Poreklo prezimena, selo Dujke (Sjenica)

Poreklo stanovništva sela Dujke, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Selo Dujke je udaljeno 11 km od Sjenice. Nalazi se južno od Sjenice, na istočnim padinama planine Giljeve (na obodu Sjeničke kotline), ispod Debelog brda (1.162 m). Naselje je smešteno u visinskom pojasu 1100-1.180 m i pripada razbijenom tipu seoskih naselja. Podeljeno je na mahale koje se nazivaju po pripadnicima najbrojnijih familija: Relevsku, Jukovsku, Čolovsku i Gracićku. U Relevskoj mahali žive i Otovići i Jovanovići. Put do sela vodi preko Raždaginje (asfaltni put), a dalje do sela makadamskim putem u dužini od 2 km. Površina seoskog atara i katastarske opštine iznosi 2.955 ha. Naselje je 2002. godine imalo 125 stanovnika.

Morfologija sela (padine Giljeve i obod Sjeničke kotline) omogućila je da selo poseduje velike pašnjačke površine, čime je opredeljeno i zanimanje stanovništva. Na padinama Giljeve, koje su uglavnom pod pašnjacima, nalaze se i stanovi, letnja stočarska naselja. Poznati pašnjaci na Giljevi su Bukova glava, Giljeva, Šipovi, Papuče, Kobilja glava. Katuni se nalaze na mestu poznatom pod imenom Giljeva i Grahovo, i to su uglavnom stanovi meštana Raždaginje i Dujki. Stanovnici sela u letnjoj polovini godine ovde isteruju svoju stoku na pašu i ostaju sve do prvog snega, kada se vraćaju u Raždaginju i u Dujke. Iznad sela, u mestu zvanom Koritnik, nalazi se javna česma, odakle meštani koriste vodu. Pored stočarstva, stanovništvo se bavi i ratarstvom.

Dujke se svrstavaju u stara naselja. U selu se nalazi lokaliteti iz XVI i XVII veka. Naziv sela potiče od reči “dujka”, što znači duvka, duvanje, vetrenje, vetrila, a u ruskom jeziku – vejavica, mećava, oluja. Porodica Ilić, koja se iz ovog sela iselila u šumadijsko selo Belosavce 1892. godine, ima prezime Dujkić, čime je htela da sačuva uspomenu na zavičaj. Ovo je jedino naselje ovog imena u Srbiji [Nedeljković, 1999, 98].

Selo je struju dobilo 1972, a vodu sa seoskog vodovoda 1978. godine. Stanovnici sela su dobili telefon 2006. godine.

Osnovna škola otvorena je 1951. godine. U prvoj deceniji XXI veka u selu postoji četvororazredna osnovna škola, a od 5. do 8. razreda deca pohađaju školu u Zaječićima. U selu se nalaze i mekteb (u tursko doba to je bila škola za versku nastavu, a danas služi za verske obrede) i prodavnica mešovite robe. Kao i druga sela, u drugoj polovini XX veka beleži se kao migraciono područje.

U periodu 1948-1961. godiie broj stanovnika je u porastu 27%, da bi se do 2002. smanjio 75%. U istom vremenskom periodu broj domaćinstava je porastao za 23%, a zatim opao 63%. Prosečan broj članova u domaćinstvu je u opadanju od 1953, tako da je 1991. bilo 27 domaćinstava sa 5 i više članova (56,25%), a 2002. godine 15 (44,12%).

Broj stanovnika i domaćinstava sa prosečnim brojem članova u domaćinstvu

Godina      Broj stanovnika      Broj domaćinstava     Srednji broj članova u domaćinstvu

1948.                    483                                     75                                                 6,44

1953.                     547                                     78                                                 7,01

1961.                      612                                     92                                                 6,65

1971.                      443                                     71                                                 6,23

1981.                      338                                    55                                                 6,14

1991.                       236                                   48                                                 4,91

2002.                      125                                   34                                                  4,47

Domaćinstva u selu Dujke:

1.                  Graca Latif

Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od autobuske stanice 11 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, sa sanitarnim uređajima i vodom. Dva lica su zaposlena u rodnom selu, a 2 traže posao. Jedan član domaćinstva pohađa osnovnu školu. Bave se uzgojem goveda.

2.                  Čolović Amir

Domaćinstvo ima 5 članova. Udaljeno je od autobuske stanice 12 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog matarijala, sa sanitarnim uređajima i vodom. Jedn lice je zaposleno u Sjenici, a 2 člana su učenici osnovne škole. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

3.                  Graca Ahmet

Domaćinstvo ima 8 članova. Udaljeno je od Sjenice i autobuske stanice 11 km, a od osnovne škole 5 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, sa sanitarnim uređajima i vodom. Struju su dobili 1972. godine.

4.                  Kolašinac Alija

Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od Sjenice i autobuske stanice 11 km, a od osnovne škole 5 km. Kuća je građena od tvrdog matarijala, sa sanitarnim uređajima i vodom. Struju su dobili 1972. godine.

Rod: Kolašinci.

5.                  Čolović Elmaz

Domaćinstvo ima 7 članova. Udaljeno je od Sjenice i autobuske stanice 10 km, a od osnovne škole 4 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, sa sanitarnim uređajima i vodom. Struju su dobili 1973. godine. Jedno lice je zaposleno u rodnom selu.

Rod: Čolovići.

6.                  Graca Safet

Domaćinstvo ima 8 članova. Udaljeno je od Sjenice i autobuske stanice 11 km, a od osnovne škole 5 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, sa sanitarnim uređajima i vodom. Struju su dobili 1973. godine. Jedno lice je zaposleno u rodnom selu.

Rod: Grace.

7.      Čolović Hanefija – 1 članova domaćinstva;

8.      Čolović Rahim – 6 članova;

9.      Čolović Rasim – 6 članova;

10.    Čolović Šemeud – 6 članova;

11.    Čolović Latif – 6 članova;

12.    Čolović Adem – 7 članova;

13.    Šavić Ljutvija – 2 člana;

14.    Šavić Hanefija – 2 člana;

15.    Juković Lato – 2 člana;

16.    Juković Bećir – 4 člana;

17.    Graca Aćif – 6 članova;

18.    Graca Bilal – 2 člana;

19.    Graca Iljaz – 4 člana;

20.    Graca Ćazim – 3 člana;

21.    Graca Zeno – 5 članova;

22.    Graca Smajo – 5 članova;

23.    Graca Homid – 3 člana;

24.    Graca Zajim – 8 članova;

25.    Kolašinac Nezir – 3 člana;

26.    Kolašinac Nezif – 3 člana;

27.    Kolašinac Murat – 6 članova;

28.    Avdić Nazim – 3 člana;

29.    Patić Habib – 2 člana;

30.    Rečević Krsto – jednočlano domaćinstvo;

31.    Rečević Blažo – 3 člana;

32.    Rečević Vele – 7 članova;

33.    Otović Miko – 3 člana;

34.    Jovanović Ljubomir – 2 člana;

35.   Čolović Nusret – 7 članova.

Iseljena domaćinstva iz sela Dujke:

1.                  Graca Murat

Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili su se u Sjenicu 1999. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.

2.                  Graca Enver

Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili se u Sjenicu 1989. godine radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je završio srednju školu.

3.                  Graca Safet

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili se 1988. godine u Sjenicu radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio srednju školu.

4.                  Graca Bajram

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se u Sjenicu 1985. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.

5.                  Čolaković Zijah

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se u Istanbul (Turska) 1962. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.

6.                  Kolašinac Fako

Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili su se u Skoplje 1965. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.

7.                  Hacić Eijef

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se u Skoplje 1966. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio srednju školu.

 8.  Rečević Milun – 6 članova, iseljeni u Kraljevo;

       9. Rečević Milomir – 4 člana, iseljeni u Kraljevo;

     10. Rečević Marko – 8 čla- nova, iseljeni u Kraljevo;

     11. Rečević Vuk – 7 članova, iseljeni u Čačak;

     12. Rečević Žarko – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     13. Rečević Pera – 6 članova, iseljeni u Kraljevo;

     14. Rečević Gojko – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     15. Rečević Dragiša – 6 članova, iseljeni u Čačak;

     16. Rečević Milanko – 7 članova, iseljeni u Čačak;

     17. Rečević Mileta – 6 članova, iseljeni u Čačak;

     18. Rečević Miloje – 7 članova, iseljeni u Čačak;

     19. Rečević Milisav – 8 članova, iseljeni u Sjenicu;

     20. Rečević Radoje – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     21. Rečević Budo – 6 članova, iseljeni u Čačak;

     22. Rečević Mile – 4 člana, iseljeni u Čačak;

     23. Rečević Božo – 4 člana, iseljeni u Užice;

     24. Rečević Mlađo – 3 člana, iseljeni u Užice;

     25. Rečević Vlajko – 4 člana, ise- ljeni u Francusku;

     26. Rečević Mićo – jednočlano domaćinstvo, iseljen u Francusku;

     27. Rečević Radojko – 5 članova, iseljeni u Čačak;

     28. Rečević Milić – 6 članova, iseljeni u Čačak;

     29. Rečević Petrić – 4 člana, iseljeni u Paraćin;

     30. Rečević Desko – 4 člana, iseljeni u Paraćin;

     31. Rečević Srba – 5 članova, iseljeni u Čačak;

     32. Rečević Radenko – 4 člana, iseljeni u Kraljevo;

     33. Rečević Drago – 4 člana, iseljeni u Kraljevo;

     34. Rečević I. Mile – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     35. Rečević Novica – 4 člana, iseljeni u Štavalj;

     36. Otović Ilija – 7 članova, iseljeni u Kraljevo;

     37. Otović Blagoje – 7 članova, iseljeni u Kraljevo;

     38. Otović Radosav – 11 članova, iseljeni u Kraljevo;

     39. Otović Mirko – 4 člana, iseljeni u Čačak;

     40. Otović Radonja – 5 članova, iseljeni u Čačak;

     41. Otović Velizar – 4 člana, iseljeni u Čačak;

     42. Jovanović Petar – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     43. Jovanović Drago – 7 članova, iseljeni u Kraljevo;

     44. Jovanović Stanimir – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     45. Jovanović Zdravko – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     46. Jovanović Slava – 4 člana, iseljeni u Kraljevo;

     47. Jovanović Krsto – 4 člana, iseljeni u Beograd;

     48. Jovanović Milivoje – 5 članova, iseljeni u Kraljevo;

     49. Jovanović Zlatomir – 4 člana, iseljeni u Vrnjačku Banju;

     50. Jovanović Milorad – 4 člana, iseljeni u Vrnjačku Banju;

     51. Petaković Sava – 8 članova, iseljeni u Čačak;

     52. Ćurčić Ranko – 6 članova, iseljeni u Kragujevac;

     53. Kaplanović Kaplan – 5 članova, iseljeni u Čačak;

     54. Smajović Radmilo – 4 člana, iseljeni u Čačak;

     55. Smajović Radoje – 4 člana, iseljeni u Lopiže;

     56. Smajović Milomir – 5 članova, iseljeni u Lopiže;

     57. Milanović Vidoje – 5 članova, iseljeni u Međane;

     58. Ljujić Vladislav – 8 članova, iseljeni u Čačak;

     59. Čolović Isah – 10 članova, iseljeni u Tursku;

     60. Čolović Hamdija – 4 člana, iseljeni u Tursku;

     61. Čolović M. Husnija – 4 člana, iseljeni u Tursku;

     62. Čolović Vehbija – 4 člana, iseljeni u Tursku;

     63. Čolović Ljutvija – 5 članova, iseljeni u Tursku;

     64. Čolović Ćazim – 5 članova, iseljeni u Tursku;

     65. Čolović Sulejman – 6 članova, iseljeni u Tursku;

     66. Čolović Dašo – 7 članova, iseljeni u Tursku;

     67. Čolović Zekrija – 8 članova, iseljeni u Tursku;

     68. Juković Fejza – 4 člana, iseljeni u Tursku;

     69. Juković Šerif – 5 članova, iseljeni u Tursku;

     70. Juković Ćamil – 6 članova, iseljeni u Novi Pazar;

     71. Čolović Redžep – 6 članova, iseljeni u Novi Pazar;

     72. Kolašinac Zada – 5 članova, iseljeni u Novi Pazar;

     73.Kolašinac Mustafa – 6 članova, iseljeni u Makedoniju;

     74. Kolašinac Maho – 5 članova, iseljeni u Tursku;

     75. Kolašinac Rašid – 4 člana, iseljeni u Tursku;

     76. Kolašinac Haso – 7 članova, iseljeni u Sarajevo;

     77. Graca Hakija – 6 članova, iseljeni u Tursku;

     78. Graca Hilma – 5 članova, iseljeni u Tursku;

     79. Graca Sulejman – 4 člana, iseljeni u Tursku;

     80. Graca Ajdin – 4 člana, iseljeni u Tursku;

     81. Graca Adil – 6 članova, iseljeni u Novi Pazar;

     82. Graca Nuho – 4 člana, iseljeni u Novi Pazar;

     83. Čolović Šefćet – 4 člana, iseljeni u Sjenicu;

     84. Graca Fehim – 5 članova, isel>eni u Sjenicu;

     85. Graca Aziz – 6 članova, iseljeni u Sjenicu;

     86. Graca Redžo – 2 člana, iseljeni u Sjenicu;

     87. Graca Riza – 4 člana, iseljeni u Sjenicu;

     88. Graca Murat – 5 članova, iseljeni u Sjenicu;

     89. Graca Ćamil – 6 članova, iseljeni u Novi Pazar;

     90. Graca Jonuz – 6 članova, iseljeni u Tursku;

     91. Graca Nurudin – 5 članova, iseljeni u Sjenicu;

     92. Graca Ajdin – 5 članova, iseljeni u Sjenicu;

     93. Graca Nazir – 6 članova, iseljeni u Sjenicu;

     94. Graca M. Hakija -1 članova, iseljeni u Tursku;

     95. Graca T. Hakija – 5 članova, iseljeni u Tursku;

     96. Graca Osmo – 6 članova, iseljeni u Sjenicu;

     97. Graca Bajro – 3 člana, iseljeni u Sjenicu;

     98. Graca Hajro – 1 članova, iseljeni u Sjenicu;

     99. Graca Faruh – jednočlano, iseljen u Sarajevo;

   100. Graca Ferid – 5 članova, iseljeni u Sarajevo;

   101. Graca Hasim – 5 članova, iseljeni u Sarajevo;

   102. Juković Huso – 4 člana, iseljeni u Tursku;

   103. Patić Avdija – 3 člana, iseljeni u Šušure;

   104. Patić Džanko – 4 člana, iseljeni u Tursku;

   105. Kojević Iljaz – 2 člana, iseljeni u Sarajevo;

   106. Kojević Nojro – 6 članova, iseljeni u Sarajevo;

   107. Čolović Tajib – 8 članova, iseljeni u Sjenicu;

   108. Čolović Hilma – 9 članova, iseljeni u Sjenicu;

   109. Čolović Rajif – 4 člana, iseljeni u Sjenicu;

   110. Čolović Adil – 5 članova, iseljeni u Sjenicu;

   111. Čolović Hajdin – 6 članova, iseljeni u Sjenicu;

   112. Rečević Milan -1 članova, iseljeni u Bijelo Polje;

   113. Rečević Mileta – 9 članova, iseljeni u Kraljevo;

   114. Rečević Toma – 6 članova, iseljeni u Kraljevo;

   115. Rečević Momčilo – 7 članova, iseljeni u Kraljevo;

   116. Rečević Milorad – 8 članova, iseljeni u Kraljevo;

   117. Rečević Gojko – 1 članova, iseljeni u Čačak;

   118. Rečević Božo – 6 članova, iseljeni u Kragujevac.

Na osnovu podataka sa terena priloženih u tekstu, srpsko stanovništvo se uglavnom iseljavalo u Kraljevo, Čačak, Kragujevac, Užice, Beograd i druge gradove Srbije i u inostranstvo (Francuska). Muslimanski žitelji su se pretežno iseljavali u Tursku, Sjenicu, Sarajevo i Novi Pazar. Razumljiv je proces iseljavanja kada do sela još uvek ne postoji dobar makadamski put. U cilju ublažavanja procesa iseljavanja, država bi trebalo da pomogne opštinske vlasti u izgradnji puta do ovog sela.

U periodu 1971-2002. godine broj stanovnika do 19 godina starosti se smanjio 83%, a preko 60 godina života povećao 80%. Indeksi starenja su iznosili 1971. godine 0,11, 1981. godine 0,32 i 2002. godine 1,02 indeksna poena. Ovi pokazatelji ukazuju i da je ovo selo počelo da “stari” i ako se ne preduzmu mere za zadržavanje mladog stanovništva, i njega će zadesiti sudbina većine sjeničkih sela.

Stanovništvo po veroispovesti

Godina            1991.   %

pravoslavni  26        11,01

muslimani     208      88,15

ostali             2          0,84

Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti

Godina            2002.   %

Srbi               15        9,87

Bošnjaci        137      90,13

Muslimani    –           –

Ostali            –           –

Na osnovu iz 1991. godine u selu je, po veroispovesti, bilo 88,15% muslimana, 11,01% pravoslavaca i 0,84% ostalih, a po popisu iz 2002. godine po nacionalnoj pripadnosti je bilo 90,13% Bošnjaka i 9,87% Srba. Stanovništvo je doseljavano pretežno u XVIII veku iz Crne Gore. Srpsko stanovništvo uglavnom slavi Sv. Nikolu.

Prema podacima iz 1961. evidentiran je 421 stanovnik preko 15 godina starosti, 1981. godine 216, 1991. godine 194 stanovnika i 2002. godine 121 stanovnik, što ukazuje na to da su potencijali za demografsku obnovu sela u stalnom opadanju. U periodu 1981-2002. smanjio se broj stanovnika bez školske spreme 59%, sa 4 razreda osnovne škole 39%) i sa osnovnom školom 49%, a povećao se sa srednjom školom 44%. Prema podacima iz 1961. bilo je 167 nepismenih lica (39,66%), 1991. godine 40 (20,61%) i 2002. godine 29 (23,97%).

Prirodni potencijali sela su uslovili to da je ovčarstvo, po podacima iz 1981, bilo dominantna stočarska grana (1.140 ovaca), ali je stočni fond 2002. godine bio prepolovljen (370 goveda, 666 ovaca). Podaci ukazuju na to da je 1991. godine najveći broj domaćinstava prihode ostvarivao iz poljoprivrede (34,16%), a bilo je 37,51% mešovitih domaćinstava. Prema podacima iz 2002. godine bilo je 70,59% mešovitih domaćinstava i samo 20,59% onih domaćinstava koja prihode ostvaruju iz poljoprivrede.

IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić