

Po predanju selo u Selištu, koje je pored reke Zamne više današnjih kuća, su zasnovali doseljenici sa Kosova, pre 300-400 i više godina. Mnogo docnije, u Vlaškom Polju, koje je blizu Selišta, zasnovano je jedno manje naselje, ali su njegovi osnivači bili „Ungurjani“. Kada je pre 200 godina selo iz Selišta premešteno kod Crkvišta, gde su došli i neki Kosovci, među kojima i jedan „prstendžija“ kao doseljenici iz Ključa i drugi, Ungurjani su napustili svoje naselje i prešli u Malajnicu i Plavnu. Kasnije je većina stanovništva iz Crkvišta prešla na današnje mesto a ostali su prešli početkom 19. veka.

U doseljenike koji su došli „od Kosova“ ubrajaju se rodovi:

-Ćirići, Pantići i Pavlovići, slave Đurđevdan;
-Srejići, Jovanjdan i Obrtenje;
-Krsnančići, Đurđevdan;
-Simonovići, Simeundan i Nikoljdan;
-Rakići, Đurđevdan;
-Arsići-Petkovići, Obretenje i;
-Milenkovići, Stevanjdan.
Prezime Ćirići prvog roda je najstarije a Pantići i Pavlovići se zovu po čukundedovima, koji su rođeni u vreme premeštanja sela iz Crkvišta.
Rodbinske veze su još jake između ovih porodica, a vele kada se jedan od Ćirića oženio devojkom od Pantića – „Bog ih je kaznio“, jer im je porod bio umno nerazvijen.
Od Simeonovića je po predanju bio pomenuti knez „Paun Šubik“.

Posle pomenutih rodova su doseljeni do početka 19. veka ovi „Kosovljani“:

-Rašići, Prčovići, Veloičići i Drinčići su jedan rod, slave Jovanjdan;
-Dudići i Mišići su jedan rod, slave Aranđelovdan.
Pradedovi Ilija (Dudić) i Stojan (Mišić) bili su u boju na Malajnici i Štubiku a Stanko (Mišić) doveo je „prečim putem Ruse u pomoć Srbima“.

Ostali rodovi doseljeni kada i „Kosovljani“:

-Postulovići (Ducići, Mijailovići, Živkići, Badžići, Matejevići, Bakići i Marinkovići), Andrijevdan, su „Arnauti“. Prota Stojadinović je kazivao da je ovaj rod poreklom iz Postula ili Stare Pele kod Soluna.
-Ilići (Stojadinovići), Đurđevdan, su od Šinikovića iz sela Kijevčića, koje je ispod Belog Brda, pored Ibra i Zavratke. Rodonačelnik Ilija doselio se pre 200 godina u Desinu – požarevački kraj – gde se bogato oženio da bi se zatim sa ženom i sinčićem Jovanom doselio u Štubik.
-Dolkučići, Žigulovići, Cojići, Zdravkovići, Radisavljevići, Matići i Nikolići su jedan rod, slave Stevanjdan. Pračukundedovi su dobegli iz Grabovice u Ključu, gde su „zbog ženske časti“ ubili tamošnjeg spahiju, Turčina. Bežali su u požarevački kraj – u Rabrovu imaju rod.
-Grozdići (Barbulovići, Radulovići, Stojkulovići, Todorovići, Ivanovići, Paučići i Žikići), slave Nikoljdan. Pračukunded Grozdan i njegovi sinovi doseljeni su iz Grabovice.
-Krsmanići, Đurđevdan. Pračukunded Krsman je sa Kosova a ovde se doselio iz Smedovca.
-Džimrići, Đurđevdan. Čukunded ili pračukunded, koga su zvali „džimrija“, došao iz Žagubice.
-Katalinići, Mala Gospojina, su jedan rod sa Jonovićima u Malajnici, koji su doseljeni iz „Radinaca u Gornjem Vilajetu“ a poreklom su iz „Arđala“ – Erdelja.

Rodovi doseljeni u 19. veku:

-Lekići, Nikoljdan. Praded Leka je iz Šarkamena a poreklom su iz timočke Bele Reke.
-Milanovići, Nikoljdan. Praded je doseljen sa Kosova a ovde su došli iz Vidrovca.
-Karići, Nikoljdan. Praded se „povratio iz Vlaške“ i ušao u Milanoviće.
-Savići, Jovanjdan. Ded se doselio iz Nikšića u Crnoj Gori.
-Stojadinovići, Petrovdan, su doseljeni iz Vidrovca.
-Stanojlovići, Petrovdan, su od „starinaca“ u Trnjanu.
-Nikolići, Sv. Petka i:
-Milosavljevići, Sv. Petka, su Cigani-Romi kovači, doseljeni iz Rajca.
-Đorđevići, Sv. Petka, su Cigani-Romi kovači, doseljeni iz Urovice.
-Prvulovići, Jovanjdan, su Cigani-Romi kovači, doseljni iz Rajca.
-Stevanovići, Đurđevdan, trgovac, doseljen iz Rajca.
Ostali trgovci, zanatlije i mehandžije su meštani ili su se doselili iz okoline.
Crkvena slava i seoska zavetina su Sv. Trojice. Vašar je 15. avgusta (Velika Gospojina) i 1. oktobra (Pokrov Sv. Bogorodice) po starom kalendaru a pijačni dan je petak.

IZVOR: Prema knjizi Koste Jovanovića „Negotinska Krajina i Ključ“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

POSETITE I SAJT ŠTUBIKA: http://www.stubik.info/